Tweede Kamer

Vel 4(> dat de griffier der Kamer wegens fauiilie-oaistaiidiglieden
heden afwezig is.
Deze mededeeling wordt voor kennisgeving aangenomen;
• '. dat verder zyn ingekomen:
2°. een Koninklijke boodschap ten geleide van een ontwerp
van wet van 12 Februari 1901 (staatsblad n°. 04), houdende
beginselen en voorschriften omtrent maatregelen ten opzichte
van jeugdige personen en nadere wijziging en aanvulling van
de bepalingen in het Burgerlijk Wetboek omtrent de ouderlijke
macht en de voogdij en daarmede samenhangende artikeleu,
zoomede van een daarmede verband houdend voorschrift in het
Wetboek van Burgerlijke Regtsvordering.
Dit wetsontwerp, dat niet de daarbij behoorende stukkeu
zal worden gedrukt en rondgedeeld , zal worden gezonden
aan de afdeelingen;
3°. van de Deli-Spoorwegmaatschappy, het 25ste Jaarverslag
dier maatschappij (1907);
van jhr. J. C. C. den Beer Poortugael, zijn werk: „De Beteekenis
van de Tweede Vredesconf'erentie".
Deze boekwerken zullen worden geplaatst in de boekerij
der Kamer;
D. dat de Commissiën van Rapporteurs gereed zijn met haar
verslagen voor de wetsontwerpen:
aanvulling en verhoogiug van het lilde hoofdstuk derStaatsbegrooting
voor 1908 (238);
aanvulling en verhooging vau het VUIste hoofdstuk der
Staatsbegrooting voor 1907 (2>2);
wijziging en verhooging van de begrooting van uitgaven van
Nederlandsch-Indië voor het dienstjaar 1908 (267);
naturalisatie van H. I). De Hesselle en twee en vijftig anderen
(273)
Deze verslagen zullen worden gedrukt en rondgedeeld.
Aan de orde is de behandeling van het wetsontwerp tot REGE-
LING DER VISSCHERIJEN (0).
De beraadslaging wordt voortgezet over het gewijzigd ART. 15,
luidende:
,1. Binnenvisschery is verboden, tenzy men voorzien is van
een voor de visscherij, die wordt uitgeoefend, geldige akte.
2. De akten worden op schriftelijke aanvrage uitgereikt door
of namens den burgemeester der gemeente, waarin de aanvrager
woont of zoo hy zijne woouplaats niet in het Rijk heeft, verblijft.
3. De navolgende akten worden uitgereikt:
(i. groote viscliaklen tot het visschen met alle geoorloofde vischtuigen,
tegen betaling van twee gulden vijftig cents (f2,50);
b. kleine vischaklen tot het v'sschen met één daarin genoemd
vischtuig, tegen betaling van een gulden (f 1);
e. hnigelakteii tot het visschen met één hengel in de hand,
tegen betaliug van vyf en twintig cents (f 0,25).
4. De groote en kleine vischakten zyn geldig van 1 Juli van
het jaar der uitreiking tot en met 30 Juui van het daarop
volgende jaar.
5. De hengelakten worden voor oubepaaldeu tyd uitgereikt.
Zy verliezen hare geldigheid, indien zij niet in Januari van
ieder jaar door of namens den burgemeester van de gemeente,
waar de houder woont, zyn afgeteekend. Hengelakten, welke
onleesbaar of uit anderen hoofde onbruikbaar zijn, worden niet
afgeteekend.
6. De akten houden onder meer in: den naam der akte, den
naam, de voornamen, het geboortejaar en de woonplaats vau
den houder en de dagteekening der uitreiking.
7. Aan hem, die zyne groote of kleine vischakte verloren
heeft, wordt op zyn verzoek door of namens den burgemeester,

180(1
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
(» Regeling der visscherijen.
«He haar heeft uitgereikt, een duplicaat daarvau afgegeven te^en
betaling van vijf en twintig cents (f O.z'i).
8. Het verbod van het eerste lid geldt niet:
«. voor hen, die in dienst van den houder van eeue groote of
kleine visehakte de in die akte genoemde visscherü uitoefenen,
mits een van hen die akte bij zich heeft;
b. voor kinderen, beneden den leeftijd van achttien jaar voor
het visschen met één hengel in de hand.
9. Geene akte wordt uitgereikt aan hem, wieu ingevolge art. 34,
eerste lid, de bevoegdheid om krachtens een consent of akte te
visschen is ont/.egd, voor den duur der ontzegging.
10. Geene groote of kleine vischakte wordt uitgereikt aan
veld- en boschwachters, beambten der marechaussee, niet zijnde
hulp-officieren van justitie, ambtenaren van Rijks-en gemeentepolitie,
beneden den rang van inspecteur der Ryksveldwacht
en van commissaris van politie, beambten van den R\jks- en
provincialen waterstaat en beambten van de domeinen, beneden
den rang van hoofdopziener.
11. Met inachtneming van het bepaalde in de vorige leden
van dit artikel worden door Onzen voornoemden Minister de
noodige voorschriften gegeven betreffende het aanvragen en verleenen
der akten en duplicaten daarvan en het afteekenen der
hengelakten.
12. De modellen van de aanvragen tot bet bekomen van
akten en van de akten zelf worden door dien Minister vastgesteld.",
en de daarop voorgestelde amendementen.
De Voorzitter: Mijne heeren! Nader is mij gebleken, dat
in het amendement—Schaper (stuk n". 17) niet, zooals ik meende,
ten gevolge van de in het artikel aangebrachte Regeeringswyzigingen,
bet bedrag van 50 cents in dat van 25 cents verajderd
moet worden. Ik heb den heer Schaper gevraagd wat ten deze
zijn bedoeling was, en hü heeft mij medegedeeld, dat hy de
oorspronkelijke lezing handhaaft, zoodat in het amendement
gelezen moet worden : he.mjelnhtcn tot het visschen met meer dan
één hengel, tegen betaling van vijftig cents (f 0,50).
De heer Duymaer van Twist: Mijnheer de Voorzitter! Men
heeft m\j van verschillende zijden te kennen gegeven, en de
Minister wees daarop ook reeds gisterenmiddag, dat er bezwaren
bestaan tegen den vorm waarin ik mijn amendement heb geredigeerd.
Het schijnt niet goed mogelijk, en ook niet weuschelyk,
dat bij algemeenen maatregel van bestuur bepaald worde wat
onder hengel te verstaan is. Zulk een omschrijving behoort niet
in een bestuursmaatregel, maar in de wet voor te komen. Nu
zou ik omtrent den loophengel en de peur, de bepaling, dat
deze niet tot den eigenlijken hengel mogen gerekend worden,
wel in art. 15 kunnen voorstellen, maar ook voor art. 17 is
eenzelfde bepaling gewenscht. Het is daarom, dat het mij het
beste voorkomt in een afzonderlijk artikel aan te geven, dat
onder „hengel" niet begrepen is de loophengel en de peur.
Daarom trek ik dit amendement in, om het opnieuw voor te
stellen als art. \bbis.
De Voorzitter: Daar het amendement van den heer Duymaer
van Twist door den voorsteller is ingetrokken, maakt het geen
onderwerp van beraadslaging meer uit.
Ik verzoek thans aan de Commissie van Rapporteurs om haar
advies omtrent de wijzigingen in het Regeeringsvoorstel gebracht
en de amendementen, te willen mededeelen.
De heer Tydeman, voorzitter der Commissie van Rapporteurs:
Mijnheer de Voorzitter! De Commissie van Rapporteurs heeft
geen bezwaar tegen de wijzigingen, die in het Regeeringsoutwerp
zn'n gebracht bij Nota van Wijziging (stuk n". 25). Integendeel,
de Commissie van Rapporteurs meent, dat belangrijke
verbeteringen daardoor in het optwerp zijn gebracht.
Ten aanzien van het amendpment-Schaper is de Commissie
verdeeld van gevoelen. De merderheid van de Commissie is
tegen het amendement, de minderheid is er voor. De motieven
van de minderheid zijn gisteren medegedeeld door den geachten
afgevaardigde uit Zutphen, den heer Lieftiuck, de motieven van
de meerderheid zijn besproken door den geachten afgevaardigde
uit Breukelen, den heer de Waal Malefyt, en door mü zelf. De
wijzigingen door den Minister gebracht in het artikel, namelijk
de faciliteiten voor het verkrijgen van de hengelakte, hebben
de meerderheid versterkt in haar gevoelen, dat het systeem van
de Regeering, in het ontwerp neergelegd, moet,wordengevolgd
en dat dit kon worden gevolgd zonder eenig noemenswaardig
bezwaar voor de hengelaars. De minderheid is door het aanbreugeu
van die faciliteiten niet van gevoelen veranderd.
Het amendement van den geachten afgevaardigde uit Kampen,
den heer Reyne, te vinden op stuk n°. 20, ter intrekking van
het tweede amendement op stuk n ü . 10, wordt door de Commissie
van Rapporteurs gesteund. Zij meent, dat wat tot nu toe
gebruikelijk was en door velen als een vaste gewoonte bij het
hengelen is aangenomen, bij deze wet niet veranderd behoeft
te worden Men zal het gebruik van een tweeden hengel kunnen
blijven toelaten.
De bestaande generieke redactie, zonder dat aan het lidwoord
gegeven wordt het karakter van een telwoord, kan in de nieuwe
wet behouden blijven. In de wet van 1814 stond: het visschen
met eenen hengel, niet: met één hengel, zoodat ook daar de
generieke bepaling van den hengel als vischtuig werd genomen.
Dit kan tot eenige verscherping van het visschen met den
hengel leiden; zeer zeker, maar zoo'n groot bezwaar wordt dit
door de Commissie van Rappoiteurs niet geacht. Dat daaruit
zou ontstaan een geheel andere wijze van visschen, bijv. met
een groot getal hengels, behoeft niet te worden aangenomen
en het kan trouwens aan de jurisprudentie worden overgelaten,
hoe deze dit — wanneer het voorkomt — zal beoordeelen.
Tegen het amendement-Reyne heeft de Commissie derhalve
geen bezwaar.
De beraadslaging wordt gesloten.
De Voorzitter: Thans zal in stemming worden gebracht
het amendement van den heer Schaper, als hebbende de verste
strekking. Mocht dit amendement worden aangenomen, dan
komt vanzelf het amendement van den heer Reyne te vervallen.
Het amendement van den heer Schaper wordt met 38 tegen
28 stemmen aangenomen.
Voor hebben gestemd de heeren Roessiugh, Hugenholtz, de
Vries, van der Molen, Plate, de Visser, Bolsius, Jannink, van
Kol, Piersou, Jansen (den Haag), van Deventer, van Wijnbergen,
IJzerman, ter Laan, Thomson, van der Zwaag, Nolens, Arts,
van Gnn, Janssen, Bos, Smeenge, Ferf, Zijlma. Roodhuyzen,
Bogaardt, Limburg, van Doorn, Hubrecht, Helsdingen, van de
Velde, Lieftinck, Ketelaar, Schaper, Nolting, Eland en Marchant.
Tegen hebben gestemd de heeren van Sasse van Ysselt, de Geer,
van Nispen tot Sevenaer (Nijmegen), van Dedem, Duynstee,
Regout, van Citters, Tydeman, Dolk, Mees, van den Berch van
Heemstede, van den Heuvel, van Vlijmen, Ruys de Beerenbrouck,
Beekers, van Bylaudt, de Waal Malefijt, Fruytier, van Veen, van
Styrum, van Foreest, Reyne, de Savorniu Lohman, de Beaufort,
de Boer, Duymaer van Twist, van der Voort van Zijp en de
Voorzitter.
De Voorzitter; Tengevolge van de aanneming van het amendement
van den heer Schaper is nu het amendement van den
heer Reyne vervallen.
Het gewijzigd arl. 15 wordt zonder hoofdelijke stemming aangenomen.
De Voorzitter: Door den heer Duymaer van Twist wordt een
amendement voorgesteld, strekkende om na art. 15 in te voegen
een nieuw art. Ib bis, dat als art. 16 in te voegen zou zijn, nu
het door de Regeering voorgesteld art. 16 ten gevolge van eene
vroegere beslissing der Kamer vervallen is, en wel van den volgende
inhoud:
.Onder den heugel begrijpt deze wet niet mede loophengel
en peur".

1807
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
De lieer Duyiiiiicr va» Twisl ontvangt liet woord tot toeliehting
van het amendement en zegt: Mijnheer de Voorzitter!
Ik geloof niet, dal, na hetgeen ik er reeds gisteren van gezegd
heb, het nog noodig is een toelichting op dit amendement te
geven. Ik heb bovendien nog geen bezwaren hooren opperen
die mü tot een verdediging zouden aanleiding geven.
Alleen wenseli ik dit te zeggen, dat, wanneer het amendement
mocht aangenomen worden , het by tweede lezing een andere
plaats /al moeten krijgen.
Het amendement wordt ondersteund door de heeren Bogaardt,
van Foreest, Eland, Reyne en de Geer, en komt mitsdien in
behandeling.
De heer Talma, Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel:
Mijnheer de Voorzitter! Na de beslissing die de Kamer zooeven
genomen heeft, geloof ik, dat er alle reden bestaat om het amendement
van den geachten afgevaardigde uit Steenwijk in zeer
ernstige overweging te nemen. Immers, indien ik den geachten
afgevaardigde uit Appingedam gisteren in de verdediging van
zyn amendement goed heb begrepen, heeft h\j alleen bedoeld
om buiten de werking van de hengelakte te brengen dat onschuldig
vermaak, dat iemand, die eens wil gaan hengelen, gedurende
eenigen tijd kan bezighouden, maar heeft hy absoluut niet het
oog gehad op den loophengel, de peur en dergelijke vischtuigen,
die zeer bepaald ten doel hebben visch te gaan vangen.
Het geheele betoog, dat hy gisteren heeft gehouden en dat
zeker voor een groot deel de verantwoordelijkheid zal hebben te
dragen voor de zooeven genomen beslissing, berust op de beschonwing
van het hengelen als een tijdverdrijf, dat men niet
onnoodig moest bemoeilijken, maar had heelemaal niet dat soort
vischtuig op het oog, dat volgens de jurisprudentie wel onder
het begrip hengel wordt verstaan, maar een geheel ander
karakter heeft.
Daarom geloof ik, dat, na het votum over het amendement
van den geachten afgevaardigde — ik zal niet zeggen wanneer
de Kamer de geheele hengelakte had geschrapt, maar nu zoo
uitdrukkelijk gezegd is: een hengelakte vinden wy - noodig,
maar wy willen geen akte vragen voor dat hengelen, dat niets
anders is dan tydverdryf — het in den geest dier beslissing is,
dat de loophengel en de peur worden uitgezonderd.
Dezer dagen werd my nog medegedeeld, dat deskundigen, die
voor de belangen van de beroepsvisschers opkwamen, er over
dachten er by de Regeering op aan te dringen de peur eenvoudig
geheel te verbieden, omdat er zooveel jonge paling mee
wordt weggevangen. Dat verzoek is niet officieel tot my gekomen,
en ik vermoed dat ik er niet gemakkelijk toe zou zyn gekomen
er aan te voldoen, maar het bewijst wel, dat de peur een
geheel andere werking heeft dan de hengel, waarover de geachte
afgevaardigde gisteren heeft gesproken en waarover de
Kamer zooeven heeft beslist. Ik geloof, dat het met den loophengel
evenzoo gesteld is. Dat is de hengel waarmede door menschen
die er een beroep van maken op een bepaalde wijze met kunstaas
en andere dingen het vischwater wordt leeggevischt, en er
is gisteren in het debat absoluut niet op gewezen, dat dit
vischtuig iets mystieks zou hebben waardoor liet te onderscheiden
was van ander vischtuig, waarvoor een akte noodig is. Indien
immers voor ieder vischtuig, waarom dan niet voor een loophengel
en een peur? Ik hoop dat de Kamer zal begrijpen wat ik bedoel.
Als ik zeg, dat dit amendement aanbeveling verdient, dan doe ik
dat niet, omdat ik wil reageeren tegen de beslissing van zooeven,
maar aangezien ik meen, dat ieder, die de discussie van gisteren
heeft gevolgd, zal gevoelen, hoe deze niet liep over) den hengel,
welke de heer Duymaer van Twist wil uitsluiten, maar over den
eenvoudigen sitnpelen hengel, dien iemand voor tijdverdrijf gebruikt.
Daarom beveel ik het amendement van den geachten
afgevaardigde aan.
De heer Fcrf: Met de beschouwingen welke ook door den
Minister zyn gehouden over de peur, kau ik niet medegaan.
Evenals de hengel wordt ook de peur gewoonlijk gebruikt,
zooals de Minister het noemt, voor tijdverdrijf. Ik ken aan de
peur geen ander karakter toe dan aan den hengel. Na hetgeen
ik reeds over de peur heb gezegd, is het onnoodig in nadere
6. Regeling der visscherijen.
bijzonderheden te treden, maar ik wil wel verklaren my niet
met het amendement van den heer Duymaer van Twist te kunnen
vereenigen , omdat die strijd tegen de peur mij niet gerechtvaardigd
voorkomt, en de zwarte schildering van enkele zijden
gegeven voor den doorsnee-pouê'raar gelukkig niet geldend is.
Ik heb daarom de eer als sub-amendement op dat amendement
voor te stellen om daaruit de woorden „en peur" te schrappen.
De Voorzitter: Door den heer Ferf wordt als sub-amendement
op het amendement van den heer Duymaer van Twist
voorgesteld om daaruit te doen vervallen de woorden „en peur".
Dit sub-amendement wordt ondersteund door de heeren de
Boer, Lieftink, Zylnia, Smeenge, Noltiug en Roessingh , en
maakt derhalve een onderwerp van beraadslaging uit.
De heer Schaper: Ik zal niet ingaan op hetgeen de Minister
heeft gezegd, want het gaat niet aan reeds nu door een uitspraak
een verder strekkendeu commentaar te leveren op het besluit van
vanmorgen. Ik zou daarover eerst nog wel eens willen denken
en raadplegen.
Ik wensch te wyzeu op iets dat de Minister naar ik vrees
uit het oog heeft verloren, nl. dat wy' niet alleen bij art. 15 te
doen hebben met de beteekenis van het woord hengel, maar
daarmede ook te doen zullen krijgen by de beraadslaging over
art. 17, dat o. a. handelt over de vrijstelling van de Rijkswateren
voor den heugel. Als wy dit amendement aannemen, maken wy
te gelyk uit, dat ook met den loophengel niet in de wateren
mag worden gevischt. Dit is een quaestie, welke ik nog wel eens
wil bezien alvorens daarover te beslissen.
Waar gaan wy nu reeds heen met dit amendement?
De heer Ferf wil er nu peuren uit hebben. Ik zou zeggen,
dat dit niet moet, ik voel meer voor den loophengel. Wat is een
loophengel en wat niet ? Als iemand een eindje loopt met een
hengel, hengelt hy dan met een loopheugel ? In elk geval acht
ik het met het oog op wat komt in art. 17 veilig nu tegen dat
amendement te stemmen.
De heer Duymaer vau Twist: Mynheer de Voorzitter! Het
is ook myn bedoeling geweest — dit in antwoord aan den
heer Schaper — om ook den loophengel en de peur niet als hengel
in Rijkswateren toe te laten. Natuurlyk wordt de loophengel niet
als zoodanig verboden, maar alleen als hengel; men kan, zoo
men dit vischtuig wil gebruiken, een kleine vischakte koopen.
Dit zelfde geldt ook voor de peur.
Wanneer nu de heer Ferf het laat voorkomen, alsof het visscheu
met de peur alleen geschiedt voor tydverdryf, moet ik daartegen
opkomen. De peur wordt wel degelyk gebruikt om groote hoeveelhedeu
visch op te halen. By voorkeur vischt men er's nachts
mede en hoe men dan kan spreken van tydverdryf is my niet
helder. Men gebruikt de peur ook by voorkeur in de nabijheid
der fuiken , ten einde kans op een grootere vangst te hebben.
Vandaar dat men niet kan volhouden , dat de peur een vischtuig
is, dat van zoo onschuldigen aard is als men het voorstelt.
Wat den loophengel betreft, deze moet men zich niet voorstellen
als een gewonen hengel, waarmede men al visschende
langs het vischwater loopt. De loopheugel is een hengel, waaraan
aan de voorzijde van den stok een wieltje zit, waarover men
een touw laat vieren. Aan dat touw is een of meer blinkende
vischjes of ook wel ander blinkend materiaal bevestigd, alles
vau een haak voorzien, soms zyn er meerdere lyuen aan bevestigd.
Dit is de loophengel, zooals men dien in sommige streken des
lands kent. De geachte afgevaardigde uit Kampen, de heer Reyne,
herinnerde er gisteren aan, dat er een jurisprudentie bestaat,
waarby zulk een loopbengel gerekend is geworden te behooren
tot den gewonen hengel en uu meen ik, dat dit niet mag. Ik
ben er by tegenwoordig geweest, dat men by wyze van proef
met den loophengel vischte en in enkele uren groote hoeveelheden
snoekbaars ophaalde. De kleine beroepsvisscher, die een
perceeltje water pacht, viudt hot al niet aanganaam als in zulk
vischwater, Rijkswater zijnde, de hengelaar moet toegelaten wordeu,
maar is het dan nog de loophengel die gebruikt wordt, dan
wordt dit voor hem des te erger. Het il dan een groote schadepost.
Het is daarom, naar het my voorkomt, alles/.ins gerecht-

