1929 polemikleri 'tıp tarihi notları' - Türk Tabipleri Birliği

51
1929 POLEMİKLERİ TIP TARİHİ NOTLARI
Türk Hekimleri
Yakup Kadri
Merhum Necati’nin hiç beklenmeyen bir anda vefatını bazı tıbbi hatalara
atfedenler oldu, hatta gazetelerde bu noktai nazarı, haydi bu zannı diyelim,
destekleyen yazılar yayımlandı. Gerçi Necati gibi levent ve gürbüz bir gencin
apandisit nevinden basit bir dertten ansızın göçüp gidivermesi hepimiz üzerinde
bir eceli kaza tesirini icra etmekten uzak kalmamıştır ve zavallı arkadaşımızın
hastalığı esnasında vukubulan birkaç hadise, söylenen birkaç söz de bu hisse
kuvvet vermiştir. Her şeyden evvel şunu itiraf edeyim ki ben de bu hissi taşıyanlardan
biriyim. Belki bu hususta ye’s ve elemime mağlup oluyorum. Esasen böyle
olmasa da hepimizin yüreğine dert olan bu meseleyi fenni bir cepheden münakaşa
edebilecek bir yetkiye sahip değilim. Onun içindir ki bu hususta söyleyeceklerim
ancak vuku bulan hadiselere, söylenen sözlere dayanabilir.
Benim gibi herkes de bilir ki Necati epeyice zamandan beri bağırsaklarından
muztarip idi, hatta geçen sene bir defa daha yine apandisitten yattığını hatırlayanlar
pek çoktur. Binaenaleyh vefatıyla hastalığı arasındaki bu müddet zarfında
kendisine neden ameliyat yapılmadığı suali pek ala zihnimizden geçebilir.
Eğer bir ihmalin vücudu farz edilse bile bunu bütün Türk hekimlerine ve
Türk hekimliğine ait bir hata gibi göstermek asla doğru değildir. Çünkü böyle bir
zan ve iddia yasını ölünceye kadar taşımaya mahkum olduğumuz aziz arkadaşımıza
yeniden hayat vermeyeceği gibi tıpta da yeni bir diyagnostik sistemin
teessüsüne yardım edemez. Tıbbı eski zamanların kehanet ve yarı sihirbazlığı
nevinden yarı ilahi yarı şeytani bir bilgi yerine koymak ve ondan mümkün olmayan
şeyleri istemek tıbba karşı lüzumundan fazla ve adeta safdilane bir iman ve
itimattır.
Bilmek lazım gelir ki bütün müspet ilimler gibi tıp da tabiatın verdiği bir takım
doneler üzerine yapılan şahsi müşahadelere dayanır. Bu doneler ekseriye
son derece değişken olduğu gibi bu müşahadeler de aldatıcı olabilir. Bugün
matematiksel ilimlerin katiyeti bile şüphe ve münakaşaları davet etmektedir.
Kaldı ki tıp gibi ilkeleri vakıa ve tecrübeden ibaret olan bir ilim bize iki kere iki
dört eder katiyetinde hükümler verebile…
Bizce Necati’nin başına gelen facia Avrupa’da dahi herhangi bir hastanın
başına gelebilirdi. Çünkü tabii hadiseler, daha doğrusu tabiatte hüküm süren
kör kuvvetler pek çok defa beşeri tedbirlere galebe çalmaktadır.
Milliyet, 15 Ocak 1929