Netherlands Yearbook - 1860_ocr

RENAfüNG DER GOEDEREN.
Wild en gevogelte ..... . ............ .
Eijeren . . . , . . . . . . . . . . . . . . . , . . . . . .
Tarwe, rogge, gerst, haver, boonen en erwten .
Kanarie-, klaver-, kool- en lijnzaad .
Aardappelen ........... .
Ruw vlas en snuit van vlas . .
Gebakken steen en dakpannen.
Beenderen ....
Cichorei wortelen
Paling
Schors ...
Paarden ..
Slagtvee ..
342 -
HOEVEELHEID IN MAAT, GEWIGT OF WAARDE.
1857. 1858. Verschil.
f 7,762 .f 6,422 -f 1,340
30,300 st. 30,800 st. 500 st.
5,030 l. 2,1911. 3 m. 2,838 l. 27 m.
80 l. 177 1 /2 l. 97 1 /2 l.
39,869 m. 17,735 m. 22,134 m.
1,597.,342 p. 1,018,779 p. 578,563 p.
4,090,860 st. 3,776,035 st. 314,825 st.
563,000 p. 458,873 p. 104,127 p.
2,299,700 p. 2,440,993 p. 141,293 p.
427,000 p. 456,000 p. 29,000 p.
129,000 p. 149,750 p. 20,750 p.
f 7,400 -f 7,400
8 st. 50 st. 42 st.
41,903 st. 51,349 st. 9,446 st.
In de onderscheidene havens dezer provincie zijn binnengekomen 748 schepen, waarvan 747 roetende 124,570,
?f 35 schepen en 2,157 tonnen, uitgevaren 896, waarvan 878 van 135,7'16 tonnen, of 176 en 24,663 meer dan
lil 1857. Van deze schepen zijn te Harlingen binnengekomen 593 groot 116,271, uitgegaan 666 groot 124,221;
onder de eersten waren 291 nederlandsche zeeschepen groot 37,650, 151 engelsche groot 52,177 en 123 noordsche
groot 23,206; onder de laatsten 372 nederlandsche zeeschepen groot 52,104, 170 engelsche groot 54,038 en 94
noordsche groot 14,880 tonnen. Onder de schepen binnengekomen in de overige havens telde men 108 nederlandsche,
waarvan 107 groot 6,818 , onder de uitgevaren 166 nederlandsche, waarvan 150 groot 9,600 tonnen.
Voor de reederijen gaf dit jaar zeer slechte uitkomsten, daar de vrachten, reeds laag in het voorjaar, in den
zomer en het najaar tot eene ongekende laagte gedaald zijn, vooral voor die schepen welke uit de oostzeehavens
moesten vertrekken , waar veel vrachtzoekende schepen en weinig goederen ten uitvoer waren. Daar deze schepen
nog vóór den winter naar het vaderland wilden terugkeeren, heeft men tegen .f 12 per roggelast van Petersburg
uit kunnen bevrachten.
In Overijssel wordt in Twen the een belangrijke handel met het buitenland gedreven, zoo tot aankoop van
grondstoffen voor de fabrieken, als tot afzet der verwerkte goederen. Die handel was over het algemeen dit
jaar niet voordeelig en de markt voor de meeste artikelen traag en gedrukt. Te Kampen is de invoer eenigzins
vermeerderd door meerderen aanvoer van hout en granen uit Noorwegen en Denemarken, terwijl ook van de
rivierzijde een grooter aantal ladingen binnenkwam. Ingeklaard zijn aldaar 58 schepen, metende 8,949 tonnen,
waarvan 56 onder nederlandsche, 2 onder hanuoversche vlag, de beide laatsten met hout uit Noorwegen en
lijnzaad uit Pruissen. Van de eersten waren 38 geladen met verschi!Iende koopmansgoederen, 3 met steenkolen
uit Engeland, 13 met hout uit Noorwegen en 2 met granen uit Denemarken. Uitgeklaard zijn 65 schepen
roetende 9,631 zeetonnen, waarvan 48 geladen en 17 in ballast. Van deze schepen waren 2 onder hannoversche,
de overige onder neclerlandsche vlag. Van de rivierzijde zijn ingeklaard 83 ladingen van de rijn- en ijsselstoombootmaatschappij,
inhoudende 96,313 lasten verschillende koopmansgoederen, 3 schepen uit Pruissen met
62,3491/ 2 p. schaal- en 5,1461 /2 m. maatkolen en 2 uit Pruissen met eene waarde van f 3,960 aan straatsteen.