1808
77ste VERGADERINU. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der visscherijen.
vaardigd, wanneer wy in art. 15 bis die beide vischtuigen uitschakeleu
uit het begrip .hengel".
Ue A'eorzitter: Mag ik de Commissie van Rapporteurs verzoeken
haar oordeel over liet amendement van den heer Duymaer
van Twist en het daarop voorgestelde sub-amendement mede
te deelenV
De heer 'I .\ demaii, voorzitter van de Commissie van Rapporteurs:
Manheer de Voorzitter! De C'ommissie is eenstemmig van meeniug,
dat het amendement van den heer Duymaer van Twist aanbeveling
verdient en moet worden aangenomen. De vraag of'
.loophengel" een vaststaande beteekenis heeft, is hier misschien
moeilijk uit te maken. Wat dit is zal, evenals zoo menigmaal
het geval is, ten slotte aan de jurisprudentie moeten worden
overgelaten.
Er is medegedeeld, dat er reeds jurisprudentie hierover bestaat;
wij weten evenwel niet — en de spoedige, zeer snelle behandeling
van dit nieuwe artikel maakt het moeilijk zich op de hoogte
te stellen, — wat hiervan is.
Ook over het siib-aniendement van den heer Ferf heeft de
Commissie te rapporteeren. Zn' is eenstemmig van meening.dat
de peur niet uit het amendement-Dnymaer van Twist moet
worden verwijderd. De Commissie is, met de beperkte mate van
wetenschap waarover zy beschikt, niet geheel zeker in hoeverre
de peur is een vischtuig, dat uitsluitend voor tijdverdrijf gebezigd
wordt. Mag zij echter afgaan op hetgeen hier en daar gezegd
wordt, ook van min of meer deskundige zijde in de Kamer, dan
komt zij tot het besluit, dat de bewering van den geachten
afgevaardigiie uit Hoorn, dat de peur is een uiterst onschuldig
visohtuig, dat alleen voor tijdverdrijf gebezigd wordt, dus gerangschikt
moet worden bü die onschuldige hengelarij, waartoe
dan ten slotte het amendement van den heer Schaper de zaak
zal hebben teruggebracht, moeilijk kan worden volgehouden.
Wij meenen dus, dat het sub-amendement niet moet worden
aangenomen, maar wel het amendement-Duymaer van Twist.
De heer Ferf: Mijnheer de Voorzitter! Naar aanleiding van
het door den voorzitter van de Commissie van Rapporteurs
uitgebrachte advies trek ik, om de Kamer een stemming te
bespareu, mijn sub-amendement in. Ik zal mij er nu toe bepalen,
ook in verband met de opmerkingen door den heer Schaper
gemaakt, tegen het nieuwe amendement te stemmen.
De Voorzitter: Aangezien het sub-amendement ran den
heer Ferf is ingetrokken, maakt het geen onderwerp van beraadslaging
meer uit.
De beraadslaging wordt gesloten.
Het amendement van den heer Duymaer van Twist wordtin
stemming gebracht en aangenomen met 52 tegen 16 stemmen.
Foor hebben gestemd de heeren Smeenge, Zijlma, van Bylaudt,
de Waal Malefijt, Fruytier, Roodhuyzen, van Veen, van Styrum,
van Foreest, Reyne, de Savornin Lohman, Bogaardt, de Beaufort,
de Boer, van Doorn, Hubrecht, Duymaer van Twist, van de
Velde, van der Voort van Zijp, Lieftinck, Eland, van Sasse van
Ysselt, Roessingh, de Vries, de Geer, van der Molen, de Visser,
Bolsius, van Nispen tot Sevenaer (Nijmegen), van Dedem, Pierson,
van Wijnbergen, Duynstee, IJzerman, Ilegout, van Citters,
Tydeman. Dolk, Nolens, van den Bergh van Heemstede, van
Vuuren, Blooker, Kooien, Aalberse, van den Heuvel, van Vlijmen,
Arts, van Gijn, Jansen, Ruys de Beerenbrouck, Beckers en de
Voorzitter.
Tegen hebbeu gestemd de heeren Ferf. Helsdingen, Ketehuir,
Schaper, Nolting, Plate. Jannink. van Kol, van Deventer, ter
Laan, '1 homson, van der Zwaag, Goeman Borgesius, de Klerk B
Marchant en Bos.
Beraadslaging over ART. 17, luidende:
.1. Het is verboden te visschen in een water, waarvan een
ai.der de rechthebbende op het vischrecht is, tenzij men voorzien
is van een schriftelijke vergunning van den rechthebbende.
2. De vergauningen zijn geldig gedurende ten hoogste drie
jaren.
3. Zij moeten vermelden: den naam, de voornamen en de
woonplaats vau hem, die haar verleent en van den houder, den
aard van het recht van eerstgenoemde , de opgave van het water
en de visscherij , waarvoor zij gelden, de dagteokening der uitreiking,
en den geldigheidsduur.
4. Het verbod van het eerste lid geldt niet:
a. voor hem , die vischt in gezelschap van den rechthebbende
of den houder der vergunning, indien in de vergunning de bevoegdheid
i3 uitgedrukt, om personen , zich in gezelschap van
den vergunninghouder bevindende, te laten medevisschen ;
b. voor het visschen met één hengel in de hand in de by de
artikelen 577 en 579 van het Burgerlijk Wetboek bedoelde
wateren , voor zooveel die bij algemeenen maatregel van bestuur
zullen worden aangewezen.",
waarop zijn voorgesteld de volgende amendementen:
1. eeu van den heer Kegout (stuk n". l'J) strekkende om het
artikel te lezen als volgt:
,1. Het is verboden te visschen in een water, waarvan een
ander de rechthebbende op het vischrecht is, tenzij men voorzien
is van een schriftelijke vergunning van den rechthebbende, welke
moet zijn ingericht overeenkomstig het bepaalde in de volgende
twee leden van dit artikel en geldig moet zijn voor de visscherij
die wordt uitgeoefend.
2. De vergunningen zijn geldig gedurende ten hoogste drie
jaren.
'è. Zij moeten vermelden: den naam, de voornamen en de
woonplaats van hem, die haar verleent en van den houder, den
aard vau het recht van eerstgenoemde, de opgave van het water
en de visscherij, waarvoor zij gelden, de dagteekening der uitreiking,
en den geldigheidsduur.
4. Het verbod van het eerste lid geldt niet:
«. voor hem, die vischt in gezelschap van den rechthebbende
of den houder der vergunning, indien in de vergunning de bevoegdheid
is uitgedrukt, om personen, zich in gezelschap vau
den vergunninghouder bevindende, te laten medevisschen ;
l>, voor het visschen met e'e'n hengel in de hand in de bij de
artikelen 577 en 579 van het Burgerlijk Wetboek bedoelde
wateren, voor zooveel die bh' algemeenen maatregel van bestuur
zullen worden aangewezen.";
II. een van den heer Schaper (stuk n". 8), strekkende om in
art. 17 aan het slot te doen vervallen de woorden: .voor zooveel
die bij algemeenen maatregel van bestuur zullen worden
aangewezen".";
III. een van den heer Reyne (stuk u". 10, IV) strekkende
om art. 17, 4". b te lezen: voor het visschen met den hengel in
de bij de artikelen enz.;
IV. een van den heer Reyne (stuk u°. 20 b), strekkende om
aan het eind vau art. 17, 4'. b, de slotwoorden: .voor zooveel
die bjj algemeenen maatregel van bestuur zullen worden aangewezen"
te vervangen door de woorden: .voor zoover deze
niet bij algemeenen maatregel vau bestnur daarvan worden
uitgezonderd";
V. een van den heer van der Zwaag (stuk n°. 21), strekkende
om art. 17, 4, sub b, te lezen als volgt:
.voor het visschen met den hengel, tenzij de rechthebbende
dit uitdrukkelijk aan anderen verboden heeft", of, indien het
amendement van den heer Schaper, voorgesteld op art. 17,
stuk n°. 8, mocht worden aangenomen, het door hem ingediende
amendement aldus te lezen:
.Aan art. 17, 4, toe te voegen:
f. voor het visschen met den hengel in andere wateren dau
die bedoeld iu litt.

Vel 470. 180Ü Tweede Kamer.
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der visseherijen.
van de overneming vun mijn amendement, behoudens een kleine
wijziging door de Regeering, trek ik rnyn amendement in.
Ue Voorzitter: Aangezien het amendement v:m den heer
Regout (stuk n°. 19) is ingetrokken, maakt het geen onderwerp
van beraadslaging uit.
De heer Schaper verkrijgt het woord tot toelichting van zyn
amendement en zegt: Mijnheer de Voorzitter! Wy hebben nu
uitgemaakt, dat met één hengel kan worden gevischt zonder
akte; maar ieder voelt, dat, als men hengelen wil, er water moet
z|jn om in te visschen. Dat ia een zeer eenvoudig probleem,
maar wij dienen dat hier toch in het oog te houden, omdat het
gevaar bestaat, dat de bronnen voor de hengelaars eenvoudig
als het ware door de bepalingen der wet worden opgedroogd.
Men herinnert zich de geschiedenis van dit wetsartikel. In de
bestaande wet wordt vrijgelaten het visschen met den hengel
in de hand in de bij de artt. 577 eu 570 van het Burgerlijk
Wetboek bedoelde wateren. Wat de forinuleering betreft, is deze
iu het voorgestelde wetsontwerp overgenomen.
Ik zou — tussclien haakjes— haast zeggen : was het niet beter
geweest er bij te voegen: .Rijkswateren", omdat dat halve Latyn
voor de visschers onlee-baar is, en opdat zy de wetboeken niet
behoeven op te slaan? Ik geef echter toe, niissschien zijn zy
daarmede nu vrywel bekend.
In de oude wet is dan dat hengelen vry; in het eerste wetsontwerp
dat wy ontvingen was deze bepaling niet overgenomen,
zoodat het absoluut verboden was te visschen in wateren, waarvan
een ander de rechthebbende op het vischrecht is, en in de bedoelde
Rijkswateren.
Er bleef dus voor de hengelaars niets anders over dan vergunning
te vragen, mis>cbien tegen grof geld, van de verschiN
lende rechthebbenden en anders eenvoudig niet te visschen.
Mynheer de Voorzitter! Dit is eenigermate verzacht in het
nader gewijzigd ontwerp van wet. Daar staat nu by, dat het
verbod van het eerste lid niet geldt voor het visschen met één
hengel in de hand in de by de artt. 577 en 579 van het
Burgerlyk Wetboek bedoelde wateren, voor zooveel die bij algemeenen
maatref/el ran bestuur zullrn worden aamjewezen.
Nu ia my'n eerste wensch deze, dat men het den menschen
wat gemakkelyker zal maken ten opzichte van het kennen van
wat vrye Rykswatereu zyn. Dit weet nu misschien de doorsnee-hengelaar
wel, maar wanneer er weder allerlei bepalingen
gemaakt worden „bij maatregel van bestuur" in welke Rykswateren
men wel en iu welke men niet visschen mag, dan is
dit voor gewone menschen moeilyk by te houden en het resultaat
zal zijn, dat hy Öf byna niet visschen durft of er dikwijls zal
iuloopen, dat er proces-verbaal zal worden opgemaakt en de
menschen iu de gevangenis terechtkomen.
Men stelle in de wet vast wat vry is en wat niet vry en bepale
dit niet bij maatregel van bestuur, dien niet iedereen kent.
Maar bovendien ik vraag my af: wat komt er terecht van
deze bepaling, wanneer de wateren by algemeeneu maatregel van
bestuur zullen wordeu aangewezen ? Wy kennen de bedoeling
van de ontwerpers van deze wet: die wilden de hengelaars
uitsluiten van alle Rijkswateren. Het eerste wetsontwerp had deze
strekking: de hengelaars moeten er uit, dat wil zeggen, zy moesten
het vischrecht pachten of iets dergelijks. Nu is er op aandrang
van de Kamer de mogelijkheid in de wet gebracht om
dit bij maatregel vau bestuur toe te laten. Dit was noodzakelyk,
maar men weet toch volstrekt niet, wat er van terecht zal
komen als de wet is aangenomen. Ik neem aan dat deze Minister
aan de hengelaars een nogal goed hart toedraagt. Maar hoe
lang leeft deze Minister als Minister ï Dat weet men niet. Over
een jaar moet hy weer .ingehuurd" worden, zeide de heer Kuyper,
met een gevleugeld woord. Daarna kon er een fanaticus komen,
die tegen de hengelaars is en zegt: ik volg het advies van de
deskundigen die achter my staan en beperk het visschen tot het
uiterste minimum. Dit gaat eenvoudig niet anders. Wanneer er
nu één privilege mag bestaan blijven dan is bet wel dit, dat de
hengelaar, die met één hengel viacht, in 's Ryks wateren vry
mag visschen.
In de wet wordt uitgesloten iedere bepaling ten opzichte van
de wateren van de provincie en van de gemeente.
Handelingen der Staten-Generaal. — 1907—1908. — II.
Het umendement-van der Zwaag zal, wat dit betreft, cenigen
vooruitgang kunnen brengen, /.oodat de provinciën en do gemeenten
een stimulans krijgen om te zeggen: ook in onze
wateren mag gevischt worden.
Maar hier betreft het de Rijkswateren, daar hebben wij iu
de Wetgevende Macht over te beschikken, die kunnen wy al of
niet in de wet opnemen. Nu gaat het niet aan, die Rijkswateren
voor den hengelaar uit te sluiten, behalve misschien een sporadisch
watertje dat de Regeering zal willen vryiaten voor die
arme hengelaars. Gaat dit nu aan ? Ik geloof het niet. Ik zal
hierop niet uitvoerig ingaan, ik heb bij de behandeling vau het
hoofdstuk en van het gisteren behandelde amendement uitvoerig
mijn meening gezegd en dit kan voor een groot gedeelte ook
hier gelden. Alleen is hier belaugryk het feit, dat het verlof
niets geelt ala men geen water heeft om te visschen.
Er zyn bezwaren ingebracht van vreeselyken aard.
Er i3 een adres ingekomen van de Vereeniging tot verbetering
van den vischstand. Nu gaat het hier vooral om het verbeteren
van den vischstand. Welnu, die vereeniging, die zich dit speciaal
ten doel stelt, dringt er by de Kamer op aan om toch den
hengelaar in 's Rijkswateren vry en onbelemmerd te laten visschen.
Ik heb op het oog de Vereeniging tot veredeling van den
Nederlandschen vischstand, te Amsterdam, waarvan voorzitter is
de heer C. A. A. Dudok de Wit en secretaris de heer P. Boele jr.
Toevallig is die zelfde heer Dudok de Wit vice-voorzitter van
de Nederlandsche Heidemaatschappij; hy mag dus als autoriteit
worden geciteerd. Wat wordt nu in dit adres gezegd?
,De hengelrechten waren tot heden altoos als princiep in onze
wetgevingen opgenomen, het eerste wetsvoorstel schrapte in
art. 17 de hengelrechten eenvoudig als: .niet noodig". Minister
Veegens, inziende dat deze vernietiging der eeuwenoude hengelrechten
te ver ging, bracht verandering in het artikel en stelde
voor dat .het visschen met één hengel in de hand bij de in
artt. 577 en 579 van het Burgerlyk Wetboek bedoelde wateren"
vry zou zyn, maar voegt er de princiep-vernietigende bepaling
by: .voor zoover die bij algemeenen maatregel van bestuur
zullen worden aangewezen."
.Deze wetsbepaling in handen van zulk onzijdig college van
onderzoek, zou allicht tot stuitende maatregelen kunnen leiden."
En dan verder: .Op deze gronden geeft ondergeteekeude u
in overweging by art. 17, laatste alinea, de woorden : .voor zoover
die by algemeenen maatregel van bestuur zullen worden aangewezeu"
te schrappen, en de woorden: „met één hengel iu de
baud" te vervangen door: „met den hengel"."
Dit laatste laat ik nu daar. ofschoon het wellicht beter is te
lezen: .met één hengel", zonder de toevoegiug: .in de hand".
Maar er bly'kt toch wel uit, dat een vereeniging, die zich ten
doel stelt de veredeling vau den vischstand, ook zegt dat men
vryheid moet laten om iu de Rijkswateren met Jen hengel te
visschen, het Rijkswater, het water van de gemeenschap.
Doch nu is door de Nederlandsche Heidemaatschappy in haar
blad De Zoelwaleriixsclieiij een laug artikel geschreven tegen mijn
voorstel; een lang artikel, waarin op allerlei wyzeu getracht
wordt de aanneming van my'n amendement te voorkomen. Die
argumenten zullen wy wellicht ook nog wel eens vau de Ministerstafel
vernemen, ik zal er nu dus niet uitvoerig op ingaan. Doch
er zyn enkele zaken in die zoo, myus inziens, in stry'd zyn
met hetgeen in deze de waarheid is, dat ik er toch iets over
moet zeggen. Het hoofdargument is, dat men dan in de Rykswateren
geen visch kan poten, omdat die er dadelijk wordt
uitgevangen door anderen.
Daartegen zou ik willen stellen, dat geen sterveling er aan
denkt om in Rykswatereu visch te brengen, in Rijkswater, dat
doorstroomt en waaruit de visch dus verdwijnt. Er ia eeu proef
genomen in de Eem, daar ia voor een duizend gulden aan visch
gepoot, maar men heeft er nooit iets van teruggezien. De heer
Reyne zegt hier: dat komt door de gasfabriek van Amersfoort, maar
dan had men toch de doode visch moeten vinden. Er wordt opgemerkt,
dat die visch door de kraaien wordt opgegeten. Dus
de kraaien en het gas krygen nu de schuld! Hoe dit zij,
ieder begrypt wel, dat men in een water dat niet is afgesloten,
en dat is met Rijkswater byna altijd het geval, de visch niet kan
houden. In de grachten van forten, wordt gezegd. Forten zijn

