You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
18 |Leo Prick<br />
Kritisch volger van onderwijsveranderingen<br />
Leo Prick is al tientallen jaren actief als deskundige op het gebied<br />
van onderwijs en de vele veranderingen van de afgelopen decennia.<br />
Hij schrijft iedere week een column over onderwijs in NRC<br />
Handelsblad. Hij is ook auteur van het in 2006 verschenen boek<br />
‘Drammen, dreigen, draaien, hoe het onderwijs twintig jaar vernieuwd<br />
werd’. <strong>VOX</strong> sprak met Leo Prick over veranderingen.<br />
Waar komt uw bevlogenheid voor het onderwijs vandaan en<br />
hoe lang volgt u de ontwikkelingen in het onderwijs al?<br />
‘Na mijn studie Nederlands was ik ongeveer tien jaar lang leraar,<br />
studeerde daarnaast psychologie, werkte vervolgens aan<br />
verschillende lerarenopleidingen, bij het CITO en op het gebied<br />
van onderzoek. Ik promoveerde in 1983 op een onderzoek<br />
naar de ontwikkeling van de leraar: zijn, in de loop van<br />
‘Een bureaucratisch apparaat met<br />
beleidsmedewerkers die op hun beurt<br />
ook weer van alles bedenken’<br />
zijn leven, veranderende houding tegenover jongeren en het<br />
toenemende belang dat hij gaat hechten aan de leerstof. Als<br />
directeur van een advies- en onderzoeksbureau op het gebied<br />
van het onderwijs heb ik vervolgens de ontwikkelingen in het<br />
onderwijs intensief gevolgd.’<br />
Hoeveel reacties en wat voor soort reacties krijgt u op<br />
uw artikelen?<br />
‘Dat varieert sterk. Bij mooi weer en in de tijd van de vakanties<br />
weinig reacties, daarbuiten zo ongeveer gemiddeld tien.<br />
Meestal instemmend, maar dat zegt weinig. Mensen die het er<br />
niet mee eens zijn zullen dat in de regel niet aan mij mailen.<br />
Soms hoor ik van scholen dat het daar door de directie verboden<br />
is mijn columns in de docentenkamer een plek te geven<br />
op het prikbord. Het tekent de verhoudingen op zo’n school.<br />
Die zijn soms sterk gepolariseerd tussen directie en leraren.’<br />
Wat zijn volgens u de kenmerken van een school die<br />
goed onderwijs biedt?<br />
‘Om te beginnen is dat een school waar directie en leraren<br />
goed samenwerken. Als dat niet het geval is, heeft dat een negatief<br />
effect op de sfeer op school. Verder moeten de leraren<br />
goed thuis zijn in het vak dat zij doceren. Grondige kennis van<br />
het vak maakt het mogelijk in je lesgeven rekening te houden<br />
met de actualiteit en met de leerlingen. Het is de inspiratiebron<br />
voor de leraar en zonder zo’n bron is het onmogelijk<br />
anderen te inspireren. Ik heb zelf uitstekende herinneringen<br />
vox hieronymi<br />
www.usgvox.nl<br />
redactie@usgvox.nl<br />
aan de school waar ik lesgaf: veel ruimte voor de leraren, grote<br />
betrokkenheid bij wel en wee van de leerlingen.’<br />
Waar zitten de grootste discrepanties tussen uw ideaalbeeld<br />
en de werkelijkheid?<br />
‘Het gevaar zit in de besturen die de afzonderlijke scholen<br />
te weinig ruimte geven om hun eigen karakter te houden.<br />
Bestuurders menen vaak dat het hun taak is te uniformeren,<br />
gelijk te schakelen, de onder hun gezag ressorterende scholen<br />
gelijk te behandelen, ze te verplichten het onderwijs ook op<br />
dezelfde wijze te organiseren. Verder, en dat ligt in het verlengde<br />
van het voorgaande, zijn er besturen die steeds meer<br />
taken naar zich toetrekken. Bijvoorbeeld op het gebied van<br />
scholing, lesroosters opstellen, etc. Ze ontwikkelen zich tot<br />
een bureaucratisch apparaat met beleidsmedewerkers die op<br />
hun beurt ook weer van alles bedenken. De autonomie van<br />
scholen was bedoeld om ervoor te zorgen dat ouders wat te<br />
kiezen hebben. Door de uniformeringsdrang van sommige<br />
besturen en door de schaalvergroting zien we in veel delen<br />
van het land het tegendeel.’<br />
Wat is volgens u de beste verandering in het onderwijs<br />
geweest van de afgelopen decennia?<br />
‘Dat er meer geld is gekomen voor materiële voorzieningen.’<br />
en wat is de slechtste ontwikkeling geweest?<br />
‘De allerslechtste is de invoering van het VMBO. Het is een<br />
grof schandaal dat meer dan de helft van alle leerlingen na<br />
de basisschool te horen krijgt dat een algemene opleiding als<br />
HAVO en VWO voor hen niet is weggelegd. Hoger opgeleide<br />
ouders die de weg kennen in ons onderwijssysteem hebben<br />
inmiddels wegen ontdekt om hun kinderen via het VMBO<br />
toch te laten doorstromen naar de HAVO, vaak via particuliere<br />
scholen. Die hebben daar speciale programma’s voor<br />
ontwikkeld. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd. De<br />
tweedeling VMBO aan de ene en HAVO/VWO aan de andere<br />
kant is dan ook sociaal bepaald. De OESO heeft ons daar ook<br />
om gekapitteld.’<br />
U was het niet eens met de conclusies van het mcKinsey<br />
rapport over onderwijs in europa, met name wat betreft<br />
salariëring. Zijn er in het rapport wel bevindingen die u<br />
erkent en ondersteunt?<br />
‘Dat rapport is gebaseerd op OESO-gegevens en daar werd<br />
selectief in geshopt met nogal zonderlinge interpretaties. Bijvoorbeeld<br />
dat de kosten per leerling een betrouwbare maatstaf<br />
zou zijn voor de salarissen van leraren en dat een bepaald<br />
bedrag als salaris in Finland, Zuid-Korea en Nederland hetzelfde<br />
betekent, terwijl die natuurlijk verband houden met de
Change language