Kargaflan›n kavramlar› Kavramlar›n kargaflas› - IGMG

islam coğrafyası
‹srail-Filistin sorununa yaklaflmak
Tarihçiler son elli y›lda Ortado-
¤uda’ki en büyük sorunun, Filistin-‹srail
aras›ndaki çat›flma oldu¤u
konusunda hemfikirdirler. Küresel
dünya düzeninde bu sorun sadece
Ortado¤u’ya bar›fl getirmenin
önündeki en büyük engel olmay›p,
ayn› zamanda bölgedeki di¤er geliflmeleri
de do¤rudan etkilemektedir.
Ortado¤u devletlerinin ‹srail-
Filistin çat›flmas›na yaklafl›m›, ilgili
devletin Ortado¤u’daki etkinli¤ini
do¤rudan etkiledigi gibi onlar›n iç
meflruiyetleri aç›s›ndan da kilit bir
öneme sahiptir. Filistin olaylar›na
duyars›z hiç bir bölgesel devlet
kendi halk›na bunu izah edemez.
Filistin’de yaflanan trajedi, tarih boyunca
çeflitli adland›rmalara sahne
olmufltur. 1940’lardan bafllayarak
1970’lere kadar süren dönemde Filistin’de
yaflanan olaylar genel olarak
Arap-‹srail çat›flmas› olarak adland›r›lm›flt›r.
1970 sonras›nda ise
daha çok Filistin-‹srail adland›r›lmas›
tercih edilmifl olup bu ciddî
bir ölçek daralmas›n› ifade eder.
Son y›llarda ise durumu sadece Filistin
sorunu olarak adland›rman›n
yayg›nlaflt›¤›n› dikkatten kaç›rmamak
gerekir. Bir durumu adland›rmak,
onu anlamland›rman›n bir önceki
aflamas›d›r. Filistinde bugün
yaflananlar I. Dünya Savafl›ndan
sonra bölgeye artarak devam eden
Yahudi göçüyle bafllam›fl, 1948 y›l›nda
‹srail devletinin kurulmas›yla
çetrefilleflmifltir. Daha sonralar› yaflanan
savafllar ve bar›fl görüflmeleri
ise olay› bugün için çözülemez
hale getirmifltir. Tarihi süreç boyunca
Filistin taraf› sorunun ortaya
ç›kmas›nda ‘pasif’ bir rol oynam›fl
ve sorun üretici taraf ‹srail olmufltur.
Dolay›s›yla bu yaz›da Filistin
20
IGMG PERSPEKTIVE
‹srail, Filistinlileri Kudüs’e yaklaflt›rm›yor
meselesi bir ‹srail sorunu olarak nitelendirilecek
ve sorun üretici taraf›n
genel olarak izledi¤i stratejiler
ve günümüze yans›lamar› izah edilecektir.
Durumun Filistin aç›s›ndan
incelenmesi ise baflka bir yaz›n›n
konusudur.
‹srail, bugün bölgede kal›c›l›¤›n›
kuvvetlendirmek ve Filistin’i bar›fl
istemeyen taraf olarak göstermek
için temel olarak üç strateji izlemektedir.
Bunlardan ilki, küçük ölçekli
olup, iç ifllerle alakal›d›r. ‹kinci strateji,
orta kademe olarak nitelenebilir
ve genel olarak bölgeye gelen turist
ve yabanc›larla ilgilidir. Üçüncüsü
ise bölgesel ve küresel dengelerle ilgili
olup, makro ölçeklidir.
‹srail, hergeçen gün isgal etti¤i
topraklar› çeflitli resmî ya da gayriresmî
gerekçelerle geniflletmektedir.
Check-Point olarak adland›r›lan askerî
kontrol noktalar›n›n say›s› hergeçen
gün, terör gerekçesiyle, artmakta
ve bu durum Filistinliler için
art›k çekilmez hale gelmektedir. Bir
mahalleden di¤er mahalleye gitmek
için bile ‹srail otoritelerinden izin al-
Mehmet ÖZKAN • metkan82@hotmail.com
mak gerekti¤i gibi, bu verilen iznin
kontrol noktas›nda hale geçerli olup
olmad›¤› sadece flansa ve oradaki
askerin anlay›fl›na b›rak›lm›flt›r. Gerekçesiz
olarak saatlerce bekletilmek
art›k Filistinliler için s›radan bir fleydir.
Ayn› flekilde Filistinlilerin yaflad›¤›
bölgelerin içinde mantar gibi
biten Yahudi yerleflim birimleri art›k
modern dünyada “yavafl iflgal” in yeni
ad› olmufltur. Her geçen gün geniflleyen
bu yerleflim yerleri Filistinlileri
yüzy›llard›r yaflad›klar› yerlerden
zorla ya da gönüllü bir flekilde
ayr›lmaya zorlamaktad›r. Her ne kadar
bu durum iflgal amaçl› olsa da,
asl›nda temel hedef Filistinliler üzerinde
psikolojik y›k›md›r. ‹srail geri
dönmemek üzere Filistin’i terk etmek
isteyen herkese gereken kolayl›-
¤› göstermeye dünden raz›d›r ve bu
durumu psikolojik y›k›mla h›zland›rmaya
çal›flmaktad›r. Azalan Filistin
nüfusu her aç›dan israil’in iflini kolaylaflt›racakt›r.
Çok çarp›c› bir örnek
olarak medyaya yans›mayan
ama hergün Jenin mülteci kamp›nda
yaflanan olaylar örnek verilebilir. Je-