09.01.2013 Views

Aantekeningen over de familie Huete en over de ...

Aantekeningen over de familie Huete en over de ...

Aantekeningen over de familie Huete en over de ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

AANTEKENINGEN OVER DE FAMILIE HUETE,<br />

EN OVER DE STRATEBROEDERSCHAPPEN TE ZWOLLE<br />

DOOR B. J. KAM<br />

Naar aanleiding van het feit, dat het binn<strong>en</strong>kort 250 jaar gele<strong>de</strong>n<br />

zal zijn dat het door Arp Schnitger gebouw<strong>de</strong> orgel in <strong>de</strong> Groote- of<br />

Sint Michaelskerk te Zwolle in gebruik werd g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, lijkt het <strong>de</strong><br />

moeite waard e<strong>en</strong> na<strong>de</strong>r on<strong>de</strong>rzoek in te stell<strong>en</strong> naar <strong>de</strong> persoon van<br />

Bernhard <strong>Huete</strong> "Burgermeester <strong>de</strong>r Stad Zwolle, <strong>en</strong> ordinaris med.<br />

Dr. <strong>de</strong>r zelver Stad" 1) die volg<strong>en</strong>s me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling aan <strong>de</strong> Me<strong>en</strong>te 2) het<br />

geld tot het mak<strong>en</strong> van dit orgel ter beschikking heeft gesteld; weliswaar<br />

teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> lijfr<strong>en</strong>te die lev<strong>en</strong>slang zou wor<strong>de</strong>n uitbetaald, maar.<br />

die dan toch <strong>de</strong> uitein<strong>de</strong>lijke stoot tot het bouw<strong>en</strong> heeft gegev<strong>en</strong>. En dit<br />

nadat al vele mal<strong>en</strong> door <strong>de</strong> Zwolse Magistraat <strong>over</strong> <strong>de</strong> w<strong>en</strong>selijkheid<br />

tot het bouw<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> orgel was ge<strong>de</strong>libereerd 3), maar tot nu toe<br />

zon<strong>de</strong>r tastbaar resultaat. Aangezi<strong>en</strong> <strong>over</strong> het sticht<strong>en</strong> van dit orgel al<br />

meer<strong>de</strong>re mal<strong>en</strong> gepubliceerd is 4. 5. 6. 7), maar <strong>over</strong> <strong>de</strong> stichter zelf<br />

eig<strong>en</strong>lijk niet veel meer dan <strong>de</strong> naam bek<strong>en</strong>d is (meestal, <strong>en</strong> t<strong>en</strong> onrechte,<br />

tezam<strong>en</strong> met zijn broe<strong>de</strong>r Theodorus als stichters van het orgel<br />

betiteld) heeft het zin om te tracht<strong>en</strong> iets meer <strong>over</strong> <strong>de</strong>ze famille te<br />

wet<strong>en</strong> te kom<strong>en</strong>.<br />

Over <strong>de</strong> schrijfwijze van <strong>de</strong> naam <strong>Huete</strong> zou <strong>en</strong>ige twijfel kunn<strong>en</strong><br />

ontstaan: in het doopboek van Hasselt komt <strong>de</strong> naam voor als Huij<strong>de</strong>ns,<br />

Hoette, <strong>Huete</strong>n <strong>en</strong> <strong>Huete</strong>; in Zwolle leest m<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele maal<br />

Heute; <strong>de</strong> hier gevolg<strong>de</strong> schrijfwijze is die van het Album Studiosarum<br />

Aca<strong>de</strong>miae Lugduno Batavae, <strong>en</strong> zoals <strong>de</strong> naam in <strong>de</strong> Resolutiën van<br />

Schep<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> Raad van Zwolle meest<strong>en</strong>tijds wordt geschrev<strong>en</strong>.<br />

Van <strong>de</strong> stamva<strong>de</strong>r 8) is niet meer bek<strong>en</strong>d dan <strong>de</strong> naam; hij komt als<br />

schep<strong>en</strong> te Hasselt voor in e<strong>en</strong> momberstelling op 25 Augustus 1607.<br />

De grootva<strong>de</strong>r wordt beschrev<strong>en</strong> als Lic<strong>en</strong>tmeester <strong>en</strong> Majoor te Hasselt,<br />

ev<strong>en</strong>als <strong>de</strong> va<strong>de</strong>r 9. 10); e<strong>en</strong> tante Aleyda komt voor in <strong>en</strong>ige actes<br />

te Dalfs<strong>en</strong> op 11 Junij 1671 <strong>en</strong> Hasselt 11).<br />

Van <strong>de</strong> vier kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van Bernhard <strong>Huete</strong> <strong>en</strong> Margriet Nuijs 8) zijn<br />

<strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n bek<strong>en</strong>d. De jongste dochter, Anna CO{nelija,<br />

is gedoopt op April 4 1656 te Hasselt, begrav<strong>en</strong> te Zwolle 1705<br />

Sept 20 in Michaëlskerk; zij doet te Zwolle belij<strong>de</strong>nis Pas<strong>en</strong> 1671, te-<br />

'8<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


sam<strong>en</strong> met haar nicht Hermanna Theodora 12) maar is na die tijd naar<br />

Amsterdam gegaan, omdat ze in 1692 weer met attestatie daarvandaan<br />

wordt ingeschrev<strong>en</strong>. Ver<strong>de</strong>r is behalve e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele gerechtshan<strong>de</strong>ling 13)<br />

niets <strong>over</strong> haar bek<strong>en</strong>d.<br />

Van <strong>de</strong> drie broe<strong>de</strong>rs is Otto <strong>de</strong> jongste. Hij gaat naar Amsterdam<br />

<strong>en</strong> huwt in April 1691 14 ) Sara <strong>de</strong> Bie, geeft zijn beroep als Coopman<br />

op, <strong>en</strong> zijn leeftijd als 35 jaar. Zij is dochter van Alexan<strong>de</strong>r <strong>de</strong> Bie,<br />

hoogleraar in <strong>de</strong> mathematica. Zij huw<strong>en</strong> op voorwaar<strong>de</strong>n 15), <strong>en</strong> dat is<br />

maar goed ook want in 1693 komt Otto <strong>Huete</strong> reeds voor in <strong>de</strong> Desolate<br />

Boe<strong>de</strong>lkamer 16) van <strong>de</strong> stad Amsterdam; zijn vrouw blijkt e<strong>en</strong><br />

betere han<strong>de</strong>lsgeest te hebb<strong>en</strong> gehad dan <strong>de</strong> Coopman zelve, daar zij<br />

volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> huwelijkse voorwaar<strong>de</strong>n e<strong>en</strong> prefer<strong>en</strong>tie heeft in <strong>de</strong> boe<strong>de</strong>l,<br />

me<strong>de</strong> waardoor <strong>de</strong> schul<strong>de</strong>isers meer<strong>en</strong><strong>de</strong>els slechts 113/ 16 proc<strong>en</strong>t uitbetaald<br />

krijg<strong>en</strong>! 17) Het zijn vooral Franse kooplie<strong>de</strong>n die met hem<br />

hebb<strong>en</strong> gehan<strong>de</strong>ld, het gaat om textielwar<strong>en</strong>. Zijn meubel<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n<br />

getaxeerd op f 2000.-, zijn schul<strong>de</strong>isers bevin<strong>de</strong>n zich in Berlijn,<br />

Leipzig, Zwolle (Albertus Nuijs, e<strong>en</strong> (achter)neef) <strong>en</strong> op vele an<strong>de</strong>re<br />

plaats<strong>en</strong>. De oorzaak van het faillissem<strong>en</strong>t is, merkwaardigerwijs, ook.<br />

op te mak<strong>en</strong> uit <strong>de</strong>ze balans: "Weg<strong>en</strong>s het schip <strong>de</strong> Gro<strong>en</strong>e Valk kom<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

in Nov. 1683 van Bor<strong>de</strong>aux <strong>en</strong> omtr<strong>en</strong>t Harwits geheel verongelukt,<br />

waarbij verlor<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> f 3537.-; op Schip d'Hoop op<br />

gro<strong>en</strong>lant in twee jaar re<strong>de</strong>rij verlor<strong>en</strong> f 1803.-5.-." Ver<strong>de</strong>r was er<br />

in Frankrijk op <strong>de</strong> Loire nog e<strong>en</strong> schip verongelukt in 1681, wat e<strong>en</strong><br />

scha<strong>de</strong>post van f 5000.- oplever<strong>de</strong>. Al met al blijkt hij e<strong>en</strong> schuld te<br />

hebb<strong>en</strong> van f 62.261.lOV2, met e<strong>en</strong> tegoed van f 27.047.5. "Actum<br />

20 novb. 1693 getek<strong>en</strong>d Otto <strong>Huete</strong>" 16).<br />

De Zwolse broers zull<strong>en</strong> van Otto dus niet veel geld geërfd hebb<strong>en</strong>;<br />

zij staan als getuig<strong>en</strong> <strong>over</strong> <strong>de</strong> doop van <strong>de</strong> oudste zoon Bernardus in<br />

1692 18) <strong>en</strong> Alexan<strong>de</strong>r in 1693 19), maar <strong>de</strong>ze kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> zijn<br />

<strong>over</strong>le<strong>de</strong>n <strong>en</strong> el<strong>de</strong>rs begrav<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> <strong>de</strong>r<strong>de</strong> kind, Anna Margaretha, wordt<br />

g<strong>en</strong>oemd in het testam<strong>en</strong>t van Sara <strong>de</strong> Bie20), dat zij als weduwe van<br />

Otto maakt in 1706, maar blijkt ook in 1707 in <strong>de</strong> Zui<strong>de</strong>rkerk te Amsterdam<br />

begrav<strong>en</strong> te zijn 21 ). De begraafdatum van Otto <strong>Huete</strong> is noch<br />

in Haarlem, noch in Amsterdam te vin<strong>de</strong>n; hij is kort na <strong>de</strong> geboorte<br />

van zijn twee<strong>de</strong> zoon in Santpoort gaan won<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> buit<strong>en</strong> g<strong>en</strong>aamd<br />

Broeckberg<strong>en</strong> 22), maar van Santpoort, dat on<strong>de</strong>r <strong>de</strong> geme<strong>en</strong>te Vels<strong>en</strong><br />

valt, zijn uit die tijd ge<strong>en</strong> retroacta bewaard geblev<strong>en</strong>.<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)<br />

9


Over Theodorus <strong>Huete</strong>, <strong>de</strong> oudste broer, zijn <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s<br />

bewaard geblev<strong>en</strong>. Hij is gedoopt vóór 164723), begrav<strong>en</strong> te Zwolle<br />

1712 Jan 18 in Michaëlskerk. Hij wordt als studiosus ingeschrev<strong>en</strong> aan<br />

<strong>de</strong> Leidse Universiteit in 166724), <strong>en</strong> in December van dat jaar verwerft<br />

hij het burgerrecht te Zwolle 25). Drie jaar later 26) vin<strong>de</strong>n wij<br />

hem als jur. cand. aan <strong>de</strong> Hoogeschool van Har<strong>de</strong>rwijk (is het vreemd<br />

te veron<strong>de</strong>rstell<strong>en</strong> dat zijn broer Bernhard dan zijn habitat in Lei<strong>de</strong>n<br />

betrekt?) 27) <strong>en</strong> in Zwolle wordt hij al snel tot Burgemeester verkoz<strong>en</strong><br />

in 1675, na aftocht van <strong>de</strong> Munsters<strong>en</strong> es). Hier doet zich echter e<strong>en</strong><br />

vreemd verschijnsel voor in <strong>de</strong>ze geme<strong>en</strong>schap die zozeer van tradities<br />

doordrong<strong>en</strong> is. Vooruitlop<strong>en</strong>d op wat hieron<strong>de</strong>r <strong>over</strong> <strong>de</strong> stratebroe<strong>de</strong>rschapp<strong>en</strong><br />

zal wor<strong>de</strong>n meege<strong>de</strong>eld is het hier merkwaardig te zi<strong>en</strong>, dat<br />

<strong>de</strong> nieuwgekoz<strong>en</strong> Burgemeester niet direct in <strong>de</strong> Stratebroe<strong>de</strong>rschap<br />

wordt gevraagd, c.q. ingelat<strong>en</strong>. Of m<strong>en</strong> toch <strong>de</strong>ze keur niet voor vol<br />

aanziet? Het is best mogelijk, aangezi<strong>en</strong> uit <strong>de</strong> aantek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> 29) blijkt<br />

dat <strong>de</strong> magistraat min of meer on<strong>de</strong>r curatele is gesteld van <strong>de</strong> Koning-<br />

Stadhou<strong>de</strong>r Willem III.<br />

Theodorus huwt October 19 1676 Agnesz, dochter van Jac. Vriez<strong>en</strong>,<br />

r<strong>en</strong>tmeester van Win<strong>de</strong>sheim .' Het huwelijk blijft kin<strong>de</strong>rloos 30), <strong>en</strong> uit<br />

