ECVZ Jaarverslag_2019

In hetkort
ontbreekthet aan de
financiële middelen
om hun capaciteit uit
buitenlandse partijen
kijken met interesse
naar de Nederlandse
zorgmarkt.
ZORG
€4 mrd à€5mrd.
verpleeghuizen.
zegt hoogleraar Janssen. FOTO:GETTY IMAGES
RichardJanssen
hoogleraar organisatie
Expert
de zorgbehoefte’.
efficiënterintijd.
In de vergoeding die
vastgoed hetzelfde
Voor een verblijf in een
de zorg en daarnaast
verpleeghuis betalen is ookmogelijk thuis huur enservicekosten.
bewoners een eigen bijdrage,die
afhankelijk via het‘volledig pakket de maximale eigen bij-
verpleegzorg te krijgen Bijelkaar kan dat rond
is vaninkomen en vermogen,enkan
oplopen zitook huishoudelijke huis uitkomen, maar
thuis’ (vpt).Inhet vpt dragevooreen verpleeg-
tot €2360per maand. hulp en maaltijdbezorging.
De zorg is 24 uur wonen ze vaak op een
verpleeghuizen per patiënt
krijgen, zitook een eigenbijdrage daarvoor euzereappartementen
per dag oproepbaar. De mooiereplek en in luxu-
deel ‘kapitaalkosten’, is maximaal €860per danineen verpleeghuis.
bedoeld als kostenvan maand. Voor vermogende
ouderen is het al snel het vpt dezelfdezorg en
In theoriekunnenzevia
huisvesting. Maar dat
bedrag staat los van de interessant om een appartement
te huren in zorginste ling krijgen,
begeleiding alsineen
werkelijk gemaakte kosten.
Zo krijgen inste lingenmet
afgeschreven vi la. Daar kunnen ze blijkt de intensievere
bijvoorbeeld een zorg-
ook zorg viahet vptontvangen.
Ze betalen dan
en zwaardere medische
bedrag als inste lingen
die nieuw vastgoed heb-
de eigen bijdrage voor schalig te organiseren.
ben ontwikkeld. Het
ook eronder. En dan
maar in de praktijk
zorg lastig om klein-
x1000
150
120
90
60
30
0
'98 '00
Bron: CBS
'05
BUITENLANDSE PARTIJEN
bouwen.’
'10
'15 '18
Vooruitzicht
Wiebouwt de nodige verpleeghuizen?
Tot2030 moeten er
honderdennieuwe
verpleeghuizen komen.
Zorginstellingen
kunnen dievaakzelf
niet financieren, maar
buitenlandse partijen
kijken metinteresse
naar de Nederlandse
markt.
Personen in verzorgingsen
verpleeghuizen
116.189
Tweet werner Brouwer over de
Laprélezing
Anna Dijkman isredacteur zorg
van Het Financieele Dagblad
. Gezien de vergrijzing
wordtin2030een groot
tekort aan verpleeghuisbedden
verwacht.
. Zorginste lingen
te breiden.
. Kapitaalkrachtige
V
pagina 20, 04-02-2019 © Het Financieele Dagblad
erpleeghuizen erbíj? Die stonden
toch leeg doordat ouderen langer
thuis blijven wonen? Dat klopt,
maar dat is slechts één kant van
het verhaal. De andere kant is
dat het aantal tachtigplussers de
komende jaren fors zal toenemen: van 800.000
nu naar 1,2 miljoen in 2030. Deze groep blijft
langer gezond en wordt steeds ouder.
‘Het is onvermijdelijk dat een deel daarvan op
een gegeven momentintensieve verpleeghuiszorg
nodig heeft, die niet thuis gegeven kan worden’,
zegt Frans van der Plaat van Verstegen accountants.
Er is a leen één probleem: erzijnniet
genoeg plekken. Samen met consultant Rune
Aresvikanalyseerde accountantVan der Plaat
de toekomstige behoefte aan verpleeghuiszorg.
De conclusie: in 2030 zijnzo’n 35.000extra bedden
nodig. Afhankelijk van het aantalbedden
per verpleeghuis betekent dit datertussen de
200 en 700 nieuwe locaties ontwikkeld moeten
worden, een investering van naar scha ting
‘Westaan inderdaad voor een enorme bouwopgave’,
zegt Richard Janssen, hoogleraar aan
Erasmus en Tilburg University, die zich onder
meer bezighoudt met vastgoedbeleidindelangdurige
zorg. ‘Verpleeghuiszorg is steeds meer
eindelevenszorg geworden. Het is soms niet
mogelijk en bovendien duur om die zorg thuis
te geven.’ Ook de brancheorganisatievoor intramurale zorg. Welrichten private partijen
zorgondernemers Actiz verwacht dat zo’n 31.000 zich op kleinschaliger woonzorgconceptenvoor
extra bedden nodig zijn, maar de grote vraag is ouderen. Daarmogen ze winst uitkeren als het
wie de verpleeghuizen gaat bouwen.