Met bestemming op Zwolle zijn ingeklaard 149 zeeschepen en stoombooten. Te Zwolle zijn in 1858 aangekomen
met lading 116 zeeschepen, metende 8,068, en 36 stoombooten, roetende 7,668 tonnen. Van deze 152 schepen
waren 146 nederlandsche, 1 fransch, 3 hannoversche en 2 deensche; hiervan kwamen uit Groot-Brittanje 82,
Frankrijk 3, Noorwegen 28, Bremen 2, Hamburg 1 , Pruissen 27 en Rusland 9. Uitgezeild z~jn 11 O zeeschepen,
roetende 7,650 tonnen, waarvan 103 in ballast, en 30 stoombooten, metencle 6,390 tonnen. Deze schepen waren ,
op 2 deensche en 3 hannoversche na, allen in ballast, nederlandsche. Van deze schepen vertrokken in lading 5
naar Hamburg, 1 naar Bremen, 1 naar Noorwegen en 30 naar Groot-Brittanje, ledig 20 naar Noorwegen
2 naar Pruissen, 26 naar Groot-Brittanje, terwijl van de overige 55 ledige schepen de bestemming onbekend
was. Van de aangekomen schepen bragten 2 tabak en chemicalien uit Bremen, 25 granen uit Pruissen , 7 uit
Rusland, 1 lijnzaad uit Groot-Brittanje, 1 uit Rusland, 1 hennep uit Rusland, 3 wijn uit Frankrijk, 28 hout
uit Noorwegen, 2 uit Pruissen, 1 huiden uit Hamburg, 1 zout, 24 steenkolen, 56 g·aren, aardewerk enz. allen
uit Groot-Brittanje. - De voornaamste artikelen van regtstreekschen invoer in deze provincie waren: maatkolen
en gruis 107,072 m., schaalkolen 409,482 p., tabak en sigaren 18,361 p., garens van allerlei soort 2 . 376,945 p.
en voor eene waarde van f 305,933, hout 602 kub. ellen 226 kub. palmen gezaagd, 3,664 zeetonnen gezaagd en
ongezaagd scheepsbouw- en timmerhout en voor eene waarde van f 107 ,442 aan brand- en andere soorten van
hout en houtwerk, vlas 78,708 p., hennep 70,752 p., granen 83,007 m., brood, beschuit en meel van alle
graansoorten 1,123,158 p., aardewerk 81,801 p. en voor eene waarde van f2,952 aan pottenbakkerswerk, 100,71!)
gebakken steenen en dakpannen, tufsteen, cement en tras 507,950 p. en voor eene waarde van/23,772 aan
ongebakken steen en marmer, eijeren 10,802,933 stuks, ongesponnen katoen 336,794 p., manufakturen 48,3f9 p.
en voor eene waarde van/935,221, zeildoek 1,15'1 rollen, gerookt en gezouten vleesch 82,152 p., wol 12,677 p.,
zaden H,917 m. en 560 p. bloem- en tuinzaden , raap-, hennep- en lijnzaadkoeken 31 ,348 p., huiden 13,140 p.
en voor eene waarde van/ 14,966 . ijzer voor eene waarde van .f 11 ,740 en GO p. oud i,izer , boter 830,760 p ..
