Sokak Çocukları Rehabilitasyon Modeli - İstanbul Büyükşehir ...

Türkiye’de Sokak Çocuklar› Durum Analizi 45
Araflt›rma sonuçlar›na bak›ld›¤›nda sokakta çal›flan çocuklar aras›nda
en yayg›n olarak kullan›lan madde sigarad›r. Ancak soka¤›n çocuklar›
tan›mlamas›na giren çocuklarda ise sigara en yo¤un olarak kullan›-
lan madde olarak görülmekle birlikte bally, tiner koklama ve alkollü içki
kullanma oran›n da artt›¤› söylenebilir. 49
‹lik ve Türkmen (1994) taraf›ndan ‹stanbul’da sokakta çal›flan çocuklar
üzerinde yap›lan araflt›rmada ise çocuklar›n a¤›rl›kl› olarak
12–15 yafl grubunda (%77’si) olmakla beraber 6-11 yafl grubundaki
(%19) çocuklar›n say›s›n›n da az›msanmayacak düzeyde oldu¤u saptanm›flt›r.
Ankara’da sokakta çal›flan çocuklar üzerinde yapt›klar› araflt›rmada
(1994) ise çocuklar›n yafl da¤›l›mlar›nda ço¤unlu¤u 11–14 yafl
grubundaki (%60) çocuklar›n oluflturdu¤u saptanm›flt›r. ‹lik ve Türkmen’in
(1994) ‹stanbul’daki çal›flan çocuklar üzerinde yapt›¤› araflt›rmada
çocuklar aras›nda sigara kullan›m›n›n yayg›n olmakla birlikte alkol
ve kumar al›flkanl›¤›n›n yerleflik al›flkanl›k olmad›¤› tespit edilmifltir.
50 Bir baflka araflt›rma Ankara’da sokaklarda çal›fl›rken ya da bafl›bofl
dolafl›rken rastlanan çocuklar üzerinde Prof. Dr Esin Konanç taraf›ndan
yap›lan bir alan araflt›rmas›d›r. Ankara’da 233 çocuktan bireysel görüflmeler
ve gözlemler yoluyla veri toplanm›flt›r. Çocuklarla tek tek görüflmeler
yap›larak sokakta ne yapt›klar›, sokakta bulunma nedenleri, kendilerinin
ve ailelerinin demografik özellikleri, aile ve okul kurumlar›yla
iliflkileri hakk›nda bilgiler edinilmeye çal›fl›lm›flt›r. Kazançlar›, kazançlar›yla
ne yapt›klar›, ailede, gidiyorlarsa (veya daha önce gitmifllerse)
okulda ve sokakta bulunduklar› sürelerde istismara u¤ray›p u¤ramad›klar›,
kimler taraf›ndan yap›lan ne tür fena muamelelerle karfl›laflt›klar›,
evden kaç›p kaçmad›klar›, geceleri nerelerde kald›klar›, polis,
zab›ta, çevredeki esnaf ve akranlar›yla iliflkileri, alkol, sigara ve uyuflturucu
kullan›p kullanmad›klar›, mevcut gereksinimlerinin ve gelecekle
ilgili beklentilerinin neler oldu¤u ö¤renilmeye çal›fl›lm›flt›r. 51
‹lk aflamada çocuklar›n yo¤un olarak topland›klar› semtler belirlenmifltir.
Bu araflt›rmada sokak çocuklar› ile yap›lan di¤er çal›flmalara
49
‹bid.
50
IL‹K B., Sokaktan Ustal›¤a, ILO, Ankara, 1994
51
KONANÇ E., Korunmaya Muhtaç Kent Çocuklar›, Friedrich Ebert Vakf› Yay›nlar›, ‹stanbul, 1992