INI O
77ste VERGADERING. 7 HEI 11)08.
6. Regeling der visscherijen.
niet toegankelijk voor iedereen ; duar kau raen dus voor de
grachten gemakkelijk zetten „verboden toegang".
Maar wat mjj vooral treft in het artikel is, dat, — en daaruit
bly'kt, wat aan de zaak gelegen is — als mijn amendement
aangenomen wordt, de Staat ten opzichte van de wateren in de
provincie Groningen alleen te beschikken heeft over het Zuidlaardermeer
en dat al de andere wateren in vischrecht zyn by
anderen, m. a. w. dat alle menscheu die vischrecht hebben gepacht
van den Staat, voor een deel moeten werken voor hengelaars,
die met den hengel de visch uit hun water halen.
Maar dit bewijst ook, dat bij niet-aanneming van het amendemeut,
en als do bedoeling van den invloedrijken schrijver doorgaat,
in de geheele provincie Groningen geen enkel hengelaar mag
visschen en het hengelen is verboden zonder permissie van den
pachter, die deze natuurlijk niet geeft dan tegen zwaar geld;
een tusschen-kapitalisme dus tegenover de hengelaars. De
hengelaar kan — zooals de heer Reyne onlangs opmerkte — dit
recht ook zelf pachten, maar dan is het gedaan inet den beroepsvisscher.
Men zegt, dat het vischrecht in de provincie Groningen
voorgoed is afgestaan door den Staat: dit beteekent dus, dat
de hengelaar in de geheele provincie Groningen niet mag hengelen.
En uu zegt men, dat het een recht is, door anderen gekocht
of gepacht; maar de zaak is doodeenvoudig. Die menschen
hebben dit gedaan onder het vigeerende recht, waarbij zij wisten,
dat zü het recht kochten of pachten onder de reserve, dat de
heugelaar er in mocht visschen. Zn' hebben er niet meer voor
gegeven dan de vermoedelijke opbrengst, verminderd met hetgeen
de hengelaar er uit haalde. Er is geen enkele reden om hem
dit laatste nu te laten behouden.
De heer de Boer roept mij toe, dat men dan ook het tiendrecht
niet had behoeven af te schaffen, maar ik herhaal: water is geen
grond en de productiviteit van water kan men niet vergelijken
met die van grond. Elke gidden dien men in den bodem steekt,
komt er weer uit, en dan is natuurlijk het tiendrecht schadelijk;
maar dat hetzelfde zou geschieden bij het water, moet men nog
aantooneu. De paaiplaatsen moet men natuurlijk beschermen en
op overtreding straf stellen, dit kan op grond van artt. 19e en 21.
Ik zal het hierbij laten, om niet onnoodig den tyd vol te praten.
Ik zal afwachten wat tegen het amendement wordt aangevoerd,
maar ik geef de Kamer dringend in overweging, nu zy a gezegd
heeft, ook b te zeggeu, en den heugelaar, na de vrijstelling van
de akte, ook het water te geven.
Het zou doodend zijn voor de groote massa hengelaars, als
het artikel ongewijzigd werd aingenomen.
Er zou geeu hengelaar kunnen overblijven of liy moet beroepsvisscher
worden en het water pachten, maar daar zal de tegenwoordige
heroepsvisscher dan alles behalve wel bij varen. Men
hebbe medelijden niet het oud-vaderluiidsch gebruik en geve den
ingezetenen, die zooveel lasten van het water hebben, ook een
weinig de lusten er van.
Het amendement wordt ondersteund door de heeren Nolting,
ter Laan , Ketelaar, van Kol en Roodhuyzcn, en maakt derhalve
een onderwerp van beraadslaging uit.
De heer Reyne ontvangt het woord tot toelichting van zyu
amendement, en zegt: Myuheer de Voorzitter! In de eerste
plaats ia door my voorgesteld om in art. 17, 4 b, de woorden
„met een hengel", te veranderen in „met den hengel".
Na de discussie die by art. 15 heeft plaats gehad, meen ik
met deze korte aanduiding te kunnen volstaan. De aanneming
van het amendement-Schaper behoeft hier geen verandering in
te brengen. Wanneer meu twee heugels gebruikt is er een vry
en is voor den tweeden een akte noodig, maar het blyft wenschelyk
dieu tweeden hengel toe te laten.
Het amendement wordt ondersteund door de heeren Ferf.
van Doorn , de Visser, Duymaer vau Twist en Arts, en maakt
derhalve een onderwerp van beraadslaging uit.
De heer Reyne ontvangt het woord tot toelichting van zyn
tweede amendement en zegt: Mynheer de Voorzitter! In de
tweede plaats wordt door my voorgesteld om in het Regeeriugsartikel
een wijziging te brengen van deze strekking, dat het
openbare water als regel vry zal zyn voor den hengel, en als
uitzondering mogelijk te maken om in bepaalde gevallen dat
openbare water voor den hengel te sluiteu, of althans aan
verlof te binden. Het is een middenweg tusschen het Regeeringsartikel
en het amendement-Schaper. Ik kan dus dit amendement
moeilijk i'auduiden zouder opmerkingen te maken over het
Kegeeringsartikel en over het amendement-Schaper en hoop,
Mijnheer de Voorzitter , dat gy mij dit zult veroorloven.
Mijn amendement breekt met den bestaanden toestand.
De bestaande toestand is deze, dat al het openbare water ,
genoemd in de artt. 577 en 579 van het Burgerlijk Wetboek
hengel vry is. Het komt my voor, dat hier allereerst een nadere
omschrijving moet worden gegeven van het begrip „openbare
water", omdat uit do rede van den heer Schaper van heden en
uit die vau den heer van der Zwaag van gisteren is gebleken
dat er over dat water een opvatting heerscht, welke niet geheel
juist is. Zy hebben er namelijk over gesproken alsof van al dat
water het vischrecht behoort aan den Staat, terwijl er ook
allerlei vischwater is. waar het vischrecht behoort aan anderen
dan aan den Staat, dus aan particulieren of vereenigiugen en dat
toch openbaar vischwater is.
Het voorrecht dat ik heb om dagelijks met een bekwaam
jurist naar Haarlem heen en weer te mogen reizen, heeft gemaakt,
dat ik kennis kreeg van een arrest van den Hoogeu
Raad,van 27 Juni 1892 (Heekblad van hel Recht, n'. 6214) waarin
wordt uitgesproken , dat als Rijkswater niet alleen moet worden
beschouwd water in eigendom by het Rijk, maar dat de beoordeeling
van de vraag, of het Rijkswater is, afhankelijk is van
de vraag, of dat water strekt tot algemeen gebruik, m. a. w.,
niet alleen rivieren, kanalen enz., die reeds gerekend worden
als Rijkswater, in engeren zin, behooren daartoe, maar ook
vaarslooten en particuliere vischwateren worden beschouwd als
openbaar water.
Nu is de bestaande toestand, dat de hengel in al die wateren
vry is.
Het amendement-Schaper wil dien heugelvrijdom geheel bewaren.
Hoe sympathiek my dit amendement overigens ook is, en na
hetgeen ik by de algeraeene beschouwingen over de wenschelijkheid
heb gezegd, om de hengelsport niet te belemmeren —
het is duidelyk, dat ik den hengelaars zooveel mogelijk wil helpen—,
meen ik toch, dat de bestaande toestand onhoudbaar is en ook
het amendement-Schaper dezen bestendigt.
Die bestaande toestand toch maakt het in de openbare wateren
onmogelijk een systematische verbetering vau den vischstand
te doen plaats hebben. De hengelvrydom is derhalve geheel in
strijd met het doel dezer wet, die juist den vischstand zooveel
mogelyk wil verruimen.
Door den heer Schaper is zooeven ontkend, dat de openbare
watereu gebruikt zouden kunnen worden voor de verbetering
van den vischstand. Die stelling is niet houdbaar.
Er is reeds gewezen op dat ééne vrije stroomend water de
Eem, waar een aanzienlijke som aan jonge visch was uitgepoot,
welke echter is verdwenen door de verontreiniging van het
vischwater.
Nu is uitgemaakt, dat deze visch niet verdwenen is door andere
oorzakeu. De deskundige vereeniging, ook door den heer Schaper
aangehaald, heeft er wel voor gezorgd, dat men in de Eem niet
ging uitpooten trekvisch, maar wel degelyk standvisch, die zich
niet ver verwijdert van de plaats waar zij is uitgezet. Wanneer
daar derhalve niet de moorddadige invloed van de verontreiuiging
van het Eemwater, door de giftige stoffen der gasfabriek
te Amersfoort op had ingewerkt, zou men die visch daar thans
nog vinden.
Maar er is nog erger. De bestaande toestand maakt verbetering
van den vischstand niet alleen onmogelijk in de openbare
wateren, maar ook in tal van opzichten eveneens in de aangrenzende
particuliere wateren.
Men denke zich een van de honderden polders, zooals deze in
het noordelyk en westelyk gedeelte van ons land voorkomen,
met tal van slooten, dwarsweteringen. poelen en kreeken, welke
het zeer gemakkelijk maken om een bedrijf te vestigen, dat niet
voor enkelen, maar voor verscheidenen een goed middel vau bestaan
oplevert. Nu loopt echter door dien polder één openbaar

1811
77trte VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6- Regeling der visscherijen.
water. Wanneer nu de rechthebbenden op het vischwater kostbare
visch uitpooten in hun eigen water, dan zullen de hengehiars,
zoodra z\j dit hebben vernomen, er bij zy'n. om aan den
rand van het openbaar water naar die visch te haan hengelen
en zoo maken ze een goeden vischstand aldaar onmogelijk.
Daarom komt het mij, ook al Htelt men rieh op het standpunt,
dat de hengelsport zooveel mogelijk moet worden bevorderd,
niet alleen wenschelyk, maar noodzakelijk voor, aan den Minister
de bevoegdheid te geven om in sommige gevallen, hetzij het
water geheel te sluiten, hetzij i' 1 e 'k geval het visschen aldaar
aan een vergunning te binden.
In de eerste plaats dus voor bevordering van den vischstand,
maar ook nog om een andere reden.
Er is hier gisteren nog al eens gesproken over de schade,
die door de hengelaars werd aangericht en door anderen is dat
vrü stellig ontkend. Wanneer men de discussie, gisteren gehouden,
nagaat, krijgt men uit de redevoeringen van verschillende
sprekers den indruk, alsof de hengelaars het meest onschuldige
menschenras in geheel Nederland is en toen door een
spreker werd gewezen op de schade die zy aanrichten, werd er
spottend op geantwoord, alsof dat alleen in het district Steenwijk
het geval zou zyn.
Men heeft het hier zoo aardig afgeschilderd, die groote stroom
van Amsterdammers met hun gepolijste vaatjes, welke voorzien
zijn van koperen banden en een nikkelen visch, zich bezighoudende
met dat onschuldige vermaak.
Ik stel er dit tegenover, dat het voor de streek waar zn' zich
neerlaten, een groote ramp is. Niet alleen in Noordholland maar
ook elders, bijv. iu de Vechtstreek verneemt men dezelfde klacht:
de schade welke de heugelaars aan den vischstand aanrichten,
is eigenlijk gering, in verhouding tot de schade, welke op andere
wy/.e aaugencht wordt door hen. Er is iu de Vechtstreek geen
boomgaard voor hen veilig, geen rietbe3choeiïng is in Noordholland
op den duur tegen hun voeten bestand en op weg naar
het vischwater ontzien ze dikwijls bouw- noch hooiland.
Ik wys er op, dat verleden jaar te Aalsmeer, in den tyd dat
de aardbeien- en bloemenvelden iu bloei stonden, de bevolking
aldaar des nachts de wacht moest houden om de tuinen te
beschermen tegen misschien wel duizend Amsterdammers, die
op de wateren van Aalsmeer waren neergestreken.
Met het oog op dergelyke feiten is het verkeerd en eenzijdig
de hengelaars in bescherming te nemen op de wijze als geschied
is, want dan zouden zy allicht kunnen gaan meenen', dat zy
ook in dit opzicht geheel vrij waren.
Ik wensch dus in de tweede plaats met myu amendement te
bereiken, dat, wanneer politietoezicht uit den aard der zaak op
het uitgestrekte platteland niet al die nadeeleu kan voorkomen,
op andere wijze daarin voorzien kan worden. Dat is mogelijk.
Wanneer telkens in een bepaalde streek zoo groote verwoestingen
worden aangericht door de hengelaars, dan zal het weuschelijk
zyn, dat den Minister de mogelijkheid worde geboden als vervveermiddel
tegen die baldadigheden zoo noodig het vischwater
tijdelyk te sluiten.
Dit zal de hengelaars zelf er toe kunnen brengen , dat zij
onderling eenigszins politietoezicht uitoefenen, dat zy zelf
zullen inzien dat anders de goeden met de kwaden zullen moeten
lyden, wanneer ten gevolge van bedreven baldadigheden het
vischwater gesloten wordt.
Uit hetgeen ik zeide volgt dus, dat ik mij niet kan vereenigen
met het amendement van den heer Schaper, dat den bestaanden
wantoestand laat voortbestaan.
Even bedenkelijk acht ik echter het Regeeringsartikel.
Ik heb zooeven gepleit voor de aan deu Minister te verleenen
bevoegdheid, om in speciale gevallen het vischwater te sluiten,
maar daartegen staat als de grondtoon van mijn amendement,
dat als legel het openbaar water bengelvry moet zyn.
Het Regeeringsvoorstel doet juist andersom. Het stelt als regel
dat het openbaar water gesloten zal zyn voor den hengel en
zegt: als uitzondering zullen wij by algemeenen maatregel van
bestuur een zekere lyst van wateren vermelden , die dan voor
het hengelen open zullen staan.
De vraag zou kunnen rijzen en is ook door den heer Schaper
te recht geopperd: hoeveel zyn er dat? Hoeveel van die openbare
wateren zal dat omvatten? De helft? Een kwart? Een achtste,
een zestiende van het watergebied? Men kan vragenderwijs elke
breuk opperen , en dat niet alleen ; men zou ook kunnen vragen
welke wateren de Regeering zal openstellen. Het hangt niet
alleen af van de vraag, of het veel water is, maar ook of er
vischryke wateren voor aangewezen zyn. Met dit artikel in de
hand zal een onwelwillend Minister — deze Minister is niet zoo
onwelwillend voor de hengelsport, zooals wy gisteren hebben
gehoord — zich heel grootmoedig kunnen voordoen door het
heel of half uitgemoorde water voor de hengelaars open te stelleu
en te zeggen : ziet eens, wat hebt gy een groote reeks van
wateren: de grachten in Amsterdam, de rivier de Eem , die
door de fabrieken vai. Amersfoort is bedorven, do kanalen in
het oostelijk gedeelte van Groningen, waarvan er geen enkele
meer voor den vischstand geschikt is, omdat de stof van de
fabrieken den vischstand daar geheel onmogelijk hebben gemaakt
enz.
Met andere woorden : wanneer het Regeeringsartikel iu dezen
vorm mocht worden aangenomen, wordt het bestaan van de
hengelsport eenvoudig afhankelijk gemaakt van de meerdere of
mindere welwillendheid van den Minister by het ontwerpen
van zyn algemeenen maatregel van bestuur.
De heer de Geer roept my toe, dat dit ook het geval zal zyn
by aanneming van mijn amendement; ik zal hem aanstonds
aantoonen, dat dit niet het geval is.
Men zal mij toestemmen, dat die bevoegdheid inderdaad te
ver gaat.
Nu z>igt wel de Memorie van Antwoord heel goedig, dat met
dit artikel in de hand eenige meerdere waarborg wordt gegeven,
dat de hengelaars over vischwater zullen te beschikken hebben.
Maar gezien de voorbereiding van de wet, gezien den klaarblijkelijk
ouwelwillenden geest die ook in de Regeeringsdepartementen
heerscht en ook by de algemeene maatregelen van bestuur
aan den dag moet komen , is het noodzakelijk, dat dit artikel
een stevigen waarborg moet geven , dat er voor de hengelaars
water beschikbaar zal zijn.
Wat toch is het geval?
Wanneer er niet bepaalde regelen worden gesteld, wanneer
de openbare wateren gesloten zullen worden en als het ware
willekeurig zullen worden opengelaten, is het wel zeker, dat er
om zoo te zeggen een toeloop tot den Minister zal zijn van
heugelaren en eigenaren van visscheryen in openbare wateren,
waarbij allen vragen : och, Minister, doe ons het genoegen en
sluit het onze maar. Zal de Minister daaraan op den duur weerstand
kunnen bieden ?
Het komt my voor, dat de Minister niet mag vergen, dat de
Kamer een zoo onbeperkte volmacht geeft, waar toch een zoo
onwelwillende geest te dezen opzichte schyut te heersenen, waardoor
de hengelsport, een vermaak —zy het niet iu alle opzichten
een onschuldig vermaak — van allicht honderduizend ingezetenen
vrijwel zou kunnen worden vernietigd.
Ik zeg: vrywel, niet geheel en al. Bij de algemeene beschouwingen
heb ik er reeds opgewezeu, dat vereenigingen als pachters
kunnen optreden. Maar als men daarin een uitweg zou
zien, zouden op die wyze de beroepsvisschers in het gedrang
geraken. Ook dat is ongewenscht.
Ook in andere opzichten zou het visschen misschien dan haast
geheel onmogelijk zijn. De hengelaars zouden dan op het particuliere
vischwater zyn aangewezen eu dan slechts onder zekere voorwaarde
vergunning kunnen krijgen om te gaan hengelen. Om
te doen zien welke voorwaarden soms door rechthebbenden op
vischrecht worden gesteld, wys ik er op, hoe bijv. ten aanzien
van diezelfde Alkmaardermeer, waarvan wij een adres hebben
gekregen, waarin de eigenaar zoo roerend tracht te betoogen,
dat zyn vischwater niet meer valt onder art. 573 van het Burgerlyk
Wetboek, omdat het niet verkocht is onder beperkende
bepalingen, dat diezelfde eigenaar aan een vischclub uit Amsterdam
indertijd heel grootmoedig de vergunning gaf om tegen
f 25 per hoofd in dat vischwater te gaan visschen. Welnu , zulke
particulieren zal men natuurlijk meer vinden, en dan zal de
hengelsport wel niet vernietigd zyn, maar toch alleen kunnen
blyven bestaan voor degenen voor wie f 25 een kleine som is,
zoodat zy niet meer als een volksoutspanning zal kunnen beschouwd
worden.
Daarom is het niet goed te verwijzen naar de particuliere

1812
77ste, VKRÜADEU1 N(i. — 7 M BI 1908,
6. Regeling der visscherijen.
vischwateren, omdat deze vrij zeker alleen zullen worden opengesteld
tegen voorwaarden, die inderdaad, al vernietigen zy de
hengelsport niet direct, toch indirect dienzelfden invloed daarop
zullen uitoefenen.
Wij moeten derhalve den middenweg inslaan tusschen het
Regeeringsartikel en den bestaanden toestand , waarvan het
behoud in het amendement van den heer Schaper wordt voorgesteld.
In mn'n amendement heb ik — het blykt reeds uit de toelichting
— willen neerleggen, dat de openbare wateren als regel
open zullen zijn voor de hengelsport en slechts als uitzondering
daarvoor gesloten zullen kunnen worden, m. a. w., dat de maatregel
van bestuur, die in het artikel wordt genoemd, niet de
lange lijst zal bevatten — wy willen hopen dat het een lange
lyst zal zyn— van de wateren waar de hengel wel is toegelaten,
maar integendeel slechts de kleiue ly.-l zal bekend maken van
de wateren die men om zeer bepaalde bijzondere redenen voor
den hengel sluit of waarin althans het visschen met den heugel
aan een vergunning zal worden gebonden.
Afgescheiden van de overwegingen, die tot dusverre werden
aangevoerd, zal een dergelijke regeling ook hierom reeds aanbevelenswaardig
zy'n, omdat zij natuurlijk tot bekorting zal
leiden, omdat slechts een veel kleinere lijst behoeft te worden
samengesteld dan volgens het Regeeringsvoorstel het geval is.
Die algemeene maatregel van bestuur zal by een dergelijke regeling
dus ook spoediger kunnen worden uitgevaardigd.
Zooeven is my bij wijze van interruptie opgemerkt, dat ook
mijn amendement niet voldoende voorziet tegen de mogelykheid,
dat de Minister die lyst willekeurig te veel zou beperken. Laat
ik daarop dit antwoorden.
Wanneer men na afkondiging van die lyst van wateren, welke
naar het stelsel van myn amendement om zeer bepaalde redenen
voor den hengel worden afgesloten, mocht meenen, dat de
Minister al te ruim was geweest, dan zal zelfs de eenvoudigste
vragendag de gelegenheid bieden om by den Minister te informeeren,
welke redenen tot het sluiten van bepaalde wateren hebben
geleid. Geheel iets anders dan het Regeeringsartikel zooals het
nu luidt. Dit zal vermelden niet de wateren die zyn gesloten,
maar die welke blyven opengesteld als een gift of gunst. En
dus zal men niet kunnen informeeren naar de redenen die tot
het gesloten houden van gepaalde wateren hebben geleid. Het
Regeeringsartikel geeft niets anders dan een gift aan de hengelaars.
Myn amendement geeft een recht onder voorbehoud.
Ik meen met het voorgaande te kunnen volstaan om by den
Minister en by de Kamer de aanneming van myn amendement
dringend aan te bevelen. Het zal eenerzijds in staat zyn om
de bedoeling der wet te bevorderen, nl. het komen tot een systematische
verbetering van den vischstaud en het versterken vau de
binnenvisscherij als bedrijf. Anderzijds zal het aan den Minister
niet zoo groote bevoegdheid geven, dat hy aan het vermaak van
minstens honderdduizend onzer mede-inwoners door een onwelwillenden
maatregel van bestuur een einde zou kunnen maken.
Ik wensch er ten slotte dit aan toe te voegen. Als de Minister
er toe mocht besluiten om het Regeeringsartikel te wijzigen in
den geest als ik dien hier heb besproken, blyft nog de zorg
voor de bekendheid der hengelvrije openbare wateren. Daartoe
zou ik den Minister het volgende willen aanbevelen. Het zal
noodzakelijk zyn dat de hengelaars zekerheid bekomen welke
wateren te hunner beschikking staan ; thans weten zy wel te
onderscheiden wat een vaarwater is en weten zy ook, dat zy
daar vry mogen visschen, maar als van die openbare wateren
nu enkele zullen worden afgesloten, zal het allicht niet voldoende
zijn, dat die een enkele maal bij algemeenen maatregel van
bestuur worden vermeld.
Dus zal het aanbeveling verdienen om de publiceering van
die lyst van gesloten wateren op gezette tyden te herhalen. Dat
geeft dan tevens de gelegenheid om daaraan tijdelijk wateren
toe te voegen of daarvan tydelyk af te nemen, wanneer dat om
byzondere redenen noodig mocht zyn. Als er dan voldoende bekendheid
aan wordt gegeven zal het niet gebeuren dat iemand,
meenende recht te hebben ergens te visschen, in verboden water
vischt. Ik meen hiermede te kunnen volstaan.
Dit amendement wordt ondersteund door de heeren Smeenge,
de Klerk, van Styrum , Zyliiia, van Kylandt, de Boer en de
Visser, en maakt mitsdien een onderwerp van beraadslaging uit.
De heer van (lor Zwang ontvangt het woord tot toelichting
van zyn amendement, en zegt: Mynheer de Voorzitter! Ik geloot
korter te kunnen zyn dan de vorige spreker. Myn amendement
is trouwens ook zeer eenvoudig. Ik heb het alleen ingediend
omdat ik geloof, dat in de practyk het Regeeringsartikel zoo
goed als onmogelnk zal blijken te zijn. Wanneer het Ilegeeringsartikel
blyft zooals het is, zal het voor de pleizierhengelaars
ten minste zoo goed als onmogelijk zyn om met den hengel in
de hand er op uit te gaan. Ik kan natuurlijk niet anders oordeelen
dan over den toestand zooals ik dien ken in Friesland.
Wanneer men dan in een verloren oogenblik eens uit visschen
wil gaan werpt men zyn hengel uit, niet alleen in provinciaal
en gemeentewater, maar meer nog iu zoogenaamde wijken en
scheidingsslooten tusschen verschillende landen. En dan kan het
gebeuren, dat men op zulk een middag, al wandelende, vau
de eene vischplaats naar de andere — en dat doet men —
loopt over weiden van laat ik zeggen een twintigtal eigenaars.
En nu zal het toch onmogelijk zyn vooraf al die eigenaars op te
zoeken en te vragen of men mag visschen in de slooten die heu
voor de helft toebehooren. Al zullen die eigenaars die permissie
wel willen verleenen, zy zullen zich door de bepalingen van
deze wet laten terughouden. Want zulk een permissie zal schrifteiyk
moeten worden gegeven, zy zal moeten bevatteu naam,
voornamen, woonplaats van hem, die haar verleent en van den
houder, aanduiding van het recht van eigendom, enz., waarvoor
zij geldt, deu datum van uitreiking en den geldigheidsduur.
Ik zal niet — dit zou in stryd met de waarheid zyn —
zeggeu dat de meeste boeren niet kunnen lezen eu schryven.
Maar het is wel een feit, dat de meerderheid opziet tegen het
hanteeren van de pen. Men zou dus een soort van gedrukte
formulieren moeten hebben om dergelyke menschen tot permissie
te bewegen. Doch men kan van alle last en moeite worden
ontslagen wanneer men in dit opzicht precies hetzelfde doet
als by het eieren zoeken. Tegen den tyd dat de kieviten komen,
ziet men in de plaatselijke nieuwsbladen onderscheidene kleine
advertenties, waarbij eigenaars het loopen over hun land en het
springeu over de slooten verbieden. Dat wordt dus op die wyze
gepubliceerd en daarmede is het uit. Met een dergelyke advertentie
zou men ook in deze kunnen volstaan en dit is de reden
waarom ik mijn amendement heb ingediend.
Het amendement wordt ondersteund door de heeren van Kol,
Lieftinck , Nolting, Thomson en Hugenholtz, en maakt derhalve
een onderwerp van beraadslaging uit.
De Voorzitter: Door den heer Keyne is nog ingediend een
amendement, voorkomende op stuk n". 10, sub V, tot invoeging
van een nieuw art. 17 a luidende:
„Geene schriftelijke vergunning wordt vereischt voor het
visschen met den hengel iu vischwater, dat door den rechthebbende
bij openbare kennisgeving voor het bevisschen met den
hengel is opengesteld."
VVegens het nauwe verband , dat dit amendement heeft met
de bepalingen van art. 17 verdient het misschien wel aanbeveling
ook dat hierbij te behandelen.
Daartoe wordt besloten.
De heer Reyne verkrygt het woord tot toelichting van zyu
amendement en zegt: Mynheer de Voorzitter! Ik ben gekomen
tot de indiening van dit amendement door de overweging, dat
het in geen enkel opzicht nuttig en ook in geen enkel opzicht
noodig is, om bepaalde personen te overladen met schriftelijk
werk als dat nutteloos is. De wet brengt dat mee en eischt het
geven van een schriftelijke vergunning, ook wanneer de rechthebbenden
op vischwater bereid zyu op andere wyze daarin te
voorzien.
Wat toch is het geval? In het algemeen zal, wanneer art. 17
is aangenomen, voor particulier water natuurlyk noodig zyn eeu
schriftelijk verlof van den rechthebbende op het vischrecht, terwyl
het visschen in openbaar water vrij zal zyn. Maar volstrekt niet