<strong>de</strong> reeds eer<strong>de</strong>r gemel<strong>de</strong> aantek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> omtr<strong>en</strong>t <strong>de</strong> raadskeur blijkt dat<br />

op Pauli 1677 door "sijne Hoogheit we<strong>de</strong>r verkor<strong>en</strong> Harm<strong>en</strong> Queis<strong>en</strong><br />

Schep<strong>en</strong> in S.S. in plaets van Theodorus Heute, nu R<strong>en</strong>trnr." 31).<br />

Na het <strong>over</strong>lij<strong>de</strong>n van zijn vrouw in 1692 vin<strong>de</strong>n wij hem in het Register<br />

van <strong>de</strong> lOOOe p<strong>en</strong>ning aangeslag<strong>en</strong> voor f 20.000 32) <strong>en</strong> hij<br />

blijkt te won<strong>en</strong> in <strong>de</strong> Praubstraat, hoek Koestraat, waar hij in 1706<br />

voor 8 (!) schoorst<strong>en</strong><strong>en</strong> belast wordt 33). Hij wordt 1705 we<strong>de</strong>rom tot<br />

Burgemeester verkoz<strong>en</strong> <strong>en</strong> blijft dit tot zijn dood, hij wordt op 18<br />

Januari 1712 in Michielskerk begrav<strong>en</strong> "achter <strong>de</strong> predikstoel in 't<br />

Graf no. 540" voor f 11.9.-; <strong>de</strong> grafste<strong>en</strong> met dit nummer ligt in<strong>de</strong>rdaad<br />

nog recht achter <strong>de</strong> preekstoel, <strong>en</strong> draagt als opschrift o.a. Jasper<br />

Nuijs.<br />

De twee<strong>de</strong> broer, Bernardus <strong>Huete</strong>, is gedoopt te Hasselt op 4 December<br />

1650, <strong>en</strong> wordt te Zwolle begrav<strong>en</strong> October 6 1721, ook in<br />

graf 540 in <strong>de</strong> Groote Kerk. Hij figureert in het Album Studiosorum<br />

van Lei<strong>de</strong>n als "Zwoll<strong>en</strong>sis" 34) <strong>en</strong> wordt ingeschrev<strong>en</strong> in <strong>de</strong> studierichting<br />

Philosophia, Wat hij tot 1689 heeft gedaan is tot nu toe niet<br />

achterhaald; hij wordt dan als burger van <strong>de</strong> stad Zwolle ingeschre-<br />

10<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


v<strong>en</strong> 35), nadat echter reeds zijn aanwezigheid in <strong>de</strong>ze stad bek<strong>en</strong>d is<br />

van <strong>de</strong> attestatie uit Lei<strong>de</strong>n, waarmee hij in 1675 <strong>en</strong> 1672 in het lidmat<strong>en</strong>boek<br />

voorkomt. In 1690 volgt zijn aanstelling tot Stads Medicus,<br />

<strong>en</strong> in 1690 komt hij als jongste me<strong>en</strong>sman in <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat voor,<br />

loco v<strong>en</strong>drig Meinart van Diep<strong>en</strong>heim. In 1694 woont hij bij Evert<br />

Treurniet in <strong>de</strong> Voorstraat, maar betaalt ge<strong>en</strong> zoutgeld, want "gaat in<br />

't Ordinarys et<strong>en</strong>" 36). De gegev<strong>en</strong>s zijn ver<strong>de</strong>r schaars te vin<strong>de</strong>n; <strong>en</strong>kel<br />

het register voor <strong>de</strong> 1000e p<strong>en</strong>ning van 1711 37) (dat echter pas in<br />

1715 is afgeslot<strong>en</strong>) vermeldt hem in <strong>de</strong> Praubstraat, aangeslag<strong>en</strong> voor<br />

f 20.000, hetzelf<strong>de</strong> bedrag als waarvoor zijn broer werd aangeslag<strong>en</strong>.<br />

Hij sch<strong>en</strong>kt het geld voor het orgel, teg<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>slange r<strong>en</strong>te van 3 %<br />

in 1718, nadat hij in dat jaar tot Burgemeester wordt gekoz<strong>en</strong> 38. 39).<br />

Zijn testam<strong>en</strong>t, geschrev<strong>en</strong> 31 Mei 1718, wordt geop<strong>en</strong>d op 1 October<br />

1721 1) (hoe curieus dat het orgel ingespeeld is tuss<strong>en</strong> 21 Sept <strong>en</strong> 20<br />

October 1721) 40) <strong>en</strong> hij is begrav<strong>en</strong> op 6 October 1721; <strong>de</strong> her<strong>en</strong><br />

Rouse <strong>en</strong> Goltz zijn volg<strong>en</strong>s <strong>de</strong> notul<strong>en</strong> van <strong>de</strong> stratebroe<strong>de</strong>rschap afwezig<br />

<strong>en</strong> "op ordre van <strong>de</strong> Stad aangeschrev<strong>en</strong>" 41) met e<strong>en</strong> boete van<br />

f 3.10 st.; op zijn begraf<strong>en</strong>is verteert m<strong>en</strong> ,,10 kanne wijn, molbier <strong>en</strong><br />

eet<strong>en</strong>, tesam<strong>en</strong> voor f 22.10:-, waarvan voor eet<strong>en</strong> f 20:-:-".42)<br />

Het testam<strong>en</strong>t van Bernhard <strong>Huete</strong> is het <strong>en</strong>ige stuk, dat van <strong>de</strong>ze<br />

<strong>familie</strong> gevon<strong>de</strong>n kan wor<strong>de</strong>n <strong>en</strong> dat e<strong>en</strong> dui<strong>de</strong>lijke aanwijzing geeft<br />

omtr<strong>en</strong>t het vermog<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong>ze met Bernhard uitsterv<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>familie</strong> in<br />

bezit had. Het is niet gelukt om e<strong>en</strong> testam<strong>en</strong>t van Theodorus te vin<strong>de</strong>n,<br />

waartoe poging<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n gedaan in <strong>de</strong> Rechterlijke Archiev<strong>en</strong><br />

van Dalfs<strong>en</strong>, Zwolle, Hasselt <strong>en</strong> Zwollerkerspel. M<strong>en</strong> zal dus aan moet<strong>en</strong><br />

nem<strong>en</strong> dat het gehele vermog<strong>en</strong> uitein<strong>de</strong>lijk bij Bernhard terecht<br />

is gekom<strong>en</strong>, zodat di<strong>en</strong>s testam<strong>en</strong>t wel van <strong>en</strong>ig belang kan wor<strong>de</strong>n<br />

geacht.<br />

Schrijver <strong>de</strong>zes, die als arts dagelijks te mak<strong>en</strong> heeft met lev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

dood, werd bijzon<strong>de</strong>r getroff<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> <strong>de</strong>el van <strong>de</strong> aanhef van dit<br />

testam<strong>en</strong>t; in die jar<strong>en</strong> ongetwijfeld <strong>de</strong>el uitmak<strong>en</strong>d van <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e<br />

formule waaron<strong>de</strong>r <strong>de</strong>ze testam<strong>en</strong>t<strong>en</strong> te schrift wer<strong>de</strong>n gesteld, maar<br />

aan <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re zij<strong>de</strong> toch dui<strong>de</strong>lijk blijk gev<strong>en</strong>d vall e<strong>en</strong> geheel an<strong>de</strong>re<br />

instelling juist t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van alles, lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> dood aangaan<strong>de</strong>, e<strong>en</strong><br />

nuchter<strong>de</strong>r instelling die he<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> dage nog al e<strong>en</strong>s ontbreekt, nu m<strong>en</strong><br />

eig<strong>en</strong>lijk te vaak verwacht gister<strong>en</strong> al g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong> te zijn van <strong>de</strong> kwaal die<br />

m<strong>en</strong> morg<strong>en</strong> pas zal krijg<strong>en</strong>. De betrokk<strong>en</strong> passage luidt als volgt:<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)<br />

11


"Ik Bernard <strong>Huete</strong>n, Burgermr. <strong>de</strong>r Stad Zwolle, <strong>en</strong> ordinaris med.<br />

Dr. <strong>de</strong>r zelver Stad, gezon<strong>de</strong>s lijves, staan<strong>de</strong>, gaan<strong>de</strong> <strong>en</strong> mijn verstand<br />

volkom<strong>en</strong> machtig, <strong>over</strong> <strong>de</strong>nk<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> zwakheit van't m<strong>en</strong>schelijke<br />

lichaam, <strong>en</strong> <strong>de</strong> gewisheit <strong>de</strong>s doods, <strong>en</strong> d'onzekere uire van di<strong>en</strong>, daarom<br />

in tijds will<strong>en</strong><strong>de</strong> van mijn tij<strong>de</strong>lijke goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> disponer<strong>en</strong> ... etc. etc."<br />

In dit testam<strong>en</strong>t zijn <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> bedrag<strong>en</strong> <strong>en</strong> legat<strong>en</strong> te vin<strong>de</strong>n. De<br />

jaarr<strong>en</strong>t<strong>en</strong> zijn omgerek<strong>en</strong>d teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> r<strong>en</strong>te van 5% % 43) naar e<strong>en</strong><br />

daartoe b<strong>en</strong>odigd kapitaal <strong>en</strong> daardoor dus wat aan <strong>de</strong> conservatieve<br />

kant uitgevall<strong>en</strong> 43 a ).<br />

1. Aan me Juffr, <strong>en</strong> Nigt Clasina Assings e<strong>en</strong> lijfr<strong>en</strong>te<br />

van 75 Car. gls jaarlijx,<br />

2. Aan Albertus Hanselaar, wijns moe<strong>de</strong>r is Antonette<br />

van Mierlo, e<strong>en</strong> lijfr<strong>en</strong>te van 35 Car. gls<br />

3. Aan Derk Herman Rytberg, waar van moe<strong>de</strong>r is<br />

Grietje van Noorle, e<strong>en</strong> lijfr<strong>en</strong>te van 35 gls<br />

4. Aan me nigt Aleida Assings<br />

5. <strong>en</strong> ook aan haar ed. zuster Johanna Assings<br />

6. Aan neef Burgermeester Daniel Bloemert <strong>en</strong> me<br />

nigt zijn Ed. Huisvrouw 44)<br />

7. Nog legateer ik aan mijn eonfraters van <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat<br />

e<strong>en</strong> kapitaal van duiz<strong>en</strong>d Car. gls teg<strong>en</strong><br />

51j2 p.c. staan<strong>de</strong> op 't comptoir van Zalland, <strong>en</strong><br />

belegt <strong>de</strong>n 13 novemb. 1713, van welkers r<strong>en</strong>te<br />

door <strong>de</strong> S<strong>en</strong>ior <strong>en</strong> Junior ontfang<strong>en</strong> <strong>de</strong> Stratebroe<strong>de</strong>rs<br />

jaarlijks e<strong>en</strong>s vrolijk zull<strong>en</strong> zijn, dog zal<br />

't in <strong>de</strong> magte niet zijn het kapitaal aan te tast<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong> verteer<strong>en</strong><br />

8. Aan mijn meid, die op mijn sterfdag bij mij woont,<br />

<strong>de</strong> r<strong>en</strong>te van I 2.000.- teg<strong>en</strong> 5 p.c. op Comptoir<br />

van Zalland<br />

<strong>en</strong> <strong>de</strong> vrije woninge van e<strong>en</strong>e van mijn huisjes<br />

staan<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> vrouw<strong>en</strong> kerkhof<br />

9. Voorts geef ik aan mijn kriegt of twie<strong>de</strong> meijt die<br />

ook op mijn sterfdag bij mij woont, e<strong>en</strong>s<br />

10. Zo stelle <strong>en</strong> instituere tot mijn erfg<strong>en</strong>am<strong>en</strong> <strong>de</strong><br />

Nigt<strong>en</strong> Arnoldina Aleida van B<strong>en</strong>them, <strong>en</strong> Catha-<br />

12<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)<br />

I 1.360.-<br />

I 540.-<br />

I 540,-<br />

I 1.000.-<br />

I 1.000.-<br />

I 2.000.-<br />

I 1.000.-<br />

I 2.000.-<br />

p.m.<br />

I 500.-


ina Elsabée van B<strong>en</strong>them, dogters van d'Heer <strong>en</strong><br />

Neef Joost van B<strong>en</strong>them, in zijn lev<strong>en</strong> oud Burgermeester<br />

<strong>de</strong>r Stad Hasselt 45) f 80.000.-<br />

Het totaal van <strong>de</strong>ze erf<strong>en</strong>is komt op f 90.140; wanneer m<strong>en</strong> hierbij<br />

nog het voor het Schnitger orgel geschonk<strong>en</strong> bedrag van f 14.000 optelt,<br />

komt het totale bezit van Bernhard <strong>Huete</strong> op f 104.140:-:-;<br />

e<strong>en</strong> formidabel bedrag, m<strong>en</strong> zie nog e<strong>en</strong>s <strong>de</strong> taxatie voor <strong>de</strong> 1000e<br />

p<strong>en</strong>ning hierbov<strong>en</strong> voor het jaar 1711 vermeld 37).<br />

