Museum Praet juni 2001

More documents

Recommendations

Info

Vclvolg van Pagina .5 marktveld. aan welks Oostzijde heï nctte : en in 1792 nieuw gebouwtl, zeer doelma- i tig ingerigte dorï:huis zich venoonl' na:'rr hetwelk men langs eene dubbele stoep op- : gaat. terwijl het dak met een kloktofentje : I)aar komen de Fransen I Maantlugrniddlg de lSde lehruari 1793 kwarnett plotseling de Fransen hct dorp binnen vallen. Gtotx was het vellies en de ' schade, die zij in Ptincenhage hebben azurgericht. Ook het pas nieuwe raadhuis was voor hen niet veilig. Op 23 maalt 1795 werd het ecrsic nieuwc gerneentebestuur door de inwoners zelf gekozen. Nadat de Fransen definitief verslagen waren werd het Koninkrijk der Nederlanden opgericht. Prilcenhage kreeg in 1814 een gemeenteraad Door het verkiezingsstelsel, waaraan aileen degenen die belasting tretaalden ook stemrccht hadden (het zogenaanrde censuskieslecht) krvam in Plincenhage hct hestuur ruitlt een eeuw in handen van de boeren. De annexaties Tot 180{} was de bevolking vrij constant { 3000 inwoners): rond 1900 walen we tot 10.000 zielen opgeklommen' Na de annexatie van 1927 t)edloeg het aantal inwoners 11.000. Wel aardig opnieuw te verlralen. clat het spook van de annexatie in de twintiger jaren hier ook aiu'dig rondwaardde. ln het dagboek van pastool Bonman staat venlreld. dat op 26 Í'ebrrrari 192-5 in het patronaat een grole protestvelgadering tegen de annexatie werd gehoudett' "Ceve Cod - zo schrijlt Bouman -dat de stad Breda zoveel mogetijk tegen worde gehouden met haar tiberalen. d.i' ongeloovigen, heidenschen geest. nachteiijke sluitingsuren van herbergen, bioscopen enz. enz. Alle kinderen op scholen bidden tegen de annexatie, ook alle kinderen l'an de parochie Beek". ( Het bidden heeft helaas deze annexatie, noch de opheffing van 1942 tegen kunnen houden). IIet Iaatste gemeentebestuur van Princenhage Tot de opheffing van de zelfstandige gemeente Princenhage op 1 januari 1942bestond het gemeentebestuur uit burgemeester G.M. Sutorius, de wethouders A. i'an Hapelen en J. Bastiaansen en secÍetal'is J' Sterkens. Op bijgepiaatste foto - genomen tlij de hulcliging van gemeentebode Hendrik Simons {refi U de leden van het laatste gemeentebesíuur aan. Aardig te vermelden, dat de heer Stelkens (gemeentesecretat'is van 1922 tot 1942) de eeÍste burgemeesteÍ vatr Beek werd. f)aar Beek (Prinsenbeek) eerst later een gen'reentehuis is gaan bourven' heeft het raadhuis van Princenhage tot het jaar I 969 als zodanig gediend. Y l) Bursen \. v. Íluperen, J. Sterkerts, ter Suroríus. H. Simorts en c ht NettoÍe, J. Bttstiasnsen. Àcties Op 5 lèbluari 1969 had zich een actiegroep ger,crnnd (P. Berende en C. van C)osterhout) en zic-h tot het college van trurgemeester en \\'eth{)uders van Breda gewend met het YeÍzoek het raadhuis rer beschikking te stellen voor tal van genreenschaps-activiteiten. Er rverden vergaderingen belegd. enqueies gehouden. met de "politiek" gesproken. Er kwam een werkgroep wiikbelangen (P. Dekkers, F. Langen, C. van Oosterhout). Hel gcnrcentcbestuur wils niet tc rerlnutwen; zogenaamd om Princenhage een eco- Ílomische injectie te geven rvetd het raadhuis aan een architectenbureau verkocht' Als doekie voor het bloeden kreeg Princenhage het gebouw Dreef 8/8a als ieugd- en jongerenhuis. HL't ?