Vel 471. 1813 Tweede Kamer.
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der visscherijen.
al het particuliere water is geschikt en wordt benut, stelselmatig
met het doel om den vischstand te verbeteren.
Er ziju tal vun streken in ons land waar dat niet gebeurt,
waar bet misschien geheel nutteloos zou kunnen zijn, in elk
geval, waar de rechthebbenden op het vischrecht reden meeneu
te hebben dat niet te gaan doen. Wat zou men dan nu krijgen ?
Denken wy ons een polder, byv. den polder Westzaan, met de
gemeenten Zaandam, Koog aan de Zaan, Zaandijk, Wormerveer
en Westzaan, vijf volkrijke gemeenten, met een gezamenlijke
bevolking van bijna 40 000 inwoners, waaronder zeker minstens
2000 hengelaars gevonden worden. Het Regeeringsartikel zou
medebrengen, dat de dijkgraaf van dien polder aan ieder die
zich kwam aanmelden gaf een brief: gy moogt gaan visschen
in het vischwater van den polder. Waarom zal men den gerechtigde
tot dat vischwater tot al dien administratieve^ omslag
noodzaken P Die persoon in quaestie zal het terrein gaarne open
blijven stellen voor hengelaars. Het zijn allen zijn medeburgers,
die wonen in dezelfde landstreek. Hy wil geen ongenoegen
hebben met niet slechts honderden, maar enkele duizenden
hengelaars. Hü zegt: wat bezorgt gij ruy een last, waarom
krygt ik niet de bevoegdheid eenvoudig by algemeene kennisgeving
mede te deelen, dat ik het polderwater voor de hengelsport
openstel? Dan behoef ik niet aan iedereen een schriftelyke
vergunning te geven. Men zal dat krijgen ook op andere
wyze. Door den heer Schaper is reeds het vischwater de Eem
ter sprake gebracht. Dat is gepacht door een vereeniging van
sportvisschers, die daarin hebben uitgezet allerlei goede vischsporten.
Die zyn wel verloren gegaan , maar op dit oogenblik
zyn in Amersfoort maatregelen getroffen, dat dat niet meer zal
geschieden. Het vischwater herstelt zich, komt weer in goeden
toestand en de vereeniging heeft dat stroomende water gepacht
met het bepaalde doel om het open te stellen, niet alleen voor
leden van de vereeniging, maar in het algemeen voor ieder
die er wil gaan hengelen.
Waarom zal men nu dien voorzitter of secretaris van het bestuur
dier vereeniging dwingen om — wanneer hy woont in Amsterdam—
aan iedereen uit de omstreken van Amsterdam, Nykerk
of uit welke verder gelegen plaats ook, die wil gaan hengelen,
een schriftelijke vergunning te geven, terwyl iedereeu van te
voren weet, dat by' openbare kennisgeving is medegedeeld,
dat het hengelen er vry' is?
Evenmin als men den autoriteiten onnoodige administratieve
lasten moet opleggen, moet men dat aan particulieren doen.
Daarom meen ik, dat men goed zal doen dit voorgesteld artikel
in de wet op te nemen, opdat de gerechtigden tot of de eigenaars
van het vischrecht middelen zullen kunnen vinden om op eenvoudiger
wyze dan dit door het Regeeringsartikel voorgeschreven
wordt, aan iedereen kennis te geven, dat het hengelen vry is
in hun vischwater.
Het amendement wordt ondersteund door de heeren Jansen
(den Haag), Roessingh, Smeenge, Zijlma en Lely, en maakt
derhalve een onderwerp van beraadslaging uit.
De heer de Visser: Ik wensch slechts enkele zeer korte
opmerkingen te maken. In de eerste plaats geloof ik, dat het
amendement van den heer Schaper op dit artikel geen aanbeyeling
verdient. Waar nu toch reeds een groote mate van vrijheid
in de wet wordt vastgelegd, komt het my zeer noodzakelijk
voor, dat in dit artikel het recht van de Regeering gewaarborgd
blyft, om den vischstand in Rijkswateren, als het noodig is,
te kunnen verbeteren. Ik wys daarvoor op twee gevallen. De
Regeering moet, naar myn meening, de vryheid behouden om,
by algemeenen maatregel van bestuur, bepaalde paaiplaatsen,
als verboden vischplaatsen voor den hengelaar, te kunnen aanwyzen
en ook in tortgrachten die, wanneer ik juist ben ingelicht,
hier en daar goede kweekplaatsen voor karpers zyn, het
vischrecht aan hem te kunnen verbieden. In deze gevallen moet
de Regeering het recht behouden maatregelen van verbod te
kunnen treffen.
Ik kan mij echter wèl vereenigen met het amendement van
den heer Reyne, die als beginsel de regeling wil die ik voor
my ook gehandhaafd wil zien, maar daarbij excepties toelaat
die ten bate van de hengelary strekken.
Handelingen der Staten-Generaal. — 1907—1908. — II.
De hoofdreden, waarom ik echter by dit artikel het woord
heb gevraagd , is een andere. Ik ga niet zoover als de heer
Reyne, dat ik de schriftelijke vergunning zou willen laten
vervallen, die noodig is om in eens anders vischwater te
visschen, maar wy hebben hier, in tegenstelling met art. 2
van de bestaande wet, in alinea 3 van dit artikel een uitbreiding
gekregen, die, naar het my voorkomt, in de practyk tot velerlei
moeilijkheden aanleiding kan geven. Er staat hier n.1.: ,Zy
moeten vermelden: den naam, de voornamen en de woonplaats
van hem, die haar verleent en van den houder, de aanduiding
van het recht van eerstgenoemde (eigendom, zakelijk of heerlyk
recht, pacht of huur), het water en de visschery waarvoor zy
gelden, den datum der uitreiking , alsmede den geldigheidsduur."
Dat alles zal in die schriftelijke vergunningen moeten worden
opgenomen. Eu uu wil ik opeen voorbeeld uit de practyk wyzen,
om aan te duiden tot welke moeilijkheden dut kan leiden.
Het komt op verschillende plaatsen in ons vaderland voor —
laat ik maar eens nemen de Loosdrechtscbe plassen — dat
wateren verpacht zyn aan wie wy zouden noemen: beroepsvisschers.
Deze beroepsvisschers visschen evenwel betrekkelijk
zelf weinig in dergelijke wateren, maar zyu verhuurders van
schuiten, hengels en toebehooren, waarvan op sommige dagen
in den zomer door tal van jongere en oudere menschen wordt
gebruik gemaakt, die dan op die wateren visschen.
In den regel zyu zulke verhuurders eenvoudige menschen.
De man is dikwijls absent; de vrouw geeft de permissies om
met zoo'n schuit te gaan en geeft dan den hengel mede, waarmede
men visschen kan. Nu zal voor iedereen, die daar komt,
door een dergelijk vrouwspersoon of dooreen kind van den huize,
voordat een dergelijke schuit, met vryheid om te hengelen, mag
worden afgegeven, een getuigschrift moeten worden uitgereikt
waarin vermeld moeten worden: .den naam, de voornamen en
de woonplaats van hem, die haar verleent en van den houder,
den aard van het recht van eerstgenoemde, de opgave van het
water en de visschery, waarvoor zy gelden, de dagteekening
der uitreikiffg, eu den geldigheidsduur."
Vooral aan dat laatste zal men zich niet kunnen houden. Hoe
kan men toch vooruit weten, hoe lang men op het vischwater
verblijven zal? Als men van één bepaling kan zeggen, dat zy
in de practyk onuitgevoerd zal blyven en dat zij een sinecure
zal blijken te zyn, dan zal het wel van 3°. van art. 17 zyn.
Daarom begrijp ik niet, waarom hier niet de woorden van
art. 2 van de bestaande wet zyn gehouden, namelijk dat men
een schriftelijk getuigschrift moet geven, zonder dat verder iets
gedetailleerd wordt.
Wanneer de Minister geen overwegende argumenten aanvoert,
waarom deze uitbreiding aan het artikel gegeven is, dan zal ik
een amendement voorstellen om alinea 3 van art. 17 te schrappen.
De heer van de Velde: Mynheer de Voorzitter! Ik had dezelfde
opmerking willen maken die door den geachten afgevaardigde
uit Leiden is gemaakt. Ik geloof dat de Minister zal moeten
overwegen of het niet mogelijk zal zyn het derde lid van dit
artikel te doen vervallen. De bedoeling is, dat er een schriftelijke
vergunning zal gegeven worden waarin de bevoegdheid geconstateerd
wordt, dat men ergens zal mogen visschen. Een mondelinge
vergunning zal dus niet voldoende zyn, maar de schriftelijke
vergunning zal dienen om de mondelinge tot zyn recht
te doen komen en die te bewijzen. Nu zal het kunnen gebeuren,
indien deze bepaling wet wordt, dat door een kleine informaliteit,
byv. opgaaf van abusieve voornamen of woonplaatsen, wanneer
men byv. meer dan een of geen woonplaats heeft, of abusieve
kadastrale nummers ter aanduiding van het water of abusieve
opgave van den aard van het recht, dat de geheele verleende
vergunning ongeldig wordt. My komt het voor dat dit wel wat
hard en wat al te crimineel zou zyn. Het geval zou zich kunnen
voordoen, dat een eigenaar van een vischwater de bedoeling had
de vergunning te verleenen, maar dat deze niet geldig was door
een kleine vergissing, terwyl de houder der vergunning — meenende
een geldige vergunning te hebben — steeds blyft blootstaan
aan een bekeuring. Ik meen dan ook dat het gewenscht
zou zyn om de vryheid om vergunning te geven over eigen goed
door particulieren te laten zooals die is en zooals die trouwens
voor allerlei andere zaken bestaat.

1814
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der visscherijen.
Een ieder moet vrij zijn in de keuze der wijze waarop liy van
zijn vergunning wil doen blijken, mits die schriftelijk geschiede.
Ik begrijp inderdaad niet waarom deze voor zeer vele eigenaren van
vischwater en hengelaars zeer lastige bepaling moet worden gehandhaafd.
Het komt mn' voor, dat dergelijke voorschriften buiten
noodzaak niet in een wet imperatief behooren te worden voorgeschreven.
De vergadering wordt voor een half uur geschorst, daarna
hervat en de beraadslaging voortgezet.
De heer Tydeman • Mijnheer de Voorzitter! Bü art. 17 aangeland,
krijgen wij nu den vrijdom om te visschen in de Staatswateren.
Het ontwerp brengtin dien vrijdom zelf geen beperking,
maar laat aan een algemeenen maatregel van bestuur open de
mogelijkheid om beperking daarin te brengen. Dit is in het
bijzonder over het hoofd gezien door den geachten afgevaardigde
uit Appingedam, op het oogenblik, helaas, nier niet tegenwoordig,
die zyn geheele betoog heeft gebaseerd, zijn amendement heeft
aanbevolen, bijna uitsluitend op deze gronden, dat nu alle vrijheid
om te visschen in Staatswateren zal zyn en worden uitgesloten,
alsof de Regeering hier reeds een verklaring he°ft gegeven, hoe
ver zij zal willen gaan met die uitsluiting, welke nu door de
wet aan haar wordt overgelaten.
Eerst wil ik een enkel woord zeggen over dien vrijdom zelf
en over deu aard daarvan. De vrijheid om te hengelen in de
Staatswateren i9 voor het eerst in de wet gekomen in 1852,
toen men, naar aanleiding, meen ik, van de definitie die inmiddels
in het Burgerlijk Wetboek was gekomen van publiek
domein, op het voetspoor van de Code, gezegd heeft: wij zullen
alle wateren behoorende tot het geheele publiek domein openstellen
voor de ingezetenen om daarin te hengelen. Het denkbeeld
om tot op zekere hoogte vrij te mogen hengelen in
openbare wateren, of wat men toen ter tijd daarmede gelijkstelde,
was reeds uitgesproken in de wet van 1814. In art. 47 van die
wet staat: .Het visschen zonder consent is toegelatfn meteenen
hengel in de hand op publieke wegen in de daarlangs vlietende
wateren."
Of nu deze vrijdom van de wet van 1814 grooter was dan
wel kleiner in vergelijking met die van de wet van 1852, weet
ik niet; dit is ook moeilijk te beoordeeleu. Ik houd het er voor,
dat er in 1852, toen men het geheele publieke domein heeft
opengesteld, een grootere vrijheid om te hengelen is gegeven
dan onder de wet van 1814 bestond en dat men in 1814 de
hengelary' heeft willen beperken bepaaldelijk tot de minder
scherpe bevissching met den hengel, — waartoe wy heden
eenigermate zijn teruggekeerd, dank zy de amendementen van
de heeren Schaper en Duymaer van Twist. Dit blykt uit art. 48
van de wet van 1814, waaarin staat, dat het verboden is met
den hengel kleiue vischjes tot aas te gebruiken. Men mocht
dus volgens den wetgever van 1814 die scherpere bevissching,
vooral op snoek en baars, niet uitoefenen, die alleen uitgeoefend
kan worden met levend aas. Men mo«t dit by de geheele beliandeling
van dit punt in het oog houden, omdat in den laatsten
ty'd niet alleen het visschen met levend aas, maar ook met kunstaas.
belangryk is toegenomen. Men heeft dus ook vroeger by het
vrylaten van de hengelaars, het oog gehad op de meer onschuldige
visschery' met den hengel.
Nu heeft voorts de jurisprudentie aan het begrip .bevaarbare
en vlotbare stroomen en rivieren", waarvan art. 577 Burgerlijk
Wetboek spreekt, een meer ruime beteekenis gegeven. Men
vindt daarover byv. een arrest van den Hoogen Raad van 1892,
Weekblad n°. (527(5, een ander arrest meen ik, dan zooeven aangehaald
is door den geachten afgevaardigde uit Kampen, waarin
gezegd wordt, dat eigenlyk alle wateren, die voor bet publiek
verkeer bestemd zyn, aan het criterium voldoen van die soort
van wateren, waarin vry' gehengeld mag worden.
Het is een arrest, waarin een gedeelte van den boezem van
Ry'nland is verklaard tot een van die wateren, die voor de
hengelary' openstaan, op grond dat ook dit water wel eens gebruikt
werd om zich er in te verplaatsen op schuiten of schepen
dus als een openbare verkeersweg. Dit is langzamerhand het
criterium geworden, en dit brengt mede, dat er vele wateren
zyn, waarvan het vischrecht niet aan den Staat behoort, maar
die toch behooren tot de wateren bedoeld in art. 577 Burgerlijk
Wetboek. Ook dit punt moet worden in het oog gehouden, omdat,
indien de wetgever ook in die wateren het hengelen vrijlaat,
hy eigenlyk beschikt over het eigendomsrecht van anderen.
Door openstelling van de Staatswateren voor de hengelary,
die nu althans ten deele zullen worden gehandhaafd, geeft de
wetgever een bestemming, althans een gedeeltelijke, aan het
publiek domein. Indien de stelling van den geachten afgevaardigde
uit Schoterland, dat de ingezetenen zelf, persoonlijk, een recht
hebben op dat domein, juist ware, behoefde deze bepaling niet
gemaakt te worden, maar zou het van zelf spreken en kon ieder
over zyn eigen recht beschikken. Maar die stelling gaat niet op.
Evenmin kunnen de burgers beschikken over de schilderyen
in de musea; men mag ze bezien, maar niet medenemen. Evenmin
kunnen ze beschikken over andere Staatseigendommen b. v.
de Staatsbosschen, die uit dit oogpunt veel op de Staatswateren
gelyken. Men mag er in wandelen, maar er niets nit halen,
geen takken plukken of ze uitplnnderen. Daar wordt wel de
hand aan gehouden, maar aan het eigendom van den Staat in
het water is tot nog toe weinig de band gehouden.
De Staat geeft dus hier aan de burgers eenig medegebruik,
medegenot van de eigendommen van den Staat en nu ben ik
het met den heer Lieftinck, die gisteren sprak, eens, dat men
in dit geval evenmin als in andere niet het onderste er uit
moet willen halen. Ik vind het zeer goed, dat door den Staat
uit de volheid van zyn recht, als domeineigenaar, iets wordt
afgestaan aan het publiek, tot genot van zoo velen.
Daar ben ik zeer voor — ik heb dit reeds gezegd — zelfs
al worden daardoor andere belangen van deu Staat eenigszins
geschaad. Het is een offer dat gebracht wordt. Maar dan moet
men het ook als zoodanig beschouwen, waar andere belangen,
die beter tot hun recht zouden komen indien men die vrijheid
niet gaf, nu niet zoo goed tot hun recht kunnen komen.
Daarvan willen sommige leden van deze Vergadering echter
niets weten; zy begrypen niet dat dit een offer is. De geachte
afgevaardigde uit Appingedam, de heer Schaper, zegt: waarom
zou dit een oöer zyn ? Hy' heeft er om gelachen en heeft gezegd:
wie gelooft er nu aan, dat er hier in redelijkheid sprake
is van cultuur, gely'k by bodemcultuur en ontginning; cultuur
waarvan de Staat vruchten plukken kan? De hoogste wy'sheid
bereikte hy', toen hy zeide: een visch is geen koe, (want als
men komt om de vruchten, dan is de visch weggezwommen.
De geachte afgevaardigde geeft jaarlyks hier in de Kamer veel
geld uit voor het uitzetten van zalmpjes in rivieren; is dit iets
anders dan cultuur van vischwater f Toen hem straks die opmerking
werd gemaakt, zeide hy , dat dit kustvisschery' was.
Zalmvissohery' is geen kustvisschery'; zalm klimt op tot in kleine
rivieren en beken en paart in die beken. Als men jonge zalmen
uitzet, doet men dit soms in die kleine rivieren, omdat ze zich
daar thuis gevoelen.
De heer Schaper heeft voorts gezegd: in open water vindt
men de visch toch niet terug. Om de onjuistheid vandieopmerking
aan te toonen zou men in een heel debat over vischcultuur
komen.
Ieder begrijpt, zoo sprak de heer Schaper, dat een water, dat
niet is afgesloten, de visch niet houdt, het levert die visch
niet meer op.
Neen, My'nheer de Voorzitter, dat begrypt niet iedereen; het
tegendeel begrypt iedereen, die er eenig verstand van heeft,
want — en na zal ik een voorbeeld noemen, wat de heer Schaper
ook wel weer met een af wy'zend gebaar zal rescontreeren — hy
is zeer geestig en rescontreert veel met geestigheden, maar deze
snijden niet altijd hout.
De heer Schaper: Dat doet u immers nn ook.
De heer Tydeman: Tot nog toe niet. Ik zal dan een voorbeeld
aanhalen — hoe afschuwelijk de heer Schaper het ook moge
vinden — uit Duitschland.
De heer Schaper: Pruissen durft u hier niet meer te noemen.
De heer Tydeman: Ik durf dit wel te doen, omdat er op dit
gebied voor ons in Pruissen veel te leeren valt, maar ik weet