Over <strong>de</strong> legat<strong>en</strong> 1, 4, 5, 6, 8 <strong>en</strong> 9, alsme<strong>de</strong> <strong>over</strong> <strong>de</strong> algem<strong>en</strong>e erfg<strong>en</strong>am<strong>en</strong><br />

on<strong>de</strong>r no. 10is niet veel te zegg<strong>en</strong>; <strong>de</strong>s te meer echter vall<strong>en</strong><br />

uit <strong>de</strong> toon <strong>de</strong> legat<strong>en</strong> aan Albertus Hanselaar <strong>en</strong> aan Derk' Herm<strong>en</strong><br />

Rytberg, <strong>en</strong> welomdat hierbij in bei<strong>de</strong> gevall<strong>en</strong> <strong>de</strong> naam van <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r<br />

wordt aangeduid om <strong>de</strong> gelegateer<strong>de</strong> te i<strong>de</strong>ntificer<strong>en</strong>. In eerste instantie<br />

zou m<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eigd zijn om hier e<strong>en</strong> illegitimiteit achter te zoek<strong>en</strong>;<br />

<strong>Huete</strong> was niet gehuwd, waarom zou hij aan zijn lev<strong>en</strong>savond niet e<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>el van zijn fortuin hebb<strong>en</strong> gebruikt om e<strong>en</strong> jeugd.zon<strong>de</strong>' te rectificer<strong>en</strong>?<br />

E<strong>en</strong> on<strong>de</strong>rzoek in <strong>de</strong> retroacta in Zwolle geeft <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

feit<strong>en</strong>:<br />

Evert Rietberg, 1700 Me<strong>en</strong>sman in <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat 46), <strong>over</strong>le<strong>de</strong>n<br />

19 Feb 1742, huwt 20.3.1680 Grietie van Noorle tot Amsterdam. Zij<br />

dop<strong>en</strong> 8 kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, waarvan Derk Harm<strong>en</strong> het zev<strong>en</strong><strong>de</strong> is 47); <strong>over</strong>le<strong>de</strong>n<br />

kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> zij~ niet te vin<strong>de</strong>n door het ontbrek<strong>en</strong> van begraafgegev<strong>en</strong>s<br />

vóór 1701. Deze Derk Harm<strong>en</strong> huwt in 1718 Christina van Brevoort;<br />

zij dop<strong>en</strong> 6 kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> 1719 <strong>en</strong> 1739 <strong>en</strong> begrav<strong>en</strong> er ook 6;<br />

ge<strong>en</strong> heet Bernhard of Bernhardina. Derk Harm<strong>en</strong> komt in 1743 in<br />

e<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Hopmansboek<strong>en</strong> nog voor als r<strong>en</strong>t<strong>en</strong>ier.<br />

Roelof Hanselaar krijgt met Antonette van Mierloo op 21 Augustus<br />

1679 attestatie om el<strong>de</strong>rs te gaan trouw<strong>en</strong> 48). Het eerste hier gedoopte<br />

kind waarbij in <strong>de</strong> doopakte <strong>de</strong> moe<strong>de</strong>r niet wordt vermeld, is July 3<br />

1688 Antony; Albert komt als vier<strong>de</strong> ter wereld 1695 Juni 1649).<br />

Uit <strong>de</strong>ze gegev<strong>en</strong>s is naar mijn m<strong>en</strong>ing ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele wettige conclusie<br />

te trekk<strong>en</strong> t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van <strong>de</strong> vermelding in het testam<strong>en</strong>t.<br />

Doordat bij eerste lezing van dit testam<strong>en</strong>t, to<strong>en</strong> het begrip Xerox<br />

op het Rijksarchief in Overijssel nog maar e<strong>en</strong> gedachte van <strong>de</strong> Heer<br />

Rijksarchivaris was, in plaats van stratebroe<strong>de</strong>rs, s<strong>en</strong>atebroe<strong>de</strong>rs werd<br />

gelez<strong>en</strong> <strong>en</strong> geschrev<strong>en</strong>, ontstond <strong>de</strong> veron<strong>de</strong>rstelling dat dit legaat was<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)<br />

13


edoeld voor <strong>de</strong> Magistraat als zodanig. Hoe vaak immers verwijz<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> Her<strong>en</strong> niet naar zichzelf als "s<strong>en</strong>aat"? 50) En, daaraan volg<strong>en</strong>d, <strong>de</strong><br />

vraag: waarom zi<strong>en</strong> wij <strong>de</strong> her<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Magistraat he<strong>de</strong>n t<strong>en</strong> dage<br />

niet "e<strong>en</strong>maal per jaar e<strong>en</strong>s vrolijk zijn van dit Kapitaal", dat, indi<strong>en</strong><br />

het in stand zou zijn geblev<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> laatste 250 jaar, voor e<strong>en</strong><br />

aardig borreltje goed zou zijn geweest. In<strong>de</strong>rdaad blijkt <strong>de</strong> r<strong>en</strong>te jaarlijks<br />

te wor<strong>de</strong>n uitgekeerd aan <strong>de</strong> ontvanger van <strong>de</strong> stad Zwolle, maar<br />

<strong>de</strong> laatste uitkering wordt in 1800 gedaan 51), <strong>en</strong> dan is het uit; ook<br />

e<strong>en</strong> eonversie van het beleg<strong>de</strong> kapitaal in staatspapier<strong>en</strong>, zoals in die<br />

jar<strong>en</strong> verplicht werd gesteld kon niet aangetoond wor<strong>de</strong>n.<br />

Bij herlezing van het testam<strong>en</strong>t wordt het dui<strong>de</strong>lijk, dat er niet<br />

s<strong>en</strong>ate-, doch stratebroe<strong>de</strong>rs staat; <strong>en</strong> dat met eonfraters ook dit gezelschap<br />

wordt bedoeld, stratebroe<strong>de</strong>rs van <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat dus, <strong>de</strong>el uitmak<strong>en</strong>d<br />

van <strong>de</strong> Me<strong>en</strong>te, <strong>en</strong> met <strong>de</strong> magistraat (= Schep<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> Ra<strong>de</strong>n),<br />

die immers op het stadhuis in <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat resi<strong>de</strong>ert.<br />

Het blijkt dat er in Zwolle vier stratebroe<strong>de</strong>rgezelschapp<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />

bestaan, voor ie<strong>de</strong>re wijk van <strong>de</strong> stad e<strong>en</strong>. De wett<strong>en</strong> van <strong>de</strong>ze gezelschapp<strong>en</strong><br />

zijn in copie bewaard geblev<strong>en</strong> 52), ev<strong>en</strong>als <strong>de</strong> le<strong>de</strong>nlijst<strong>en</strong>,<br />

doch niet in gelijke mate: van <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat zijn in originali nog te<br />

vin<strong>de</strong>n <strong>de</strong> wett<strong>en</strong> van 1597, 1611, 1623, 1632 <strong>en</strong> van 169053), die<br />

bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> gepubliceerd zijn in <strong>de</strong> Bijdrag<strong>en</strong> 54). De le<strong>de</strong>nlijst<strong>en</strong> zijn<br />

bewaard voor <strong>de</strong> Voorstraat vanaf 1608, <strong>de</strong> Waterstraat vanaf 1628,<br />

<strong>de</strong> Diezerstraat vanaf 1500, <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat vanaf 1597, all<strong>en</strong> in<br />

copie 52), doch we<strong>de</strong>rom alle<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat vindt m<strong>en</strong> het<br />

origineel van vele verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>, rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van vele kasteleins, <strong>de</strong><br />

balans<strong>en</strong> van het gezelschapse). Mogelijk is <strong>de</strong> oorzaak hiervan <strong>de</strong><br />

str<strong>en</strong>g doorgevoer<strong>de</strong> hiërarchie: <strong>de</strong> junior van <strong>de</strong> straat is scriba, secretaris,<br />

<strong>en</strong> verantwoor<strong>de</strong>lijk voor het juist notuler<strong>en</strong> van <strong>de</strong> resoluties (in<br />

<strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat op boete van 1 goudgul<strong>de</strong>n voor ie<strong>de</strong>re verget<strong>en</strong> resolutie);<br />

waarschijnlijk zal <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> junior van <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat ook op zijn<br />

getre<strong>de</strong>n als scriba voor <strong>de</strong> resoluties van <strong>de</strong> Me<strong>en</strong>teverga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>, zoals<br />

<strong>de</strong> S<strong>en</strong>ior van <strong>de</strong> Voorstraat <strong>de</strong> Me<strong>en</strong>teverga<strong>de</strong>ring voorzit <strong>en</strong> niemand<br />

uit <strong>de</strong> Me<strong>en</strong>teverga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> mag "affgaan" alvor<strong>en</strong>s <strong>de</strong> S<strong>en</strong>ior<br />

van <strong>de</strong> Voorstraat bedankt heeft55).<br />

T<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> <strong>en</strong>ig inzicht te verkrijg<strong>en</strong> in <strong>de</strong> veran<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> die in <strong>de</strong><br />

Stratebroe<strong>de</strong>rschapp<strong>en</strong> tij<strong>de</strong>ns <strong>de</strong> hier beschrev<strong>en</strong> perio<strong>de</strong> voor <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat<br />

van 1597-1710 optre<strong>de</strong>n, <strong>en</strong> die het wez<strong>en</strong>skarakter van het<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


gezelschap wel <strong>de</strong>gelijk aantast<strong>en</strong>, volgt e<strong>en</strong> tabellarische vergelijking<br />

van <strong>de</strong> boetes uit <strong>de</strong> verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> wetsartikel<strong>en</strong>. Om dit mogelijk te<br />

mak<strong>en</strong> werd, telk<strong>en</strong>s als e<strong>en</strong> nieuwon<strong>de</strong>rwerp in e<strong>en</strong> artikel werd geformuleerd,<br />

voor <strong>de</strong> hoofdnummering uitgegaan van <strong>de</strong> eerste zev<strong>en</strong><br />

wetsartikel<strong>en</strong> in <strong>de</strong> wett<strong>en</strong> van 1597. De tuss<strong>en</strong> haakjes vermel<strong>de</strong> cijfers<br />

gev<strong>en</strong> <strong>de</strong> rangor<strong>de</strong> aan van het wetsartikel voor hetzelf<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rwerp<br />

in het jaar, waarin <strong>de</strong> wet is opgesteld of .gewijzigd. De wetsartikel<strong>en</strong><br />

wor<strong>de</strong>n kort aangeduid, voor <strong>de</strong> volledige tekst zie m<strong>en</strong> <strong>de</strong> Bijdrag<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong>el V p. 281 v.v.<br />

Jaar van Wetsuitgave: 1597 1611 1623 1632 1690<br />

6. Raadskeur 6Car 10 Car 10 Car 10 GG 20GG<br />

(1) (1) (5)<br />

7. Me<strong>en</strong>tekeur 2GG 6 GG56) maaltijd 105 Car57)<br />

+ kost (1)<br />

+ drank<br />

(2)<br />

4. Niet kom<strong>en</strong>, wel 20 st 20 st 1 GG 1 GG<br />

in <strong>de</strong> stad zijn<strong>de</strong><br />

(7)<br />

1. Niet kom<strong>en</strong> op <strong>de</strong> 10 st 10 st 14 st 14 st 2-10 GG<br />

verga<strong>de</strong>ring van <strong>de</strong><br />

straat58)<br />

(6) (13)<br />

2. Te laat op <strong>de</strong> 10 st 14 st 14 st 14 st ge<strong>en</strong>!<br />

Me<strong>en</strong>teverga<strong>de</strong>ring<br />

kom<strong>en</strong><br />

(6) (8)<br />

3. Buit<strong>en</strong> <strong>de</strong> stad 10 st 10 st 14 st 14 st ge<strong>en</strong>!<br />

zon<strong>de</strong>r voork<strong>en</strong>nis<br />

(van <strong>de</strong> straat)<br />

(7) (8)<br />

5. Niet kom<strong>en</strong>, is in 10 st 10 st<br />

Mast<strong>en</strong>broek of <strong>de</strong><br />

niet meer apart vermeld<br />

vrijheid<br />

9. Tot hager amt of 10GG 20GG<br />

officie gekoz<strong>en</strong>: (3) (6)<br />

10. Wie e<strong>en</strong> erf<strong>en</strong>is lOGG lOGG<br />

krijgt 59) (4) (10)<br />

Il. Wie "quaeine te lOGG lOGG<br />

hijIick<strong>en</strong>" (5) (12)<br />

4 VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)<br />

15


De volg<strong>en</strong><strong>de</strong> artikel<strong>en</strong> zijn voornamelijk aanvulling<strong>en</strong> op reeds bestaan<strong>de</strong>,<br />

<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele nieuwe bepaling<strong>en</strong> die in 1690 zijn opg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />

12. a. De intreemaaltijdsgast<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gelimiteerd tot het aantal van<br />

<strong>de</strong> stratebroe<strong>de</strong>rle<strong>de</strong>n; ie<strong>de</strong>r extra gast komt op 3 GG. boete,<br />

maar wie die boete moet betal<strong>en</strong> staat er niet bij.<br />

b. De broe<strong>de</strong>rs moet<strong>en</strong> "volg<strong>en</strong>s haar rangh" aan tafel plaatsnem<strong>en</strong>.<br />

(2)<br />

13. Bedank<strong>en</strong> voor <strong>de</strong> stad, e<strong>en</strong> maaltijd als in (1) <strong>en</strong> (2). (3).<br />

14. Niemand zall buijt<strong>en</strong> Raadt of Me<strong>en</strong>te sijn<strong>de</strong>, in <strong>de</strong> Strate, als<br />

Stratebroe<strong>de</strong>rs a<strong>en</strong>g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n, als met e<strong>en</strong>parich cons<strong>en</strong>t <strong>de</strong>r<br />

Stratebroe<strong>de</strong>rs. (4)<br />

9. Volgt hier e<strong>en</strong> met name g<strong>en</strong>oem<strong>de</strong> lijst van officiën, commissiën<br />

etc. De straat krijgt 20 GG als het traetem<strong>en</strong>t meer dan 400 Car .<br />

. gld is. (6)<br />

15. Continueer<strong>en</strong> van ambt of commissie art. 9. (7)<br />

9a. an<strong>de</strong>r publiek of an<strong>de</strong>r employ met tractem<strong>en</strong>t van meer dan 100<br />

car gls per jaar, vereert <strong>de</strong> straat met 10 GG. (8)<br />

9b. Wie burgerhopman wordt aan <strong>de</strong> strate 10 car gld.<br />

16.. (11) Op tijd erf<strong>en</strong>is aangev<strong>en</strong>, an<strong>de</strong>rs dubbele boete.<br />

la. (13) "De Strate daags te vor<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> di<strong>en</strong><strong>de</strong>r verbo<strong>de</strong>t zijn<strong>de</strong>,<br />

sal die te laat komt verbeurt hebb<strong>en</strong> veerti<strong>en</strong> stv. <strong>en</strong> jemandt ter<br />

bestem<strong>de</strong>r tijt <strong>en</strong> plaatse niet comparer<strong>en</strong><strong>de</strong>, zal op e<strong>en</strong> extraordinaris<br />

verga<strong>de</strong>ringe, tot boete betal<strong>en</strong> e<strong>en</strong> goltgul<strong>de</strong>n. Doch op<br />

e<strong>en</strong> ordinaris verga<strong>de</strong>ringe, als op St. Lucie, Pauli, <strong>en</strong> <strong>de</strong> eerste<br />

Wo<strong>en</strong>sdagh in<strong>de</strong> vast<strong>en</strong> thi<strong>en</strong> car: gul<strong>de</strong>ns, op St Jan <strong>en</strong> Miehiel<br />

twee goltgul<strong>de</strong>ns, zull<strong>en</strong><strong>de</strong> egter <strong>de</strong> Stratebroe<strong>de</strong>rs buijt<strong>en</strong> Raadt<br />

<strong>en</strong> Me<strong>en</strong>te zijn<strong>de</strong>, geexcuseert zijn, van op <strong>de</strong>se twee laaste ordinaris<br />

verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong>, nam<strong>en</strong>tlijck St. Jan <strong>en</strong> Michiel, in<strong>de</strong> Stadt<br />

behoev<strong>en</strong> te zijn."<br />

lb. (14) van het vorige artikel zijn geexcuseerd <strong>de</strong>g<strong>en</strong><strong>en</strong> die weg<strong>en</strong>s<br />

ziekte of sterv<strong>en</strong> niet kom<strong>en</strong>.<br />

17. Teer<strong>en</strong> op Pauli voor <strong>de</strong>g<strong>en</strong><strong>en</strong> die niet ter bon<strong>en</strong> gaan. (15)<br />

18. Teer<strong>en</strong> op <strong>de</strong> eerste Wo<strong>en</strong>sdag in <strong>de</strong> Vast<strong>en</strong>, kost<strong>en</strong>ver<strong>de</strong>ling. (16)<br />

19. (17) ,,Imandt van <strong>de</strong> Stratebroe<strong>de</strong>r<strong>en</strong> met <strong>de</strong>n an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> questie krijg<strong>en</strong><strong>de</strong><br />

<strong>en</strong> realiter injurier<strong>en</strong><strong>de</strong>, zal tot boete betal<strong>en</strong> thi<strong>en</strong> car.<br />

gul<strong>de</strong>n; verbaliter twee goltgul<strong>de</strong>n".<br />

20. Niet mee gaan begrav<strong>en</strong> 1 GG; te laat kom<strong>en</strong> 14 st. (18)·<br />

16<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


21. Mantel drag<strong>en</strong> zon<strong>de</strong>r <strong>de</strong>g<strong>en</strong> op verga<strong>de</strong>ring<strong>en</strong> van Raadt <strong>en</strong><br />

Me<strong>en</strong>te. (19)<br />

22. Op tijd resoluties inschrijv<strong>en</strong>, an<strong>de</strong>rs 1 GG per resolutie boete<br />

(20)<br />

23. Boet<strong>en</strong> op tijd betal<strong>en</strong>, an<strong>de</strong>rs 6 st. boete. (21)<br />

24. Erfg<strong>en</strong>am<strong>en</strong> betal<strong>en</strong> <strong>de</strong> nog op<strong>en</strong>staan<strong>de</strong> boetepost<strong>en</strong>. (22)<br />

25. Over loting <strong>de</strong>r offici<strong>en</strong> op Lucie. (23)<br />

26. Niemand mag meer dan 1 officie bekle<strong>de</strong>n. (24)<br />

27. Bepaling bij <strong>de</strong> vorige, = 26a. (25)<br />

28. I<strong>de</strong>m = 26b. (26)<br />

M<strong>en</strong> ziet dus in <strong>de</strong>ze hon<strong>de</strong>rd jaar e<strong>en</strong> zeer dui<strong>de</strong>lijke verschuiving<br />

optre<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> doelstelling<strong>en</strong> van het gezelschap. De eerste twee wett<strong>en</strong><br />

gev<strong>en</strong> als eerste artikel<strong>en</strong> nog bepaling<strong>en</strong> t<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong> van het te<br />

laat, of niet kom<strong>en</strong> ter verga<strong>de</strong>ring, maar in 1623 reeds wordt het<br />

artikel dat <strong>de</strong> <strong>en</strong>treekost<strong>en</strong> regelt als eerste artikel vermeld, terwijl het<br />

zeer frappant is dat gelei<strong>de</strong>lijk aan ook <strong>de</strong> raadskeur van <strong>de</strong> eerste<br />

plaats wordt verdrong<strong>en</strong> <strong>en</strong> <strong>de</strong> me<strong>en</strong>tekeur belangrijker gaat wor<strong>de</strong>n.<br />

In 1632 doet zich dui<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> behoefte aan wat hogere inkomst<strong>en</strong><br />

voor, <strong>en</strong> kom<strong>en</strong> <strong>de</strong> artikel<strong>en</strong> <strong>over</strong> <strong>de</strong> hogere ambt<strong>en</strong>, <strong>de</strong> erf<strong>en</strong>iss<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> huwelijk<strong>en</strong> t<strong>en</strong> tonele. M<strong>en</strong> ziet steeds dui<strong>de</strong>lijker <strong>de</strong> boetes hoger,<br />

<strong>en</strong> groter in aantal wor<strong>de</strong>n, <strong>en</strong> zoals uit <strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> kasteleins<br />

zal blijk<strong>en</strong>, was dat ook wel nodig. Het gezelschap, dat in eerste aanleg<br />

alle<strong>en</strong> maar bestond uit <strong>de</strong> le<strong>de</strong>n van <strong>de</strong> gezwor<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>te, gaat nu<br />

ook le<strong>de</strong>n verwerv<strong>en</strong> "buijt<strong>en</strong> Raad <strong>en</strong> Me<strong>en</strong>te", die echter na 1690<br />

geballoteerd inoet<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n. Dit zijn <strong>de</strong> zg. fratres adoptivi, waarvan<br />

e<strong>en</strong> lijst (zij het in copie) voor <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat aanwezig is 52): in 1695<br />

Albertus Hanselaar; 1695 Roelof Nauta; 1696 "Albertus Greve tot<br />

Bmr. gekor<strong>en</strong> sijn<strong>de</strong> ad i<strong>de</strong>m"; 1699 Johan Wolfsson op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> wijze,<br />

1720 Paulus Scriverius, 1733 <strong>de</strong> Secret. Samuel Johannes Gel<strong>de</strong>rman;<br />

<strong>de</strong> Secret. Thomas van Mui<strong>de</strong>n; 1734 <strong>de</strong> Hr Bmr D. van <strong>de</strong>r Wijk;<br />

1736 Gel<strong>de</strong>rman, 1738 Albertus Eekhout, 1738 Eilard Adriaan van<br />

Duur<strong>en</strong>, 1739 <strong>de</strong> Capitain Everhard Jan Thomass<strong>en</strong> à Thuessink; <strong>de</strong>ze<br />

laatste vermeldt in zijn eig<strong>en</strong> aantek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>ec) dat hij zich in <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat<br />

heeft "ingelat<strong>en</strong>" omdat m<strong>en</strong> <strong>de</strong> gedacht<strong>en</strong>ismaaltijd van zijn<br />

oom, <strong>de</strong> oud-Bmr <strong>Huete</strong> wil<strong>de</strong> afschaff<strong>en</strong>.<br />

Uit <strong>de</strong> balans van <strong>de</strong> stratebroe<strong>de</strong>rschap van 1718 komt echter één<br />

boete naar vor<strong>en</strong>, die nerg<strong>en</strong>s gevon<strong>de</strong>n kan wor<strong>de</strong>n in <strong>en</strong>ig wetsartikel,<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


ov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> werpt <strong>de</strong>ze boete e<strong>en</strong> bepaald lieht op <strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong><br />

magistraatsle<strong>de</strong>n verkoz<strong>en</strong> wer<strong>de</strong>n 62), <strong>en</strong> doet <strong>de</strong> veron<strong>de</strong>rstelling<br />

rijz<strong>en</strong> dat m<strong>en</strong> tevor<strong>en</strong> al min of meer bepaald had wie er in <strong>de</strong> Magistraat<br />

zou kom<strong>en</strong>. Maar eerst <strong>de</strong> balans van 1718:<br />

Ontfang:<br />

D<strong>en</strong> 25 Januarij 1718 heeft sig <strong>de</strong> Heer Dr. Bern.<br />

<strong>Huete</strong>n geabs<strong>en</strong>teerdt weg<strong>en</strong>s 't ga<strong>en</strong> verboone <strong>de</strong>bet<br />

25 Cargls bet. f 25-.-.<br />

D<strong>en</strong> 25 Dito heeft Dr. G. Tichler zig me<strong>de</strong> geabs<strong>en</strong>teerdt<br />

van <strong>de</strong> boon<strong>en</strong> <strong>de</strong>bet 25 Cargls bet. f 25-.-.<br />

D<strong>en</strong> 25 dito <strong>de</strong> Hr Dr. Bern. <strong>Huete</strong>n gepromoveert tot<br />

Burgemeester <strong>de</strong>bet voor 't bekom<strong>en</strong> van dat ampt 28<br />

Cargls bet. f 28-.-.<br />

D<strong>en</strong> 25 Dito <strong>de</strong> Hf Dr. Gerh. Tichler alme<strong>de</strong> gepromoveert<br />

tot Burgemeester <strong>de</strong>bet 28 Cargls bet. f 28-.-.<br />

Tichler heeft echter niet veel tijd gehad om zijn burgemeestersschap<br />

waar te mak<strong>en</strong>, daar op <strong>de</strong>zelf<strong>de</strong> bladzij<strong>de</strong> aan <strong>de</strong> uitgavekant e<strong>en</strong> post<br />

voorkomt "aan <strong>de</strong> Wed. Hell<strong>en</strong>doorn voor verteringe na <strong>de</strong> begraf<strong>en</strong>isse<br />

van <strong>de</strong> Bmr. Tigller <strong>de</strong>n 15 Maart 1718".<br />

Deze boet<strong>en</strong> van f 25 voor het niet ter boon<strong>en</strong> gaan komt nerg<strong>en</strong>s<br />

in <strong>de</strong> wett<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat voor. Alle<strong>en</strong> in het stadrecht II op<br />

fol. 65-66 komt e<strong>en</strong> sanctie voor: wie het <strong>en</strong>e jaar "tho loete <strong>en</strong><br />

quame" mag het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> jaar niet opnieuw gaan; <strong>en</strong> <strong>de</strong>ge<strong>en</strong> die opgeroep<strong>en</strong><br />

was om te gaan lot<strong>en</strong>, <strong>en</strong> die niet op kwam dag<strong>en</strong>, "die verloer<br />

tegh<strong>en</strong> die stad hon<strong>de</strong>rt scill. <strong>de</strong>s hi to huus ware <strong>en</strong><strong>de</strong> ghezont<br />

ware"62). E<strong>en</strong> schelling is 6 stuiver, zodat hier e<strong>en</strong> boete staat van 600<br />

stuiver = 30 carolus gul<strong>de</strong>ns = 21 GG 12 st.; bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> te betal<strong>en</strong><br />

aan <strong>de</strong> stad, <strong>en</strong> niet aan <strong>de</strong> stratebroe<strong>de</strong>rschap of aan <strong>de</strong> me<strong>en</strong>te. Bo~<br />

v<strong>en</strong>di<strong>en</strong> volgt direct hierop <strong>de</strong> bepaling, dat <strong>de</strong> keumot<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> van hun<br />

twaalv<strong>en</strong> tot schep<strong>en</strong> mog<strong>en</strong> kiez<strong>en</strong>. Hieruit volgt <strong>de</strong> logische gang van<br />

