Download het artikel [PDF, 32 blz., 237 kB - VKW

3.2. Aanbodelasticiteit vanarbeid in België3.2.1. AchtergrondEen vergelijking van Figuur 2 met Figuur 3 toont aandat de effecten van een lastenverlaging drastischkunnen verschillen naargelang de helling van deaanbodcurve van arbeid of met andere woorden deaanbodelasticiteit, tenminste in de context van hetmodel waarbij er perfecte concurrentie op dearbeidsmarkt wordt aangenomen. De elasticiteit vanhet aanbod hangt voornamelijk af van het zogenaamdesubstitutie-effect versus inkomens-effect.Arbeidsaanbod kan worden gezien als een afruil tussenvrije tijd en werk. Indien een persoon 1 uur extra gaatwerken, zal die per definitie 1 uur minder vrije tijdhebben. Anderzijds verdient die persoon wel eenbepaald brutoloon tijdens dat uur, wat kangeïnterpreteerd worden als de prijs van vrije tijd (deopportuniteitskost). Indien het brutoloon nu stijgt, danbetekent dit dat vrije tijd duurder wordt en bijgevolgzal een persoon minder vrije tijd consumeren en dusmeer gaan werken. Dat noemt men het substitutieeffect.Nu kan het zo zijn dat wanneer een persoonreeds een vrij hoog uurloon heeft, een verhoging vanhet uurloon niet meer relevant is om te kunnen voldoenaan een bepaald consumptiepatroon. Of met anderewoorden: iemand kan al genoeg verdienen zodat demotivatie om een extra uur te gaan werken afneemt,men verkiest meer vrije tijd te nemen en het verdiendeloon te gebruiken om te consumeren. Dat is hetinkomenseffect. Het inkomenseffect kan zo groot zijndat een verhoging van het uurloon het substitutieeffectvolledig teniet doet, of het is mogelijk dat eenverhoging van het uurloon zelfs aanleiding geeft totminder uren werken. Dit fenomeen wordt beschrevenals de “backward bending supply curve of labor” endoet zich vnl. voor bij de hogere inkomens.3.2.2. Hoe hoog is de aanbodelasticiteit in België?Voor België is er zeer weinig geweten over deaanbodelasticiteiten voor verschillende bevolkingsgroepen(zie bv. Vermeulen, 2004). In deze studie maakik gebruik van het socio economic panel (SEP) waarineen representatieve steekproef van personenondervraagd werd over het inkomen, het aantal urendat men werkt, het al dan niet participeren in dearbeidsmarkt, het onderwijsniveau en anderepersoonsgebonden karakteristieken. 6 Belangrijk bij deschatting van een aanbodscurve van arbeid is departicipatie beslissing goed te modelleren. Indien ergeen rekening wordt gehouden met deze keuze vanhet individu, kan een vertekende schatting van deaanbodselasticiteit het gevolg zijn. Daarom wordt eenarbeidsaanbodmodel geschat, waarbij een Heckmanselectievergelijking simultaan wordt geschat met deeigenlijke aanbodsfunctie. Hierbij zijn factoren zoalshet aantal kinderen, burgerlijke staat, het inkomen vande partner, het inkomen uit niet-arbeidsactiviteiten ende familiegrootte belangrijke determinanten om al danniet deel te nemen aan de arbeidsmarkt. De eigenlijkeaanbodsfunctie van arbeid relateert dan het aantal urendat men werkt aan het inkomen, de leeftijdsstructuuren het onderwijsniveau.In tabel 3 geef ik een overzicht van de geschatteaanbodelasticiteiten voor verschillende categorieën.Merk op dat voor heel de steekproef deaanbodelasticiteit positief is en in de grootte-orde van0.30. Wanneer enkel mannen in de steekproefbehouden worden, daalt deze elasticiteit tot 0.12. Ditkomt overeen met wat men vaak vindt in de literatuur(bv. Blundell en MaCurdy, 1999). Men kan ook ziendat deze elasticiteit niet langer statistisch verschillendvan nul is voor mannen ouder dan 50, voor mannenjonger dan 50 is die nog wel statistisch significant,6Hier wordt de SEP enquête van 1997 gebruikt.20 - VKW Denktank • Beleidsnota 2 - november 2004