1815
• — ^ — — .
77ste VERGADERINU. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der visteherijen.
nu niet zeker, of hetgeen ik ga zeggen ook in Pruissen geldt,
maar zeer zeker is dit het geval in Baden.
In Baden dan w voorgeschreven, dat de pachters van openbare
wateren, van open rivieren — niet van gesloten wateren, zooals
kanalen of vy'vers—jaarlijks een voorgeschreven getal, dikwijls
eenige duizenden, jonge vischjes, onder toezicht van een beambte
van den Staat in het water moeten poten, opdat de vischstand
niet zal achteruitgaan, opdat het vischwater niet doodgevischt
zal worden.
En als nu de heer Schaper zegt, dat dit toch niet gebeurt,
dan moet hij zelf maar eens gaan zien, wat er te zienisopd.it
gebied.
Zoo zal men dus de rationeele verpleging van het vischwater
zooals die eigenlijk behoort te zyn, belemmeren, schaden, tegenhouden.
Toch ben ik er niet voor ook in dit opzicht den boog
te sterk te spannen. De nieuwe bepaling, dat de uitvoerende
macht het in de hand zal hebben in hoeverre het Rijkswater
zal worden opengesteld, juich ik toe. Maar men moet daarbij
in het oog houden, dat het hier geldt een zaak van velerlei
opvatting en nu is mijn bezwaar tegen de bepaling, dat niet de
minste — ik zeg niet: zekerheid — maar zelfs geen richting
aangegeven is welk stelsel hierbij zal worden gevolgd.
Wü hebben hier weer een punt, dat tijdens den loop van de
behandeling in de wet is gekomen. Het heeft er bij de indiening
niet in gestaan en het is een van die punten welke eerst in de
Memorie van Antwoord zyn toegelicht, waarover dus geen
schriftelijk debat is gevoerd en waarover de K;imer geen gelegenheid
heeft gehad de Regeering nadere inlichting te vragen.
Nu is in de Memorie van Antwoord deze toch inderdaad zeer
belangrijke bepaling absoluut niet toegelicht. Men vindt daar
eenvoudig:
„Het verdient aanbeveling, dat aan de beoefenaren van dien
tak van visscherij eenige meerdere waarborg zal worden verschaft
dat zij steeds vischwater zullen kunnen vinden, waarin, zonder
dat daarvoor de medewerking van den beroepsvisscher behoeft
te worden ingeroepen, met den heugel mag worden gevischt.
Daartoe strekt art. 17, vierde lid e (nieuw), houdende
dat het verbod om zonder vergunning te visschen niet geldt
voor het visschen met één hengel in de hand in de bij de
artt. 577 en 579 van het Burgerlijk Wetboek bedoelde wateren,
voor zooveel die bij algemeenen maatregel van bestuur zullen
worden aangewezen."
Dit is al wat er staat, al wat de Kamer weet over de bedoeling
van deze bepaling en over de bedoeling van deze aanwijzing.
Nu zou ik wel aan de Regeering willen vragen , wat eigenlijk
het beginsel is waarnaar hierbij gehandeld wordt.
Wat stelt men zich voor van die aanwijzing? Zullen het
rubrieken zyn van wateren, die zullen worden opengesteld, bijv.
de groote rivieren? Ik noem iets, het is een tamelijk omlijnd
begrip, dat juist onlangs in een wetsontwerp een nadere omschrijving
heeft gekregen. Men kan een ander categorie bedenken;
de Regeering kan zeggen: wy zullen die vrijheid niet geven
overal waar de Staat geen eigenaar van het vischrecht is. Dat is
ook een stelsel. Kan de Regeering hieromtrent eenige mededeeling
doen ? Kan zij ons mededeelen, wat hier stelsel zal zijn, indien
er namelijk eenig stelsel is?
Dit is geen vraag van wantrouwen. Al is deze Minister in dit
opzicht mild gestemd, er kan een andere Minister komen, die
een geheel ander inzicht is toegedaan, maar indien er naar eenig
bepaald beginsel gehandeld wordt, dan is er voor dergelijke
wisseling van denkbeelden minder plaats.
Wat betreft de ingediende amendementen, in hetgeen ik gezegd
lieb ligt reeds opgesloten, dat ik mij met bet amendement van
den geachten afgevaardigde nit Appingedam niet zal knnnen
Vereenigen, omdat ik de Regeering in dit opzicht vertrouwen
wil schenken en ik reken dat zy hierbij een milde opvatting
zal zyn toegedaan.
Het amendement van den geachten afgevaardigde uit Kampen
is niets anders dan een andere wyze om dezelfde zaak te regelen.
Ik kan mij zeer goed voorstellen , dat men daarmede meer
ingenomen is en ik heb tegen het amendement geen bezwaar.
Ik zal afwachten wat de Minister hieromtrent zeggen zal. De
hoofdzaak van het amendement van den heer Reyne tegenover
het Regeringsvoorstel is eigenlijk, dat wat de een regel noemt*
de ander uitzondering noemt en omgekeerd, dat de uitzondering
van den een by den ander regel is. Practisch is er zeer veel te
zeggen i vóór het amendement van den heer Reyne, omdat het
beter is een lyst te maken van uitgesloten dan een lijst, van
de toegelaten wateren. Het kan toch zyn dat men in een
dergelijke lyst wateren zal opnemen waarvan het twijfelachtig
is of zy tot de wateren behooren, welke bedoeld zyn by de
artt. 577 en 579, en dan, nadat zij opgenomen waren, misschien
een arrest van den Hoogen Raad komt, dat zegt: neen die wateren
behooren daar niet thuis.
Het amendement van den geachten afgevaardigde uit Schoterland
komt my voor niet zonder bedenking te zyn.
Daarin wordt eigenlijk bepaald, dat iedereen die de vrije beschikking
over zyn eigendom wil behouden, dat in het openbaar
moet aankondigen en daarvan een bepaalde verklaring moet
geven. Ik meen ddt dit de verkeerde wereld is, die geheel thuis
behoort by al de averechtsche begrippen, welke op het gebied
der visschery heersenen en waarover reeds een paar woorden
gesproken zyn. Maar dit is toch een zeer krasse uiting van
die verkeerde begrippen, dat men, om zyn eigen erf en hetgeen
zich laarop bevindt, b. v. zyn appelen of peren, te beschermen,
moet kond doen aan den volke: ik verkies niet, dat die gestolen
worden.
Ik heb ook nog andere bedenkingen tegen het amendement
van den geachten afgevaardigde uit Schoterland, omdat ik geloof,
dat by' de formuleering van zyn uitspraak het dikwyls zeer
moeilyk zal zyn voor de ambtenaren van het openbaar ministerie
om te weteu, of zy een verbaal dat aangebracht is, zullen moeten
vervolgen, ja dan neen. Er staat in deze bepaling niet hoe dat
uitdrukkelijk verbod zal moeten geschieden; er staat voorts:
,tenzy de rechthebbende dit uitdrukkelijk aan anderen verboden
heeft"; wil dat zeggen: dat het niet verboden behoeft te zijn
aan degenen die de overtreding plegen ? Ik geloof, dat men
hier zal komen tot moeilijkheden, die vooral voor de repressieve
werking der wet — en daarom gatt het nu toch — weinig bevorderlyk
zullen zyn.
Wat het punt betreft door den geachten afgevaardigde uit
Leiden besproken, zou ik hem in overweging willen geven niet
al te los te zijn met de vereischten die in de wet gesteld zullen
worden aan het geven van vergunningen. Ik geef toe, dat de
vergunningen iets eenvoudiger kunnen worden ingericht, dan
ze in de wet, op het voetspoor van het artikel op de kustvisschery,
zyn omschreven. Maar om eenvoudig terug te keeren
tot het stelsel der wet van 1857, waarin alleen gesproken wordt
van schriftelijk bewys der rechthebbenden, ik geloof niet, dat
dit geraden zou zyn. Ik geef den geachten afgevaardigde in
overweging dit artikel niet geheel uit te kleeden, en nog eenig
vleesch aan het geraamte te laten zitten.
De heer Talma, Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel:
Mijnheer de Voorzitter! De onderscheiden amendementen die op
art. 17 zyn voorgesteld, hebben ongeveer alle betrekking op
dat deel van het artikel dat handelt over de hengelrechten.
Het is wel zeker, dat deze disenssiën het geheele Nederlandsche
volk diep zullen doordringen van het feit, dat er geen schijn
of schaduw van verandering der rechten van het volk kon
plaats hebben zonder dat daarover in den breede van gedachten
werd gewisseld. Dit is maar goed ook, want het blykt soms,
dat zelfs zeer verlichte vertegenwoordigers van dat volk omtrent
die rechten niet altijd een heel zuivere voorstelling hebben.
Zoo heeft byv. de geachte afgevaardigde uit Schoterland zooeven
een redevoering gehouden, waarbij by' bleek uit te gaan
van het denkbeeld dat heel iets anders rechtens ie op dit
oogenblik dan inderdaad het geval is. Ik geloof, dat het dan
weer goed is, dat de behandeling dezer wet niet alleen de
denkbeelden van het volk kan verhelderen omtrent hetgeen in
de wet komt te staan, maar ook omtrent hetgeen op dit
oogenblik vigeert en bly'ft vigeeren. Ik kom daarop straks terng.
Ik zal vooreerst moeten spreken over de vraag in hoever het
amendement-Schaper aannemelijk is. Ik zou zeggen, dat deze
geachte afgevaardigde hier toch inderdaad een sprong wil doen
die te groot is. Hy wil alle wateren die bedoeld zyn in artt.
577 en 579 van het Burgerlyk Wetboek, openlaten by de wet

1810
77Bte VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der vissoherijen.
voor het hengelen, in. a. w. hy wil die wateren voor een zoodanige
ontwikkeling van de vischcultuur afsluiten nis alleen
mogelijk is, wanneer aan den kweeker de zekerheid wordt gegeven,
dat hy al de vruchten van zyn arbeid zal kragen.
Is dat nu niet een weinig wonderlijk? Wy hebben nog geen
jaar geleden in deze zelfde Kamer de Tiend wet aangenomen en
WII hebben met een zeer drastischeu maatregel een einde gemaakt
aan het feit, dat, wanneer iemand grond in cultuur brengt en
veel geld en arbeid besteedt om de opbrengst te vergrooten ,
een deel daarvan in andere handen zou komen. Iedereen heeft
begrepen , dat het economisch een schade was, welke moest
worden weggenomen. En nu zal men precies andersom, niet
alleen een fixum als bij de Tiendwet, maar een absoluut onbepaald
bedrag van de opbrengst der inspanning, welke «I*=
vischkweeker zich heeft getroost, aan den eersten rleu besten
geven met het zekere gevolg, dat de kweeker zich wel tien
keer zal bedenken, vóór dat lii.j die offers brengt voor de
ontwikkeling van zijn vischwater, welke hy er anders voor
brengen zou.
Nu zal de spreker na de rede van den geachten afgevaardigde
uit Tiel waarschynlyk wel niet meer zeggen , dat die kweeker
dat werkelijk niet doen zal, want ik vermoed , dat de geachte
spreker zich thans wel bewust zal zyn, dat hij het mis heeft,
als hy meent, dat van vischkweeken in stroomend water geen
sprake kan zyn.
Ik geloof toch wezenlyk niet, dat het noodig is om er over
te debatteereu, waar over dergelyke feiten een zoo groot verschil
van meening bestaat. Als de spreker zyn amendement alleen
grondt op het feit, dat vischkweeken in stroomend water oumogelyk
is, laten dan alle leden er vóór stemmen, die van dezelfde
meening zyn, en dan ben ik er van overtuigd, dat hy weinig
leden naast zich zal hebben en wy over dit punt niet meer
zullen behoeven te spreken. Ik wensch alleen mede ie deeleu,
dat een van de eerste gesprekken, welke ik met den wetenschappelyken
adviseur had, over die vraag liep en deze mij zeide, dat
er zyn trek- en standvisschen en dat — precies hetzelfde en in
dezelfde woorden als de geachte afgevaardigde uit Tiel het
zeide — standvisch wel kan gekweekt worden maar trekvisch niet
door den rechthebbende op het vischwater.
De geachte afgevaardigde heeft volstrekt niet het recht te
zeggen: ik geloof het niet. Er is niemand hier die gezag heeft
om te zeggen, dat het wel zoo is, maar ik geloof dat het niet
noodig is over deze zaak verder te debatteeren. De geachte afgevaardigde
begrijpt wel, dat, als het kweekeu van visch in die
wateren mogelijk is, het niet aangaat te zeggen: gij kunt
kweeken wat gy wilt, maar zoodra gy eenig resultaat nebt bereikt,
kan ieder hengelaar komen om die visch uit het water
te halen, welke gy daarin hebt gepoot.
Wij moeten niet vergeten, dat tegeuwoordig by de groote
ontwikkeling van het vervoerwezen en by de goedkoopte der
vervoermiddelen het aantal hengelaars sterk toeneemt.
Ik heb gisteren hooren zeggen — ik meen door den geachten
afgevaardigden uit Zutphen — dat er honderdduizenden hengelaurs
zyn. Ik vind dat enorm, maar het werd gezegd door een
vrieDd der hengelaars en men kent zijn vrienden het best. Wanneer
die honderdduizenden
De heer Licftinck: Ik heb gezegd honderdduizend, en gros.
De heer Tal ma, Minister van Landbouw, Ny verheid en Handel:
Ik heb honderdduizenden verstaan, want ik heb onmiddellyk
tot iemand, die in mijn nabijheid stond, gezegd, dat het merkwaardig
was. Ik had in de adressen altyd gelezen van «honderdduizend"
— en ik meende dat dat het standcyler was — en ik
dacht, toen ik den heer Lieftinck hoorde, dat dat getal wel
merkwaardig aan het groeien was.
Honderdduizend is echter voldoende. Als men dat enorme
leger, ook maar in fracties ziet neerstrijken op zulk een water,
dat met moeite in ontwikkeling is gebracht — de geachte afgevaardigde
heeft er gelyk in, dat er groote bezwaren aan verbonden
zyn om in stroomend water iets tot ontwikkeling te
brengen, byv. in dat van onze rivieren, waar men dat enorme
transito met den Boven-Ryn heett — dan is dat voor den
kweeker niet aangenaam.
Nu heeft met betrekking tot deze zaak ook de geachte afgevaardigde
uit Kampen een amendement ingediend, waarvan ik
eerlyk moet zeggen, dat ik het veel mooier vind dan het artikel,
dat ik op 't oogenblik sta te verdedigen, en de geachte afgevaardigde
uit Tiel heeft zooeven in zyn rede eigenlijk al reeds
aangewezen waarom. Ik heb, eerlyk gezegd, dezer dagen meernialeu
gedacht: wat moet toch eigenlijk zyn de ratio van den
algemeeuen maatregel van bestuur, waar moeten wij hebben de
de lyn, die wy hebbeu te volgen, en nuspreektbetvanzelf.dat,
wanneer iemand in de Memorie van Antwoord zou lezen de
strekking van de bepaling en daar ziet die uitgezonderde wateren,
hy zou zeggen: ik moet zorgen voor water voor hengelaars.
Ik zou niet weten hoe men een algemeenen maatregel van
bestuur zou moeten maken, zorgende voor water voor hengelaars.
Hoe wil men dat bepalen? Men kan zeggen: ik moet zyn by de
groote steden, by fabriekscentra, maar men weet dat menschen
uit de groote steden juist de eigenaardigheid hebben zich zoo
gemakkelijk te verplaatsen; men zou dus enorme cirkels moeten
maken, hetgeen ten slotte op hetzelfde zou neerkomen alsof de bepaling
niet in de wet stond. Maar wanneer men het artikel
leest zooals de geachte afgevaardigde, dan gevoelt men: hier
is iets anders ; hier is een zekere uitgestrektheid water die tot
op het tot stand komen van de wet opengesteld was voor
hengelaars en nu wordt daarop inbreuk gemaakt? Op welken
grond? Natuurlyk op grond van het algemeen e doel van de wet.
Welk is dat doel ? Het tot ontwikkeling brengen van onze
vischcultuur? Nu gevoelt iedereen, dat, wanneer het zoo wordt
geconstrueerd — en de geachte afgevaardigde heeft in de bewoordingen
van zyn amendement de zaak zoo opgezet — voor den
eenvoudigen lezer zich plotseling het beeld voordoet, dat de
algemeene maatregel van bestuur aanwijzingen moet doen ter
wille van de behoorlyke ontwikkeling van de vischcultuur.
Dat wordt dan de ratio, en ik moet eerlyk zeggen: dat vind ik
veel beter.
Ik geloof dat tegen het amendement alleen is in te brengen,
dat er een woord te veel in staat, nl. „daarvan". Dat is niet
lieel fraai.
De geachte afgevaardigde zal er misschien geen bezwaar tegen
hebben dit woord weg te laten en dan zou ik ter bekortingen
vereenvoudiging van de discussie het amendement overigens wel
onmiddellyk willen overnemen, zoodat dan aan het eind in plaats
van de woorden: „voor zoover die by algemeenen maatregel van
bestuur zullen worden aangewezen", wordt gelezen: „voor zoover
deze niet by algemeenen maatregel van bestuur worden uitgezonderd".
Dit geeft het voordeel dat men ook niet behoeft te maken
een lyst van wateren volgens de artt. 577 en 579, waar ik al van
juristen heb gehoord hoeveel verschil van meening ten aanzien van
bepaalde wateren omtrent de strekking van die artikelen er kan
zyn, hetgeen my' ook daarvoor doet huiveren. Ik ben dan ook
dankbaar, dat wy door deze nieuwe redactie van een dergelyke
taak zyn ontheven, en wanneer bij den algemeenen maatregel
van bestuur iets aan te wyzen valt, dan zullen dat zyn bekende
wateren, waaromtrent men de verschillende omstandigheden
nauwkeurig kan beoordeelen. En wanneer de geachte
afgevaardigde uit Appingedam gevoelt, dat dit de ratio is, kan
ik my niet voorstellen dat iemand, die immers niet alleen voor
arbeiders, maar ook voor den arbeid pleit en de beteekenis gevoelt
van arbeid, zou handelen tegen het belang der beroepsvisschers.
Er zyn ongeveer 15000 beroepsvisschers; dat is een cyfer dat
ik kan afleiden uit cyfer3, die dezer dagen opgevraagd zyn by
de Commissarissen der Koningin.
De heer Schaper doet een populaire zaak op het oogenblik,
wanneer hy een dergelyk amendement bepleit, maar ik ben
overtuigd, dat hy, als hy er goed over nadenkt, zal inzien, dat
hy niet mag weigeren aan de Regeering de gelegenheid te geven
om wateren die inderdaad noodig zyn voor een behoorlyke ontwikkeling
van de vischcultuur, te onttrekken aan de vryheid
van den heugel.
Nu zyn er nog een paar andere amendementen. In de eerste
plaats het amendement van den heer van der Zwaag, die wil
lezen: „voor het visschen met den hengel, tenzy de rechthebbende
dit uitdrukkelijk aan anderen verboden heeft", en dan
dat van den heer Reyne, die na art. 17 in wil voegen een
nieuw art. 17 a:

Vel 472. 1817 Tweede Kamer,
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der visscherijen.
,Geeue schriftelijke vergunning wordt vereischt voor bet
visschen met den heugel in vischwater, dat door den rechthebbende
bij openbare kennisgeving voor het bevisseben met den
hengel is opengesteld."
De reden die er was voor het indienen van de beide amendementen,
is waarschijnlijk geen van ons allen vreemd. W\j hebben
natuurlijk allen gevoeld, dat er in dat stelsel van schriftelijke
vergunningen iets is dat hinderlijk is. Ik zal de laatste zyn om
dat te ontkennen. Maar nu moet de geachte afgevaardigde uit
Schoterland niet overdryven. Ily moet niet zeggen, dat het in
de practyk zoo goed als onmogelijk is. 11 ij beett geschilderd een
beeld uit zijn omgeving.
Ik zou hem willen vragen: hoe gaat het dan op het oogenblik
t Hy heeft gedaan alsof op het oogenblik geen schriftelijke
vergunning noodig is. Die is ook noodig volgens de Jachtwet.
De geachte afgevaardigde schudt het hoofd, mw hy heeft er
juist op gewezen, dat de groote moeilijkheid zich voordoet bö
de verschillende wijken, waar men onderscheidene eigenaars
heeft, en dat is volkomen juist, maar voor zoover dat wateren
zijn, die niet vallen onder de artt. 577 en 579 van het Burgerlijk
Wetboek, is daarvoor op dit oogenblik van kracht de bepaling
van de Jachtwet, die eischt, dat men niet in eens anders vischwater
vischt zonder schriftelijke vergunning van den rechthebbende.
De geachte afgevaardigde kan dus over die onmogelykheid
volkomen oordeelen door te zien hoe het tegenwoordig
in zijn omgeving gaat.
Wat zit hier natuurlijk achter? Ik heb gisteren of eergisteren
reeds gezegd: wanneer wy - met niets anders te maken hadden
dan met de visschery, waarbij iemand er eens op uitgaat om
een vischje te verschalken, zonder dat er eigenlijk van vischcultuur,
vischhandel en al wat daarmede in verband staat
sprake kan zijn, dan verdween ook de ratio van een speciale
Visscherijwet. Wanneer noch eigenaars noch visschers zien een
onttrekken van de kans om brood te verdienen of het geven
van de kans om brood te verdienen in het beschikking hebben
of geven over een bepaald water, dan vervalt op dat zelfde oogenblik
natuurlijk ook de ratio voor de politie om zich met de zaak
te bemoeien.
Maar aan den anderen kant staat ook weer vast, dat, naarmate
het economisch belang grooter wordt, bescherming noodiger
wordt. Nu heb ik er over gedacht of het niet mogelijk zou zijn
op een of andere manier deze zaak wat eenvoudiger te maken.
De geachte afgevaardigde uit Schoterland is het mear eens met
den Minister de Marez Oyens, die ook in de wet had gezet, dat
men mocht visschen, tenzij het uitdrukkelijk verboden was.
De Kamer heeft toen by het onderzoek van het ontwerp in
de afdeelingeu — ten minste wanneer men het Voorloopig Verslag
leest, moet men dien indruk krijgen — daartegen zooveel
bezwaren geopperd, dat mijn ambtsvoorganger gemeend heeft bij
Memorie van Antwoord daaraan toe te moeten geven eu bij
Nota van Wijziging dat systeem te moeten laten vallen. Nu
komt de geachte afgevaardigde hiermede terug zonder dat hij
zelfs memoreert, dat de Minister de Marez Oyens zoo geheel in
zijn lijn was. Nu komt hij en wil dat eenvoudig weer herstellen,
maar vergeet, wat voor de hand lag, eerst te weerleggen de bezwaren
die in het Voorloopig Verslag daarover gemaakt zijn. Het
gaat toch eigenlijk niet aan, dat de Kamer in het Voorloopig
Verslag bezwaren ter kennis van de Regeering brengt, dat de
Regeering voor die bezwaren uit den weg gaat en dat dan eeu
lid van de Kamer een amendement voorstelt zonder met een
enkel woord te zeggen, waarom hy afwijkt van de meeningen
van de Kamer, die in bet Voorloopig Verslag tot uitdrukking
gekomen zijn en waarom hij wil dat dat de Regeering weer
den anderen kant uitgaat.
Mijnheer de Voorzitter! Mijn opmerking schijnt de heeren
eenigszins in beweging te brengen. Ik begrijp dit absoluut niet.
Ik zeg niet, dat de heer van der Zwaag niet het recht had dat
amendement voor te stellen, maar ik vraag, hoe wy nu eigenlijk
aan het gedachten wisselen moeten komen, wanneer iemand die
dit amendement indient, geen rekenschap geeft waarom hn' iets
doet, dat niet eenigszins aansluit aan de gedachtenwisseling
tusschen Regeering en Kamer. Waarom hebben wij dan al die
paperassen en papieren, wanneer wij ze het volgend oogenblik
Handelingen der Staten-Generaal. — 1907—1908. — II.
ter zijde kunnen leggen en zeggen: daar hebben wij niets meer
mede te maken ?
Nu moet de geachte afgevaardigde zeggen : wat is uitdrukkelijk
verbod ? De gea:hte afgevaardigde heeft er niet over gesproken.
Is het niet soms in de practyk eenigszins moeilijk om iets
uitdrukkelijk te verbieden aan onbekenden? Wanneer een van
die eigenaren in de wijken een advertentie zet in De Standaard,
dat hij verbiedt in zijn water te visschen, is dat een uitdruk -
kelijk verbod ?
Ik geloof niet, dat iemand het zou kunnen ontkennen, maar
denk toch, dat de inwoners van Gorredijk verwonderd op zouden
zien, wanneer zij een exploot thuis kregen, waarbij zy' worden
veroordeeld wegens het visschen in verboden wateren. Zy zouden
zeggen: ik heb er niets van geweten, ook wanneer gezegd werd:
in het exemplaar van De Standaard van den zooveelsten zegt de
eigenaar, dat het zoo is. Iedereen voelt toch, dat dat niet gaat, en
wanneer de spreker zich nu zoo enorm practisch gevoelt, had bij
met een practisch voorstel moeten komen, maar met een uitdrukkelijk
verbod zonder eenige nadere bepaling kunnen wij
werkelijk niet verder komen. Bovendien een niet uitdrukkelijk
verbod kan natuurlijk nooit van beteekenis zijn, het moet altijd
uitdrukkelijk zyn, anders in het geen verbod. Hoe stelt de
geachte afgevaardigde zich voor, dat particulieren een verbod
zoodanig kunnen geven, dat iedere visscher die met zyn hengel
komt, geacht moet worden dat verbod te kennen ? Als de geachte
afgevaardigde dit niet uiteenzet, is zijn amendement practisch
onmogelijk en zou hij allerlei menschen in de gevangenis brengen,
wanneer de politie niet bijzonder veel gezond verstand had.
Mynheer de Voorzitter ! De geachte afgevaardigde uit Kampen,
moet ik ook eerlijk zeggen , is er niet heel veel beter in geslaagd
de zaak op te lossen. Deze zegt:
,Geene schriftelijke vergunning wordt vereischt voor het
Tisschen met den hengel in vischwater, dat door den rechthebbende
bij openbare kennisgeving voor het bevisseben met den
hengel is opengesteld."
Mijnheer de Voorzitter! Ik heb het denkbeeld dat hierin is
uitgedrukt, indertijd ook zeer nauwkeurig overwogen, maar
ik heb tnjj zelf afgevraagd: wat is openbare kennisgeving?
Openbare kennisgeving van een openbaar bestuur is heel duidelijk,
daar zijn bepaalde regelen voor en iedereen weet, dat die op
bepaalde wijze geschiedt. Een eigenaar heeft natuurlijk daarover
de beschikking niet. De eigenaar van het vischwater heeft
op dien grond natuurlijk niet de beschikking over de middelen
waarover de plaatselijke, provinciale of Rijksoverheid voor haar
openbare kennisgevingen beschikt. Dan krygtm wjj de groote
moeilijkheid van rechtsonzekerheid:
De kennisgeving op zich zelf zou nog wel gaan, want iemand
die de wet niet kent, weet niet van de kennisgeving en gaat
niet visschen, wanneer hy de wet wil opvolgen. Kent bij de kennisgeviug,
dan gaat hij visschen en wordt hn niet bekeurd. Dat is heel
eenvoudig, maar nu het omgekeerde. Een eigenaar behoort tot
die personen, die, zooals wy vanmorgen van den geachten afgevaardigde
gehoord hebben, geweldigen last hebben van de hengelaars.
Een eigenaar in Aalsmeer heeft den vorigen Zondag veel last
gehad. Hy geeft openbaar kennis, dat er niet meer gevischt mag
worden. Maar waar moet hy dat doen? De hengelaars die daar
komen, zyn menschen die des Zaterdagsavonds of des Zondags
vroeg uit Amsterdam komen. Hoe wil nu de eigenaar te Aalsmeer
openbaar keunisgeven, zoodat men sanctie kan geven aan
het verbod ? Ik geloof, dat dit verbazend moeilyk zal zyn. Ik
heb er over gedacht of het mogelijk is om aan particuliere personen
op de eene of andere manier den vorm in handen te geven
waarop zy voor iedereen hun water kunnen openstellen, en aan
het water een ander karakter kunnen geven, maar ik ben er
niet in geslaagd, ik heb aan anderen gevraagd om te trachten
iets van dien aard te ontwerpen en heb evenmin iets ontvangen,
maar de beide proeven die ik gekregen heb van den geachten
afgevaardigde uit Kampen en van den geachten afgevaardigde
uit Schoterland, zyn zoo, dat ik begryp dat men het elders ook
niet in orde beeft kunnen krijgen, en dan geloof ik dat het
artikel, zooals het nu gewijzigd is na de overneming van het
amendement, moet worden behouden.
Geheel absoluut zeg ik dit niet van het derde lid.

\H\H
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der visscherijen.
Men zegt, dat het derde lid erg omslachtig is, ja, maar iedereen
zal wel willen erkennen dat daar geen woord in staat
waarvoor geen behoorlijke en goede reden is te geven. Wanneer
iemand er iets m schrappen wil, dan moet lii.j aantoonen, dat
datgene wat hy' schrappen wil, niet noodig is. Er is zooeven
gesproken van den noodeloozen omslag, maar nijj is opgemerkt
door mannen die de praety'k van de rechtspraak kennen, dat,
wanneer deze bepalingen niet zoo uitvoerig in de wet worden
gesteld, er dan telkens moeilijkheden zullen komen met de
veldwachters, die iemand in het veld aantreffen, die een soort
vergunning produceeren. Een onleesbare handteekening, de
moeilijkheid om uit te maken wat eigenlyk de bedoeling is,
geven aanleiding tot allerlei quaesties, die soms tot voor den
rechter moeten worden voortgezet om uit te maken of het stuk
dat geproduceerd is, een vergunning is of' niet. Het is hier niet
te doen om omslag te maken, maar om er voor te zorgen, dat
hy' die een papier in banden heeft, zeker weet dat hy' gedekt
is. Wanneer nu,i niet wordt aangetoond dat dit niet noodig is,
dan zou ik er de voorkeur aan geven, dat het derde lid ongewyzigd
bleef bestaan.
De heer Schaper: Mijnheer de Voorzitter! Ik constateer, dat
de heer Tydeman en ik nu eigenlijk niet zoover van elkander
staan als gisteren bij den tegenstand van dien geachten afgevaardigde
tegen mijn amendement in zake de akte. De geest
waarin hü sprak is volkomen de mijne; wy beiden willen den
vischstand verbeteren, maar wij willen ook van het Ry'k eenige
opoffering ten gunste van den hengelaar. Wjj willen desnoods
een geringe verwaarlooziug van het doel ten gunste van de
vrijheid van de, laat ik maar zeggeu, honderdduizend hengelaars.
Ziedaar die zaak! Het is de quaestie hoe dit te bereiken en my
dunkt, dat dit alleen kan door aanneming van myn amendement,
op andere wn'ze is het niet te vinden. Ik geloof, dat de overneming
van het amendement van den heer Reyue bitter weinig
beteekent. Juist de overneming van het amendement door den
Mim'ster is een bewijs voor mij, dat wy' er niets door winnen.
Ik vrees, dat de Minister zal redeneeren: als eerst de zaak er
maar in is, de uitzonderingen zet ik er zelf in, dat is een quaestie
van meer of minder, dat doe ik zooals ik dit zelf wensch. Er
is, laat ons dit niet verbloemen, een fanatieke haat tegen de
hengelaars; men vindt hen vrybuiters, men spreekt van „de
pest van den hengel", een voorwendsel er toe is de herrie die
er wel eens rondom Amsterdam wordt gemaakt door eenige
hengelaars; zij moeten er uit! Overneming van het amendement
Reyne helpt my niet. Wat zegt de Minister zelf? Meent gy ,
afgevaardigde uit Appingedam, vraagt hy daD, dat men in
Rijkswateren geen visch kan poten of kweeken? En is dit zoo,
dan, zegt men, is uw amendement onmogelijk.
Is dit geen bewijs, dat men de bedoeling heeft, de Rykswateren
in het algemeen te maken tot vischkweekerijen? Dat
bedoelt dus uitsluiting van de hengelaars. Wanneer men van
het standpunt uitgaat, dat al het Rijkswater moet gebruikt worden
voor de vischkweekery, dan komt het niet te pas dat een hengelaar
daarin komt grasduinen. Dan is het dus met het hengelen en
den hengelaar gedaan.
Ik herhaal wat ik reeds in eerste instantie heb gezegd: er
wordt in het blad van de Heidemaatschappy' op gewezen, dat
de Staat in de provincie Groningen slechts op de helft van het
Zuidlaarderrueer het vischrecht heeft; al het andere vischrecht
is verkocht. Als het nu de bedoeling is om alle hengelaars
voortaan uit te sluiten, en op dien grond wordt myn amendement
bestreden, dan is het ook uitgemaakt, dat in de geheele provincie
Groningen niet meer mag worden gevischt. Wanneer men zegt:
overal waar vischrecht is, moet de hengelaar worden uitgesloten,
dan mag in de geheele provincie Groningen niet één hengelaar
meer visschen. Ik zeg dit: kweekin Ky'kswater wat gij wilt, maar
wees er op bedacht, waar men gewend is aan den toestand vau
de vigeerende wet, dat een deeltje er van aan den hengelaar komt.
Met 100 000 hengels roept de Minister; ja, maar die 100 000
hengels zyn toch niet alle in de provincie Groningen ? Die
zyn verdeeld over ons geheele waterrijke land. Wil ik nu ontkenuen
dat er in Rykswater een massa visch kan gekweekt
worden? Neen, wanneer het byv. gebeurt, zooals in Baden, gelyk
door den heer Tydeman werd opgemerkt, wanneer op geregelde
tijden een groot getal jonge visschen in het water wordt teruggeworpen,
dan kan men visch in massa kweeken. Maar het gaat niet
zóó, dat een zetbaas op een zekere plaats in het water visch gaat
kweeken, terwyl dan de hengelaar komt om een deel er van
weer weg te nemen; neen, zoo gaat het niet. Iemand gaat zoo
maar niet op een bepaalde plaats zyn geld in het water gooien,
terwyl anderen in zyn buurt het niet doen. Dat het niet zoo
gebeurt, is my herhaaldelijk door menschen van het vak verzekerd.
Wijs my dan de plaats waar wèl zoo iets gebeurt.
Waar gewezen is op het groote getal snoekbaars, dat in het
Voornsche kanaal wordt aangetroffen, daar merk ik op, dat dit
niet een gevolg is van het aankweeken van snoekbaars daar ter
plaatse; die is daar vanzelf gekomen, en daarom heeft ieder
hengelaar er ook recht op. Er wordt in bedoeld artikel gezegd,
dat men met den hengel soms meer dan met ander vischtuig
kan visschen; maar wat belet dan een eigenaar om den
hengel te gebruiken t Ik erken, dat eenige opoffering noodig
is, en dit komt hierop neer: laat men de Rijkswateren wat
minder of desnoods byna in het geheel niet gebruiken voor de
kunstmatige vischteelt ter wille van den hengelaar.
Het is nog de vraag wat is in het oeconomisch belang van
het land, dat men zich boven alles toelegt op de kweekery' van
visch in de Rykswateren, terwyl men daarbij uitsluit den hengelaar,
61' dat men zegt: welnu, kweek dan in het Rykswater
wat minder of zelfs niets, maar geef dan genot aan die honderdduizend
menschen, die wel eens een vischje vangen willen. Men
moet dit niet geringschatten. Wy' hebben by' de algemeene beschouwingen
uitgemaakt, dat deze zaak nog verkeerde in een
stadium van ontwikkeling. Men moet daarom wat schipperen
en rekening houden met de traditie van een aantal heugelaars.
Men kan het water niet beschouwen als een stuk grond. De
heer Tydeman heeft gesproken van boomen in het bosch en
schilderyen in musea, maar dit is heel wat auders. Niemand zal
er aan denken een schilderij weg te nemen uit een museum,
omdat het eigendom is van den Staat; die man moet gek zijn;
dit ligt niet in onze volksconsciëntie; maar een vischje op te
halen is in ons waterrijk land wat anders. Zoo ook met boomen
in het bosch.
De heer Tydeman heeft eenige aardigheden of stekeligheden
gezegd, zeker wegens hetgeen van morgen is gebeurd. Dit zat
nog een beetje in zyn gemoed; vandaar zeker, dat hy my een
sneer gaf, sprekende van lieden, „die er verstand van hebben".
Mynheer de Voorzitter! Ik pretendeer niet er veel verstand van
te hebben, maar het is hier een eenvoudige zaak. De heer Tydeman
is een geducht jager, en misschien heeft hy ook wel visschery
om handen; wellicht is hy' wel belanghebbende daarbij. Ik weet
het niet ....
De heer Tydeman : Het komt hier niet by te pas om te
spreken van er persoonlijk belang by' te hebben ....
De beer Schaper: Dan moet men ook niet spreken van lieden
die er geen verstand van hebben.
Als nu de Minister zegt, dat er 15 000 beroepsvisschers zyn
en dat men daarmede rekening moet houden, antwoord ik, dat
deze reeds genoeg krijgen. En wat helpt nu de goedkoope akte,
die de Minister heeft gewild, als er geen water overblyft ? Hier
is het duidelijk streven om den hengelaar te verdringen. De
Minister zegt: gij verdedigt een populaire zaak.
Mynheer de Voorzitter! Dat kan wel zyn, maar als ik kans
zie de zaak goed te regelen zonder de hengelaars te vleien, zal
ik dit gaarne doen.
Te recht heeft de heer Tydeman gezegd, en 's Ministers woorden
strookten daarmede, dat er geen vaste regel wordt aaugegeven.
Welnu, stond er, dat de wet de wateren aanwyst, dan konden
wy misschien medegaan, maar nu weten wy' van niets. Als wij
over eenige dagen een maatregel van bestuur krijgen, zal misschien
de groote massa hengelaars gedupeerd blyken. Mag men
dit doen ter wille van oeconomische ontwikkeling en nationalen
rykdom, die nog niet vaststaan, waarvan men de portee nog
niet beseffen kan en waarbij alles nog wankel is? Al gold het
hier een overgangsmaatregel, dan nog zou het zijn een vooruitloopen.
De Minister zegt, dat ook wat hij wil een overgangsmaatregel