I<br />

zak<strong>en</strong> zoals in <strong>de</strong> balans van 1718 terug wordt gevon<strong>de</strong>n: logisch, wanneer<br />

m<strong>en</strong> t<strong>en</strong>minste veron<strong>de</strong>rstelt dat er van te vor<strong>en</strong> wel <strong>en</strong>ige afspraak<br />

was gemaakt <strong>over</strong> e<strong>en</strong> candidaatsstelling voor <strong>de</strong> Magistraat. <strong>Huete</strong> <strong>en</strong><br />

Tichler moet<strong>en</strong> haast met zekerheid gewet<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>, dat zij gekoz<strong>en</strong><br />

zou<strong>de</strong>n wor<strong>de</strong>n.<br />

Er is nóg e<strong>en</strong> aanwijzing, dat <strong>de</strong> keumot<strong>en</strong> die ter boon<strong>en</strong> gaan,<br />

18<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


in<strong>de</strong>rdaad in <strong>de</strong> Straat door het lot wor<strong>de</strong>n aangewez<strong>en</strong>. Wanneer m<strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> drietall<strong>en</strong> vergelijkt, zoals die g<strong>en</strong>otuleerd zijn 63) van 1710 tot<br />

1719, dan ziet m<strong>en</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> cijfers: Tichler, me<strong>en</strong>sman vanaf 1700,<br />

gaat 1 maal ter boon<strong>en</strong> (Pauli 1712). De s<strong>en</strong>ior Kuin<strong>de</strong>r (1688) <strong>en</strong><br />

Joan Vriez<strong>en</strong> (1711) bei<strong>de</strong>n 3 maal; ev<strong>en</strong>als <strong>de</strong> postmeester Voet<br />

(1688). <strong>Huete</strong> (1696) <strong>en</strong> van Marle (1708) gaan ie<strong>de</strong>r 4 maal.Nauta<br />

(1695) Haersolte (1694) <strong>en</strong> Scriverius (1708) gaan 5 maal, Arnoldus<br />

Greve (1707) <strong>en</strong> van Voorst (1703) 6 maal, <strong>en</strong> Evert Rietberg (1700)<br />

7 maal. De <strong>en</strong>ige wijziging die <strong>de</strong> broe<strong>de</strong>rschap in <strong>de</strong>ze perio<strong>de</strong> on<strong>de</strong>rgaat<br />

is <strong>de</strong> verkiezing van Joan Vries<strong>en</strong> in 1711 in plaats van Albertus<br />

Grev<strong>en</strong>. Ver<strong>de</strong>r blijft het gezelschap tot 1718 intact, <strong>en</strong> wordt op Lucie<br />

1718 pas weer aangevuld met Joan Rouse loco Jan Kuin<strong>de</strong>r, <strong>en</strong> Gerrit<br />

Brouwer loco Bror Tichler 63).<br />

Het zou niet aardig zijn om te veron<strong>de</strong>rstell<strong>en</strong>, dat <strong>de</strong> notul<strong>en</strong> van<br />

<strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring van Raad <strong>en</strong> Me<strong>en</strong>te van 9 Maart 1718 iets met <strong>de</strong>ze<br />

verkiezing te mak<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>: hierin staat immers te lez<strong>en</strong>, "dat <strong>de</strong> Heer<br />

Bror. <strong>Huete</strong> in <strong>de</strong> verga<strong>de</strong>ring van Schep<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> Rae<strong>de</strong>n heeft op<strong>en</strong>ing<br />

gedaan van <strong>de</strong>sselfs goe<strong>de</strong> int<strong>en</strong>tie, om tot het mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> orgel in<br />

Michiels Kerk uyt Eig<strong>en</strong>er beweging <strong>en</strong> liberaliteyt te gev<strong>en</strong> e<strong>en</strong> somma<br />

van 12.000 gul<strong>de</strong>n, met di<strong>en</strong> verstan<strong>de</strong> nog thans daarvan aan hem<br />

Burgermr. <strong>Huete</strong> door <strong>de</strong> stadt gedur<strong>en</strong><strong>de</strong> zijn lev<strong>en</strong> sou<strong>de</strong> wor<strong>de</strong>n betaalt<br />

e<strong>en</strong> interest van 3 % jaarlijks, om met zijn <strong>over</strong>lij<strong>de</strong>n te wes<strong>en</strong><br />

gemortificeerd. Dat S. <strong>en</strong> R. sulx met aang<strong>en</strong>aamheyt had<strong>de</strong>n aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>,<br />

<strong>en</strong> zijn WelEd. daarvan bedankt".<br />

T<strong>en</strong>slotte nog <strong>en</strong>kele aantek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>, betreff<strong>en</strong><strong>de</strong> <strong>de</strong> uit <strong>de</strong> balans<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong> broe<strong>de</strong>rschap van <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong>straat tuss<strong>en</strong> 1708<br />

<strong>en</strong> 1790 afgelei<strong>de</strong> gegev<strong>en</strong>s <strong>over</strong> sam<strong>en</strong>stelling <strong>en</strong> wez<strong>en</strong> van dit gezelschap.<br />

Naast <strong>de</strong> oorspronkelijke me<strong>en</strong>slie<strong>de</strong>n komt dus e<strong>en</strong> aantalle<strong>de</strong>n<br />

voor die geballoteerd wor<strong>de</strong>n, dus door het gezelschap "gevraagd"<br />

wor<strong>de</strong>n, <strong>de</strong> fratres adoptivi, als bov<strong>en</strong> reeds vermeld. Wanneer e<strong>en</strong><br />

me<strong>en</strong>sman <strong>over</strong>lijdt," of in <strong>de</strong> magistraat wordt gekoz<strong>en</strong>, wordt er op<br />

<strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> Lucie keur (13 December) e<strong>en</strong> opvolger aangewez<strong>en</strong>, z0dat<br />

<strong>de</strong> Me<strong>en</strong>te op Pauli van het volg<strong>en</strong><strong>de</strong> jaar weer voltallig <strong>de</strong> Schep<strong>en</strong>keur<br />

kan verricht<strong>en</strong>. De <strong>de</strong>r<strong>de</strong> categorie le<strong>de</strong>n bestaat uit dieg<strong>en</strong><strong>en</strong>, die,<br />

zón<strong>de</strong>r Me<strong>en</strong>sman te zijn in <strong>de</strong> Magistraat wor<strong>de</strong>n gekoz<strong>en</strong>: <strong>de</strong>ze<br />

wor<strong>de</strong>n dan zon<strong>de</strong>r <strong>en</strong>ig protocol, behalve het betal<strong>en</strong> van <strong>de</strong> intree-<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)<br />

19


maaltijd, in <strong>de</strong> stratebroe<strong>de</strong>rschap "ingelat<strong>en</strong>". Alle<strong>en</strong> <strong>de</strong> Me<strong>en</strong>slie<strong>de</strong>n,<br />

dieg<strong>en</strong><strong>en</strong> dus, die op Lucie van elk jaar door 12 Me<strong>en</strong>slie<strong>de</strong>n (drie uit<br />

elke wijk, analoog aan <strong>de</strong> Schep<strong>en</strong>keur) op het Me<strong>en</strong>slie<strong>de</strong>nhuis in <strong>de</strong><br />

verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> Broe<strong>de</strong>rschapp<strong>en</strong> wor<strong>de</strong>n gekoz<strong>en</strong>, hebb<strong>en</strong> Schep<strong>en</strong>-keurrecht<br />

64); alle an<strong>de</strong>r<strong>en</strong> zijn gezelligheidsle<strong>de</strong>n, <strong>en</strong> <strong>de</strong> gezelligheid wordt<br />

steeds belangrijker.<br />

De manier waarop m<strong>en</strong> besluit e<strong>en</strong>s lekker te gaan et<strong>en</strong> is nogal ingewikkeld,<br />

gezi<strong>en</strong> <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> gang van zak<strong>en</strong> in 1708: "<strong>de</strong>n 28 October<br />

is <strong>de</strong> Strate op het Me<strong>en</strong>tshuis verga<strong>de</strong>rt geweest, is geresolveert<br />

om op Vrijdagh a<strong>en</strong>volg<strong>en</strong><strong>de</strong> e<strong>en</strong>s te teer<strong>en</strong>". En: "<strong>de</strong>n 13 Feb, <strong>de</strong><br />

Strate verga<strong>de</strong>rt geweest op het Me<strong>en</strong>tehuis <strong>over</strong> het bestell<strong>en</strong> van <strong>de</strong><br />

maeltijt op <strong>de</strong> eerste Woe(nsdag) in <strong>de</strong> vast<strong>en</strong>". M<strong>en</strong> zie hiervoor ook<br />

art. 16 van <strong>de</strong> wett<strong>en</strong> van 169065). Wanneer dan "geresolveert" is dat<br />

m<strong>en</strong> uit et<strong>en</strong> gaat, kom<strong>en</strong> <strong>de</strong> Her<strong>en</strong> op <strong>de</strong> middag van die dag bije<strong>en</strong><br />

om "<strong>de</strong> maaltijd te bestell<strong>en</strong>" <strong>en</strong> nem<strong>en</strong> dan, zoals uit <strong>de</strong> rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />

van <strong>de</strong> Kasteleins blijkt, vast e<strong>en</strong> voorproefje: ,,22 September 1735<br />

beij het bestell<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Maltit smorg<strong>en</strong>s vertert in bran<strong>de</strong>wijn <strong>en</strong> koekies<br />

<strong>en</strong> pip<strong>en</strong> <strong>en</strong> Taback te sam<strong>en</strong> f 1-16-"; niet zo verschrikkelijk duur<br />

dus, maar <strong>de</strong> maaltijd zelf op 29 September komt wat duur<strong>de</strong>r: 18 Her<strong>en</strong><br />

et<strong>en</strong> te sam<strong>en</strong> voor f 32.-8- <strong>en</strong> drink<strong>en</strong> e<strong>en</strong> half anker 66) rinse<br />

wijn, daarbij nog e<strong>en</strong>s 38 "botels" wijn, <strong>en</strong> 12 "botels" mol(bier), <strong>de</strong>ze<br />

drank kost tesam<strong>en</strong> f 25.2.8. 's Avonds kom<strong>en</strong> ze nog ev<strong>en</strong> terug om<br />

wat na te proev<strong>en</strong>, <strong>en</strong> betal<strong>en</strong> daarvoor f 5.10.-. Dan is het nog niet<br />

uit, want m<strong>en</strong> komt op 2 October nog weer terug, 's avonds, om <strong>de</strong><br />

rek<strong>en</strong>ing "op te nem<strong>en</strong>" waarbij <strong>en</strong>kele hapjes wor<strong>de</strong>n g<strong>en</strong>ot<strong>en</strong>, bespoeld<br />

met 36 botels wijn, tesam<strong>en</strong> voor f 17.14.-. T<strong>en</strong>ein<strong>de</strong> één maaltijd<br />

te nuttig<strong>en</strong>, gaat m<strong>en</strong> dus drie maal wat gebruik<strong>en</strong>.<br />

Nog <strong>en</strong>kele gastronomische <strong>en</strong> an<strong>de</strong>re bijzon<strong>de</strong>rhe<strong>de</strong>n <strong>over</strong> <strong>de</strong>ze eterij<strong>en</strong>.<br />

Haering wordt geget<strong>en</strong> op 22 Juli 1713, waarbij <strong>de</strong> Roe<strong>de</strong>ndrager<br />

Meul<strong>en</strong>belt f 1.8.- beurt voor het oppass<strong>en</strong> van <strong>de</strong> her<strong>en</strong>. In<br />

1737 drinkt m<strong>en</strong> op 13 Maart dunne bier, maar 1738 op 26 Februari<br />

