Bouwen aan Vlaanderen 06 2020

UITGAVE
6
Wat een jaar!
In België is het traditie om eind december te verzamelen rond een feesttafel, een vuurkorf of een kerstboom, de afgelopen twaalf maanden
te overschouwen en te zuchten: ‘Wat een jaar!’, ook als er in dat bewuste jaar niets noemenswaardig gebeurd is om dat te rechtvaardigen.
Meestal is er dus overdrijving of onnodige pathetiek in het spel, maar in de nadagen van 2020 was een diepe zucht natuurlijk wel op zijn plaats.
Want: wat een jaar was me dat, zeg!
VOORWOORD
Het begon nochtans goed. We rolden naadloos van een geslaagd 2019 in een veelbelovend 2020 en de sky leek als vanouds the limit
te zijn. Goedgevulde orderboekjes, algemeen optimisme, positieve cijfers ...: er leek geen vuiltje aan (of in) de lucht. Sterker nog: aangezien
veel bouwbedrijven op volle toeren draaiden en de rendabiliteit gestaag bleef toenemen, begonnen sommigen al stilletjes te dromen van een
heus boerenjaar.
Het lot en dat vermaledijde coronavirus beslisten er helaas anders over. Voortschrijdend inzicht, alarmerende toestanden in onze ziekenhuizen
en woonzorgcentra, paniekvoetbal van bedenkelijke kwaliteit in de beleidskamers, virologen die zich noodgedwongen manifesteerden als
collectief geweten en sociaal isolement als ultiem redmiddel, met ‘lockdowns’, mondmaskerdracht en handhygiëne als exponenten van het
‘nieuwe normaal’: het was niet bepaald hoe we het ons vooraf hadden voorgesteld. Ook de bouwsector kreeg het hard te verduren. Werven
werden (tijdelijk) stilgelegd, er werd technische werkloosheid ingeroepen, er werden crisisvergaderingen belegd via Zoom, Microsoft Teams
en andere digitale platformen, die in een mum van tijd ingeburgerd raakten bij iedereen die op professionele basis achter een computer
zit … Niemand wist hoelang deze ongeziene crisis zou aanhouden en wat de beste aanpak was om dit momentje van collectieve status quo te
overwinnen. En dus weerklonk half maart al een eerste diepe zucht.
Negen maanden later moeten we helaas vaststellen dat er nog niet al te veel veranderd is. Er is opnieuw een ‘lockdown’ afgekondigd, thuiswerk
is nog steeds de norm, de horeca en de cultuursector krijgen wederom rake klappen … Maar als we inzoomen op de bouw, oogt de balans – in
onze optiek – een stuk minder slecht dan in andere sectoren. De eerste ‘lockdown’ was een schok, maar twee weken later was de zoektocht naar
creatieve oplossingen, nieuwe opportuniteiten en alternatieve werkwijzen al volop aan de gang. Van recordwinsten is uiteraard geen sprake,
maar dramatische rode cijfers zijn evenmin de norm. De orderboekjes zijn uiteraard minder gevuld dan andere jaren en dat is een belangrijk
aandachtspunt, maar reden tot blinde paniek is er voorlopig niet. De bouw heeft zich relatief goed uit de slag getrokken en dat is het imago
van de sector zeker ten goede gekomen. Dynamisch beleid, oplossingsgericht denken, snel schakelen …: het zijn lovenswaardige predicaten die
in 2020 terecht van toepassing waren op veel architecten, aannemers, studiebureaus, fabrikanten en andere bouwprofessionals.
Uiteraard zijn er bedrijven failliet gegaan en werknemers ontslagen, maar het was niet al kommer en kwel. Zo is de langverwachte digital shift
(noodgedwongen) in sneltempo doorgevoerd en heeft het ‘nieuwe werken’ definitief voet aan grond gekregen – een evolutie die anders nog
meerdere jaren in beslag zou hebben genomen. In Westerlo werd in één beweging een volledig huis geprint – een absolute wereldprimeur!
In Harelbeke werd voor het eerst een revolutionaire metselrobot ingezet. Particulieren grepen de vrijgekomen tijd massaal aan om eindelijk te
investeren in al dan niet energetische renovatie-ingrepen. En er is zowaar een politiek akkoord over de befaamde ‘betonstop’, die we vanaf nu
hopelijk voor eens en voor altijd ‘bouwshift’ kunnen noemen. Al kwam er nadien wel meteen kritiek, want hoe zullen we die 100 % vergoeding
voor onteigende eigenaars betalen?
We onderdrukken een zucht en kijken voorzichtig vooruit naar 2021. De coronamaatregelen zullen nog een hele tijd van kracht blijven en
de ‘langetermijneffecten’ van de crisis zijn op dit moment moeilijk in te schatten, maar we hebben getoond dat we ook in deze moeilijke
omstandigheden onze boontjes kunnen doppen. In combinatie met de wetenschap dat er een vaccin op komst is en dat het dus alleen maar
beter kan gaan, is dat toch iets om ons aan op te trekken. Nog even volhouden dus!
Veel leesplezier en fijn eindejaar
Tim Janssens