In hetkort ontbreekthet aan de financiële middelen om hun capaciteit uit buitenlandse partijen kijken met interesse naar de Nederlandse zorgmarkt. ZORG €4 mrd à€5mrd. verpleeghuizen. zegt hoogleraar Janssen. FOTO:GETTY IMAGES RichardJanssen hoogleraar organisatie Expert de zorgbehoefte’. efficiënterintijd. In de vergoeding die vastgoed hetzelfde Voor een verblijf in een de zorg en daarnaast verpleeghuis betalen is ookmogelijk thuis huur enservicekosten. bewoners een eigen bijdrage,die afhankelijk via het‘volledig pakket de maximale eigen bij- verpleegzorg te krijgen Bijelkaar kan dat rond is vaninkomen en vermogen,enkan oplopen zitook huishoudelijke huis uitkomen, maar thuis’ (vpt).Inhet vpt dragevooreen verpleeg- tot €2360per maand. hulp en maaltijdbezorging. De zorg is 24 uur wonen ze vaak op een verpleeghuizen per patiënt krijgen, zitook een eigenbijdrage daarvoor euzereappartementen per dag oproepbaar. De mooiereplek en in luxu- deel ‘kapitaalkosten’, is maximaal €860per danineen verpleeghuis. bedoeld als kostenvan maand. Voor vermogende ouderen is het al snel het vpt dezelfdezorg en In theoriekunnenzevia huisvesting. Maar dat bedrag staat los van de interessant om een appartement te huren in zorginste ling krijgen, begeleiding alsineen werkelijk gemaakte kosten. Zo krijgen inste lingenmet afgeschreven vi la. Daar kunnen ze blijkt de intensievere bijvoorbeeld een zorg- ook zorg viahet vptontvangen. Ze betalen dan en zwaardere medische bedrag als inste lingen die nieuw vastgoed heb- de eigen bijdrage voor schalig te organiseren. ben ontwikkeld. Het ook eronder. En dan maar in de praktijk zorg lastig om klein- x1000 150 120 90 60 30 0 '98 '00 Bron: CBS '05 BUITENLANDSE PARTIJEN bouwen.’ '10 '15 '18 Vooruitzicht Wiebouwt de nodige verpleeghuizen? Tot2030 moeten er honderdennieuwe verpleeghuizen komen. Zorginstellingen kunnen dievaakzelf niet financieren, maar buitenlandse partijen kijken metinteresse naar de Nederlandse markt. Personen in verzorgingsen verpleeghuizen 116.189 Tweet werner Brouwer over de Laprélezing Anna Dijkman isredacteur zorg van Het Financieele Dagblad . Gezien de vergrijzing wordtin2030een groot tekort aan verpleeghuisbedden verwacht. . Zorginste lingen te breiden. . Kapitaalkrachtige V pagina 20, 04-02-<strong>2019</strong> © Het Financieele Dagblad erpleeghuizen erbíj? Die stonden toch leeg doordat ouderen langer thuis blijven wonen? Dat klopt, maar dat is slechts één kant van het verhaal. De andere kant is dat het aantal tachtigplussers de komende jaren fors zal toenemen: van 800.000 nu naar 1,2 miljoen in 2030. Deze groep blijft langer gezond en wordt steeds ouder. ‘Het is onvermijdelijk dat een deel daarvan op een gegeven momentintensieve verpleeghuiszorg nodig heeft, die niet thuis gegeven kan worden’, zegt Frans van der Plaat van Verstegen accountants. Er is a leen één probleem: erzijnniet genoeg plekken. Samen met consultant Rune Aresvikanalyseerde accountantVan der Plaat de toekomstige behoefte aan verpleeghuiszorg. De conclusie: in 2030 zijnzo’n 35.000extra bedden nodig. Afhankelijk van het aantalbedden per verpleeghuis betekent dit datertussen de 200 en 700 nieuwe locaties ontwikkeld moeten worden, een investering van naar scha ting ‘Westaan inderdaad voor een enorme bouwopgave’, zegt Richard Janssen, hoogleraar aan Erasmus en Tilburg University, die zich onder meer bezighoudt met vastgoedbeleidindelangdurige zorg. ‘Verpleeghuiszorg is steeds meer eindelevenszorg geworden. Het is soms niet mogelijk en bovendien duur om die zorg thuis te geven.’ Ook de brancheorganisatievoor intramurale zorg. Welrichten private partijen zorgondernemers Actiz verwacht dat zo’n 31.000 zich op kleinschaliger woonzorgconceptenvoor extra bedden nodig zijn, maar de grote vraag is ouderen. Daarmogen ze winst uitkeren als het wie de verpleeghuizen gaat bouwen. vastgoed en de zorg zijn losgekoppeld. Appartementen in bijvoorbeeld zorgvi la’s worden Sinds 2010 zijn zorginste lingen financieel verantwoordelijkvoor hun vastgoed, met de ontwikkeld en verhuurdvanuit een vastgoed-bv. daarbijbehorende risico’s. Garantiesdat zorgkantoren bij een nieuwelocatie zorg zu len tra diensten. A leen al vorig jaar werd er voor Die verdient aan de huur enhet bieden van ex- inkopen, krijgen ze niet. ‘Daardoor zijn de inste lingen niet zo happig op het ontwikkelen van Zorg wordt aangeboden als thuiszorgproduct €1 mrd in dit soort zorgvastgoedgeïnvesteerd. nieuwe locaties’, zegt accountant Vander Plaat. en is daarmee uitgezonderd van de winstklem, Bovendien zi ten ze krap bij kas. ‘De financiële die verderopaan de orde komt. situatie van veel aanbieders van ouderenzorg Maar dit soort conceptenisniet geschikt voor is niet goed genoeg om te investeren in uitbreiding van hun capaciteit.’ uur per dag een gespecialiseerd arts aanwe- álle ouderenzorg.Bij zware patiënten moet 24 zig zijn. ‘Dat is niet te organiseren voor kleine woonvoorzieningen’, zegt Vander Plaat. Ook Banken zijn ook steeds terughoudender met is het de vraag of de kwaliteit van de geboden financieren, zegt hoogleraar Janssen. Zekerals zorg voldoende is. De Landelijke Huisartsen het gaat om zorgvastgoed zonder garanties. Woningcorporaties ontwikkelen wel zorgvastgoed de bel omdat veel kleinschalige woonzorg- Vereniging(LHV) trok eind vorig jaar aan zoals seniorenwoningen, maar doorgaans geen huizen hun interne zorg niet op orde hadden. Inspectie Gezondheidszorg enJeugd (IGJ) laat Private investeerders dan? Zij haken snel af desgevraagdweten het afgelopen jaar ‘enkele vanwege het verbod op winstuitkering in de meldingen van huisartsen en cliënten’ te heb- VERBOD OP WINSTUITKERING Verpleeghuizen met lange gangen en kleine kamers maken plaats voor huizen met kleinereeenheden vanzes totacht bewoners, “ ‘Verpleeghuiszorgissteeds meer eindelevenszorg geworden.Het is soms niet mogelijk en bovendienduur om diezorgthuis te geven’ vandegezondheidszorg 4 februari- Richard Janssen in FD ben ontvangen. Dat ging ‘over kleinschalige woonvormen, waarbij oudere cliënten in huis zorg ontvangen die onvoldoende aansluitbij GEEN VERPLEEGHUISKOLOSSEN De verpleegzorg heeft nog een probleem dat kleinschaligheid bemoeilijkt. Er is zoals bekend een aanzienlijk personeelstekort en dat wordt a leen maar erger.Ook het aantalmantelzorgers dat ouderen thuis kan verzorgen, neemt af. Nu zijn er nog vijftien mantelzorgers per hoogbejaarde, in 2040 nogmaar zes. Dus: meer mensen zu len afhankelijk worden van professionele zorg en er zijn niet genoeg mensen om die te geven. Zorg bieden in inste lingenisdan vaak Het lijkt dan ook onvermijdelijk dat enige grootschaligheid terugkeert in de ouderenzorg. ‘Denkdaarbij niet aan de ouderwetse verpleeghuiskolossen met lange gangenenkleinekamers’, zegt hoogleraar Janssen. ‘Toekomstige verpleeghuizenzu len bestaan uit kleinereeenheden van zes tot acht bewoners, die sommige faciliteiten delen enwaar24/7 zorg geleverd kan Verpleeghuis of zorgvilla? worden. Die eenheden zu len wel geclusterd zijn in grotereprojecten.’ En dat vraagt een veel grotereinvestering dan de ontwikkeling van een kleinezorgvi la. En dan komen we terug bij de vraag wie bereid is die investeringen te gaan doen.‘Buitenlandse zorgbedrijven zijn zeer geïnteresseerd in de Nederlandsezorgmarkt’, zegt Aresvik, die als consultant gespecialiseerd is in de Nederlandse zorgmarkt en veel met buitenlandse partijen werkt.