'• - 319 ~ HANDEL EN SCHEEPVAART OVER ms. BINNENLANDS CHE. In Noordbrabant werden nieuwe jaarmarkten opgerigt of veranderd te Someren, ;s Hertogenbosch, Mierlo, Oosterhout en Waspik. In de laatste jaren zijn in verscheidene gemeenten dezer provincie jaarmarkten tot stand gekomen, waarvan vele van het begin af weinig of niets hebben beteekend, terwijl slechts zeer weinige zich hebben staande gehouden en in bloei zijn toegenomen. De menigvuldige markten in naburige gemeenten, op omstreeks dezelfde tijden of zelfs op dezelfde dagen, zijn de oorzaak van het kortstondig bestaan van vele. Te Megen wordt het verval aan het gemis van goede wegen , te Breda aan het bestaan der tollen toegeschreven. In de gemeenten in het zuiden der provincie, zoo als te Eindhoven, dagteekent het verval der markten van de afscheiding van Belgie. De uitgebreide handel in manufakturen, vooral in laken, die vroeger op vele jaarmarkten plaats had, is op vele plaatsen ·verminderd. Daarentegen zijn de aanvoeren van linnen op vele markten, vooral te 's Hertogenbosch, zeer belangrijk. In sommige gemeenten langs de belgische -grenzen worden groote hoeveelheden gemaakte kleederen aangevoerd, die grootendeels door de naburige belgen gekocht worden. Doordien thans het vee meest op de Rtallen aan de handelaren verkocht wordt, is de aanvoer van runderen en paarden op de markten zeer afgenomen. Op sommige plaatsen droeg hiertoe bij de vrees voor de longziekte. Te 's Hertogenbosch was de toestand der dagelijksche markten zeer gunstig en werd op de graanbeurs veel graan aangevoerd. Ook werd hier en elders veel graan op monster gekocht. Op de acht jaarmarkten te 's He_rtogenbosch werden in 1858 gebragt 2,138 runderen , 620 paarden, 3,833 varkens, 216,450 ellen wit linnen, 39,990 graauw linnen en 37 ,492 damast en pellen, benevens schapen, bouwgereedschappen enz.. Te Tilburg werden op de acht jaarmarkten aangevoerd 1 ,665 runderen, 283 paarden, 2,400 varkens, 19,000 ellen linnen en 38,000 wollen manufakturen. Op de zes jaarmarkten te Waalwijk werden te koop aangeboden 3,000 runderen, 700 paarden, 20,000 ellen linnen en 6,000 laken. Op de zes jaarmarkten te Cuijk, waar de groote handel in laken bijna geheel heeft opgehouden, werden aangevoerd 65,000 ellen linnen , 942 runderen en 135 biggen. Te Bladel werden op de drie eerste markten gemiddeld 400 stuks vee aangevoerd, op elke der drie laatste 625 runderen en 200 jonge varkens, benevens oude en nieuwe kleederen, ter waarde van f 3,000, linnen, duffel, baai en manufakturen. Bijna alles wordt naar Belgie uitgevoerd. Bijna overal wordt geklaagd over het verval der kermissen, welke in een tiental gemeenten zijn afgeschaft. Te 's Hertogenbosch was de groothandel, vooral in koloniale waren en steenkolen , zeer levendig. Van het laatste artikel werden 870,250 p. schaalkolen en 209,428 m. maatkolen aangevoerd. De disteleerderijen en de wijnhandel namen aldaar in bloei toe. Er werden veraccijnsd 525,552 kannen binnenlandsch en 201,015 buitenlandsch gedisteleerd. Het verbruik vau tarwe is. sedert het bestaan van den stoom-graanmolen en meelfabriek te 's Hertogenbosch zeer toegenomen. Daarentegen verkeert de kleinhandel in een eenigzins kwijnenden toestand. Te Eindhoven was vooral de tabakshandel zeer belangrijk, daa'l' in 1858 1,145 vaten of 895,000 p. en 995 pakken en ceroenen tabak of 168,000 p. werden aangevoerd. Ook de graan- en boterhandel neemt in belangrijkheid toe; de