vastgoed en de zorg zijn losgekoppeld. Appartementen
in bijvoorbeeld zorgvi la’s worden
Sinds 2010 zijn zorginste lingen financieel
verantwoordelijkvoor hun vastgoed, met de ontwikkeld en verhuurdvanuit een vastgoed-bv.
daarbijbehorende risico’s. Garantiesdat zorgkantoren
bij een nieuwelocatie zorg zu len tra diensten. A leen al vorig jaar werd er voor
Die verdient aan de huur enhet bieden van ex-
inkopen, krijgen ze niet. ‘Daardoor zijn de inste
lingen niet zo happig op het ontwikkelen van Zorg wordt aangeboden als thuiszorgproduct
€1 mrd in dit soort zorgvastgoedgeïnvesteerd.
nieuwe locaties’, zegt accountant Vander Plaat. en is daarmee uitgezonderd van de winstklem,
Bovendien zi ten ze krap bij kas. ‘De financiële die verderopaan de orde komt.
situatie van veel aanbieders van ouderenzorg Maar dit soort conceptenisniet geschikt voor
is niet goed genoeg om te investeren in uitbreiding
van hun capaciteit.’
uur per dag een gespecialiseerd arts aanwe-
álle ouderenzorg.Bij zware patiënten moet 24
zig zijn. ‘Dat is niet te organiseren voor kleine
woonvoorzieningen’, zegt Vander Plaat. Ook
Banken zijn ook steeds terughoudender met is het de vraag of de kwaliteit van de geboden
financieren, zegt hoogleraar Janssen. Zekerals zorg voldoende is. De Landelijke Huisartsen
het gaat om zorgvastgoed zonder garanties. Woningcorporaties
ontwikkelen wel zorgvastgoed de bel omdat veel kleinschalige woonzorg-
Vereniging(LHV) trok eind vorig jaar aan
zoals seniorenwoningen, maar doorgaans geen huizen hun interne zorg niet op orde hadden.
Inspectie Gezondheidszorg enJeugd (IGJ) laat
Private investeerders dan? Zij haken snel af desgevraagdweten het afgelopen jaar ‘enkele
vanwege het verbod op winstuitkering in de meldingen van huisartsen en cliënten’ te heb-
VERBOD OP WINSTUITKERING
Verpleeghuizen met lange gangen en kleine
kamers maken plaats voor huizen met kleinereeenheden
vanzes totacht bewoners,
“
‘Verpleeghuiszorgissteeds
meer eindelevenszorg
geworden.Het is soms niet
mogelijk en bovendienduur
om diezorgthuis te geven’
vandegezondheidszorg
4 februari- Richard Janssen in FD
ben ontvangen. Dat ging ‘over kleinschalige
woonvormen, waarbij oudere cliënten in huis
zorg ontvangen die onvoldoende aansluitbij
GEEN VERPLEEGHUISKOLOSSEN
De verpleegzorg heeft nog een probleem dat
kleinschaligheid bemoeilijkt. Er is zoals bekend
een aanzienlijk personeelstekort en dat wordt
a leen maar erger.Ook het aantalmantelzorgers
dat ouderen thuis kan verzorgen, neemt af.
Nu zijn er nog vijftien mantelzorgers per hoogbejaarde,
in 2040 nogmaar zes. Dus: meer mensen
zu len afhankelijk worden van professionele
zorg en er zijn niet genoeg mensen om die te
geven. Zorg bieden in inste lingenisdan vaak
Het lijkt dan ook onvermijdelijk dat enige
grootschaligheid terugkeert in de ouderenzorg.
‘Denkdaarbij niet aan de ouderwetse verpleeghuiskolossen
met lange gangenenkleinekamers’,
zegt hoogleraar Janssen. ‘Toekomstige
verpleeghuizenzu len bestaan uit kleinereeenheden
van zes tot acht bewoners, die sommige
faciliteiten delen enwaar24/7 zorg geleverd kan
Verpleeghuis of zorgvilla?
worden. Die eenheden zu len wel geclusterd
zijn in grotereprojecten.’ En dat vraagt een veel
grotereinvestering dan de ontwikkeling van
een kleinezorgvi la.