‘Ze verbazen zich vaak over de hoogte van de tarieven in Nederland en zien Nederland als een stabiele markt om een positie op of uit te Onlangs heeft het Franse beursfonds Orpea zijn eerste stappen op de Nederlandsezorgmarkt gezet.Het bedrijf, met een jaaromzet van ruim €3 mrd, biedt ouderenzorg in verschi lende Europese landen, maar ook in China en Brazilië. Orpea heeft vorig jaar een aantal kleinere inste lingenovergenomendie (woon)zorg voor ouderen en thuiszorg bieden.Het bedrijf laat per mail weten de komende jaren op uitbreiding van de activiteiten in te ze ten door de bouw van nieuwelocaties. ‘Nederland heeft 100.000nieuwe verpleeghuisbedden nodig in 2040, wat een enorme uitdaging is.’ De buitenlandse partijen zijn over het algemeen kapitaalkrachtig en hebben goede toegang tot de financiële markten, zeggen Aresvik en Vander Plaat. Dit maakt het eenvoudig om de benodigdeinvesteringen rondtekrijgen. Maar voor grootschalige ontwikkeling zal de winstklem van de intramurale ouderenzorg moeten. Of de overheid moet meer garanties geven op de ontwikkeling van nieuwvastgoed, zegt Vander Plaat. Hij waarschuwt: ‘Er móét een maatschappelijk debatkomen over hoe we dit gaan doen. Anders zijn we straksderegie kwijt over de ontwikkeling en kwaliteitvan onze eigen verpleeghuizen.’ Wilma van der Scheer in de Volkskrant Richard Janssen in nrc 13 maart <strong>2019</strong> Mango moment Met een klein gebaar naar warmere zorg KRIS VANHAECHT i.s.m. Elly Van Bael, Deborah Seys, Ellen Coeckelberghs, Charlotte van der Auwera en Filip Decruynaere Acco Leuven / Den Haag Kris Vanhaecht behaalde veel publiciteit met zijn boek 'Mangomoment' 24 HetFinancieeleDagblad ZORG Woensdag29mei<strong>2019</strong> Goedejeugdzorg vraagtommeerinvestering. Niet alleen vangemeenten,maarook vankabinet d PaulineMeurs is hoog- leraarbestuur vande gezondheidszorgaande EURenvoorzittervande raadvoorVolksgezond- Reageervia heidenSamenleving. expert@fd.nl. B JEUGDWET Voorheen waser sprakevan een onwenselijke versnippering vandejeugdzorg Pauline Meurs schrijft regelmatig stukken in fd ILLUSTRATIE: HEIN DE KORT VOOR HETFINANCIEELE DAGBLAD eginmei zettedeVereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) een ongebruikelijke stap. In een open brief in een landelijke krant en een aantal regionaledagbladen vroeg zij aandacht voor de oplopende tekorten in de jeugdzorg: ‘Als het kabinet niet bereid is om gemeenten voldoende tegemoet te komen, is het de vraag of wij onze inwoners kunnen geven waarzij recht op hebben.’ Ook de wethouders van de coalitiepartijenluiden de noodklok en vragen om een structurele aanvulling van het budget voor de jeugdzorg.Het eerste antwoord van het kabinetis een incidenteletegemoetkoming van €350 mln, aangevuld met€190 mln in de drie jaar daarna. Een schamel doekje voor het bloeden, zeggen de wethouders. Het gaat om kwetsbarejongeren voor wie de juiste hulp letterlijk een wereld van verschil kan maken. Deze kwetsbare jongerenhebben zelf weinig mogelijkheden om zich te redden. Het Nederlands Jeugdinstituut becijfert dat circa 15% van alle jongeren tussen de 16 en 27 jaar kwetsbaar is doordat zij problemen hebben op één of meerdere vlakken. Het kan dan gaan om schulden,geengoede plek om te wonen, eencomplexe thuissituatie, verslaving,psychiatrische problemen, schooluitval, of een achterstand in ontwikkeling. Vaak gaat het daarbij om een combinatie van problemen en is hulp nodig. In Nederland maakt 11% van de jongerentot 18 jaar gebruik van een of anderevorm van jeugdhulp, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. vermindering van de regeldruk. De wet ging gepaard met eendecentralisatievan alle vormen van jeugdhulp naar de gemeente. Door de ver- Voor een beterbegrip van de brandbrief van de VNG en de noodklok van antwoordelijkheid bij de gemeente te de wethouders is het goed