kleinhandel verkeert echter in minder gunstigen toestand. Te Breda vermindert de kleinhandel van jaar op jaar. - Op de Zuidwillemsvaart werd in den winter van f85Sfs 9 door ijsbezetting de scheepvaart gestremd van 18 tot en met 28 November en op 10, H en 17 Januarij. Hoewel de ophaalbrug over de sluis n° 4 bij Veghel op 20 April 1858 geheel buiten werking geraakte, werden echter dadelijk voorzieningen genomen voor het onbelemmerd voortgaan der scheepvaart. Het herstel der vervallen rijzen boven- en benedenvleugels aan de hoofdsluis te 's Hertogenbosch heeft eene uitgave gevorderd van f 6,f90 en het onderhoud der taluds binnen die gemeente van f 150. Aan de sluizen :an de Zuidwillemsvaart werden geschut: aan die n° 0 9,400 metende 294,518 tonnen of 450 schepen en een mhoud van 6 , 9~7 to1gien m.inder dan het vorige jaar. Van deze schepen zijn opgevaren door de sluis 3,916 metende I·: ( 1 ( ~ 140,311 en langs den boom 1,439 roetende '12,103; afgevaren naar of door 's Hertogenbosch 4,045 metende 142,104 tonnen. Door den lagen waterstand hebben zeer vele schepen in de monding van het kanaal moeten lossen. De haven te 's Hertogenbosch zijn binnengevären 1,792 schepen metende 23,046 tonnen, waarvan 1,i83 van 9,115 tonnen, bestaande in kleine schepen van minder dan 10 tonnen. Aan de overige sluizen der Zuidwillemsvaart zijn geschut, aan die n° 3 6,280' n° 4 4 679 n° 5 4.392 n° 6 4 276 n° 13 3 503 n° 14 3 704 n° 15 3,266, n° 16 3,533 en hoofdsluis te Maastricht 9,5,57. De sluisgelde~ hebbe~ te ~amen bedrag~n /25,21,9.95~ o~/2 , 548.51 5 meer dan in 1.857, waarvan/ 18,554.96 of/2,030.265 meer voor het Noordbrabantsche en/6,664.995 off 518.25 meer voor het hmburgsche gedeelte. De meerdere opbrengst is vooral hieraan toe te schrijven, dat het kanaal door schepen van grooteren tonneninhoud werd bevaren. De grasverpachtingen en visscherijen hebben /2,884.75 opgebragt. Te Breda zijn dit jaar binnengekomen 585 schepen metende 36,118 tonnen. Het kanaal van Eindhoven werd bevaren door 800 schepen metende 33,934 tonnen. Langs dit kanaal zijn 17 millioenen ponden goederen vervoerd. Door de gemeente Eindhoven werd wegens het bevaren der Zuidwillemsvaart aan sluisr~gten ontv.angen f L409.39. De sluizen aan den mond der Dintel zijn in- en uitgevaren 2,292 schepen of 60 ~mder dan m 1857, waarvan aan vaart- en schutgelden zijn betaald /3,193.705 of /238.855 minder dan het vorige jaar. Aan de benedensluis van den Rozendaalschen en Steenbergschen vliet zijn geschut 2,172 vaartuigen roetende 87,856 en aan de bovensluis 1,165 roetende 43,693 tonnen, welke hebben opgebragt/3,291.075, waarvan f 655.39 5 voor de bovensluis. Te Veghel zijn 871 schepen metende 21 ,589 tonnen het havenkanaal binnengekomen, waaro~1der 292. beurtschepen metende 5,897 tonnen. De haven te Waal wijk zijn voor de binnenlandsche scheepvaart m- en .uitgevaren 520 vaartuigen van 10,382 tonnen, behalve 6 beurtschepen, te zamen groot 291 tonnen, welke 153 reizen gemaakt hebben. Daarenboven kwamen uit Belgie 51 vaartuigen, groot 4,504, en uit Pruissen 7, groot 1,155 tonnen. De lage ~aterstand heeft. even als het vorige jaar in Gelderland nadeelig op handel en scheepvaart gewerkt. De handel m tabak was met zoo levendig als in andere jaren, daar door lagere prijzen menig planter zijne voortbrengsele~ onverkocht moest laten liggen. Te Zutphen bleef de houthandel belangrijk en kon de afzending geregeld geschieden. Geladen werden 102 