Fr vikinggrav til verdsveven - Kulturnett Sogn og Fjordane ...
Fr vikinggrav til verdsveven - Kulturnett Sogn og Fjordane ...
Fr vikinggrav til verdsveven - Kulturnett Sogn og Fjordane ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Spor etter menneske i fleire tusen år<br />
På flata der <strong>S<strong>og</strong>n</strong> psykiatrisenter ligg på Rutlin i <strong>S<strong>og</strong>n</strong>dal, har det vore busetjing<br />
<strong>til</strong>bake <strong>til</strong> bronsealderen (1800 - 500 f. Kr.) <strong>og</strong> jordbruk heilt <strong>til</strong>bake <strong>til</strong> yngre<br />
steinalder (4000 - 1800 f. Kr.). I 1998 vart dette spanande materialet grave fram i<br />
dagen.<br />
Planprosessen<br />
Då planen om eit psykiatrisenter på Rutlin låg føre tidleg på 1990-talet, vart planen i<br />
samsvar med Kulturminnelova sendt <strong>til</strong> kulturavdelinga i fylkeskommunen. Det vart<br />
vedteke at området måtte registrerast arkeol<strong>og</strong>isk. Denne undersøkinga viste omfattande<br />
spor etter busetjing i førhistorisk tid. Dette var bakgrunnen for at arkeol<strong>og</strong>ar frå Bergen<br />
Museum sommaren 1998 utførte eit stort feltarbeid på Rutlin.<br />
Tidleg åkerbruk<br />
På den nordlege delen av Rutlin-terrassen var det tjukke dyrkingslag. Allereie for<br />
meir enn 4000 år sidan byrja menneska å dyrka jorda her. Pollenanalysar viser at<br />
dei felte sk<strong>og</strong>en for å bruka området <strong>til</strong> beitemark <strong>og</strong> korndyrking. I den fyrste tida<br />
var husdyrhaldet viktigast, men pollenanalysane viser at kornslaget bygg vart dyrka.<br />
Åkrane låg spreidde på flata <strong>og</strong> i skråningane. For om lag 2200 år sidan, i midten av<br />
bronsealderen, byrja menneska med meir intensiv utnytting av jorda. Åkrane vart<br />
meir permanente, dei vart gjødsla <strong>og</strong> rydda for stein. Pollenprøver tyder på at ein har<br />
gått over <strong>til</strong> eit vekselbruk der periodar med åkerdrift har veksla med brakklegging <strong>og</strong><br />
beitemark. Slik har <strong>til</strong>høva truleg <strong>og</strong>så vore i førromersk jarnalder (500 f.Kr. - 0).<br />
Puslespel med mange brikker<br />
Det vart registrert meir enn 1100 strukturar ved utgravinga. Dette er spor i<br />
undergrunnen i form av stolpehol, eldstader <strong>og</strong> kokegroper. Ut frå dette les arkeol<strong>og</strong>ane<br />
historia <strong>til</strong> Rutlin. Enkelte stadar låg det opp <strong>til</strong> tre strukturar per kvadratmeter. Dette<br />
gjer det veldig vanskeleg å tolka resultata. Det er for mange m<strong>og</strong>legheiter.<br />
19
Change language