om terug leggen, zou een meer integrale aanpak te gaan naar de nieuwe Jeugdwet die van de ingewikkelde problemen van op 1januari 2015 vankracht werd, en kwetsbare jongeren mogelijk worden. de voorwaarden die toen zijnmeegegeven. Doel van de wet was het jeugdwenselijke versnippering geweest. Zo Voorheen was sprake van een onstelsel te vereenvoudigen en het efficiënter en effectiever te maken. ‘Het ciaal gefinancierd, de specialistische was de jeugd- en opvoedhulp provin- uiteindelijke doel is het versterkenvan jeugd vanuitdezorgverzekeringswet de eigen kracht van de jongere en van gefinancierd, kwam de zorg voor jeugd het zorgend en probleemoplossend met een licht verstandelijke beperking vanuit de toenmalige Algemene vermogen van diens gezin en sociale omgeving’, aldus het kabinet. WetBijzondere Ziektekosten(AWBZ) Bij de toelichting op de wet werd en werden jeugdbescherming en verder gestelddat hulp meer gericht jeugdreclasseringvia het ministerie moest zijnoppreventie, vroege signalering en het bieden van de juiste, in- overhevelen naar de gemeente zou aan van Justitie geregeld.Alle jeugdhulp tegrale, hulp op maat. Ook werd meer deze versnippering een einde maken. ruimte voor professionals beloofd door Daarbij was ook de verwachtingdat de gemeente beter in staat zou zijn om een goede inschatting te makenvan de nodige hulp en zorg. De gemeente staat immers dichter bij de burger, zo was de gedachte. De gemeente kreeg in 2015 dusin een klap te maken met eengeheel nieuwetaak, die voorheen bij anderen was belegd. Met man en macht op jaarbasis. Want door in te zetten op werd gewerkt aanhet opbouwen preventie en zelfredzaamheid zou de van expertise, het aangaan van relaties met verschillende zorgaanbie- de gedachte van het kabinet.Ondanks zorg vanzelf goedkoper worden, was ders en het uitzetten van de nodige groot verzet uit de zorgsector en vele aanbestedingsprocedures. onderzoeken die het tegendeel bewezen, is deze bezuiniging doorgezet. Maar daarnaast was de verandering nog ingrijpender, omdat er ook Kernprobleem is namelijkdat jongeren die hulp behoeven het op eigen verwacht werd dat er op een andere manier zou worden gewerkt. Deze andere werkwijzebestond onder meer kracht niet redden. uit het bieden van juistehulp op maat, uitgaan van de eigen mogelijkheden Bij zo’n omvangrijke transformatie van de cliënt, demedicalisering, en gaan de kosten voor de baten en is bezuinigingjuist uitden boze. De Denen ontzorging en normalisering.Dit alles met als doel om de hoeveelheid dure hebben dat goed begrepen. Zij hebben gespecialiseerde hulp te verminderen. de jeugdhulp gedecentraliseerd en ingrijpendveranderd, maarhet budget Daarbij was ook de aanname dat inzetten op preventie en vroege signalering juist verruimd. Laat de overheid het een verergering van de problematiek Deense voorbeeld volgen en alvast de zou kunnenvoorkomen. Voor de specialistischezorgaanbieders was de zijn weg wegbezuinigd —beschikbaar €450 mln op jaarbasis —die eerder verandering dat zij moesten gaan samenwerken met lokale teams, die door gemaakt, maandag heeft het kabinet stellen voor de jeugdhulp.Het beginis de gemeentevoor jeugdhulp werden laten weten de eerdere toezegging te opgezet,endie ook moesten gaan samenwerken met de jeugdbescherming jaar en daarna twee jaar naar €300 mln zullen verhogen naar €420 mln voor dit en jeugdreclassering. per jaar.Dat biedt perspectief.Maar de De gehele decentralisatievan de doelen en ambities van de Jeugdwet jeugdzorg ging daarnaast gepaard met blijven staan. Over vijf jaar kunnen we een forse bezuiniging van €450 mln eeneerlijke balans opmaken. DENEMARKEN 29 maart Laprélezing in zorgvisie JAARVERSLAG <strong>2019</strong> 30
Team 9 31 JAARVERSLAG <strong>2019</strong>