Sokak Çocukları Rehabilitasyon Modeli - İstanbul Büyükşehir ...

Türkiye’de Sokak Çocuklar› Durum Analizi 63
ihtiyaçlar ve yaflam koflullar› için gerekli ilgiyi göstermeme fleklinde tan›mlanmaktad›r.
‹stismar ve ihmali birbirinden ay›ran en temel nokta;
istismar›n aktif, ihmalin ise pasif bir olgu olmas›d›r. ‹hmali de fiziksel,
cinsel ve duygusal boyutta ele almak mümkündür. Ancak bunlar› birbirinden
ay›rmak zordur.
Dengeli, duygusal ve toplumsal etkileflimin güçlü oldu¤u aile ortam›nda,
yeterli güven, sevgi ve sevecenlik içinde büyüyen çocuklar, geliflimleri
için gerekli deneyimleri elde edebilirler. Bu tür aile ortamlar›nda,
aile üyelerini kendilerine düflen sorumluluklar›n bilincinde olmas›
ve çocu¤a ba¤›ms›zl›k yolunda yeterli olanaklar›n haz›rlanmas›,
onun sa¤lam bir kiflilik yap›s›na sahip olmas›n› sa¤lar. Her anne baban›n
bilerek ya da bilmeyerek çocuklar›na karfl› tutumu de¤iflik olabilmektedir.
Baz› çocuklar daha çok sevilmekte, baz›lar›na bask› yap›lmakta,
baz›lar› istenmeyen çocuk olarak görülmekte, baz›lar›na ise daha
çok hoflgörü gösterilmektedir. Bütün bu tutumlar, çocu¤un hem kiflili¤inin,
hem de sosyal gelifliminin de¤iflik biçimler kazanmas›na neden
olmaktad›r.
Yap›lan çal›flmalar so¤uk, iliflki kuramayan, uzak, afl›r› hareketli, itici,
olumsuz ve afl›r› ba¤›ml› özellik tafl›yan çocuklar›n daha fazla istismar
edildi¤ini göstermektedir. Tüm bu anlat›lanlara ba¤l› olarak soka-
¤a kaçm›fl çocuklar›n büyük bir k›sm›nda yukar›da anlat›lan istismar
tiplerinden birisinin yaflanm›fl oldu¤u ve ortamdaki olaylara ba¤l› olarak
aileden kaçarak sokakta yaflamay› tercih etti¤i izlenmektedir.
‹LO taraf›ndan yap›lan saha çal›flmalar›na örnek veren Kocabay konuflmas›nda
sokakta çal›flan çocuklar›n sokaktan kurtar›lmas›n›n çok
önemli ama o denli de zor oldu¤una dikkat çekmektedir. Genel de sokak
çocuklar› ailedeki düzensiz yaflamdan, ekonomik s›k›nt›lardan,
maruz kald›klar› fliddetten ve kötü muameleden dolay› evlerini terk etmektedirler.
Sokakta çal›flan ve yaflayan bu çocuklar her tür sömürüye
karfl› savunmas›zd›rlar.
Çocuk, ailede gördü¤ü istismar ve ihmal nedeniyle soka¤a yönelebilmektedir.
Çocuklar aileleri taraf›ndan d›fllanabilmekte, sokakta çal›flmaya
teflvik edilebilmekte, zorla çal›flt›r›labilmekte ya da çocuk ailesinin
gelirine katk›da bulunabilmek için çal›flabilmektedir. Çocuklar›n