(t.\t(' lttrtt li.ik !rt JtL't RLrirtll.trít sínil.t lL)61. Hoe lret toch nog goed kwam Irr ile .ircn tlchtig r:n negcnli!: kic.'u de st i c h ti ng gc nreeit sch ttpsacconl tltoditti cs Princenhagc de bc:chikking trvet dc Koc'. tle Dobbelsteen en de l)orpswci Dleef B. Het raadituis hrraill itl handen van Henk cle Kloon. die het als een ware mecenit.§ glng restaureren. Hij nam ook het initiatief een zaal te bestemmen vool' het sluiten van burgerlijke huwelijken. 0p 3l maan van hct ja:u 2000 heeli btugemeestet' m,r, Chr. Rutten Allnette van Bertom en Comé Janssen als eerste Paar in rlit raadhuis in de echt verenigd. Mevrouw Anita Houben zorgi er voor. dat alle troulveriien in de met Jan Theuns. schilderijen versierde zaal goed verlopen. Als de klepel lan het klokje van het laadhuis weeÍ zol-l wotden aangebraclrt zou het aardig z"ijn voor elke h'ouwpiltij ook dat klokje te iaten klepper. Wapen In de geschiedenis van Princenhage en Prinsenbeek van de wer"kgroep Haagse Beemden heb ik tal van inÍbrmatie voor dit artikel mogen halen. Ook' dat het oudst bekende gemecnlewapen vatr deze vroegere glote -qemeente Princenhage zich in het rijksarchief van's-Cravenhage bevindt en daleert van 6 iuni 1633' Bij gelegenheid van het 200.iarig bestaan van het raadhuis heeÍi Aime Tollenaei voor rekening van de stichting eeuwwisseling Princenhage een bronzen rvapen gemaakt. dat door de dochter van de laatste burgemeester van Princenhage. mw. E. Sutorius. in januari 199? is onthuld eil sindsdien de gevel van het raadhuis sieli. Ook Henk de Kroon heeft "de drie linden " in een van de ramen van het laadhuis laten eisen. In ere hersteld Bij carnaval. de intocht van Sint Nicolaas, de Kerststal. uitreiking van koninklijke onderscheidingen. huidigingen etc. kan hei raadhuis worden gebruikt. Orrk tie dlnjlsrililLi \ llll Plincr'nirage vctgticlct't nraundeli.liis' in tle Írouuzaai cri doct cllt ondcr icirling r arr cle evenals zijn vttt'rt'tlanri.jk bcsnorde schottT -Jos gr-t Sulot'irts Schllngen, Z,r i: dit oucle cn rvaaldige lai.idhuis irt rneel dan een opzicht in ere hcrrtelcl. Pict Hector.
ONS DORPKE nr.3 , /\ 1,li l-t -a\ È r I , - {í\ \lll /- \ -/ \-li Il - -v '-./\ ', I i I l t t , rË_---lrlt Driekske Coertjens uit de Zuilenstraat Als ik dc regels hoor van hct sla'"enkoor: "Va. pensiero. sirll'ali Lloratc". -'r'1ic-u. gcrlachte. op llcugcls vatt gottd'" nroet jk al- Li.jr-i aan Drie kslie Coert jcn. iPrinccnhagc 11 j uni I 925- | ')t)3 t tlcnkcn. dir:. r'lak bii mi.i. aan dc Zuilensir^aat rvooncle. Hij had br.l de plirntsocrtct.irlietrsi in ÍJt'eda en als (lelvei- gew erkt. .:rrirl l{ii had. allhiLrrs tcren zi.in lrart he-tn tttaande rrat krLlnrcr rrn le tloen. ttok iets rils en brcckbaars. nct iils dc r'ii:ugel viln een \.'r)- .rc!. cr tcgr-li.ikr'i.ti.jd uas hij lccht e n ficr' ran Iijl en lecle rt- r'ooral als hi.i irr de tuin hczi-u \\as. Ziln k\\Ètterelttle r,ogels in hct hrik cr, dc str'ncn kaboulcl-s hadden daar' hun eigen plaal.r. I)rrek wit\ ook in cnigcr' rrate lidricrlijk. Ecn lidclel is nilrelijk vatr ouci:her een lroedel r an het geloof. Zo n iLs Dt iuL , 'ilk. I li! rt.r. c(ll ( llli\tctl l'1lcll\ \:lll ric gr.rcrl-- siunatrtrtt'. fioed op cle hoo-qte en in zi.in tcloo{' lloor een rakthertloog nict klc-in te kr-ijgcn. Pitsit»-Rtrb r.an Uden kon het virn Dliek niet *'it.tnen. In dc tuirt zrtt ('r'n kirh(,ulLr'(rl) r'en lltL itt cctt gr,rettc spar. "Dat *as rÍe opzichter \'aur het stcl. (lia ilir\ in dr-- boorn gcklorttnrcn. onr te kijken ol'er'-qoed gewerkt wr'rcl. Er kon in dc ircl'e ld cn in rlc kerk ook rtiuat rrén kapilein r:p l1e1 schip zijn. \'oor cic rvclcld rvrs .lat Anrerikit. die de Nazi's ttjtjen: 1(.)--15 eluit gcilagcl hati. Ën tic paus dic icidde dc kr'rk". Zo zei Driek rlat tegen rli-j. zr:ndcr een zweenr van t$iijfcl. ln dc tuin r"'tlkte lri.i u at slaag. Il.'t l,,u-LlttiL>pal hur ltltr' SeJn \l\l'i.,lie ul1. krrritl. C)nr cle paal clagen u,crticn clc txkrLridles eruit geu,i1-rt. lret glas gemaaid. cle hlocnren br'sotcn. "Ecn rratt hier in de lrtrtrrt Jic Ritltlcl r: 1" \ i', )(:.r n)r.irt vn)u\\ . "Wic ir datl" "Drt rrlnneke in tlie blauu e stoi'ja,s met clat hoed.je op". ant$'L)ord(lc Ons l)ttrpke: een v'erhalenserie t,qn ééfi pagi»a ,-oori,ien vai leritïÍiÍlÍtÍ' één iliustt dtic ,qc.\t ltr(ren dour Rirti.' Mtttts. De vt,rhtr!ett :ijtt .qt'stut ltl t,1t ltisntris< lte feite tr. Lt:ers kuntten ook i,leeërt ttJ t»ult'rveïpen v)or (le:( nitrie| Ltail(!r(t,q(tl. Dc vhri jrer tldut ol)en v)or reacti.et, Íe stírren ?tuar .sear. .§rg. Printenhaags lluseutn, Dree.l 36, 181 3 EC tJred,r. Enui!: PrincenltuttgsMuscuttr@ p in c e n h t ge -nr'-vv e h. n I ik en spocdig uist ook zi.j tlat [)riek e'en irriirtge!enrl rlriëntaticpUnt itr hct sttilathcc-id *'as. ,\is ik nrar nrijn u'erk rced rvls Dliek al lrtiiten iian lict *cr-k. lk hotllde een \trnr: "hoi". l{et \\iis 'nr. Al llat rvak kcr-rler- Leek ik rrr zr.jn open. cclli.jke gezicht. Dc blocurcn r:n planlcn pronkten irr het zonlieht. Drick inspcctcctlc ''zun doelllll-.: /irill\ li llir'1 ./eCiell../llll llloulL \\,)' ning en ornrrnge ndc ruirt'rtcn. Sonrs hie l- irett .\ttt,,tttc etr .\.1|ie. zilti ur:onr. ct'll harcljc. ln li)76 stonii iie plrrchtige ian-sgcr,clboerdelij viin Lips. Nelli"s (rudLrrs ltr)g luau hct be girr i air de stràat. Netll' Cioertjens is clc r rtrn» r'an l)r'ir'k. Tol zorer hur oor reiktc ges riit dorlr glocn. Hct u as r iak lancl. .\1. re zich got'd rritrekte zag ze haar zu:\rn Dinli cn Rri.l aarclbeiert plukken ittul dc \\ !-i'rri.l i)i oli lrct llurcl rlr) "Het HerenhLlis" \\!-r'kcr rii\ r\\'rrrt uetr'Lelrde poppeties r)n(1er dc \\ itf.c lucht. .{ogsc ilcnscn tlut r.ralen tuirtders. En zcll': in nri.jn onrgevinq rtolid tusscn dc huizcn ge\\'()on ccn bocrclcrij. "\,'oL'ir' Plinccirhale: fiod iol". daciit ik. StcdelijkhciLl .'