schepen van 5,957 tonnen met scheeps-, bouw- en timmerhout, 50 van 2_,934 tonnen met brandhout en 1 van 29 tonnen met houtwerk; gelost 75 van 3,759 tonnen met scheeps-, bouw- en timmer~out, 2 van 92 m~.t brandhout en 2 van 127 met hoephout en hoepels. Te Arnhem en Tiel was levendige handel m granen. De priJzen waren echter lager dan in 1857, doordien eene groote hoeveelheid werd aangebragt. In de twaalf vroegere steden dezer provincie werden ter markt verkocht 174,8815 m. tarwe, 121 ,641 m. rogge, 10 , 06~.m. garst, 27,930 m. boekweit, 47,358 m. haver, 8,379 m. kool- en raapzaad, 5,989 m. paardenboonen, 135 m. capuc1Jners, 253 1 /4 m. graauwe, 7775 m. groene, 72 m. witte erwten, 430 m. wikken, 68,343 m. aardappelen, 24,568 m. appelen, 8,374 m. peren, 771 ,960 stuks kool, 456, 147 ned. p. boter, 11,857 ned. p. kaas. De boter gold van f 0.90 tot f 1.08 , de kaas van f 0.32 5 tot f 0.67 het ned. p. Voorts werden op die markten verkocht 24 330 runderen tegenf0.37 5 tot.f0.60, 31,276 keujen tegenf0.415, 557 kalveren tegenf0.555, 27,055 varkens te'gen f 0.30 tot f 0.80, 7,278 schapen tegen f 0.25 5 tot f 0.50 het ned. p. en 368 lammeren tegen f 4.385 het stuk. D~. paarden-, vee- en schapenmarkten waren drukker bezocht dan verleden jaar. De buitengewoon hooge priJzen"van het voeder deden veel vee ter markt brengen. De prijzen in het voorjaar hoog, daalden later aanmerkehJk In de maand November 1857 werden .de paarden door fransche kooplieden voor hooge prijzen gekocht; men betaalde f 400 tot f 500, vooral voor brume en graauwe paarden, zoowel ruinen als merrien. Vossen en zw~rte vonden weinig koop~rs en werden voor minder prijzen aan duitsche kooplieden en voor inlandsch gebrmk verkocht. Voor beste Jonge paarden werd veel betaald. De mindere soorten waren door de schaarschte aan voeder nage~oeg onverkoopbaar; de veulens werden tot verminderde prijzen verkocht. In December bestond g~ene gelegenheid tot verkoop. De n:iaand J anuarij 1858, waarin gewoonlijk fransche kooplieden gefokte paarden biJ .. de boeren opzoek~n, leverde mets op. In Februarij vertoonden zich weinig kooplieden, die voor hooge pr1JZen de. beste merrien opkochten. .op de voorjaarsmarkten waren gefokte merrien zeer gezocht en bestond gelegenheid tot verkoop van beste rumen. Van de mindere soorten, geschikt voor fransch paardenvolk werden sommige tot verlaagde prijzen verkoch.t. Bejaarde of werkpaarden waren nog al gezocht, de jonge on~erkoopbaar. Door ~:brek aan gras w~rden mmder vette dan gewoonlijk ter markt gebragt en was de aanvoer grooter dan gewoonllJk, daar de la.ndheden de paarden, die zij in hun bedrijf konden missen, ten verkoop aanboden. De hengstenmarkt te Beusichem werd drukker bezocht dan vroeger. Op 18 en 19 Junij werden 25 stuks aangevo~~d :. welk~ voor ~et grootst~ gedeelte voor goede prijzen werden afgezet. De zwarte werden, als geschikt om blJ 11Jk~:atien te dienen , gretig voor engelsche rekening genomen tegen f 350 tot f 500, de bruine, meestal allen dadellJk gecastreerd, werden voor brabantsche rekening genomen, voor beneden de f 300 per ~tuk. o de paardenmarkt aldaar werden van 18 tot en met 25 Junij aangebragt 2,095 paarden. De handel was niet~ tegenstaande de afwezigheid van verscheiden duitsche kooplieden vooral op de laatste dagen der markt vrij levenc~ig. De vette of gefokte paarden vonden goeden aftrek tegen f 400 tot f 500. Zij die voor binnenlandsche rekenmg werden verkocht on~ergingen