Haarlemmer bier, e<strong>en</strong> lekkernij! In 1747 feest<strong>en</strong> <strong>de</strong> her<strong>en</strong> e<strong>en</strong> hele<br />

nacht, <strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> dan e<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing voor het "reparer<strong>en</strong> van <strong>de</strong> tavel"<br />

f 1.2.0. Ie<strong>de</strong>re rek<strong>en</strong>ing heeft wel wat breekgeld: in 1747 9 glas<strong>en</strong> die<br />

2 stuiver per stuk kost<strong>en</strong>, in 1760 3 grote pokaai<strong>en</strong> van f 1.- per stuk,<br />

2 kleine van 15 stuiver per stuk; soms v<strong>en</strong>sterglaz<strong>en</strong>, zoals hieron<strong>de</strong>r<br />

zal blijk<strong>en</strong>; <strong>de</strong>ze kost<strong>en</strong> 8 stuiver per stuk. Bij het bestell<strong>en</strong>, <strong>en</strong>'s mid-<br />

20<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


dags e<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele keer wanneer <strong>de</strong> her<strong>en</strong> met <strong>en</strong>kele burgemeesters tesam<strong>en</strong><br />

kom<strong>en</strong> verga<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, wordt meestal coffij g<strong>en</strong>uttigd, doch ook<br />

wel thee "gekokt", m<strong>en</strong> nuttigt er krakeling<strong>en</strong> bij, <strong>en</strong> "Hylinkmaker"<br />

koek (1752). "Schokolaa<strong>de</strong>" in 1757, 3 stuiver per kop. Biljard spel<strong>en</strong><br />

komt voor in 1762, <strong>en</strong> in 1765 krijgt <strong>de</strong> dansmeester f 4.-.- <strong>de</strong> trompetter<br />

ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s, maar <strong>de</strong> muzikant<strong>en</strong> et<strong>en</strong> voor 8 stuiver <strong>de</strong> man, terwijl<br />

<strong>de</strong> maaltijd vooréén heer 36 stuiver moet kost<strong>en</strong>.<br />

Er is echter één rek<strong>en</strong>ing bewaard geblev<strong>en</strong>, die zulk e<strong>en</strong> mooi feest<br />

verteg<strong>en</strong>woordigt, dat publicatie ervan wel leerzaam lijkt.<br />

"De Weledle Heer<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Sass<strong>en</strong> Straat. <strong>de</strong>b<strong>en</strong>t a<strong>en</strong> Egidius Lang<strong>en</strong>berg.<br />

1754<br />

<strong>de</strong>n 27 Februarij 's Morg<strong>en</strong>s vergaert <strong>en</strong> Coffij met<br />

toebehoor a f 1.-.voor<br />

Twee pakjes Koek -.n.voor<br />

Rhinsche Bran<strong>de</strong>wijn-. 8.voor<br />

Bran<strong>de</strong>wijn, Krakeling <strong>en</strong> Beschuit -. 8.voor<br />

vuir pip <strong>en</strong> Toebak -.12.<strong>de</strong>n<br />

7 Maert voor 16 Heer<strong>en</strong> Eet<strong>en</strong> ververdigt 36 st 28.16.-<br />

38 Vless<strong>en</strong> Beste wijn 10 st 19.-.-<br />

7 Vlesjes Roo<strong>de</strong> ~ijn 14 st 4.18.<strong>de</strong><br />

Roe<strong>de</strong>ndrager Dumpell Eet<strong>en</strong> gegev<strong>en</strong><strong>en</strong> 2 vlesjes wijn 1. 4.-<br />

3 vlesjes voor <strong>de</strong> knegts 1. 4.voor<br />

ligt vuir pip<strong>en</strong> <strong>en</strong> toebak 3.-.--'<strong>de</strong>n<br />

8 dito voor <strong>de</strong> Heer<strong>en</strong> e<strong>en</strong> Maal ververdigt 28.16.-<br />

95 Vless<strong>en</strong> Beste Wite Wijn 47.10.-<br />

12 Vlesjes Roo<strong>de</strong> wijn 8. 8.-<br />

Roe<strong>de</strong>ndrager Dumpell geget<strong>en</strong> <strong>en</strong> 2 vlesjes 1. 4.voor<br />

Eet<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Musicant<strong>en</strong> 1.10.-<br />

4 vless<strong>en</strong> Wijn voor <strong>de</strong>selve im vooravond 1.12.-<br />

5 vlesjes voor <strong>de</strong> Knegts 8 st 2.-.-<br />

26 leedige Bottels vermist a 1V2 st 1.19.-<br />

4 v<strong>en</strong>ster Glas<strong>en</strong> gebrok<strong>en</strong> 1. 4.-<br />

12 wijn Glas<strong>en</strong> gebrok<strong>en</strong> 1. 4.-<br />

23 kaartz<strong>en</strong> gebrand il. 4% st 5.3%.voor<br />

Schwermers 67) 1.4V2.-<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)<br />

21


voor e<strong>en</strong> spel Kaart<strong>en</strong><br />

voor Thee geschonk<strong>en</strong><br />

voor vuir ligt pip<strong>en</strong> <strong>en</strong> Toebak <strong>de</strong> heele nagt<br />

aan <strong>de</strong> Musicant<strong>en</strong> voor Twee nagt<strong>en</strong> door or<strong>de</strong>r van<br />

Mijn Heer Niland betaalt<br />

-. 6.~<br />

-.8.-<br />

3.10.-<br />

19.-.-<br />

Somma f 186.-.<strong>de</strong>n<br />

9 Augustus 1754 t<strong>en</strong> danke volda<strong>en</strong> door MijnHeer van Ernst<br />

Vrouw Lang<strong>en</strong>berg."<br />

Rest nog te vermel<strong>de</strong>n, dat <strong>de</strong>her<strong>en</strong> Hubbert, Fabius <strong>en</strong> Rav<strong>en</strong>stein<br />

op 28 October 1758 in confer<strong>en</strong>tie zijn geweest, <strong>en</strong> naast 6 fless<strong>en</strong><br />

witte <strong>en</strong> 4 fless<strong>en</strong> roo<strong>de</strong> wijn, 200 oesters consumer<strong>en</strong> die 18 stuiver<br />

<strong>de</strong> 100 kost<strong>en</strong>, sam<strong>en</strong> 1 gul<strong>de</strong>n 16 stuivers.<br />

Het wordt nu begrijpelijk, dat het legaat van <strong>Huete</strong>, mét het gezelschap,<br />

in het jaar 1800 is verdw<strong>en</strong><strong>en</strong> uit <strong>de</strong> historie van Zwolle.<br />

22<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


GENEALOGIE HUETE<br />

Ia. Rolofk<strong>en</strong> <strong>Huete</strong>, h. Jorri<strong>en</strong> van Bulo 1)<br />

Ib. Ber<strong>en</strong>dt <strong>Huete</strong>n, <strong>en</strong> zijn huisvrouw (Aelheyt van Heurne) 1)<br />

kom<strong>en</strong> voor in het doopboek Dev<strong>en</strong>ter 1597 Mei 27. Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>:<br />

1. Bernhard, volgt II<br />

2. Anna, d. Dev<strong>en</strong>ter 1597 Mei 27 2)<br />

3. Arndt 1); dochter Rudolph 1) h. Bern. West<strong>en</strong>berg<br />

II. Bernhard <strong>Huete</strong> 3) h. Zwolle 1609 Mei 23 Anna lell<strong>en</strong> 4) d.<br />

Zwolle 1587 Aug. 6, hij <strong>over</strong>lijdt voor 1662 Sept 19, zij 1663<br />

Mei 12. Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>:<br />

1. Anna, volgt IlIa<br />

2. Aleyda, volgt Illb<br />

3. Bernhard, volgt Ille<br />

4. Jan, doop Hasselt 1621 Juli 22<br />

5. Daniël, volgt nra<br />

6. Elsj<strong>en</strong>, volgt Ille<br />

IlIa. Anna <strong>Huete</strong>s), h. Johannes Moock. Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>:<br />

1. Johannis, d. Hasselt 1637 April2<br />

2. Clara<br />

3. Susanna, bei<strong>de</strong> waarschijnlijk te Enkhuiz<strong>en</strong> 5)<br />

1) Zie Gelre, Le<strong>en</strong>act<strong>en</strong> van het kwartier Zutf<strong>en</strong>, no's 138, 139, 139a.<br />

2) Bij <strong>de</strong> doop van Anna Hoet<strong>en</strong> in Dev<strong>en</strong>ter treedt als getuige op Marik<strong>en</strong><br />

van Hoerne; bij <strong>de</strong> doop van Aelck<strong>en</strong> Huy<strong>de</strong>n (Hasselt 1616) is getuige Mariek<strong>en</strong><br />

van Hoorn. Anneke Hoet<strong>en</strong> is getuige bij <strong>de</strong> doop van Jan Hoet<strong>en</strong> in 1621 te<br />

Hasselt.<br />

3) Als sal. Ber<strong>en</strong>dt Hoet<strong>en</strong> n.s. tot Dev<strong>en</strong>ter. Volg<strong>en</strong>s het testam<strong>en</strong>t van Anna<br />

Jell<strong>en</strong> 1663 Feb 1, in R.Arch. Hasselt 3216, RAO: Bernhart <strong>Huete</strong> <strong>de</strong> Ol<strong>de</strong>;<br />

<strong>de</strong> hier gevolg<strong>de</strong> spelling is die van dit testam<strong>en</strong>t dat door haar 'neef Wilhelm<br />

Roijer, persoonlijk werd geschrev<strong>en</strong>. Zij <strong>over</strong>lijdt 1663 Mei 12. Haar handtek<strong>en</strong>ing<br />

is <strong>en</strong>igszins beverig <strong>en</strong> gevlekt, zodat <strong>de</strong> Hasselter Secretaris Telvor<strong>en</strong><br />

er e<strong>en</strong> legalisatieaantek<strong>en</strong>ing on<strong>de</strong>r schrijft.<br />

4) Dochter van <strong>de</strong> Zwolse burgemeester Johan Jellijs, zie van Doorninck p.<br />

421. Deze huwt I Anna Berniers, doet erfuiting 1586 April 17 voor zijn kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

uit het eerste huwelijk; huwt II 1586 April 14 Anna Wolters, n.w. Meynert Mart<strong>en</strong>ss<strong>en</strong>;<br />

huwt III 1612 Aug 21 Margriet van Goor. Anna Jell<strong>en</strong> noemt zich in<br />

1616: -Jelis; 1619 -Jelis; 1621 -Jellis; in 1623 Anna Jans; in 1626 Annek<strong>en</strong><br />

Meijn<strong>de</strong>rts; in 1637, doop van Johannis Moock jr, weer Anna Jell<strong>en</strong>.<br />

5) Getuige Anna Jell<strong>en</strong>; in haar testam<strong>en</strong>t is Johannes Moock Baillu van Vlie- .<br />

lant. Zie voor hem <strong>en</strong> zijn zoon Wag<strong>en</strong>aar, Va<strong>de</strong>r!. Hist. XII p. 286 <strong>en</strong> van <strong>de</strong>r<br />

Aa, Biografisch Woor<strong>de</strong>nboek <strong>de</strong>r Ne<strong>de</strong>rlan<strong>de</strong>n 1689, p. 1027. De heer Ver-<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)<br />

23


IlIb. Aleyda <strong>Huete</strong> 6) d. Hasselt 1616 Dec 1, h. Peter van B<strong>en</strong>them,<br />

Kerckmeester te Hasselt; hij ws. <strong>over</strong>le<strong>de</strong>n tuss<strong>en</strong> 1671 <strong>en</strong> 1677.<br />

Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>:<br />

1. Johan Peter van B<strong>en</strong>them, J.U.D., h. 1678 Nov 20 Hasselt<br />

Allegonda t<strong>en</strong> Zweege, weduwe<br />

2. Aleyda, d. Hasselt 1650 Nov 24<br />

3. Joost, d. Hasselt 1656 Feb 1, volgtIVa<br />

4. Peter, d. Hasselt 1656 Nov 9, <strong>over</strong>l 1706-1714<br />

5. Anna van B<strong>en</strong>them, h. J. E. Heusmans 7)<br />

Ille. Bernhard <strong>Huete</strong> 7a) d. 1619 Feb 28 Hasselt, <strong>over</strong>le<strong>de</strong>n voor<br />

1662 Sep 19 h. Margriet Nuis, d. Otto <strong>en</strong> Cornelia van <strong>de</strong>r<br />

Meer<strong>en</strong>.<br />

1. Theodorus, d. voor 1647 Hasselt 8) begr. 1712 Jan 18<br />

Zwolle Michaeli, huwt 1678 Oct 19 Agnesz Vries<strong>en</strong> Jaeobsd.,<br />

zij begr. 1692. Ge<strong>en</strong> kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>.<br />

2. Bernhard, d. Hasselt 1650 Dec 4 9) begr. Zwolle 1721 Oct 6<br />

3. Otto, ged, 1653 Nov 13 Hasselt, begr. ? h. Amsterdam<br />

meul<strong>en</strong> te Franeker <strong>de</strong>ed mij <strong>over</strong> Moock nog <strong>de</strong> volg<strong>en</strong><strong>de</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling uit <strong>de</strong><br />

kerkeraadsnotul<strong>en</strong> van het eiland Vlielant: 1675 April 2: Alsoo <strong>de</strong>selve ons<strong>en</strong><br />

