Ontwikkeling van de j eugdcriminaliteit: periode 1980-1988 - WODC

daling te constateren, terwijl de meisjescriminaliteit in de eerste helft van dejaren tachtig een stijging te zien geeft en er pas de afgelopen twee jaar sprakeis van een daling. Zowel de cijfers over geregistreerde als over zelf-gerapporteerdecriminaliteit wijzen erop dat de verschillen tussen jongens en meisjeskleiner worden.LeeftijdCriminologen zijn het erover eens dat criminaliteit een leeftijdsgebonden verschijnselis. Vanaf het 15` jaar stijgt het criminaliteitsniveau, om een piek tebereiken rondom het 18` jaar. Daarna neemt dit gedrag weer langzaam af.Ook uit het jeugdonderzoek van twee jaar geleden (Junger-Tas en Kruissink,1987) bleek dat de criminaliteit toeneemt naarmate de leeftijd stijgt. Werd erechter gedifferentieerd naar type delict, dan bleken - globaal gesproken - dejongere respondenten minder ernstige delicten te plegen dan de ouderen.Ook uit de gegevens over 1987/1988 blijkt dat het criminaliteitsniveau- wanneer wordt opgeteld over alle delicten waarnaar gevraagd is - stijgtnaarmate de leeftijd toeneemt. Van de 12- tot en met 17-jarigen hebben respectievelijk23,8%, 24,1%, 30,9%, 33,7%, 35,4% en 39,0% in het afgelopenschooljaar ten minste één delict gepleegd. Hieruit blijkt dat het plegen vandelicten toeneemt vanaf het 14` jaar. Hoe de leeftijden verdeeld zijn bij de afzonderlijkedelicten, is aangegeven in tabel 36.Tabel 36: Delinquentie naar leeftijd; in % (gegevens 1987/1988, N=994)delict 12 jaar 13 jaar 14 jaar 15 jaar 16 jaar 17 jaar(N=122) (N=162) (N=177) (N=184) (N=161) (N=177)zwart rijden 4,9 8,0 11,4 15,7 10,7 23,6graffiti 5,7 3,7 11,2 14,1 9,9 11,8iemand lastig vallen 8,2 9,3 11,2 9,2 9,3 9,0vernieling 4,1 6,2 10,2 9,8 7,5 9,6winkeldiefstal 3,3 3,1 5,1 6,5 6,9 4,5brandstichting 4,1 4,3 4,5 4,9 0,6 1,1heling 0,0 0,0 2,2 4,9 4,3 6,2fietsendiefstal 0,0 0,6 0,0 1,6 2,5 5,6iemand in elkaar slaan 1,6 0,0 2,8 3,3 1,9 1,1inbraak/insluiping 0,8 1,2 1,7 2,7 0,6 1,7Onder alle leeftijdsgroepen komen zwart rijden, graffiti, vernieling en het lastigvallen van mensen het meeste voor. Relatief gezien plegen de 12- en 13-jarigen weinig delicten. Zo er al delicten gepleegd worden, gaat het vooralom de zojuist genoemde - minder ernstige - delicten. Het zijn deze zelfdedelicten die ook door de overige leeftijdscategorieën het meest gepleegd worden,echter aanzienlijk vaker dan door de 12- en 13-jarigen. Afgezien van dievier delicten is in het schooljaar 1987/1988 door de 14-, 15-, en 16-jarigen hetmeest winkeldiefstal gepleegd en door de 17-jarigen heling en fietsendiefstal.Aan de respondenten die rapporteerden een bepaald delict te hebben gepleegd,is gevraagd op welke leeftijd zij dat voor het eerst gedaan hebben. Deantwoorden zijn samengevat in tabel 37 waarbij in de laatste kolom de gemiddeldeleeftijd waarop een delict voor het eerst gepleegd is, vermeld staat.Het stichten van brandjes blijkt al op zeer jeugdige leeftijd te worden gedaan.Gemiddeld beginnen jongeren hiermee voor hun 11` jaar. Ook vernieling enkleine winkeldiefstalletjes blijken reeds op vrij jeugdige leeftijd voor het eerstgepleegd te worden: op een gemiddelde leeftijd van respectievelijk 11,3 en11,4 jaar oud. Met het stelen van fietsen, heling en geweld tegen personenwordt over het algemeen op wat latere leeftijd begonnen.52