1819
_— »
77ste VERGADERING. — 7 MEI 190H.
6. Regeling der visscherijen.
is, maar het is een overgangsmaatregel aan den verkeerden kant,
om den boel voor den hengel te sluiten ! Dit gaat niet. Ik moet
mijn amendement handhaven. Ik '/ie niet in, dat de Kamer zich
kan tevreden stellen met de overneming van het amendement
Reyne, dat niets is dan het vervullen van het spreekwoord: een
kinderhand is gauw gevuld. De Kamer moet eenige opoffering
aan die vischcultuur doen. Een kleinigheid ziter in, die ik liever
anders zou willen, maar het groote belang van de hengelaars
gaat vóór het belang van een gezond vermaak en een goed
voedsel van het volk. Er zyn tijden dat de menschen werkloos
zyn en dan is het goed, dat zij een vischje kunnen vangen,
want al die visch is voor hen verloren als zü ze moeten koopen.
Men eet in Duitschland veel meer Hollandsche visch dan nier
gegeten wordt; hier kry'gt men zoutwatervisch, zeevisch, maar
de zoetwatervisch gaat naar den vreemde. Voor den arbeider
althans is er geen koopen aan. Ik hoop, dat de Kamer over
enkele kleine bezwaren zal heenstappen en mijn amendement
zal aannemen.
Ten aanzien van de paaiplaatsen kan men er nog wel wat
op vinden. In art. 19• wordt daarover ook gesproken, maar
om den Minister carte blanrhe te geven, acht ik niet goed.
Ook het amendement van den heer van der Zwaag schynt ruy
goed toe. De heer van der Zwaag is mans genoeg om zelf zijn
amendement te verdedigen, maar ik geloof, dat het amendement
noodig is, al was het alleen maar om den brief van deu president
van de , Drentsche Zoetwatervisscherij", die spreekt van 20 of meer
eigenaars die niet te bereiken waren. Voor de fortgrachten kon
men wel een afzonderlijke bepaling maken. Dienaangaande was
het eerste wetsontwerp beter. Ik moet hier nog eens opkomen
tegen de manier waarop gebruik is gemaakt van de opinie der
Kamer, uitgesproken in het Voorloopig Verslag.
De Minister zegt: de Kamer heeft er op aangedrongen ! Maar
er staat in het Voorloopig Verslag, dat .verscheidene" leden dit
wilden. De meerderheid was het niet, dan staat er al gauw «vele"
leden of „zeer vele' leden. De Minister ziet het echter graag
en zegt: pik in voor een nieuw wetsontwerp! Op die manier
is het gemakkelijk een wetsontwerp te veranderen. Ik hoop, dat
de Kamer zoo verstandig zal zijn om dit niet goed te vinden en het
amendement, dat ik de eer had voor te stellen, zal aannemen.
De heer van der Zwaag: Mijnheer de Voorzitter! Tot mijn
leedwezen heb ik dat deel van de rede van den heer Tydeman
waarin hij mijn amendement heeft bestreden, gemist. Ik kan
dus daarop niet ingaan. Misschien is dit een voordeel voor de
Kamer, waar wij toch waarschijnlijk niet tot elkaar kunnen
komen. Ik heb hem echter iets hjoren zeggen over de formuleering.
Daarover hebben wij het meer gehad. Als men een zekere
zaak niet wil, komt men tegen de formuleering op. Ik heb nooit
eeu amendement zien indienen, al was het door de bekwaamste
juristen samengesteld, of een ander jurist maakte aanmerking
op de formuleering. In de practyk — en daarop komt het
toch aan — komt mijn amendement, naar mijn vaste overtuiging,
heel gemakkelijk op zijn pootjes terecht.
De Minister heeft gezegd dat ik niet moest overdrijven. Een
zeer goede raad, dien ik hem wederkeorig geef. Ook hij moet niet
overdrijven, wat hij wel degelijk heeft gedaan.
De Minister heeft gezegd, dat in de tegenwoordige Jachtwet
deze sport ook wordt verboden. Ja, Mijnheer de Voorzitter, dat
is zoo; zelfs het kievitseieren zoeken wordt eveneens verboden,
doch aan geen van beide wordt de hand gehouden, en als bewijs,
dat de last, dien men op de eigenaren wil leggen niet zoo verschrikkelijk
is, zooals de heer Tydeman, wat ik ook nog even
van hem heb opgevangen, schijnt te meeneu, kan ik er op
wijzen, dat niettegenstaande dit verbod in de wet is neergelegd,
vele eigenaren toch steeds advertenties plaatsen, waarin er op
gewezen wordt, dat het eieren zoeken op hun grond verboden
is, zoodat stilzwijgend wordt aangenomen, dat, wanneer er geen
advertentie geplaatst is, dat men niet mag zoeken, dit geoorloofd is.
Nu heb ik veel berechtingen gezien over overtredingen, maar
men zal te vergeefs de couranten nazoeken, om een berechting
te vinden in zake het visschen in eens andermans water, tenzij
het geldt van eigenaren, die zulks per advertentie verboden hebben.
Nu heeft de Minister zelf overdreven, waar hij verwijst naar
het oorspronkelijk wetsontwerp van den Minister de Marez
Oyens. Het gold daar toch de geheele viaschery, terwijl men het
hier eenvoudig heeft over één wijze van visschen, namelijk met
den hengel, en wanneer men nu zegt: men kan een akte krijgen
om te visschen met verschillende hengels en zoodoende de
beroepsvisschers toelaten, dan wensch ik aan dat bezwaar tegemoet
te komen door het woordje: den , vóór hengel, te veranderen
in : één. Dan is het duidelijk, dat alleen bedoeld wordt
het hengelen voor pleizier
Wat zou het geval zijn, zoo zeide de Minister, wanneer iemand
een advertentie plaatste in De Standaard en er werd , wanneer
er geverbaliseerd werd, op gewezen, dat het toch verboden was?
Gewone menschen, Mijnheer de Voorzitter, die niet behooren
tot de wetgevers of juristen, zijn in den regel practische menschen
en zullen derhalve, vooral waar het voor Friesland geldt,
niet adverteeren in De Standaard, maar in het blad van den
heer Hepkema, dat daar nogal veel gelezen wordt, of in de
Leeuwarder Courant, of wanneer zij wat meer socialistisch zijn
aangelegd, wellicht in De Klok of andere dergelijke plaatselijke
bladen. Maar, indien de opmerking van den Minister opging
en de menschen zoo onpractisch mochten wezen toch te adverteeren
in De Standaard — er zal er in Friesland misschien wel
een enkele gevonden worden, die dat doet — dan zijn zy toch
niet blootgesteld aan grooter gevaren, dan wanneer mijn amendement
viel wordt aangenomen. Wanneer men niet uitdrukkelijk
weet, dat men in een zeker water mag visschen, omdat men
niet weet of het al dan niet verboden is, staat dit niet gelijk
met een wet, waarin staat, dat het in het algemeen verboden is.
Mijnheer de Voorzitter! Wat nu betreft de opmerking van
den heer Tydeman over de beteekenis van de woorden: „aan
anderen", geef ik toe, dat deze er wel uit kunnen.
Ik geloof niet, dat zij schaden, maar ik meen ook, dat zij
wel weggelaten kunnen worden.
Zooals gezegd is, is de bedoeling slechts om te doen uitkomen,
dat het verbod niet geldt voor de liefhebberijhengelaars.
Ik handhaaf derhalve het amendement, aldus gewijzigd, dat
in de plaats van : „den hengel", wordt gelezen: „een hengel" en de
woorden: „aan anderen", vervallen.
Thans nog een kort antwoord aan den Minister betreffende
hetgeen deze opmerkte omtrent het Voorloopig Verslag.
Hij zeide, dat deze bepaling juist door Minister Veegens in
de wet is gebracht, omdat in de secties groote bezwaren waren
ingebracht tegen het stelsel-de Marez Oyens.
Ik heb reeds opgemerkt, dat dit voor de geheele visschery
gold en dus een geheel andere zaak is, terwy'1 daarin ook
bepaalde verbodsteekenen waren aangewezen.
De Minister schijnt bovendien zeer kort van memorie te zy'n,
want wij hebben pas bij amendement iets uit de wet gelicht,
dat ook naar aanleiding van opmerkingen in het Voorloopig
Verslag door Minister Veegens in de wet was gebracht, namelijk
de bepaling, dat men een akte voor elke soort van hengelen
moest hebben.
Na hetgeen de heer Schaper daaromtrent reeds heeft gezegd
meen ik dat hiermede deze opmerking van den Minister voldoende
beantwoord is.
De Voorzitter: Door den heer van der Zwaag is wijziging
gebracht in zy'n amendement, in dien zin, dat nu door nem
wordt voorgesteld om art. 17, 4, sub b, aldus te lezen : „voor
het visschen met een hengel, tenzij de rechthebbende dit uitdrukkelyk
verboden heeft". In verband hiermede zal ook in
zyn subsidiair amendement gelezen moeten worden : „r. voor het
visschen met een hengel in andere watereu dan die bedoeld in
litt. b, tenzij de rechthebbende dit uitdrukkelijk verboden heeft".
De heer de Visser: Mynheer de Voorzitter! De Minister heeft
zich niet onsympathiek uitgelaten over de gedachte welke aan
inyn amendement ten grondslag ligt; en heeft zich allerminst
tegenover het amendement vijandig gesteld, gelyk hij dit deed
tegenover de andere amendementen welke hier ter sprake gekomen
zijn.
Het argument, dat de Minister echter tegen niy heeft gebruikt
en dat hem vooral aanleiding heeft gegeven om de gedachte
die aan myn amendement ten grondslag ligt, niet zelf in een
bepaalden vorm in zyn ontwerp op te nemen, is vooral zyn

1*20
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling dor visseherijen.
meeuing, dat de miudere waarde van enkele punten, die in alinea 3
van art. 17 worden genoemd, en die ik zou willen verwijderd
zien, moeilijk kan woiden aangetoond.
Nu zal ik de allerlaatste zy n om te ontkennen, dat die punten
hoofd voor hoofd een zekere beteekenis hebben en de intensieve
kracht van dat getuigschrift niet zouden versterken, maar daarover
loopt de quaestie niet. De groote vraag is, of een schriftelijke
vergunning, door den rechthebbende zelf aan een ander uitgereikt,
niet voldoende is, om aan dien ander het gebruik
van het vischwater op een zeker oogenblik te verzekeren, en
of wü, buiten die louter schriftelijke vergunning, nog dergelijke
détails in die vergunning noodzakelijk moeten achten als hier
in art. 17, al. 3, worden genoemd.
Tot verdediging van dit nieuwe standpunt — want het ia
een geheel nieuw standpunt — heeft de Minister naar mijn
overtuiging geen bewijsgronden aangevoerd. Wat ik wil, stond
toch niet alleen in de bestaande wet, maar als ik mij niet vergis,
gold het tot heden ten aanzien van elke schriftelijke particuliere
vergunning, die wjj in de tegenwoordige wetgeving kennen.
Ik geloof namelijk niet, dat er andere schriftelijke particuliere
vergunningen bekend zijn, die aan dergelijke détail-eischen moeten
voldoen, als in dit art. 17 onder 3 worden genoemd.
Daarom komt het mü voor, dat, afgescheiden nog van de moeilijkheden
in de practijk, die ik van morgen heb gememoreerd,
wanneer een eigenaar een schriftelijke vergunning geeft, waarin
natuurlijk zijn eigen handteekening zal staan en in vele gevallen
ook de naam van dengene aan wien hij dat recht op een gegeven
oogenblik toekent, deze ten aanzien van het gebruik van
dat vischwater voldoende is.
Een bepaling als hier wordt voorgesteld zal in de practijk
alleen dit gevolg hebben , dat de wet op dit punt geregeld zal
worden ontdoken. Herhaaldelijk hoort men, dat, terwn'1 de
bestaande wet het begrip schriftelijke vergunning niet nader
omschrijft, nu reeds telkens en telkens van dien eisch wordt
afgeweken en in de practijk de mondelinge vergunning dikwijls
de schriftelijke, die in de wet als eisch is gesteld, vervangt.
Maar hoeveel te meer zal dit het geval zyn, wanneer men den eisch
dier schriftelijke vergunniug aan al de bepalingen gaat binden
die hier worden opgenoemd.
Bovendien wijs ik op het gevaar, dat, wanneer degeen die het
recht op dat vischwater aan een ander gunt, ook maar één van
deze bepalingen heeft vergeten, iemand, dien h\j anders in z\jn
vischwater zou willen toelaten, op grond van dat verzuim, door
den kantonrechter, zich het recht zou kunnen zien ontnomen,
om in het vischwater te blijven visschen.
Het is om die reden, dat ik de Kamer wensch voor te stellen
alinea 3 van art. 17 geheel te doen vervallen. Bü aanneming
zal dan ook o onder de vierde alinea moeten vervallen.
Mijnheer de Voorzitter! Ik heb de eer mijn amendement aan
te bevelen.
De Voorzitter: Door den heer de Visser wordt als amendement
voorgesteld alinea 3 en onderdeel a van alinea 4 van art. 17
te doen vervallen.
Het amendement wordt ondersteund door de heeren de Savornin
Lohman, van Veen, Duymaer van Twist, van Vlijmen, de Klerk
en Ketelaar, en komt mitsdien in behandeling.
De heer Reyne: Mn'nheer de Voorzitter! Het z\j mü veroorloofd
in de eerste plaats een enkele opmerking te maken naar
aanleiding van hetgeen door den Minister is gezegd over het
door mij bü amendement voorgestelde nieuwe art. 17a, dat van
de openbare kennisgeving.
Ik ben nog altijd van meening, dat het voorschrift betreffende
de schriftelijke vergunning een noodeloozen last en omslag zal
veroorzaken aan de personen die op andere w\jze in hetzelfde
kunnen voorzien.
Het zou echter zeer onheusch ziju tegenover de heuschheid
van den Minister, die zijnerzijds sterke bezwaren heeft geopperd,
dit amendement te blijven handhaven. Wanneer ik op dit oogenblik
dat amendement intrek, omdat ik volkomen toegeef, dat het
begrip ,openbare kennisgeving" staande de vergadering moeilijk
te omschrijven is, geef ik den Minister echter in overweging
om, waar het niet waarschijnlijk is, dat wij heden het hoofdstuk
der binnenvisscherij zullen afhandelen, eens na te gaan of te
laten nagaan of er niet een artikel ware in te lasschen, ten einde
in dat bezwaar van dien noodeloozen omslag te voorzien.
Mijnheer de Voorzitter! Ik trek derhalve het amendement
betreffende de openbare kennisgeving in.
Wat het tweede amendement betreft, dat omtrent het visschen
met den hengel, daartegen is geen bestrijding geleverd, en ik
behoef dus niet in een nadere verdediging te treden.
Iets anders is het met het amendement dat strekt om de
slotwoorden van art. 17, 4°., e, door andere te vervangen, en dat
door den Minister is overgenomen. Ik wil natuurlijk gaarne
voldoen aan den aandrang van den Minister om het woord
.daarvan" te doen vervallen.
Nu bü de bespreking van dit amendement door den heer
Schaper nogmaals de beteekenis van het artikel in debat is gebracht,
zü het mü veroorloofd daarover nog een enkele opmerking
te maken. Wanneer ik den Minister dank zeg voor de overneming
van niijn amendement, dan ligt daarin natuurlijk opgesloten,
dat ik in die overneming niet zie wat de heer schaper meent
dat er in gezien moet worden, nl. een quaestie van formuleering.
Ik ben Zün Excellentie erkentelük voor de overneming,
omdat naar het stelsel van mgn amendement de openbare
waters als regel open zullen staan voor de hengelsport en dat
als uitzondering de gesloten wateren zullen worden vermeld.
Bovendien zullen de redenen voor het sluiten dier wateren
bekend zün, zoodat de heer Schaper of wie ook bü elke gelegenheid
daarnaar zal kunnen vragen en daarover zün oordeel zal
kunnen zeggen. Er is dus niet de minste kans, zooals de heer
Schaper het uitdrukt, dat het groote watergebied toch gesloten
zal worden voor de hengelsport. Neen, het groote watergebied
zal daarvoor open blyven en alleen daar waar gewichtiger
belangen dan de hengelarü zullen gelden, zal de Minister de
bevoegdheid krügen de wateren te sluiten.
Dat acht ik een groot voordeel, want nu herhaalt de heer
Schaper wel, dat het openbare water niet geschikt is voor het
vischkweeken, maar, als hü in die richting zün inlichtingen
heeft ontvangen, is hü niet geed ingelicht.
Zooeven is reeds door den heer Tydeman opgemerkt, dat het
poten van trekvisch niet, maar het poten van standvisch daar
wel degelyk mogelük is. Eu tot de standvisch behooren de meest
gezochte vischsoorten, die tegenwoordig in onze binnenwateren
worden gepoot.
De heer Schaper zegt, dat het kweeken van die visch in de
openbare wateren niet voorkomt, maar ik wil er op wyzen dat
hü beter kon weten uit het orgaan der Heidemaatschappü, de
vereeniging met welke wij gisteren en heden dien geachten
afgevaardigde op zoo zonderlinge wüze hebben hooreu omspringen.
Als het nl. in de kraam zyner amendementen te pas kwam,
werd die maatschappü het ééne oogenblik veroordeeld als gezworen
vyand van het hengelen, en het andere oogenblik als
deskundige binnengehaald. Ik zou den heer Schaper, die zegt
dat er in onze openbare wateren geen bepaalde vischkweek plaats
heeft, verwüzen naar het voorlaatste nummer van het orgaan
der afdeeling zoetwatervisscherü van de Heidemaatschappü.
Daarin zal hü vinden, in de eerste plaats het bericht, dat de
polder Wüde-Wormer voor het uitzetten van Gallicische karper
is gebruikt, en ten tweede dat die karpers door hengelaars van
elders zün weggevangen.
Waarom haal ik dat aan ? De heer Schaper heeft straks zelfs
de arbeidersbelangen ter sprake gebracht, alsof het arbeidersbelang
erg zal worden geschaad door het thans gewüzigde
Regeeringsartikel! Maar ik wijs er op, dat het uitzetten van pootvisch
in den polder Wüde-Wormer niet is geschied door
.kapitalisten" maar door zeer mingegoede menschen, door beroepsvisschers
in armelüke omstandigheden. Echter de visschen zü'n
er weggevangen door hengelaars, door menschen van elders,
die maatschappelük vrü zeker in veel gunstiger levensomstandigheden
verkeerden dan die visschers.
Is het dus onjuist van den heer Schaper om tebetoogen, dat
het openbare water niet geschikt is of niet gebruikt wordt voor
stelselmatige vischteelt, ik heb straks ook uitdrukkelijk betoogd
dat, wanneer het amendement van den heer Schaper wordt aangenomen
en de bestaande anarchistische toestand blyft voort-

Vel 473. 1821 Tweede Kamer.
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der viwicherijen.
bestaan, do vischkweek niet ;tlleen onhoudbaar is in openbare
watereu, mat r ook iu die particuliere wateren, welke uiet openbare
watereu in open verbinding staan. Ik moet het feit constateeren,
dat de heor Schaper dit niet alleen niet heeft tegengesproken,
maar dat ook zelfs niet heeft getracht te doen.
De bevordering vau den vischstand is een hooger belang dan
de ongebonden hengelary, en waar hy in zyn interruptie zeide,
dat men moet heenstappen over kleine bezwaren, zeg ik, dat
ik zijn amendement geen klein bezwaar acht, maar meen dat
het is in volkomen strijd met het doel van deze wet. En waar
by de algemeene beschouwingen ook de heer Schaper heeft
gezegd, dat hy er in zag iets in de lyn van de ontwikkelingsperiode
van de productie, het bevorderen van eeu bepaalden
vischstand, is zyn amendement in volkomen strijd met de houding
door hem by de algemeene beschouwingen ingenomen.
De Voorzitter: Aangezien het amendement van den heer
Reyne op stuk n°. 10, V, door hem is ingetrokken, maakt dit
geen onderwerp beraadslaging meer uit.
Verder heeft de heer Reyne een wijziging gebracht in zy'n
amendement, voorkomende op stuk n . 20 onder litt. b, strekkeude
om het woord .daarvan" daaruit te laten vervallen.
Mag ik vragen of de Minister nu gevolg geeft aan zyn voornemen
om dit amendement, aldus gewijzigd, over te nemen P
De heer Talnia, Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel:
Ja, Mynheer de Voorzitter.
De Voorzitter: Aangezien dit amendement van den heer
Reyne door de Regeering is overgenomen, maakt het als zoodanig
geen onderwerp van beraadslaging meer uit.
De heer Schaper: Mijnheer de Voorzitter! Nog een zeer
enkel woord aan het adres van den geachten afgevaardigde uit
Kampen. Zijn houding verwondert my wel eenigszins. Misschien
uit verrukking over de overneming van zijn amendement door
de Regeering heeft hy zich in eens omgekeerd en op my zyn
pn'len gericht, terwyl hü het oorspronkelijk voorstelde, alsof
hy althans in dezelfde richting wilde gaan als ik. Hy is nu
bezig zyn eigen amendement te bederven om my fel te bestrijden.
Als het zoo slecht is wat ik voorstel, wat beteekent dan de
overname van zyn amendement? Nu de Minister het amendement
overgenomen heeft, moeten wy onderstellen, dat er niets van
komt. Gy maakt het nu zoo verschrikkelijk erg wanneer de
Rijkswateren opengesteld worden voor hengelaars, dat men zou
zeggen: wanneer gy het in uw macht had zou geen enkel water
worden opengesteld. Uw yver is een beetje bevreemdend, want
gy doet zoo schade aan uw eigen voorstel.
De Kamer ziet nu wat wy gewonnen hebben met het overnemen
van het amendement vau den heer Reyne. Dat is bitter
weinig. De geachte afgevaardigde heeft het zelf toegegeven door
zich zoo tegen my te keeren en tegen datgene, wat ook de bedoeling
van den heer Tydeman is.
Ik wii nog wyzen op iets, waartoe de heer Reyne mij aanleiding
heeft gegeven. Hy zegt: gy spreekt nu eens ten gunste,
dan weer ten uadeele van de Heidemaatschappy.
Neen, maar wat is er gebeurd ? Er is een adres ingekomen,
en daarop wil ik de aandacht van de Kamer vestigen, van de
Vereeniging tot veredeling en verbetering vau den vischstand,
die zegt: ondanks dat alles, laat den hengelaar met één hengel
onbelemmerd visschen in de Rijkswateren. En een van die personen
is zelf vice-voorzitter vau de afdeeling Amsterdam van
de Heidemaatschappy, een man dus, die de zaak van alle kanten
bekijken kan. Is betere autoriteit denkbaar dan van zulk een
man, die dan zegt, ondanks de noodzakelijkheid van verbetering
van den vischstand, laat toch den hengelaar met één hengel
vry ? Ik geloof, dat dat een zeer groote aanbeveling is van het
amendement, en ik ben den heer Reyne dankbaar, dat hy my
de gelegenheid gaf dat nog eens te zeggen.
De heer Talma, Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel:
Mynheer de Voorzitter! Nog een enkel woord, voornamelijk
naar aanleiding van hetgeen over het amendement-Schaper gezegd
is en naar aanleiding van het door my overgenomen amen-
Handelingen der Staten-Generaal. — 1907—1908. — II.
dement-Reyne. Ik geloof, dat by de overname door ray duidelijk
is te kennen gegeven waarom ik aan dat amendement de voorkeur
geef boven de vroegere redactie van het Regeeringsurtikel,
en dat is niet omdat dat amendement my in de gelegenheid
stelt zooveel mogelijk water te ontrooven aan de heugelaars en
te geven aan de beroepsvisschers, maar omdat dat amendement
voor ieder die het gewoon leest, in verband met het geheele
systeem van de wet, duidelyk aan wijst, wat moet zyndegrondslag
van den algemeenen maatregel van bestuur. Die grondslag
is, dat het water onttrokken moet worden aan de hengelary' ter
bevordering van de vischcultuur.
De geachte afgevaardigde uit Appingedaiu schynt dat niet
te hebben begrepen en ik geloof, dat hjj daarom zeer ten onrechte
den geachten afgevaardigde uit Kampen verwyt, dat die zich
neerlegt by' iets waar hy zich toch moeilyk tegen kon verzetten, nl.
dat ik het met hem eens was.
De geachte afgevaardigde heeft ten slotte iets gezegd, dat ik
ook moet terugwyzen. Evenmin als de geachte afgevaardigde
gelyk had met te ontkennen de mogelijkheid om staudvisch te
kweeken in onze rivieren, evenmin had hy gelyk de Vereeniging
tot Veredeling vanden Vischstand op te roepen als een autoriteit.
De geachte afgevaardigde is o.ok daarvan blijk baar niet op de
hoogte. Ik bedoel niet eenige kwaadwilligheid, alsof hy de Kamer
in een verkeerd denkbeeld had willen brengen, maar iemand die
den toestand kent weet, dat de afdeeling Amsterdam van de
Heidemaatschappy is een gewone hengelaarsvereeniging, zoozeer
een hengelaarsvereeniging, dat die afdeeling zich niet heeft
ontzien om in een openbaar adres mededeelingen te doen,
die de geachte afgevaardigde uit Kampen er toe hebben gebracht
hier in openbare zitting iets te verkondigen, dat by nader
onderzoek geheel en al onjuist bleek te zy'n. Nu is het alweer
gebleken, hoe gevaarlijk het is zich op die autoriteit te beroepen.
De geachte afgevaardigde uit Appingedam moet nu niet net
doen alsof de afdeeling Amsterdam in dat opzicht homogeen
is met de Heidemaatschappy, alsof deze een autoriteit van
de zy'de der beroepsvisschers zoude zy'u in haar oordeel over de
hengelakten. Üe geachte afgevaardigde zou alleen door hier weer
tegen te protesteeren, toonen, dat hy den aard van de autoriteit
waarop hy zich beroept, absoluut niet kent, en, Mijnheer de
Voorzitter, dat is toch inderdaad noodig.
De geachte afgevaardigde spreekt hier aldoor met zoo'n groote
autoriteit, dat niemand durft te vermoeden, dat het niet zoo is.
Zooeven sprak ik iemand betrokken by de Heidemaatschappy.
Ik vroeg : heb ik niet gelezen in de stukken, dat de snoekbaars
in het Voornsche kanaal niet uit een meteoor is gevallen, ofby
ongeluk in het water geraakt, maar daarin gepoot is door de
Heidemaatschappy ? Ja, zeide hij, dat heb ik ook. Maar de heer
Schaper zegt zoo pertinent, dat het niet waar is, dat ik my zelf
afvraag, hoe weet hy dat?
De heer Schaper: Dat is mij medegedeeld.
De heer Talnia, Minister van Landbouw, Ny verheid en Handel:
Door wien?
De heer Schaper: Een lid van de Staatscommissie voor de
visscheryen heeft het my verzekerd.
De heer Talma, Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel:
Dan zullen wy dat onderzoeken ; maar de geachte afgevaardigde
voelt wel, dat hy zich hier alweer beroept op iemand van wien
hy weet, dat hy opgenomen is in de Staatscommissie, juist omdat
men bang was voor den invloed van beroepsvisschers. Het is
dus in ieder geval een eenigszins eenzydige inlichting. Het is
altyd onvoorzichtig te pertinent te spreken. De afdeeling Amsterdam
van de Heidemaatschappy mag niet beschouwd worden
als te vertegenwoordigen het gevoelen van de Heidemaatschappy
in dat opzicht.
Nu het amendement vau den heer van der Zwaag. Ik zal er
werkelyk niet veel meer van zeggen. De geachte afgevaardigde
heeft my gezegd, dat iemand die practisch was, wel wist hoe
hy het aanleggen moest om te zorgen dat de menschen het
weten. Daar gaat het echter niet om. Iemand heeft water en wil
hebben, dat daarin niet geviacht wordt. Nu weet hy, dat de