eene prijsvermindering van meer dan 20 °; • 0 De staalpaarden golden f 600 tot f 700. Van de beusichemsche markt tot aan de najaarsmarkten te Tiel, Zalt-Bommel, Brakel en Bure~ zag men geen: kooplieden. Ook op de voorjaarsmarkten te Buren op 26 Maart en 12 April waren weipig koop heden, vo~~al bmtenlandsche, zoodat er veel onverkocht bleef, niettegenstaande vele beste paarden werden aangeboden. ZIJ . golden f 400 tot f 500 per stuk. Op de najaarsmarkten was de handel levendiger dan men verwacht had; die te Buren op 27 September viel boven verwachting uit. Het getal paarden aan de lijn bedroeg 880. Onder e:n groot. getal kooplieden werden vele buitenlanders, vooral franschen, aangetroffen. De zoogenaamde gens d armes gmgen goed van de hand; daarentegen ging in veulens weinig om. hengstveulens golden slechts f 75; voor goede merrieveulens werden f 100 en meer bedongen. De anderhalfjarigen werden 1 1 ',
320 verkocht tegen f 150 tot f 200, de merl'ien en ruinen tegen f 100 tot f 140. Duitschers, die anders veel veulens koopen, deden geen handel; slechts een Saxer kocht weinig stuks. Te Brakel werden op 25 Sep~ember nage~o~g 700 stuks aangevoerd. Bij het begin der markt, die doorgaans 's morgens om 6 uren begmt, was wem1g handel; dit verbeterde later op den dag, toen de kooplust vooral levendig werd in vier- of vijfjarige paarden, waaryan vele, die dik, plat en goed in het vleesch waren, voor hooge prijzen werden verkocht. Het echt geldersche ras was behoudens enkele uitzonderingen, het meest gewild; dit ras gold gemiddeld f 390 het stuk, terwijl voor somr'nigen f 420 tot f 450 betaald werden. De meesten aankoopen geschiedden voor fransche rekening. Enkele belgische kooplieden kochten meest twee- en driejarige paarden van verschillende soorten en kleur. In jongere paarden, vooral graspaarden en veulens, was weinig kooplust. De daling in prijs openbaarde zich het meest onder de jongere soorten. De driejarige golden f 180 tot f 240 , graspaarden f 130 tot f 160 en veul~ns f 40 tot f 80. Van de ter markt aangevoerde werden verkocht, van de vier- en vijfjarige één derde, driejarige en graspaarden één vijfde, veulens één zesde gedeelte. Op de zes markten te Wijchen, waarvan de, ~erst.e op 18 November 1857, de laatste op 15 October i858, werden aangebragt 1,466 paarden, waarvan een vierde verkocht werd. De besten golden f 200 tot f 300. Van anderhalfjarige paarden werden op de najaarsmarkten 240 stuks aangevoerd. In graspaarden, waarvoor f flO tot f '150 werden besteed, was de handel zeer gering; zulks was ook het geval met dien in oude en versleten paarden, die f 20 tot f 40 golden. Zoogveulens van 4 tot 8 maanden werden in grooten getale aangevoerd. De handel was niet levendig en de prijzen laag; zij golden f 40 tot f 70. De pruissische kooplieden namen meest graspaarden, die meest in Frankrijk door hen werden afgezet. Op de paardenmarkt te Nijmegen in Jun~j werden weinig, op die in Ocfobe.r 346 paarden aangebragt, waarvan 93 tegen goede prijzen verkocht zijn. Op die te Zalt-Bommel 316, op die te Elst ~21 stuks; van de laatsten werd omstreeks de helft tegen veel verminder
- Page 1 and 2:
. '. ' '• I STATISTISCH JAARBOEK
- Page 3 and 4:
1 ·( BEVOLKING, De loop der bevolk
- Page 5 and 6:
- 4 ..__ U 0 • Ten aanzien van he
- Page 7 and 8:
...... 1 GEMEENTEN. WETTIGE BEVOLKI
- Page 9 and 10:
GEMEENTEN. 1- KRIJGS-1 ST Ai\'r van
- Page 11 and 12:
ê' !!!. !!! .. !!!!!!!!!!!! .. _!!