Me<strong>de</strong>broe<strong>de</strong>r D. Joannis Roos (predikant) perticulierlick <strong>en</strong> seer onbetamelick<br />

in sijn huys t<strong>en</strong> a<strong>en</strong>schouwe <strong>en</strong><strong>de</strong> in 't a<strong>en</strong>hoor<strong>en</strong> van <strong>de</strong> Gebuyr<strong>en</strong> bejeg<strong>en</strong>t<br />

hebb<strong>en</strong> hem uytschel<strong>de</strong>n<strong>de</strong> voor e<strong>en</strong> vileyn <strong>en</strong> on<strong>de</strong>ug<strong>en</strong>d m<strong>en</strong>sch niet weerdigh<br />

sijne hoogweerdige bedi<strong>en</strong>inge, hem verbie<strong>de</strong>n<strong>de</strong> sijne commissie <strong>en</strong> <strong>de</strong> bedi<strong>en</strong>inge<br />

<strong>de</strong>s H. Avontmaels, - soo pret<strong>en</strong><strong>de</strong>ert sijne Eerw. daer van Satisfactie tot<br />

reparatie van sijne eer.<br />

Joan Moock is tot 1686 schout van Terschelling geweest. De oorsprorigvan<br />

<strong>de</strong>ze <strong>familie</strong> ligt waarschijnlijk te Kamp<strong>en</strong>. .<br />

In het doopboek Hasselt komt op 1614 Mei 1 e<strong>en</strong> doop voor waarbij <strong>de</strong> imam<br />

van het kind niet g<strong>en</strong>oemd wordt: Borgm, Hui<strong>de</strong>n, Geertk<strong>en</strong> Dercks, getuig<strong>en</strong><br />

Clas Tijss<strong>en</strong>s, Geertk<strong>en</strong> Lubberts; Claske Jansd.<br />

6) In testam<strong>en</strong>t Anna Jell<strong>en</strong>: Aeltje; <strong>en</strong>: van B<strong>en</strong>theim.<br />

7) R. Arch. Hasselt op RAD. no 3196, 1714 roiro,<br />

7a) In doopboek 'Hasselt: Ber<strong>en</strong>t; Testam<strong>en</strong>t Anna Jell<strong>en</strong>: Bernhart; Lic<strong>en</strong>tmeester<br />

<strong>en</strong> Majoor te Hasselt, ook Burgemeester van Hasselt (Ess<strong>en</strong>s Le<strong>en</strong>register<br />

1638 Feb 28, waarin hij als gemachtig<strong>de</strong> optreedt voor <strong>de</strong> min<strong>de</strong>rjarige<br />

kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> van Johannes van Nijve<strong>en</strong> predicant te E<strong>en</strong>rurn, <strong>en</strong> wijl<strong>en</strong> vrouw Elssi<strong>en</strong><br />

van Hoor<strong>en</strong>).<br />

De broer van Margriet Nuijs, Albert, Schout te Dalfs<strong>en</strong>, laat zich op eig<strong>en</strong><br />

verzoek 'in' als frater adoptivus in <strong>de</strong> broe<strong>de</strong>rschap Sass<strong>en</strong>straat in 1666.<br />

In het Ess<strong>en</strong>s Le<strong>en</strong>register 1662 Sept 19 wordt Anna Jell<strong>en</strong> als weduwe van<br />

Bernhard <strong>Huete</strong> bele<strong>en</strong>d met Ros<strong>en</strong>dall in 't Carspell van Omm<strong>en</strong>, on<strong>de</strong>r hul<strong>de</strong>rschap<br />

van Johann Moock junior .<br />

. 8) 1667 Belij<strong>de</strong>nis te Zwolle, Juni; 1670 Sept 8 Le<strong>en</strong>man van Ess<strong>en</strong>.<br />

9) 1672, Michiel, <strong>en</strong> 1675 met attestatie van Leii<strong>de</strong>n te Zwolle ingekom<strong>en</strong>.<br />

Test. Agnesz Vries<strong>en</strong> R.Arch. Zwolle RAO 9-1 fol. 380.<br />

24<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


1691 Oct 6 Sara <strong>de</strong> Bie Alexan<strong>de</strong>rdr. 10) ged. 1671, begr.<br />

Zui<strong>de</strong>rkerk 1706 Juli 27. Volgt IVb.<br />

4. Anna Cornelija 11), ged, Hasselt 1656 Apr 19, begr. Zwolle<br />

1705 Sept 20, Michaeli.<br />

IIId. Daniël <strong>Huete</strong>, ged. Hasselt 1623 Nov 12, begr. vóór 1663 Feb<br />

212), huwt Wijnanda Wervers 13). Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>:<br />

1. Harmanna, ged. Hasselt 1652 Apr 9 14 )<br />

2. Ber<strong>en</strong>ardus, ged. Hasselt 1653 Juni 6<br />

3. Thomas 14) 3)<br />

4. Annaê)<br />

Ille. Elsp<strong>en</strong> 15) <strong>Huete</strong>, ged. Hasselt 1626 Nov 12, <strong>over</strong>l. voor 1663<br />

Feb 2 12), huwt H<strong>en</strong>drik Hermansz. Bloemert, ged. 1623 Mei 11<br />

Hasselt. Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>:<br />

1. Herman Bloemert, ged. Hasselt 1650 Oct 13<br />

2. Ber<strong>en</strong>ardus, 1652 Sept 8<br />

3. Bernt Ar<strong>en</strong>t 1656 Jan 9<br />

4. Daniël1658 Feb 1416)<br />

10) Begraafdatum niet gevon<strong>de</strong>n. Hij is in Santpoort gaan won<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> plaats<br />

g<strong>en</strong>aamd Broeckberg<strong>en</strong>. Zie insinuatie aan Sara <strong>de</strong> Bie in Not. Arch. Haarlem<br />

548 fol. 230 vv,<br />

11) Zij doet Pas<strong>en</strong> 1671 belij<strong>de</strong>nis te Zwolle; arriveert in 1692 met attestatie<br />

weer te Zwolle, van Amsterdam.<br />

12) Zie Ess<strong>en</strong>s Le<strong>en</strong>register op die datum.<br />

1.3) In doopboek Zwolle gereformeer<strong>de</strong>n: 1668 Juli 2 Peter Jan, s. Nicolaus<br />

Haninck <strong>en</strong> Wijnanda Verwers; 1671 Nov 24 Rachel Maria, d. Nicolaus Haninck<br />

<strong>en</strong> Wijnanda Varver. In het Burgerboek Zwolle verwerft Nicolaus Haninck,<br />

J. U. D. het burgerrecht op 1665 Dec 8.<br />

In het lidmat<strong>en</strong>boek van <strong>de</strong> gereformeer<strong>de</strong>n te Zwolle doet Thomas <strong>Huete</strong>,<br />

s. van <strong>de</strong> W. Hanincks, op Miehiel 1674 belij<strong>de</strong>nis. Thomas <strong>Huete</strong> is schout in<br />

Har<strong>de</strong>nberg 1689 <strong>en</strong> 1690. In 1691 Juli 30 koopt hij nog in <strong>de</strong>ze functie, e<strong>en</strong><br />

<strong>en</strong>kele groeve no 927 in <strong>de</strong> Michaelkerk te Zwolle (Transport<strong>en</strong> R.Arch. Zwolle<br />

op RAO, dd.).<br />

Wijnanda Werver doet voor schep<strong>en</strong><strong>en</strong> te Hasselt (RAO 3202 dd) op 1661<br />

Dec 31 erfuiting voor haar vier kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong> 'als nameritlick Hermanna, Bernardus,<br />

Thomas <strong>en</strong> Anna Heut<strong>en</strong> bij haar sal. Eheman Daniël Heutte geprocreert'. Voor<br />

het erf<strong>de</strong>el, tesam<strong>en</strong> te somma van 4000 car. gul<strong>de</strong>n, stelt zij haar vaste goe<strong>de</strong>r<strong>en</strong><br />

in het schultampt Wijhe tot on<strong>de</strong>rpand.<br />

14) Zij doet sam<strong>en</strong> met haar nicht Anna Cornelija belij<strong>de</strong>nis te Zwolle op<br />

Pas<strong>en</strong> 1671 (no. 52 <strong>en</strong> 53); in het boek als Hermanna Theodora. E<strong>en</strong> Harmanna<br />

<strong>Huete</strong> huwt 1674 te Zwolle Thomas van Muij<strong>de</strong>n, hij ged. 1649 Aug 27, belij<strong>de</strong>nis<br />

Kerst 1667 te Zwolle; schout van Omm<strong>en</strong> 1675 Juni 22 begr. 1691 Aug<br />

29; 1 dochter, Anna Catharina, ged. 1675 April 2.<br />

1.5) Doopboek Hasselt: Elsj<strong>en</strong> Huit<strong>en</strong>s, ou<strong>de</strong>rs Ber<strong>en</strong>t, <strong>en</strong> Armek<strong>en</strong> Meijn<strong>de</strong>rts.<br />

In testam<strong>en</strong>t 1663 Elsabé g<strong>en</strong>oemd.<br />

1.


5. Joannis, 1661 Dec 817)<br />

6. Anna Geertruit 1663 Nov 18<br />

IVa. Joost van B<strong>en</strong>them ged. Hasselt 1654 Feb 1, huwt Hasselt 1693<br />

Feb 10 Anna Haacks 18). Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>:<br />

1. Arnoldina Aleida van B<strong>en</strong>them, ged. Hasselt 1694 April 22,<br />

huwt Zwolle 1722 Sept 21 Evert Jan Thomass<strong>en</strong> à Thuessink<br />

19)<br />

2. Catharina Elsabé van B<strong>en</strong>them 20) h. Hasselt 1729 Juli 30<br />

Zacharias Spies, predikant tot Meppelt.<br />

IVb. Otto <strong>Huete</strong> ged. Nov 13 1653 Hasselt, huwt Amsterdam 1691<br />

Oct 6 Sara <strong>de</strong> Bie Alexan<strong>de</strong>rdrät), begr. Zui<strong>de</strong>rkerk 1706 Juli<br />

27. Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>:<br />

1. Bemardus <strong>Huete</strong>, ged. Amsterdam 1692 Aug 31<br />

2. Alexan<strong>de</strong>r, ged. Amsterdam 1693 Oct 9<br />

3. Anna Margaretha, begr. 1707 Sept 30 Amsterdam 22)<br />

17) Huwt Janna Sluiter: 1. Elsebé 1686; 2. Elbertdina 1687; 3. H<strong>en</strong>drick Herman<br />

1689.<br />

18) Anna Haacks; ged, 1657; belij<strong>de</strong>nis te Zwolle 1675 Juni 24; begrav<strong>en</strong><br />

Zwolle 1743 Jan 4.<br />

19) Zie E. J. van <strong>de</strong>r Hoop, Het Geslacht Thomass<strong>en</strong> à Thuessink.<br />

20) Zij met attestatie van Hasselt. naar Zwolle Pas<strong>en</strong> 1723, begr, Zwolle 1750<br />

Mei 19. Zacharias Spies komt voor in Alb. Stud. Acad. Lugd-Bat. op 1695<br />

Sept 13, aet. 20, facultas Theologiae, Amstelo Batav. Huwt I Dina Schrijvers;<br />

II 1711 Aug 28 on<strong>de</strong>rtrouw te Amsterdam met Anna Dusart, acte om op 1711<br />

Sept 13 in <strong>de</strong> Walekerk te trouw<strong>en</strong>; hij is dan predicant 'tot Meppelt' (Amsterdam<br />

DTB 547/312). Zijn testam<strong>en</strong>t Hasselt 3196 RAO, geop<strong>en</strong>d na <strong>over</strong>lij<strong>de</strong>n<br />

van Anna Dusart op 1723 Aug 27 noemt 8 broers <strong>en</strong> zusters van hem.<br />

21) Sara <strong>de</strong> Bie, d. Alexan<strong>de</strong>r <strong>en</strong> Maria van Dijck van <strong>de</strong>n Briel, geh. te Amsterdam<br />

1663 Dec 18; Sara ged. 1664 Nov 2. Haar zusters Maria 1667 Sept 2,<br />

h. Jean Locquet 1700 Sept 20 medic. dr.; Ada Catharina ged. 1672 Jan 6,<br />

h. 1702 Gerrit van Pas te Amsterdam. Van <strong>de</strong> jongste broer Alexan<strong>de</strong>r ged, 1679<br />

Oct 20 is ver<strong>de</strong>r niets bek<strong>en</strong>d. Anna Margaretha DTB Amsterdam, dd.<br />

22) Zie testam<strong>en</strong>t Sara <strong>de</strong> Bie 1706 Juni 19, Notaris van Ol<strong>de</strong>weerelt Amsterdam,<br />