En dan komen we terug bij de vraag wie bereid
is die investeringen te gaan doen.‘Buitenlandse
zorgbedrijven zijn zeer geïnteresseerd in de
Nederlandsezorgmarkt’, zegt Aresvik, die als
consultant gespecialiseerd is in de Nederlandse
zorgmarkt en veel met buitenlandse partijen
werkt.‘Ze verbazen zich vaak over de hoogte van
de tarieven in Nederland en zien Nederland als
een stabiele markt om een positie op of uit te
Onlangs heeft het Franse beursfonds Orpea
zijn eerste stappen op de Nederlandsezorgmarkt
gezet.Het bedrijf, met een jaaromzet van
ruim €3 mrd, biedt ouderenzorg in verschi lende
Europese landen, maar ook in China en Brazilië.
Orpea heeft vorig jaar een aantal kleinere
inste lingenovergenomendie (woon)zorg voor
ouderen en thuiszorg bieden.Het bedrijf laat
per mail weten de komende jaren op uitbreiding
van de activiteiten in te ze ten door de bouw van
nieuwelocaties. ‘Nederland heeft 100.000nieuwe
verpleeghuisbedden nodig in 2040, wat een
enorme uitdaging is.’
De buitenlandse partijen zijn over het algemeen
kapitaalkrachtig en hebben goede toegang
tot de financiële markten, zeggen Aresvik
en Vander Plaat. Dit maakt het eenvoudig om
de benodigdeinvesteringen rondtekrijgen.
Maar voor grootschalige ontwikkeling zal
de winstklem van de intramurale ouderenzorg
moeten. Of de overheid moet meer garanties
geven op de ontwikkeling van nieuwvastgoed,
zegt Vander Plaat. Hij waarschuwt: ‘Er móét
een maatschappelijk debatkomen over hoe
we dit gaan doen. Anders zijn we straksderegie
kwijt over de ontwikkeling en kwaliteitvan onze
eigen verpleeghuizen.’
Wilma van der Scheer in de Volkskrant
Richard Janssen in nrc 13 maart 2019
Mango
moment
Met een klein gebaar
naar warmere zorg
KRIS VANHAECHT
i.s.m. Elly Van Bael, Deborah Seys, Ellen Coeckelberghs,
Charlotte van der Auwera en Filip Decruynaere
Acco Leuven / Den Haag
Kris Vanhaecht behaalde
veel publiciteit met zijn boek
'Mangomoment'
24 HetFinancieeleDagblad
ZORG
Woensdag29mei2019
Goedejeugdzorg vraagtommeerinvestering.
Niet alleen vangemeenten,maarook vankabinet
d
PaulineMeurs is hoog-
leraarbestuur vande
gezondheidszorgaande
EURenvoorzittervande
raadvoorVolksgezond-
Reageervia
heidenSamenleving.
expert@fd.nl.
B
JEUGDWET
Voorheen waser
sprakevan een
onwenselijke
versnippering
vandejeugdzorg
Pauline Meurs schrijft regelmatig
stukken in fd
ILLUSTRATIE: HEIN DE KORT VOOR HETFINANCIEELE DAGBLAD
eginmei zettedeVereniging
Nederlandse
Gemeenten (VNG) een
ongebruikelijke stap. In
een open brief in een landelijke
krant en een aantal
regionaledagbladen vroeg zij aandacht
voor de oplopende tekorten in de
jeugdzorg: ‘Als het kabinet niet bereid
is om gemeenten voldoende tegemoet
te komen, is het de vraag of wij onze
inwoners kunnen geven waarzij recht
op hebben.’
Ook de wethouders van de coalitiepartijenluiden
de noodklok en
vragen om een structurele aanvulling
van het budget voor de jeugdzorg.Het
eerste antwoord van het kabinetis
een incidenteletegemoetkoming van
€350 mln, aangevuld met€190 mln in
de drie jaar daarna. Een schamel doekje
voor het bloeden, zeggen de wethouders.
Het gaat om kwetsbarejongeren
voor wie de juiste hulp letterlijk een
wereld van verschil kan maken. Deze
kwetsbare jongerenhebben zelf weinig
mogelijkheden om zich te redden.
Het Nederlands Jeugdinstituut becijfert
dat circa 15% van alle jongeren
tussen de 16 en 27 jaar kwetsbaar is
doordat zij problemen hebben op één
of meerdere vlakken. Het kan dan gaan
om schulden,geengoede plek om te
wonen, eencomplexe thuissituatie,
verslaving,psychiatrische problemen,
schooluitval, of een achterstand in ontwikkeling.
Vaak gaat het daarbij om
een combinatie van problemen en is
hulp nodig. In Nederland maakt 11%
van de jongerentot 18 jaar gebruik van
een of anderevorm van jeugdhulp, zo
blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau
voor de Statistiek.
vermindering van de regeldruk.