- Page 13 and 14:
STAAT van den maandelîJkschen loop
- Page 15 and 16:
"24 - STAAT der huwelijken naai· d
- Page 17 and 18:
Ondel'linge reden tusschen de versc
- Page 19 and 20:
- ; - _,...,.., Evenredig aandeel v
- Page 21 and 22:
" - 36 ----, -· 37 -- Reden afgele
- Page 23:
--~- r- - - STAAT van den maandelij
- Page 26 and 27:
Reden tusschen de vel'schillende be
- Page 28 and 29:
Onderlinge reden tusschen de versch
- Page 30 and 31:
Onderlinge reden tusschen de mschil
- Page 32 and 33:
STAA'r van den loop der bevolking i
- Page 35 and 36:
- 64 - - 65 - STAAT der huwelijken
- Page 37 and 38:
~ r ~ - - = "'"·--··-'-··-- --
- Page 39 and 40:
Evenredig aandeel van elk bestandde
- Page 41 and 42:
1 1 1 1 1: - 76 - - 77 - \ li Heden
- Page 43 and 44:
- 80 - S'rAA'r del' stel'fte naai'
- Page 45 and 46:
l ,, - 84 - d.ie ziekte zich ook in
- Page 47 and 48:
88 - --- 89 - ' 1, I: 1, en duideli
- Page 49 and 50:
- 92 - - 93 - il lli li; 'lû'l l s
- Page 51 and 52:
- 96 - 97 - .. 11. li verpleeg·dag
- Page 53 and 54:
-- 101 -- il ir j1 i! I• I! •
- Page 55 and 56:
= I• I• Il I• -- 104 - mannen
- Page 57 and 58:
· ,, ~uderdom - 108 - der overlede
- Page 59 and 60:
- 112 -- STAU van den loop der bevo
- Page 61 and 62:
STAAT van beschaving van de, in elk
- Page 63 and 64:
I! - 121 - I ~ Il l!i 1• ONDERWIJ
- Page 65 and 66:
,, 1 li I• ) de schoolkaart van N
- Page 67 and 68:
... 1: ,, 1, 1 - 128 -- vereischt z
- Page 69 and 70:
1 I• - 132 - - 133 - - 1 1: [1: z
- Page 71 and 72:
li - 136 ---- -- 137 I• li Il kun
- Page 73 and 74:
- 14
- Page 75 and 76:
144 - -- 145 11 11 li 11 roeive7'ee
- Page 77 and 78:
- 148 tuingronden voor geringen pri
- Page 79 and 80:
... ---·. - - -- - - ....,.. -- --
- Page 81 and 82:
--- 156 - 157 .:....,,_ srl'AAT van
- Page 83 and 84:
I· 1 ~ 11 11 160 ~ tevens huisvest
- Page 85 and 86:
~,~- \ .,· - 164 --- 165 ! Il li i
- Page 87 and 88:
1: 11 li - 168 - opgerigt. Van de i
- Page 89 and 90:
., 11 1 li 11 1 Ij 1! 1 1 l·i fh
- Page 91 and 92:
Instellingen van weldadigheid tot h
- Page 93 and 94:
. Banken van leening. BEHEERD DOOR
- Page 95 and 96:
Spaarkassen over 1857. UllLA.GEN PR
- Page 97 and 98:
1 - 189 - De werkzaamheden der vie1
- Page 99 and 100:
~ 192 - De volgende stáat leert de
- Page 101 and 102:
- 196 - - 197 AARD DER W .A.NBEDRIJ
- Page 103 and 104:
- 200 - - 201 - PROVINCIEN. BEKLAAG
- Page 105 and 106:
- 204 --,- · De volgende staat gee
- Page 107 and 108:
.. - 208 - - 209 - \Ve1·kzaamheden
- Page 109 and 110:
- 212 j; ·.raqmaoaa JB do U9J{UZ a
- Page 111 and 112: Hoedenm.akers ... .................
