27.06.2013 Views

Tam Metin

Tam Metin

Tam Metin

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

xy=min( x, y ) (x, y∈I)<br />

işlemi tanımlansın. Bu durumda I kümesi, tanımlanan bu işlem altında, bir yarıgrup<br />

oluşturur. Ayrıca,<br />

işlemi<br />

∀x ∈ I için, x0 = 0x = 0 olduğundan 0, I yarıgrubunun sıfır elemanı ve<br />

∀x ∈ I için, x1 = 1x<br />

= x olduğundan 1, I yarıgrubunun birim elemanıdır. ◊<br />

1.1.11 Tanım: S herhangi bir küme olsun ve S kümesi üzerindeki çarpma<br />

xy = x<br />

şeklinde tanımlansın. Bu durumda S kümesi, tanımlanan bu işlem altında, bir<br />

yarıgrup oluşturur. Ayrıca S kümesinin her elemanı sol sıfır ve sağ birimdir. Bu<br />

şekilde tanımlanan S yarıgrubuna sol sıfır yarıgrup (left zero semigroup) denir.<br />

Benzer şekilde S kümesi üzerindeki çarpma işlemi xy = y şeklinde tanımlanırsa elde<br />

edilen S yarıgrubuna sağ sıfır yarıgrup (right zero semigroup) denir.<br />

1.1.9 Tanımın sonucu olarak hatırlamalıyız ki bir S yarıgrubunda l sol birim<br />

ve r sağ birim ise l = lr = r olacaktır, ki bu S yarıgrubunda birim elemanın varlığını<br />

gösterir. Dolayısıyla S yarıgrubunda birim eleman varsa (bir cebirsel yapı<br />

olduğundan), bu eleman tektir ve 1 S (veya 1) ile gösterilir. Bununla beraber S<br />

yarıgrubunda birim eleman bulunmuyorsa, bu yarıgruba 1 elemanı eklenerek ve<br />

s∈S ∪ {1} için,<br />

s1=1 s= s<br />

çarpımı tanımlanarak, S yarıgrubu<br />

5<br />

1<br />

S S<br />

dönüştürülebilir. Ancak S zaten bir monoid ise, bu durumda<br />

= ∪ {1} şeklinde bir monoide<br />

1<br />

S = S dir. (Elde edilen<br />

bu yeni monoid, 2. Bölümde verilecek olan Green bağıntılarının oluşturulmasında<br />

kullanılacaktır).

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!