De wet ging gepaard met eendecentralisatievan
alle vormen van jeugdhulp
naar de gemeente. Door de ver-
Voor een beterbegrip van de brandbrief
van de VNG en de noodklok van antwoordelijkheid bij de gemeente te
de wethouders is het goed om terug leggen, zou een meer integrale aanpak
te gaan naar de nieuwe Jeugdwet die van de ingewikkelde problemen van
op 1januari 2015 vankracht werd, en kwetsbare jongeren mogelijk worden.
de voorwaarden die toen zijnmeegegeven.
Doel van de wet was het jeugdwenselijke
versnippering geweest. Zo
Voorheen was sprake van een onstelsel
te vereenvoudigen en het efficiënter
en effectiever te maken. ‘Het ciaal gefinancierd, de specialistische
was de jeugd- en opvoedhulp provin-
uiteindelijke doel is het versterkenvan jeugd vanuitdezorgverzekeringswet
de eigen kracht van de jongere en van gefinancierd, kwam de zorg voor jeugd
het zorgend en probleemoplossend met een licht verstandelijke beperking
vanuit de toenmalige Algemene
vermogen van diens gezin en sociale
omgeving’, aldus het kabinet.
WetBijzondere Ziektekosten(AWBZ)
Bij de toelichting op de wet werd en werden jeugdbescherming en
verder gestelddat hulp meer gericht jeugdreclasseringvia het ministerie
moest zijnoppreventie, vroege signalering
en het bieden van de juiste, in-
overhevelen naar de gemeente zou aan
van Justitie geregeld.Alle jeugdhulp
tegrale, hulp op maat. Ook werd meer deze versnippering een einde maken.
ruimte voor professionals beloofd door Daarbij was ook de verwachtingdat de
gemeente beter in staat zou zijn om
een goede inschatting te makenvan
de nodige hulp en zorg. De gemeente
staat immers dichter bij de burger, zo
was de gedachte.
De gemeente kreeg in 2015 dusin
een klap te maken met eengeheel
nieuwetaak, die voorheen bij anderen
was belegd. Met man en macht op jaarbasis. Want door in te zetten op
werd gewerkt aanhet opbouwen preventie en zelfredzaamheid zou de
van expertise, het aangaan van relaties
met verschillende zorgaanbie-
de gedachte van het kabinet.Ondanks
zorg vanzelf goedkoper worden, was
ders en het uitzetten van de nodige groot verzet uit de zorgsector en vele
aanbestedingsprocedures.
onderzoeken die het tegendeel bewezen,
is deze bezuiniging doorgezet.
Maar daarnaast was de verandering
nog ingrijpender, omdat er ook Kernprobleem is namelijkdat jongeren
die hulp behoeven het op eigen
verwacht werd dat er op een andere
manier zou worden gewerkt. Deze andere
werkwijzebestond onder meer
kracht niet redden.
uit het bieden van juistehulp op maat,
uitgaan van de eigen mogelijkheden Bij zo’n omvangrijke transformatie
van de cliënt, demedicalisering, en gaan de kosten voor de baten en is bezuinigingjuist
uitden boze. De Denen
ontzorging en normalisering.Dit alles
met als doel om de hoeveelheid dure hebben dat goed begrepen. Zij hebben
gespecialiseerde hulp te verminderen. de jeugdhulp gedecentraliseerd en ingrijpendveranderd,
maarhet budget
Daarbij was ook de aanname dat inzetten
op preventie en vroege signalering juist verruimd. Laat de overheid het
een verergering van de problematiek Deense voorbeeld volgen en alvast de
zou kunnenvoorkomen. Voor de specialistischezorgaanbieders
was de zijn weg wegbezuinigd —beschikbaar
€450 mln op jaarbasis —die eerder
verandering dat zij moesten gaan samenwerken
met lokale teams, die door gemaakt, maandag heeft het kabinet
stellen voor de jeugdhulp.Het beginis
de gemeentevoor jeugdhulp werden laten weten de eerdere toezegging te
opgezet,endie ook moesten gaan samenwerken
met de jeugdbescherming jaar en daarna twee jaar naar €300 mln
zullen verhogen naar €420 mln voor dit
en jeugdreclassering.
per jaar.Dat biedt perspectief.Maar de
De gehele decentralisatievan de doelen en ambities van de Jeugdwet
jeugdzorg ging daarnaast gepaard met blijven staan. Over vijf jaar kunnen we
een forse bezuiniging van €450 mln eeneerlijke balans opmaken.
DENEMARKEN
29 maart Laprélezing in zorgvisie
JAARVERSLAG 2019
30