Notarieel Archief 7477 fol. 405.<br />

26<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


Not<strong>en</strong> behor<strong>en</strong><strong>de</strong> bij artikel: <strong>Aantek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong></strong> <strong>over</strong> <strong>de</strong> <strong>familie</strong> <strong>Huete</strong> <strong>en</strong> <strong>over</strong> dt'<br />

Stratebroe<strong>de</strong>rschapp<strong>en</strong>.<br />

RAO : Rijksarchief Overijssel, Sass<strong>en</strong>poort, Zwolle<br />

RAreh.: Rechterlijk Archief Zwolle, op RAO<br />

GA : Geme<strong>en</strong>tearchief Zwolle, Voorstraat 26<br />

RA : Retroacta Burgerlijke Stand, voor Zwolle op GA, voor Hasselt op RAO<br />

1) R.Arch. 9--4 fol. 416 VVo .<br />

2) G.A. Resol. Raad <strong>en</strong> Me<strong>en</strong>te 1718 Maart 9,1719 Maart 1.<br />

3) GA. Resol. Raad <strong>en</strong> Me<strong>en</strong>te: 1708 Jun 25; 1709 Jun 2; 1717 Jun 17; 1718<br />

Jun 24; 1719 Mrt 9.<br />

4) Drs. Th. J. <strong>de</strong> Vries, Geschie<strong>de</strong>nis van Zwolle II p. 95.<br />

5) Mr. Burchard Joan van Hattum, Geschie<strong>de</strong>niss<strong>en</strong> van Zwolle, V p. 85..<br />

6) Van <strong>de</strong>r Horst, Overijssels Oog, p. 45.<br />

7) W. A. Elberts, Historische Wan<strong>de</strong>ling<strong>en</strong> in <strong>en</strong> om Zwolle, 1890, p, 53.<br />

8) Zie app<strong>en</strong>dix, g<strong>en</strong>ealogie <strong>Huete</strong>.<br />

9) Mr. 1. van Doorninck, Geslachtkundige Aanteek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> t.a.v. <strong>de</strong> Gecommitteer<strong>de</strong>n<br />

t<strong>en</strong> Landdage van Overijssel, p. 422, 587.<br />

10) Mr. J. van Doorninck, l.c. p. 484.<br />

, 11) RAO Rechterlijk Archief Hasselt 3195, 1671 Juni 22; Schoutambt Dalfs<strong>en</strong><br />

no 3, 1674 Aug. 2.<br />

12) GA. Lidmat<strong>en</strong>register dd.<br />

13) R.Arch. Transport<strong>en</strong> 1705 April 28; 1702 Mei 5.<br />

14) Geme<strong>en</strong>telijk Archief Amsterdam, DTB 519/403.<br />

15) Geme<strong>en</strong>telijk Archief Amsterdam, Notarieel Archief 4573, 1691 April 16.<br />

1") Geme<strong>en</strong>telijk Archief Amsterdam, Desolate Boe<strong>de</strong>lkamer, 1693 Nov. 19,<br />

fol. 54.<br />

17) Als noot 16, Boek<strong>en</strong> I fol. 175, 194, 272; K fol, 120, 157, 338; L f61, 47;<br />

M. fol. 37; N fol. 36; 0 fol. 29; P fol. 29; Q fol. 9. '<br />

18) Geme<strong>en</strong>telijk Archief Amsterdam, DTB 13/114.<br />

19) Als noot 18, 13/186.<br />

20) Als noot 15, 7477, fol. 405.<br />

21) Als noot 18, B 26.<br />

22) Geme<strong>en</strong>telijk Archief te Haarlem, Not. Archief no 548 fol. 232.<br />

23) RA Hasselt; het doopboek vertoont hiat<strong>en</strong> van 1599 Oct. 14, tot 1601<br />

Sept. 27; van 1602 Mrt. 21 tot 1613 Oct. 31; van 1637 Dec: 17 'tot 1648 Mrt. 29.<br />

24) Alb. Stud. Lugd. Batavae 1667 Sept. 24<br />

25) GA. Burgerboek, 1667 Dec. 12.<br />

2


41) GA. 945, Balans 1721.<br />

42) GA. 945, Balans 1721.<br />

43) Wat geme<strong>en</strong>lijk verstaan wordt on<strong>de</strong>r het Comptoir van Salland is niet het<br />

Landr<strong>en</strong>tambt van Salland, doch zijn <strong>de</strong> Rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong>n Ontvanger G<strong>en</strong>eraal<br />

van Salland, RAO, Stat<strong>en</strong>archief nos. 1919-2016. De verschill<strong>en</strong><strong>de</strong> kapital<strong>en</strong><br />

daar te vin<strong>de</strong>n, r<strong>en</strong><strong>de</strong>r<strong>en</strong> e<strong>en</strong> wissel<strong>en</strong><strong>de</strong> r<strong>en</strong>te, waartoe hier <strong>de</strong> hoogste r<strong>en</strong>te ter<br />

berek<strong>en</strong>ing van het uitstaan<strong>de</strong> kapitaal is aangehou<strong>de</strong>n. De r<strong>en</strong>tevoet wisselt<br />

tev<strong>en</strong>s in <strong>de</strong> loop <strong>de</strong>r jar<strong>en</strong>; <strong>de</strong> hier g<strong>en</strong>oem<strong>de</strong> obligatie is tot 1800 te vervolg<strong>en</strong>.<br />

43a) De nummering is door <strong>de</strong> schrijver <strong>de</strong>zes aangebracht, ev<strong>en</strong>als <strong>de</strong> cursivering<br />

in <strong>de</strong> aanhef van het testam<strong>en</strong>t.<br />

44) Sara Moock huwt 1688 Dec. 12 Daniël Bloemert, z. H<strong>en</strong>drik Herm<strong>en</strong>sz <strong>en</strong><br />

Elsyn <strong>Huete</strong> (d. 1626 Nov. 12).<br />

45) Mr. E. J. van <strong>de</strong>r Hoop, Het Geslacht Thomass<strong>en</strong> à Thuessink, p. 51.<br />

46) GA. 96, dd.<br />

47) Evert Rietberg, 1700 Me<strong>en</strong>sman Sass<strong>en</strong>straat, huwt 1680 Mrt 20 Grietie<br />

van' Noor<strong>de</strong> tot Amsterdam, hij <strong>over</strong>lijdt 1742. Kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>: 1681 Feb 27 Wolter;<br />

1682 Oct 1 Alberta; 1684 Mei 22 Jan; 1686 Juni 22 H<strong>en</strong>rica; 1688 Mei 24 Lambertus;<br />

1690 Sept 30 Woltera; 1692 Oct 18 Derk Harm<strong>en</strong>; 1694 Oct. 9 Jacobus.<br />

Derk Harm<strong>en</strong> huwt Christina van Brevoort, hun eerste kind wordt 1719, hun<br />

laatste 1739 gedoopt.<br />

48) 1688 July 3 Antony, s. van Roelof Hanselaar (ge<strong>en</strong> moe<strong>de</strong>r vermeld bij<br />

<strong>de</strong> inschrijving); 1691 Sept 24 Johannes; 1693 Nov. 5 H<strong>en</strong>drick Rudolf; 1695<br />

Juni 16 Albert; 1697 Feb 3 Johanna Maria.<br />

49) De begraafregisters in Zwolle beginn<strong>en</strong> pas in 1701, zodat niet gemakkelijk<br />

na te gaan is welk van <strong>de</strong>ze kin<strong>de</strong>r<strong>en</strong>, behalve <strong>de</strong> legatariss<strong>en</strong>, in 1718 nog in<br />

lev<strong>en</strong> was.<br />

50) Gelez<strong>en</strong> in S<strong>en</strong>atu GA. Resol. Schep<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> Ra<strong>de</strong>n 1746 Jan 10.<br />

51) Rek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> van <strong>de</strong>n Ontvanger G<strong>en</strong>eraal van Salland, RAO Stat<strong>en</strong>archief<br />

1919-2016. .<br />

52) GA. 96.<br />

53) GA. 945, 946, 947.<br />

54) Van Doorninek <strong>en</strong> Nanninga Uiterdijk, Bijdrag<strong>en</strong> tot <strong>de</strong> Geschie<strong>de</strong>nis van<br />

Overijssel, dl V p. 281 VVo<br />

55) GA. 947, 946; aanvull<strong>en</strong>d register A.<br />

056) In 1619 vermeer<strong>de</strong>rd met 1 anker Franse wijn in plaats van Rinse.<br />

57) In 1690 nog Maaltijd <strong>en</strong> 1 ancker wijn; <strong>de</strong> verhoging tot 105 Car gul<strong>de</strong>n<br />

is in 1710 geapprobeerd.<br />

58) Artikel 13, wet van 1690.<br />

59) GA. 96. In <strong>de</strong> Diezerstraat wordt op 1728 Feb 19 e<strong>en</strong> wetswijziging aang<strong>en</strong>om<strong>en</strong>,<br />

waarbij <strong>de</strong>g<strong>en</strong>e die e<strong>en</strong> erf<strong>en</strong>is van 5000 gul<strong>de</strong>n of meer krijgt, zijn<br />

stratebroe<strong>de</strong>rs moet verer<strong>en</strong> met 25 gul<strong>de</strong>n i.p.v. 10; e<strong>en</strong> erf<strong>en</strong>is van meer dan<br />

f 20.000 wordt belast met f 50.- (alles Carolus).<br />

60) Noot 45, op. eit. p 51 <strong>en</strong> GA. 946, Rek<strong>en</strong>ing van <strong>de</strong>n Roe<strong>de</strong>ndrager Meul<strong>en</strong>belt<br />

dd. 1726 Mrt 13.<br />

61) GA. 945, Balans 1709: Bmr. Tobias abs<strong>en</strong>t, heeft sigh lat<strong>en</strong> excuser<strong>en</strong><br />

vermits pijne in <strong>de</strong> rugge.<br />

Balans 1713: zijn <strong>de</strong> Bmr. van Mui<strong>de</strong>n <strong>en</strong> <strong>de</strong> Geme<strong>en</strong>sman van Marle abs<strong>en</strong>t;<br />

'NB <strong>de</strong> Eerste heeft do<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> dat het potegra (= podagra, = jicht) had<strong>de</strong>, <strong>en</strong><br />

<strong>de</strong> twe<strong>de</strong> dat ziekelijk waar'. Joan van Mui<strong>de</strong>n is gebor<strong>en</strong> 1652 <strong>en</strong> hier dus .57<br />

jaar, medisch wel aanvaardbaar dat hij jicht had.<br />

(2) Th. J. <strong>de</strong> Vries op eit. dl I p 68 vv.; Stadsrecht van Zwolle, I fol. 25, II<br />

fol. 65-66.<br />

(3) GA. 96 dd.<br />

, 64) Zie hiervoor <strong>de</strong> acte van 1578 Sept 14 in GA 96, copie door Herm. Brandt<br />

Secret. Iurat. <strong>de</strong>r Stadt Zwolle, die <strong>de</strong> keurrecht<strong>en</strong> van 1524 herstelt, nadat <strong>de</strong>ze<br />

op bevel van Alva in 1572 war<strong>en</strong> 'vernichtiget' <strong>en</strong> waer<strong>de</strong>loos gewor<strong>de</strong>n'.<br />

28<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)


(5) (Wet 1690, artikel 16): Vor<strong>de</strong>rs zull<strong>en</strong> <strong>de</strong> gesarntlijcke Stratebroe<strong>de</strong>rs, e<strong>en</strong>s<br />

<strong>de</strong>s jaars op <strong>de</strong> eerste Wo<strong>en</strong>sdach in<strong>de</strong> Vast<strong>en</strong> te zarn<strong>en</strong> teer<strong>en</strong>, voor<strong>de</strong> boet<strong>en</strong><br />

int voorgaan<strong>de</strong> jaar vervall<strong>en</strong>, <strong>en</strong> voor zoo verre aan<strong>de</strong> boet<strong>en</strong> te kort mocht<br />

kom<strong>en</strong>, <strong>en</strong><strong>de</strong> als dan e<strong>en</strong>ige naar verteringe mocht geschie<strong>de</strong>n, zal zulks naart<br />

getal <strong>de</strong>r g<strong>en</strong>er, die <strong>de</strong>s middags pres<strong>en</strong>t sin geweest, uijtgeset, <strong>en</strong> egaal bij haar<br />

betaalt wor<strong>de</strong>n.<br />

66) 1 Anker is 44 fless<strong>en</strong> = 38.806 liter (Oosthoeks Encyc1opaedie).<br />

(7) Voor het woord Schwermers heb ik ge<strong>en</strong> verklaring kunn<strong>en</strong> vin<strong>de</strong>n; het is<br />

misschi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> soort vis.<br />

VORG, Verslag<strong>en</strong> <strong>en</strong> me<strong>de</strong><strong>de</strong>ling<strong>en</strong> 84(1969)<br />

29

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!