Fr vikinggrav til verdsveven - Kulturnett Sogn og Fjordane ...

22
Gravminne på Kvåle
Det er 11 kjende gravminne frå jarnalderen på Kvåle. Sju av desse er gravhaugar,
to er gravrøyser, medan dei to siste kan vera flatmarksgraver. Gravhaugane er
gjennomgåande store, over 10 m i diameter. Berre tre av gravene er daterte. To er frå
yngre jarnalder (550-1030 e.Kr.), medan ei er frå eldre jarnalder (truleg mellom 0 og
550 e.Kr). Desse dateringane er gjort på grunnlag av funna i gravene.
Det er mange flotte funn i dei tre gravene. Grava frå eldre jarnalder er ei kvinnegrav
som mellom anna inneheldt fleire sølvspenner og bronsespenner og andre gjenstandar
av sølv og bronse. Det er ei manns- og ei kvinnegrav frå yngre jarnalder. Mannsgrava
inneheldt eit sverd, medan kvinnegrava mellom anna inneheldt fleire flotte spenne og
ulike kvinnereiskap. Dei flotte funna vitnar om at dei gravlagde hadde høg sosial og
økonomisk status.
Kyrkja på Kvåle
Det var kyrkje på Kvåle i mellomalderen. Ein veit at den stod der i 1308, truleg er den
bygd ein gong mellom 1100 og 1300. Kyrkja var bygd av stein. Truleg var kyrkja privat
eigd av storbonden på Kvåle. Det vart bestemt at kyrkja skulle leggast ned i 1544. Dette
vedtaket vart teke opp att i 1574, noko som kanskje tyder at kyrkja ikkje var lagt ned
før dette tidspunktet.
Storgard i meir enn 1000 år
Både arkeologiske og historiske kjelder viser at Kvåle har vore ein stor og viktig gard
gjennom historia. Dei rike gravene fortel at garden allereie i førhistorisk tid hadde
overskot til å gravlegga dei døde med flotte gravgåver. At det var kyrkje på garden er
også eit sterkt vitne om at den høge statusen vart halde ved like i høgmellomalderen.
Det same kan ein lesa ut av det skriftlege materialet som fins frå tidleg på 1300- talet og
utover.