- Page 113 and 114: - 220 - Het getal recidivisten crir
- Page 115 and 116: Strafgevangenissen in 1857. GEVANGE
- Page 117 and 118: - 229 - LANDBOUW OVER 1858. De toes
- Page 119 and 120: - 232 - · bijna 675 b., waarvan 35
- Page 121 and 122: -, - 236 - - 237 - r· de oogst rui
- Page 123 and 124: ~ 240 ~ . " . koolzaad estaan heeft
- Page 125 and 126: - 244· - In de provinc1e Utrecht s
- Page 127: .. -- 248 - - 24~ - verschroeid. Vo
- Page 130 and 131: g g ~~ ~ ê.: g' g; g. g. ~ ::i 8.
- Page 132 and 133: .. . - 258 - -- 259 - ~ TARWE. ROGG
- Page 134 and 135: ,.... - 262 - - 263 -- LINZEN EN WI
- Page 136 and 137: ,... r - Z6o overig·en , vooral de
- Page 138 and 139: ,... 270 --- 271 - zich van hun vee
- Page 140 and 141: ,.. =-= r - 275 - BIJENTEELT OVER m
- Page 142 and 143: -- 278 -- Schoterland werd de eerst
- Page 144 and 145: - 282 ---~ In sommige waterschap?.e
- Page 146 and 147: - 286 -- 0 0 00 AllBACHTS- EN FABRI
- Page 148 and 149: - 290 - moutwijnstok_erij, tevens b
- Page 150 and 151: - - -=..c - 294 -- stoom-koornmolen
- Page 152 and 153: - 298 ·~werkten 12 personen, tegen
- Page 154 and 155: -- 302 ~ voorde werkte geregel
- Page 156 and 157: - 306 ~ van tapijten , van saaijet
- Page 158 and 159: ,.. ,.. 1: 1 310 Was minder gunstig
- Page 160 and 161: ---· '" - 314 - weekloon van f 4.5
- Page 164: -- 322 - Gorinchem, Gouda, Heenvlie
- Page 167 and 168: - 328 - en de slechte afneming door
- Page 169 and 170: - 332 - BUITENLANDS CHE. Uit Noordb
- Page 171 and 172: - 336 - George's Sound in Australie
- Page 173 and 174: , -- 340 - deze sluis geschut 993 m
- Page 175 and 176: - 344 - - het buitenland uiterst be
- Page 177 and 178: - 348 - De algemeene uitvoer vermee
- Page 179 and 180: ,.. -;:- 1. STAAT van den in-, uit-
- Page 181 and 182: - WAARDE IN GULDENS. BENAMING DER G
- Page 183 and 184: ,.. l Noorwegen. 111. STAAT van den
- Page 185 and 186: ,...... -·· 364 - - 365 - S'rAAT
- Page 187 and 188: 1' 1 VIII. 368 - STAAT van het geta
- Page 189 and 190: -------- ....., 1 1 ~ 372 - - 373 -
- Page 191 and 192: f ' - 376 - - 377 - XIII. V1•acht
- Page 193 and 194: HANDEL EN SCHEEPVAART OP JAVA EN MA
- Page 195 and 196: P'."- - -----:- ------ - - l - --,
- Page 197 and 198: ,..... - 388 - De gouvernementsinvo
- Page 200 and 201: ------------ - 394 - 395 ....;__ Ge
- Page 202 and 203: ~ I'- -, Overzigt voor elke station
- Page 204 and 205: -· -.,.-- --,c'P. , Oveiizigt voor
- Page 206 and 207: -- 407 - 1 'S BIJ K S GELD Il ID DE
- Page 208 and 209: ~ -- ~ Ove1·zigt van 's Rijks schu
- Page 210 and 211: - 415 - TELEGRAFIE OVER t858. Het n
- Page 212 and 213:
Verkeer en opbrengst aan de kantore
- Page 214 and 215:
·- 422 - Katwijk, de beide Noordwi
- Page 216 and 217:
- 426 - 427 - Begrooting van enkel
- Page 218 and 219:
- 430 - - 431 -- Rekening van de en
- Page 220 and 221:
- 434 - f 750,248.23 minder, voot h
- Page 222 and 223:
{ - 0 et> a,Q !B Cl> • Cl> l:::l
- Page 224 and 225:
f' ~ 442 - - 443 - Stei·kte der ze
- Page 226 and 227:
\ B L A D WIJ Z E R. - ,, BLADZ. Be