- 343 - -
Voorts 372 paarden, 115 veulens en, aan slagtvee, 393 stieren, ossen, koe~jen en vaarzen, 118 hokkelingen en
kalveren, 1 ,664 schapen, 46 lammeren en 607 varkens. Van den regtstreekschen uitvoer: 782,082 gebakken
steenen en i8,210 dakpannen, 348,608 p. beenderen en knooken, 25,1.99 p. eetbare boter, 9,201 p. kaas, 6,190 p.
gesneden en gemalen cichoreiwortel, 20,895 p. en voor eene waarde van f 9,755 aan garens, 312,186 p. katoen,
1,630,838 p. koffij, 98,138 p. verfhout, 155 kub. ellen, 696 kub. palmen gezaagd hout en voor eene
waarde van f 4,321 aan hout en houtwerk, 502,464 p. schors, 79,391 p. rijst, 58,241 p. tabak en sigaren,
2,043 p. en voor eene waarde van f 54,576 aan huiden, 1 ,405 m. granen en 8,390 p. gepelde of gebroken
granen, brood, beschuit en meel, 1,356 m. zaden en 130 p. bloem- en tuinzaden, 1,852 m. aardappelen, 73
paarden, 6 veulens en aan slagtvee 831 stieren enz., 449 hokkelingen en kalveren , 44 schapen, 75 lammeren
en 3,531 varkens.
De loop van den graanhandel te Groningen was in 1858 vrij voldoende, hetgeen hieraan moet worden toegeschreven,
dat de vraag hoofdzakelijk zich bepaalt tot het verbruik binnen ;s lands en in de naburige rijken.
Daar er geene aanmerkelijke kans-ondernemingen hebben plaats gehad, ondervonden de prijzen niet die schokken
waardoor zich de beide voorgaande jaren bijzonder kenmerkten. De invoer van tarwe wordt jaarlijks minder en
vervangen door dien van meel, vooral van duitsch fabriekaat. Een paar ladingen poolsche tarwe uit Koningsbergen
binnengekomen, werden slechts langzaam en slepende verkocht. Ook was de verzending van minder belang· en
bepaalde zich tot eenige ladingen, in het vo01jaar naar Engeland, later naar Belgie en verscheidene hollandsche
fabrieken. De hoedanigheid van de in 1857 geoogste tarwe was bijzonder goed en het gehalte zwaar. De
prijzen, die in het begin van het jaar weinig wisselden, begonnen in April langzaam te stijgen, welke rijzing
tot in J unij voortduurde, sedert welk tijdstip tot aan den nieuwen oogst zij weinig verandering ondergingen. Bij
het aan de markt komen van het nieuwe gewas gingen zij langzamerhand iets naar beneden; de hoedanigheid
was minder dan die van het vorige jaar. Belangrijk waren de aanvoeren van rogge, vooral die uit de pruissische
oostzeehavens en in het voorjaar uit Belgie. De prijzen, in het begin van het jaar eenigzins achteruit gegaan,
herstelden zich in het einde van Maart. Zij konden zich echter later moeijelijk staande houden, tot dat zij in
de tweede helft van Junij weêr eene stijgende rigting namen; in het najaar gingen zij op nieuw achteruit en
bleven in kwijn enden toestand. Van boekweit, waarvan bijna geregeld iedere week verzendingen naar Noordholland,
Overijssel en Gelderland plaats hebben, stonden de prijzen in het begin van het jaar niet onbelangrijk
boven die der rogge; zij rezen lang·zaam tot in het midden van April, bleven toen met eenige afwisseling op
dezelfde hoogte, terwijl zij na den nieuwen oogst, waarvan het gewigt iets minder was dan het vorige jaar,
langzaam maar gestadig achteruit gingen. Voor gerst opende zich het jaar met eene vrij goede vraag voor den
uitvoer naar Belgie, welke echter wegens lang besloten water in Februarij en Maart, spoedig weêr moest
gestaakt worden. In het laatst van die maand werd die vraag· hervat en hield nog eenigen tijd aan. Ook de
hollandsche peller~jen deelden in dien aankoop, doch niet in die mate als de branderijen en brouwerijen. In de
eerste helft van het jaar wisselden de prijzen meest slechts met f 10 per last. In het begin van .Tulij tot aan
den nieuwen oogst namen zij een hooger standpunt. Hoedanigheid en hoeveelheid waren uitmuntend en zelfs
zoo ruim als men hier in jaren niet gekend had. Vooral die van het Oldambt, waarbij die van andere streken
belangrijk achter staat, muntte uit door blankheid, droogte en geschiktheid voor de mouterij. Belgie heeft in het
najaar en tot aan het einde van het jaar een levendig aandeel in de vraag genomen , vooral voor de brouwerijen.
