Norsk Tidend 5-11 - Noregs Mållag

Prent: Nr1Trykk as
Opplag: 12 000
Abonnement: kr. 250,– per år
Annonsar:
Annonseprisar: kr 9,00,–/mm
Tillegg for tekstside: kr 0,50,–/mm
Spaltebreidd: 45 mm
Kvartside: kr 4 000,–
Halvside: kr 7 000,–
Heilside: kr 12 000,–
Tillegg for fargar
Ilegg til avisa: kr 1,00 pr. stk.
Alle prisar er eks. mva. Ved lysing
i fl eire nummer kan vi diskutere
særskilde avtalar.
Stoff rist nr. 1 – 2012:
20. januar 2012
NOREGS MÅLLAG
Tilskrift: Boks 474 Sentrum,
0105 OSLO
Telefon: 23 00 29 30
Telefaks: 23 00 29 31
E-post: nm@nm.no
Kontoradresse:
Schweigaardsgt. 16
Bankgiro: 3450.19.80058
Leiar: Håvard B. Øvregård
mobil: 917 73 157
havard@nm.no
Tilsette:
Gro Morken Endresen, dagleg leiar,
tlf. 23 00 29 37, 957 85 560,
gro.morken@nm.no
Tuva Østvedt,
organisasjonskonsulent,
tlf. 23 00 29 34,
tuva.ostvedt@nm.no
Berit Krogh, økonomikonsulent,
tlf. 23 00 29 35,
berit.krogh@nm.no
Ingar Arnøy, skulemålsskrivar,
tlf. 23 00 29 36, 975 29 700,
ingar.arnoy@nm.no
Hege Lothe, informasjonskonsulent,
tlf. 57 86 53 60, 926 48 348,
hege.lothe@nm.no
Kjartan Helleve, redaktør Norsk Tidend,
tlf. 23 00 29 32, 943 97 998,
kjartan.helleve@nm.no
Else Elise Sætre Bullus,
kontormedarbeidar,
tlf. 23 00 29 30,
else.bullus@nm.no
Tarjei Vågstøl, IT-medarbeidar,
tlf. 23 00 29 50, 452 31 489,
tarjei.vagstol@nm.no
NORSK MÅLUNGDOM
www.nynorsk.no/nmu
Tilskrift: Postboks 285 Sentrum,
0103 Oslo
Telefon: 23 00 29 40
Telefaks: 23 00 29 31
E-post: nmu@nynorsk.no
Bankgiro: 3450 65 48707
Leiar: Janne-Kristin Svarstad Nygård,
tlf.: 916 16 637, 23 00 29 40,
janne@nynorsk.no
Skrivar:
Johanne Marie Kydland Torund,
tlf.: 23 00 29 40,
skriv@nynorsk.no
www.nm.no
26
Framhald av Fedraheimen og Den 17de Mai
Stilfullt frå vikingtida
Bjarte Sindre i Florø
er godt i gang med
ein stor serie med
historiske romanar
for eit breitt publikum.
Serien har
fått namnet Odins
smykke, handlinga
er frå vikingtida,
og bøkene er på
nynorsk.
Dei fi re første bøkene kom ut
på Selja Forlag i Førde frå hausten
2010 til våren 2011. Dette
forlaget kjem ikkje til å gi ut
fl eire bøker i serien, men Bjarte
Sindre er i kontakt med andre
om å halde fram bokserien.
Han har tolv bøker til liggjande
i manuskript, éi bok som er
halvskriven, og resten av bøkene
klare i hovudet. Til saman
reknar forfattaren med å skrive
20 eller 21 bøker i serien.
Frå Eirik Blodøks si tid
Den første boka startar i året
923. Dette året kjem kong Eirik
Blodøks attende til Noreg
etter vikingferder. Han er fødd
på øya Bru – i dag Svanøy – i
Sunnfj ord. På Bru bur også hovudpersonen
i bøkene, Asgeir
Åsason, som er seksten år når
boka startar.
Asgeir Åsason er foreldrelaus
og veit ikkje kven faren
hans er. Fram gjennom oppveksten
har andre mobba han
for det. Men vismannen Tormod
Frode har tatt seg av han
og lært han opp, mellom anna
i symjing og bogeskyting. Av
trælen Angus har Asgeir lært
seg engelsk. Som gjetar ute på
øya Kinn møter han munkar
som lærer han latin. Asgeir møter
dronning Gunnhild, kona
til Eirik Blodøks. Ho skjønar at
det er noko meir med guten, og
ho hjelper han fram.
Den morlause Asgeir har eit
vanskeleg forhold til kvinner.
Han er vakker, og mange kvinner
– ofte eldre enn han – blir
interesserte i han. Han fører
ulukke over mange av dei, noko
som plagar han sterkt.