\iks dlunanl Ik lcgric cl ecrrn hrcr te \\i)nen. En nos hoor'. Driek ircsci'rouu.dc ik op dit le i'cnrl tahlcau als eer.r u'ande Ienci nr,.,lll.r mcllt. Van beroep rr r: l)r'ick op de hcglaaÍlrJaats Zu_vlen :.1 .ilrai gralclelrer gc\\eest. totdal de groncl die hii bovcn zijn hor-tfrl trocst tillen zijn ruggcnu'en,el cleed kriirpen en hit cle last r,irn zijn uelk in iil zi.in botten cn spieren voelilen. Vijl of zcs overledenen rcltr'ou*cle Driek ietlere dag aan nroc-clcr aardc. r'nct rte schop ontler- de grond. minstens l.70rn tliep. \\'ant dat is ucttcliik zir selegeld. llandwerk. nlevror-lw en nrL'- neer! Van ecn gralfmaschien u,as nog uccn sprake. Sedelt ik hicl rvoon naast Zu\jlen. cn reselnlatig op de padgn wandel nret nog oLrcnliggcndc gravcn be scf ik dtit de gral'- rlcller- tlie er- cer- in stclt een kur-ktlroog tc- -errrl rnakcn. crr dat clectl Driek, tot een r,ln tle seoeièudste gronclarbcick:rs moct ivorcien -lelc-ueld. Ik rveet dat Dliek c'le grond zeifs aldekte met een dekentje denncnnaalden. lvat laurierblad ol iets anclers. totdilt de kist een rustplaats had. clie niets te l\,ensen overlieï. Hoed af l)riek dat ge I .lit *clk alti.jd zo gocd gt-claiur hebtl Op zekere dag hccit Driek op het veld van rlc Ncilellirnclse oorlogssravcn rlij icts merkuaardi_g-. gctoond. Hii heelt itet graf lrrtcn zicn van Bcn Br-rirnk. bij lelcn wuchttnccster op rle Ciia''r-sei-kazcrtre in Brecla cn ti.j- ,.lcns rlc orirlog.l0-J-5. rolgcns Drick. een uite r nllLe be langli.ike nlan. !{-r()r tlc t i.. crh ll arrilsc re gc'r'i ng o\rL'rzcc. Berr lJuuk vr'ls telcgrafist cn zijn codenailrlr was: "lirpkonijn". Eerr vrccnrcle spe - Iing rarr het lot. i)e rralirl "fopspion" is tllr:rrrltrrrr rr;rlrrrrlti jrrii.ik r,P,,i.jrt str'r'n !ckorlen. Vreenrr:|. voorll als ír.lclr in lrtnnrc'rkin-e ncerrit tlat Ben Bur.utk. rtaal ik latel hoor-de. cloor zorvel koninein \\'ilhclrnina lls JLrlilna verscheiricnc nlrlctr itt lritttititlr('rr' llu(licrttie is on11 311.g1'1' \\c nr{)gen er tlus r,an uitgaun rnct ccn bi.izonricr nrarr te rmken te hehbcn. Hottien op Tuirri,qt- Een tnan onr zijn staai vr,in dienst na te gaan. Zo zict r"r dat er. clankzij Drit-k. cen rerhaaltjc mct gcschiedenis in een lertaal vaÍr een r,otlr velen bckcnric Plincenhlgcnaar krliril. I)r'iek u,as ook tuinder'. Op een dag krvanr hij ecn ki.;kie remeu in nrijn nrticstuin. lk plantte sjalottcn. Drick hckeck nauwleltc-nri nri.jrr handelingen en zci tocn: "ik zoir le rnet liet pulrtjc nlal' het zonlicht zetten anders groeien ze straks de grorrd in". He t bieei niet bii thcorrc. \l'ant Dr-iek nraakie r'clschillende gaaljes in dc grontl. deed de bollckes erin en stanrpte dc lialc'lc toe . Dat oogstjaar had ik einclclijk eens volop .juin. /-\ lr r\ __ .*t i_ 1l Rinie Maas
Page 1 and 2: ffiffiffiffiffiffiffiffiffiffiffiw
Page 3 and 4: Ven'olg \ian pagina 2 \oorstel tot
Page 5: Ons dorpshuis op de rnarkt De heerl

Museum Praet juni 2001

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?