Ook naar Limburg en N oordbrabant werd nog al van belang verzonden, minder naar N oordholland, waar de pellerijen
voortdurend stil stonden. Niettegenstaande die vraag gingen de prijzen langzaam achteruit. Van haver waren de
verzendingen naar Engeland niet zoo belangr~jk in het voorjaar als in andere jaren. Dit verbeterde in April, waardoor
de prijzen tot aan den nieuwen oogst langzaam stijgende bleven. Die oogst was belangrijk ruimer dan het vorige
jaar door het omploegen van eene menigte koolzaadvelden in het voorjaar. De aanvoeren , vooral van dikke haver,
waren vrij aanzienlijk. Daar de vraag niet slechts voor het binnenland, maar ook voor Belgie daaraan geëvenredigd
was , hielden zich de prijzen tot aan het einde van het jaar met weinig afwisseling vrij wel staande. Hierbij
kwam in de laatste dagen plotseling eene levendige vraag ter verzending naar den Rijn en Oost-Friesland.
Boonen waren het geheele jaar voor Engeland gezocht. De hoedanigheid van 1857 was zeer goed, die van
1858 leed veel door ongedierte. Van dit laatste was eene groote breedte bezaaid, doch werd veel hier te lande
voor veevoeder gebruikt. Het koolzaad speelde dit jaar op de groningsche beurs eene zeer ondergeschikte rol
in hoedanigheid en in hoeveelheid. De opbrengst bedroeg niet meer dan ruim 2,000 Jasten, tegenover het
gemiddeld jaarlijksche cijfer van 7,000. Door de strenge vorst in Februarij en Maart, bij geheel gemis van
sneeuw, en de aanhoudende droogte moest tot zelfs in den zomer een groot aantal velden omgeploegd worden,
terwijl van het overgeblevene de opbrengst zeer slecht was en de hoedanigheid veel te wenschen overliet. Het
zaad was sterk met fijne korrels bezet en de gemiddelde olierijkheid niet hoog·er dan 71/ 2 tot 7% vat; slechts
enkele malen hoorde men van partijen van 8 vat. De handel in dit gewas was voortdurend slepend. Friesland
en nog meer Overijssel namen daar het grootste deel in , terwijl de Zaan zoo goed als niets heeft getrokken.
De prijzen bleven nagenoeg op dezelfde hoogte. De toevoeren van lijnzaad waren zeer belangrijk. De prijzen
waren f 10.50 tot f '13 per m. In het najaar bedroeg de daling nagenoeg f 1 per m" De geheele aanvoer
bedroeg ongeveer 1,200 1., gTootendeels uit Koningsbergen en Odessa. De aanvoeren van hout hadden plaats
uit Riga, Dantzig, Stettin, Hamburg en vooral uit Hannover. Daar de vrachten zeer laag waren kon het
billijker verkocht worden; ook was de handel niet zoo levendig als het vorige jaar. In vet vee had de handel
veel minder uitgebreidheid dan voorgaande jaren. Naar Engeland is weinig uitgevoerd. Het melkvee werd als
naar gewoonte naar Zuid- en Noordholland en Duitschland verzonden. De prijzen van het vee waren belangrijk
lager dan het vorige jaar. In paarden was de handel bijzonder levendig; de vraag bepaalde zich tot de behoeften
van ons eigen land , van Belgie en van Frankrijk. De aanvoeren van boter waren zeer gering- en de vraag voor
,