Brochure Waarden van Zorg

Waarden
van Zorg
prof. dr. Pauline Meurs
prof. dr. Paul Frissen
Onder de oppervlakte
De gezondheidszorg is een gevarieerde sector waarin
waarden een fundamentele rol spelen. Ook die waarden
zijn gevarieerd en niet zelden tegenstrijdig:
empathie en solidariteit, dienstbaarheid en vakmanschap,
doelmatigheid en professionaliteit, beheersing en
ordening. Sturing en governance in de zorg zijn daarom
ingewikkelde activiteiten. Onder de bureaucratische
oppervlakte van kaders en protocollen glinstert de
meervoudigheid van de werkelijkheid. Welke betekenis
schuilt er achter stelsels, beheersing en financiering? Is
er zingeving voorbij planning & control, benchmarks en
output? De zorg heeft een hybride karakter.
Organisaties op private grondslag, die overwegend
voortkomen uit particulier initiatief, bieden een
publiek goed aan. Die hybriditeit maakt dat de sector
is doordesemd van normatieve kwesties en brandende
vragen.
Tegelijkertijd is zorg iets heel intiems en persoonlijks.
Veel zorgbestuurders zijn – ondanks voortdurende
aandacht voor dagelijkse beslommeringen – op zoek
naar nieuwe waarden. Die beginselen liggen niet voor het
oprapen en van consensus is al helemaal geen sprake.
Daar komt bij dat de context waarbinnen gehandeld en
gekozen moet worden voortdurend verandert.
De vraag is dan welke waarden domineren en waarom. De
vraag is ook of het gedeelde en blijvende waarden zijn.
Dilemma’s en paradoxen zijn in de bestuurderspraktijk aan
de orde van de dag en er is geen gemakkelijke receptuur
voorhanden.
Meesterschap in de zorg is niet te vinden in snelle,
alomvattende antwoorden, maar in het vermogen
om de juiste vragen te stellen en te kunnen wikken
en wegen zonder overhaast te kiezen. Als veiligheid
het parool is, waar staat dat dan eigenlijk voor? Als
vraagsturing de meetlat is, hoe kunnen organisaties dan
inspelen op verschillende en soms zeer uiteenlopende
vragen? Gaat maatwerk niet ten koste van waarden als
solidariteit en vakmanschap? Verdragen de autonomie
en eigenzinnigheid van professionals zich wel met de
overgeorganiseerde verbanden van de zorg?
Erasmus Centrum voor Zorgbestuur