to get the file - MS Vereniging Nederland

18
“een heel ander beeld”
“Dat overleg is heel nuttig en belangrijk”, zegt
Ooijman. “Wij doen dit nu voor het zesde jaar.
Daarvóór had ik al regelmatig met de MS-neuroloog
‘onderonsjes’, als een patiënt daar aanleiding toe gaf.”
Ze herinnert zich een vrouw met MS die haar oogproblemen
te ‘danken’ had aan een forse uveïtis. “Ik
ben hier in 2000 gestart als oogarts. Daarvoor had ik
een paar jaar als staflid gewerkt in het Universitair
Medisch Centrum Utrecht op het gebied van uveïtis.
Dat zijn ontstekingen in het oog die heel zelden voorkomen,
maar enorm agressief zijn en jonge mensen
blind kunnen maken. Toen ik hier kwam was dat mijn
aandachtsgebied. In 2001 kreeg ik een mevrouw die al
zo’n twaalf jaar MS had. Zij zag al drie maanden slecht
met haar enige goede oog. Het andere was een lui oog.
Iedereen dacht en zei ook: ‘Dat is een neuritis – gaat
wel weer over. Ze had ook een prednisonkuur gehad,
maar het ging niet over. Ik kreeg haar op het spreekuur
en zag een verschrikkelijke uveïtis met ontstekingen,
afgesloten bloedvaten en bloedingen. Een heel ander
beeld dan je bij MS verwachtte. Toen ben ik met
de neuroloog gaan overleggen, specifiek over deze
patiënt. Onder meer over de vraag of de medicijnen
tegen uveïtis wel gegeven konden worden bij MS.”
Ruim tien jaar later heeft de intensievere samenwerking
geresulteerd in de al genoemde database, met daarin
ongeveer tweehonderd patiënten die zowel door de
oogarts als de neuroloog zijn gezien. “Een aantal had
inderdaad een klassieke neuritis, met tijdelijk slechter
zicht en pijn bij oogbewegingen. Bij een deel ging het
echter – geheel of gedeeltelijk – om iets anders dan een
neuritis. Het betrof meerdere klachten die werden
veroorzaakt door goed behandelbare oogheelkundige
afwijkingen. Er waren mensen bij die echt kwamen van:
‘Ik kan niet meer lezen, ik denk dat ik een neuritis heb’.
En die hadden gewoon een (lees)bril nodig.”
Sneller staar
Daarnaast werden uiteenlopende oogheelkundige ziektebeelden
gediagnosticeerd en behandeld, waaronder
glaucoom (verhoogde druk in het oog) en netvlieslos-
MeDiScH
lating. Ook waren er diverse (jonge) mensen met staar
ofwel vertroebeling van de ooglens. “Het is opvallend
dat ook staar over het hoofd wordt gezien bij MS”,
vertelt Ooijman. “Dat is juist iets dat je eerder zou
mogen verwachten, omdat veel mensen een x-aantal
prednisonkuren achter de rug hebben en prednison de
staarvorming versnelt. Oogartsen weten dat, maar
elders in het ziekenhuis is dat niet zo bekend. Ik denk
ook niet dat neurologen daar snel bij stilstaan. Maar
zelfs mensen met astma die alleen maar prednison
gebruiken in een verstuiver, kunnen al versneld staarvorming
krijgen.”
Ze vertelt over een mevrouw met MS van buiten de
regio. “Zij kwam hier voor een tweede mening, omdat
ze zo slecht zag. Het bleek een heel storende vorm van
staar te zijn. Ik heb haar intussen geopereerd en ze is
helemaal tevreden. Een van de lastige dingen is wel dat
bij een aantal mensen de vorm van staar anders is dan
bij ouderdomsstaar. Als je lens vertroebelt bij het ouder
worden, wordt de lens in zijn geheel steeds ietsje geler
en uiteindelijk ontstaat een waas. Maar bij stofwisselingsstoornissen,
en ook bij prednisongebruik, krijgt het
buitenste laagje van de lens een waas. En dat begint pal
in het centrum. Dit betekent dat je een soort vlek op de
lens krijgt die net zo werkt als een regendruppel of
vuiltje op een ruit: als je met gunstig licht kijkt, zie je
100 procent. Het kan dan gebeuren dat de neuroloog
of huisarts niks afwijkends meet. Maar bij tegenlicht valt
op dat die ruiten vies zijn. Dan zie je dat dit het licht
enorm verstrooit. Een oogarts ziet meer dingen aan een
oog dan een neuroloog of een huisarts.”
Dus bij oogproblemen altijd naar de oogarts?
Ooijman: “Bij een deel van de tweehonderd patiënten
werd een kuur met prednison overbodig én kon met
oogheelkundige therapie verbetering worden bereikt.
Dit tot vreugde van de patiënt, die er al vanuit was
gegaan dat de klachten hoorden bij de MS en ‘ik er
maar mee moet leren leven’. Als iemand met MS
slechter ziet zal de neuroloog in ons ziekenhuis tegenwoordig
altijd de oogarts raadplegen. Tegelijk is het
lastig in de oogheelkunde als een neuroloog belt en