1822
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling uer visscherijen.
sanctie van de wet er zal zyu om dat te verhinderen, en dat
strafbaar zal wordeu degene, die vischt, indien hy maar, op
welke wy'ze ook, uitdrukkelijk verboden heeft. Daarom behoeft
bij niet te zorgen, dat het ter kennis komt van deugene wien
het aangaat. Wanneer hy maar zorgt, dat hot verbod in de
oogen van ilen rechter is een uitdrukkelijk verbod. Dat heeft de
geachte afgevaardigde niet in het oog gehouden, anders zou
hy gevoeld hebben, dat die moeilijkheid niet door hem is ondervangen.
Nu het amendement van den heer de Visser. Ik moeteerlyk
zeggen, dat ik dat met eenige huivering zie. De geachte afgevaardigde
is begonnen met te vragen, of ik wel eens een schriftelyke
vergunning had gezien, waarin dergelijke eischen werden
gesteld. In ditzelfde ontwerp komt reeds een dergelijke schriftelijke
vergunning voor. Mijn kennis van het administratieve recht is
niet zoo groot, dat ik hem een serie van vergunningen kan
noemen, waarin dergelijke eischen gesteld worden, maar ik geloot,
dat, wanneer h\j de motor- en rywielwet, een van de wetten,
die ik hier mede behandeld heb, nagaat, hij zal zien, dat ook daar
vergunningen worden gegeven, strikt persoonlijk, en waarin
zeer bepaalde eischen worden gesteld.
Mijnheer de Voorzitter! Ik moet er op wijzen, dat de geachte
afgevaardigde door te ontkomen aan de administratieve moeiIykheid,
iets meer doet dan hy bedoelt te doen, naar inyn meening.
Ik zeg daarmede niet, dat het verkeerd is, wat hy doet, maar
ik twijfel. De geachte afgevaardigde geeft in eens aan de vergunningen
een ander karakter door het derde lid te schrappen
en door te gelyker tyd Aa weg te nemen. Nu is in eens de vergunning,
die zeer uitdrukkelijk bedoeld is als een persoonlijke
vergunning, een vergunning strekkende voor een bepaald aangewezen
persoon, een ander soort vergunning geworden.
Dat zegt de geachte afgevaardigde er niet by en uu moet
dus overwogen worden, of daardoor niet zeer bepaaldelijk de
strekking vau het artikel en de beteekenis daarvan wordt veranderd;
immers de oorspronkelijke vergunning zou altijd moeten
inhouden de bepaling wie het is die de visschery uitoefent,
hetgeen na deze wijziging niet meer noodig is. Door Aa te
laten wegvallen toont de geachte afgevaardigde dat hy het
volkomen toelaatbaar vindt wanneer een algemeene aanduiding
van den persoon die bedoeld wordt in de vergunning, wordt
opgenomen in de akte, een algemeene aanduiding bijv. A en
zy'n gezelschap. Ik kan niy voorstellen, dat is ook een schriftelyke
vergunning, dat men schrijft: de gasten van het hotel
zoo en zoo. Er is by v. een heer die een schriftelijke vergunning
geeft aan de gasten van het hotel zoo en zoo. Ik zeg niet,
dat het verkeerd is, maar ik wil er de Kamer op wyzen , dat
de vergunning daardoor een geheel ander karakter krijgt.
En nu staan wy by deze zaak precies voor dezelfde quaestie
die wy by deze Visscherywet telkens aantreffen: er is geen
sprake van dat het hier eenvoudig geldt de eenvoudige
vergunning om ergens te gaan hengelen — dan zon men inderdaad
met een dergelijk papier kunnen volstaan—, maar deze vergun*
ning geldt voor alle soorten van visschery. Deze vergunning is
de akte waarbij iemand gedurende driejaren lang zyn uitsluitend
recht om te visschen kan afstaan.
Nu vraag ik mij af, of het wenschelyk is om de bepaling die
het hier geldt op zoo losse schroeven te stellen. Aan den anderen
kant moet ik ook zeggen, dat ik my hier niet onmiddellijk
party zal stellen.
Ik meen dat de gronden die indertijd zyn aangevoerd voor
het stellen van deze bepaling by de kustvisschery een zeer
ernstige quaestie betreffende visscherij golden. De Kamer is er
ten slotte toe gekomen haar goed te vinden. Toen heeft de
geachte afgevaardigde uit Gouda, de heer van Doorn, er op gewezen
dat die gronden by de binnenvisschery niet zoo sterk
golden als by de kustvisschery. Ik geloof, dat het evenwel wel
eenig bezwaar heeft om zoo radicaal alles weg te uemen uit dit
artikel wat aan de vergunning het karakter van persoonlijke
vergunning ontneemt, maar ik geloof niet, dat het noodig is
daarover nog lang te spreken, omdat ik in de toelichting niet
heb verstaan , dat dat eigenlijk bedoeld werd.
De heer de Savornin Lob man: Mynheer de Voorzitter! Ik
heb my tot dusver in de discussie over de visschery, de visschers
en de visschersbelangen niet gemengd, maar nu door den
Minister in. i. noodeloos zoo warm wordt opgekomen voor de
belangen van de rechthebbenden op het vischwater, dient er toch
een woord gezegd te worden tot ondersteuning van het amendemeut
van den geachten afgevaardigde uit Leiden, den heer
de Visser. Wat de Minister aanvoerde betreft enkel het particulier
belang van den rechthebbende op het vischwater; het geldt
hier niet het publiek belang, maar alleen do vraag op welke
wyze de rechthebbende vergunning kan geven. Volgens de
bestaande wet wordt er niet anders vereisclit dan een schriftelijke
vergunning. Wanneer thans iemand vischt in het vischwater
van een ander dan moet hy bewyzen dat hem daartoe vergunning
gegeven is. Of dit blijkt uit dat bewys is een zaak die de
rechter moet beoordeelen.
Somtyds zal het. om allen twijfel uit te sluiten, noodig zyn
dut de uaam. de voornaam en de woonplaats van den vergunninghouder
er by staat. Het kan ook best zyn, dat dit volstrekt
ounoodig is, dat het voldoende is dat alleen de geslachtsnaain
er in staat; dat is iets dat ons in het geheel niet aangaat,
Die vraag is alleen van belang voor den rechthebbende op liet
vischwater, die de vergunning geeft, en den visscher. Wanneer
bijv. een eigenaar van een vischwater aan Jan Pieters en zyn
familie, of aan zyn geheele gezelschap de vergunning wil geven
om te visschen, of wel aan de logé's van een hotel, welnu wat
gaat ons dit aan? Waarom moeten wy in de wet opnemen de
verplichting om naam, voornamen en woonplaats, den aard van
het recht van eerstgenoemde te vermelden? Hy die de vergunniug
verleenen wil zal misschien niet eens begrijpen wat dit
beteekent: „den aard van het recht". W r il dat zeggen, zal hü
misschien vragen „aangenamen of onaangenamen aard"?
Waarom moet het er in staan? Men heeft dit er misschien
in sezet, omdat de ontwerper van het ontwerp een geheel ander
certificaat op het oog heeft g

1823
77»te VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der Tisacherijen.
Nu komt de wetgever hem te gemoet eu zegt: iudien gy'gfen
korteren teriuyn wilt bepalen in het certificaat,

1824
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling der visscherijen.
deze wet wil beschermen, deze vergunningen geldig kunnen zyn
voor ten hoogste drie jaren. Ik wil er dit ook niet uitlichten;
maar deze bepaling kan alleen in het artikel staan met het oog
op di; particuliere belangen. Wanneer iemand een vergunning
verleent, dan geschiedt dit natuurlijk altijd in de onderstelling,
dat hy rechthebbende blijft: maar de rechthebbende geelt den
houder der vergunning geen rerlit. Ook al geeft hy een uitsluitende
vergunning, kan h|j deze toch altijd intrekken. Volgens het
Burgerlijk Wetboek geeft vergunning geen recht, maar is een
weldadigheid, die ieder oogeublik kan worden teruggenomen.
Nu wil ik wel den termijn van driejaren behouden, maar ik wil
ook de bevoegdheid laten om minder tijd toe te staan. Het is
zeer gemakkelijk voor den rechthebbende, dat er in de wet staat
dat ,de vergunning ten hoogste drie jaren duurt", want dit
ontslaat hem van de moeite om na verloop van drie jaren op
de een of andere formeele wijze de vergunning op te zeggen.
Maar er is geen reden het certificaat ongeldig te verklaren,
omdat er geen datum staat in het certificaat.
Ik geloof inderdaad , dat men geen groot gevaar loopt met
dit amendement aan te nemen.
De heer Duynstee: Mijnheer de Voorzitter! Ik zou gaarne
met een enkel woord willen naededeelen, waarom ik niet kan
medegaan met het amendement van den geachten afgevaardigde
uit Leiden. Het komt mij voor, dat het wel degelijk in het
belang van den politiebeambte is, dat de vergunning duidelijk
zg omschreven en dat er dus wel degelijk in moet voorkomen
de naam en voornaam (ik zeg niet voornamen) van dengene
die de vergunning gekregen heeft.
Dit te meer op grond van de bepaling van art. 38,sub2, van
dit ontwerp.
Immers als er gevischt wordt door iemand die niet voorzien
is van een behoorlijke vergunning, heeft de verbaliseereude
ambtenaar het recht om het vischtuig in beslag te nemen; hü
moet bö zijn onderzoek, of overtreding van dit artikel heeft
plaats gehad, met zekerheid weten of h\j het net waarmede
gevischt werd in beslag mag nemen.
Als nu de vergunning welke getoond wordt door dengene
die vischt, niet behoorlijk is omschreven en de beambte die
overtreding vermoedt, niet kan beoordeelen, of hij al of niet
gerechtigd is het vischwant enz. in beslag te nemen, dan kan
dientengevolge van opvolging van het tweede lid van art. 38
geen sprake zyn. Immers, gesteld dat de beambte twijfelt of hü
het want mag in [beslag nemen, dan zal hij daartoe niet kunnen
overgaan.
Doet hij het toch, zonder dat hij er recht toe heeft, dan zal
degene die zich tegen hem verzet, zich niet schuldig maken
aan het misdrijf van wederspannigheid.
De ambtenaar belast met het opsporen van de by deze wet
strafbaar gestelde feiten, dient dus met zekerheid te kunnen
beoordeelen, of hy tot inbeslagname gerechtigd is, en dit kan
hij, voor wat de overtreding van dit artikel betreft, alleen dan
wanneer hem duidelijk blijkt, dat de persoon dien hü zag
visschen, geen vergunning heeft. Ook op dien grond meen ik,
dat het noodig is dat de vergunning zoo duidelyk mogelük
omschreven zy, opdat bedoelde ambtenaar behoorlük zyn plicht
kunne doen.
De heer Regout: Mijnheer de Voorzitter! Ik wensch ook
met een enkel woord aan te geven waarom ik aan het amendement
van den heer de Visser my'n stem niet kan geven.
Gaarne erken ik, dat het aanbeveling zou verdiend hebben,
indien in het derde lid van art. 17 minder vereischt werd omtrent
den inhoud van het schryven, waarin de vergunning verleend
wordt, dan nu het geval is, maar de voorsteller van het amendement
is te ver gegaan. Het schynt my niet juist, zooals de
heer de Savornin Lohman heeft gedaan, zich hier alleen te stellen
op het terrein van het privaat recht. Het geven van een vergunning
is niet een zaak alleen van den rechthebbende die ze
geeft en den gever die ze ontvangt. Het is zeer zeker ook een
zaak van publiek belang. Wanneer het alleen privaat recht gold,
dan zou de wet eenvoudig moeten luiden : hy', die zonder daartoe
gerechtigd te zyn vischt enz. Maar nu is juist het stelsel der
wet, dat men niet visschen mag als men bü het visschen niet
de schriftelüke vergunning bü zich heeft en dat wordt juist
geéischt ten einde het politietoezicht te vergen)akkeiyken.
Oit is dus een zaak van publieke orde.
De geachte afgevaardigde uit Goes roept mü toe: ten behoeve
van den gerechtigde. Neen, die is absoluut gedekt met het feit
dat hy vergunning gegeven heeft, al is het mondeling, maar
daarmede heeft het wetsontwerp zich niet vergenoegd.
Het wetsontwerp stelt zich op het standpunt, dat de openbare
orde eischt, dat de visscher een schriftelüke vergunning in zyn
bezit heeft terwyl hy vischt.
Waarom is het amendement van den heer de Visser dubbel
onaannemelijk 'i Omdat hij eigenlük twee amendementen tot één
heeft samengevoegd en omdat het tweede amendement wel niet
voor aanneming in aanmerking komt. Wat zegt hy daarin ?
Dat vervallen moet de bepaling dat het verbod niet geldt .voor
hem, die vischt in gezelschap van den rechthebbende of den
houder der vergunning, indien in de vergunning de bevoegdheid
is uitgedrukt, om personen zich in gezelschap van den verguriuinghouder
bevindende, te laten medevisschen".
Waartoe brengt ons dat in de praktük ? Iemand heeft openbaar
zyn vischwater verpacht. De voorwaarden der verpachting worden
vastgesteld door den verpachter, door den notaris eventueel, die
voor hem de verpachting doet.
Nu is verpacht aan X te IJ, en in de voorwaarden is niet
uitgedrukt dat de pachter gezelschap zal mogen medenemen bij
het visschen. Dat is opzettelijk of by vergissing nagelaten.
Nu heeft X logees; die moeten beziggehouden worden; zij
zullen mede gaan visschen. Wat doet zich nu voor! De pachter
moet ootmoedig den verpachter vragen om een schriftelüke
vergunning voor ieder züner logees, omdat erin de voorwaarden
van verpachting niet gesproken is van gezelschap, dat mede
uit visschen zou kunnen gaan.
Men zal dan moeten afwachten of de verpachter dit wil goed
vinden, of hü er misschien een slaatje uit wil slaan en zeggen
zal: ja, mits tegen item zooveel.
Ik geloof, dat door al. 4 a te laten vervallen, men met het
water het kind zou uitwerpen. Hier gaat men veel te ver.
De heer de Visser: Mijnheer de Voorzitter! Na al hetgeen
ter verdediging en bestrüding van my'n amendement in het
midden is gebracht, zal ik niet over de zaak zelf meer spreken,
maar alleen mededeelen , dat ik mijn amendement in twee deelen
splits, zoodat eerst gestemd wordt over het weglaten van art.
17, al. 3, en daarna over de schrapping van al. 4 a.
De Voorzitter: Door den heer de Visser wordt het door
hem voorgesteld amendement in twee amendementen veranderd.
Het eerste strekt om uit art. 17 te doen vervallen alinea 3, het
tweede om uit alinea 4 te doen vervallen litera o.
De heer de Geer: Mynheer de Voorzitter! Op de gronden,
straks door den heer de Savornin Lohman aangevoerd, kan ik
in hoofdzaak met het amendement van den heer de Visser
meegaan. Het komt my echter voor, dat niet alle woorden
voorkomende in alinea 3, uit het artikel kunnen vervallen, met
name niet de dagteekening der uitreikingen de geldigheidsduur.
Wil de bepaling van alinea 2: „De vergunningen zyn geldig
gedurende ten hoogste drie jaren", haar effect niet missen, dan
zal het gewenscht zyn, althans den datum in het stuk te vermelden.
Daar intusschen dit punt niet in een afzonderly'ke alinea behoeft
genoemd te worden, heb ik de eer, voor het geval het
amendement-de Visser, hetwelk ik steun, aangenomen wordt,
als nieuw amendement voor te stellen aan het slot van alinea 1
van art. 17 toe te voegen de woorden : .vermeldende de dagteekening
der uitreiking en den geldigheidsduur". Met het oog
op het accessoir karakter van dit amendement zal het aanbeveling
verdienen, het amendement van dr. de Visser op alinea 3 vóóraf
in stemming te brengen.
De Voorzitter: Door den heer de Geer wordt een amendement
voorgesteld, strekkende om aan het slot van alinea 1 van
art. 17 toe te voegen de woorden: ,, vermeldende de dagteekening
der uitreiking en den geldigheidsduur".

Vel 474. 1825 Tweede Kamer.
77ste VERGADERING. — 7 MEI 1908.
6. Regeling oor vissckerijen.
Dit amendement wordt ondersteund door de heeren van Wyubergen,
Duymaer van Twist, de Visser, van Nispen tot tëevenaer
(Nijmegen) en Ruys de Beerenbrouck , en mankt derhalve een
onderwerp van beraadslaging uit.
De Voorzitter: Ik verzoek de Commissie van Rapporteurs
haar oordeel mede te deeleu over de aangebrachte Regeeringswyzigiugen
en over de voorgestelde amendementen.
De heer Tydeniau, voorzitter der Commissie van Rapporteurs
Mijnheer de Voorzitter! Ik zou gaarne tot afdoening der zaak
medewerken en ik ben volkomen bereid over de andere amendementen
rapport uit te brengen, maar het amendement van den
geachten afgevaardigde uit Leiden heeft wederom aanleiding
gegeven tot de indiening van een geheel nieuw amendement
van den geachten afgevaardigde uit Schiedam. De Commissie
Handelingen der Sta ten-Generaal. — 1907—1908. — II.
van Rapporteurs heeft geen gelegenheid gehad om zich over
laatstgenoemd amendement te beraden. Ik moet het dus aan
uw prudentie overlaten, of «ij wilt, dut ik over de andere
amendementen thans rapport /.al uitbrengen dau wel morgen
over alle te zamen het oordeel der Coniissie van Rapporteurs
zal mededeelen.
De Voorzitter: Zoodra de Commissie van Rapporteurs mededeelt
niet voldoende in staat te zyn rapport uit te brengen
over de voorgestelde amendementen, is de zaak vanzelf beslist,
en zal heden niet worden voortgegaan met de behandeling tan
het wetsontwerp.
De verdere beraadslaging wordt verdaagd en de vergadering
gesloten.