Saman med Eirik Blodøks
Tore Kvæven
Hard er mitt lands lov
Debutanten Tore Kvæven har
skrive ein forrykande og spennande
historisk roman. Inspirert av
islendingssogene og med eit vell
av historisk kunnskap om Afrika og
vikingkultur tar han lesaren med
på eit uforgløymeleg tokt.
Det norske skipet Havjerven
ligg til hamn i Roma då høvdingen
blir utfordra og drepen i sverdkamp
av grønlendingen Ulfr. Ulfr
tar høvdingtittelen på skipet og
lokkar mannskapet med seg på
ei vill havferd nedover kysten av
Store Serkland (Afrika), vidare opp
Kongo-elva og mot det indre av
Afrika.
DEI FIRE FØRSTE: Bjarte Sindre med dei fi re bøkene som så langt er komne ut i den historiske bokserien Odins
smykke. Foto:Magnus Helge Torvanger
reiser Asgeir nordover til Bjarmeland
ved Kvithavet. Han blir
også med på andre lange ferder.
I bok fem har kong Atelstan av
England - fosterfar til Håkon
den gode - ei viktig rolle. I bok
seks kjem Asgeir til Miklagard,
dagens Istanbul, som den gongen
heitte Konstantinopel og
var hovudstad i det austromerske
keisarriket.
Ingen barbarar
Bjarte Sindre har lagt stor vekt
både på å fl ette inn verkelege
personar frå samtida til Asgeir
og på å få geografi en rett. Han
har vore alle stader i Noreg
som han har skildra i bøkene.
Ein historisk person som den
islandske skalden og krigaren
Egil Skallagrimson er med i
fl eire av bøkene. Farfar hans
var frå same området som Asgeir
Åsason.
– Det var ærefullt og viktig
for vikingane å fare vidt omkring
og vinne seg gjetord. For
Asgeir er det viktigare enn for
andre, for han har inga slekt.
– Boka er først og fremst ei
spenningshistorie, men undervegs
har eg nok også prøvd å formidle
ein slags heider til det individualistiske
mennesket, til natur og ein
kultur som er borte, seier Kvæven.
Vikingtida var ei handlingstid,
med sterke motsetningar
mellom heidendom og kristendom,
mellom ei sentral
kongemakt og lokale hovdingar.
Det kristne Europa gjekk
i realiteten til åtak på Nord-
Europa. Vikingferdene var ein
forsvarskrig. Vikingane var
slett ingen barbarar. Dei var dei
mest reinslege i Europa, og det
var viktig for mennene å kle seg
vakkert og å ha vakre våpen,
seier Bjarte Sindre.
Meir malmfullt
Bjarte Sindre er fødd i 1936 i
Flora. Han er cand. philol. med
nordisk hovudfag og historie.
Han har vore lektor ved Volda
Gymnas og inspektør og rektor
ved Flora vidaregåande
skule. Kort tid før han gjekk av
med pensjon i 2003, tok han
til å skrive på bokserien Odins
smykke.
Bjarte Sindre fortalde Torkjell
Djupedal i Selja Forlag om
bokprosjektet. Forlagssjefen
las manuskripta til dei to før-
Kristin Tofte
Song for Eirabu
«Storslagen debut. Kristine
Tofte har skapt ei fargerik og
komplisert soge, inspirert av
norrøn mytologi», skreiv May
Grethe Lerum i VG då Song for
Eirabu – slaget på Vigrid kom ut
i 2009. Det var debuten til Kristine
Tofte. Til våren kjem band
2 Vargtid.
Tofte har skapt eit fi ktivt
univers med utspring i norrøne
mytar, fylt med kvinnelege
hovudpersonar, off erprestinner,
gudar og andre mytiske
skapnader.
Menneska sin vilje og eigne
val blir sett opp mot gamle
ste bøkene, vart oppglødd og
sende dei over til konsulenten
Ove Eide, som også meinte at
bøkene måtte komme ut.
– Bøkene om Asgeir Åsason
kan lesast av alle frå tolv-fj orten
år og oppover. Mange eldre
fortel meg at dei er blitt hekta
på bøkene og spør om det ikkje
kjem fl eire. Eg har også fått positive
tilbakemeldingar frå ungdom,
seier Bjarte Sindre.
– Det er kanskje lettare å
skrive godt om vikingtida på
nynorsk, særleg sagastilen med
bokstavrim og anna. Det blir
også meir malmfullt og stilfullt
på nynorsk, meiner forfattaren.
Tidlegare har han skrive
ein god del noveller, og han var
leiar i Sogn og Fjordane Skrivelag
i fem år. Han har også skrive
ei bok om postkort frå Florø
og omland. Bjarte Sindre fekk
Flora Mållag sin Målpris i 1994
og Flora kommune sin kulturpris
i 2011.
MAGNUS HELGE TORVANGER
spådomar og gudane sine
krefter. Med psykologisk innsikt
og eit sikkert og litterært
språk gjer Tofte kampen mot
verdas undergang levande og
gripande for lesaren.
Norsk TideNd Nr. 5 – 2011