Download het artikel [PDF, 32 blz., 237 kB - VKW

Wat is nu het effect van een lastenverlaging op dearbeidsmarkt? Een lastenverlaging via een verlagingvan de patronale bijdrage impliceert dat devraagfunctie in Figuur 2 naar boven kantelt, wataanleiding geeft tot een hoger brutoloon, W E1, en meerjobs, L E1 . Om een gegeven brutoloon te betalen aan dewerknemer, dient de werkgever nu minder geld uit tegeven. Het gevolg is dat de werkgever daarom meermensen in dienst kan nemen en dus verschuift devraagfunctie naar boven. Ze kantelt naar boven omdatde patronale bijdrage een percentage weerspiegelt vanhet brutoloon.Hoeveel extra jobs gecreëerd worden, zal afhangen vande helling van de vraag –en aanbodcurve of m.a.w.van de vraag- en aanbodelasticiteit. In het algemeenkan men stellen dat hoe elastischer de vraag- enaanbodcurve, hoe sterker de response vantewerkstelling op een loonsverandering en hoe groterhet effect op jobcreatie zal zijn ten gevolge van eenlastenverlaging. Dit wordt geïllustreerd in Figuur 3.Indien de aanbodcurve verticaal is (inelastisch), zal devermindering van de patronale bijdrage volledigvertaald worden in een hoger loon en geen jobcreatie.Indien ze horizontaal (perfect elastisch) is, zal zevolledig worden omgezet in meer jobs. Eengelijkaardige redenering kan worden gevolgd voor devraagelasticiteit van arbeid. Indien die inelastisch is,betekent een vermindering van de patronale bijdragedat de vraag naar arbeid nagenoeg niet wordtaangepast, wat als gevolg heeft dat de effecten opjobcreatie te verwaarlozen zijn. Omgekeerd, bij eenelastische vraag naar arbeid is de response zeer groot.2.2. De complexiteit van de arbeidsmarktIn de vorige paragraaf werd een eenvoudigevoorstelling gemaakt van de arbeidsmarkt. Er werdhomogene arbeid verondersteld en perfecteconcurrentie op de arbeidsmarkt. In realiteit echter, isarbeid heterogeen (laaggeschoolden, hooggeschoolden,jong, oud, etc.) en komen lonen vaak totstand door een onderhandelingsproces. Verder bestaater een wetgeving op minimumlonen en dient rekeninggehouden te worden met heel wat kosten geassocieerdmet het aanwerven en ontslaan van werknemers, watertoe leidt dat een eenvoudige voorstelling van dearbeidsmarkt zoals weergeven in 2.1. soms misleidendkan zijn. Overigens, de arbeidsmarkt die in Figuur 2 en3 wordt voorgesteld, kent geen werkloosheid. Dearbeidsmarkt is in evenwicht en mensen die nietparticiperen doen dit vrijwillig omdat het (bruto) loondat men kan verdienen te klein is. In de realiteit is ereen overaanbod van arbeid, wat betekent dat bij eengegeven (bruto) loon een aantal mensen graag eenjob zouden hebben, maar er geen krijgen aangeboden.Ik bespreek kort twee oorzaken van een dergelijkaanbodoverschot.De eerste, meest eenvoudige manier om werkloosheidte verklaren is het bestaan van wettelijkeminimumlonen, zoals we die kennen in België. Figuur4 gaat opnieuw uit van het competitievearbeidsmarktmodel, maar introduceert wettelijkeminimumlonen. Onmiddellijk wordt duidelijk dat bijeen minimumloon werkloosheid ontstaat, ten belopevan L A -L 0 . Het effect van een lastenverlaging heeft daneen maximale werking en leidt tot een grote toenameaan jobs, nl. van L 0 tot L 1 . Dit zal zo zijn in deveronderstelling dat iedereen aan het wettelijkminimumloon werkt. In de realiteit is dat uiteraard nietzo, zeker niet voor hooggeschoolden. Echter, voorlaaggeschoolden is dit vaak wel het geval. De analyseop basis van Figuur 4 suggereert dat vooral voorlaaggeschoolden een lastenverlaging extra jobs kancreëren.Een tweede manier om werkloosheid te verklaren heeftte maken met de loonvorming, vaak viaVKW Denktank • Beleidsnota 2 - november 2004 - 11