1929 polemikleri 'tıp tarihi notları' - Türk Tabipleri Birliği

79
1929 POLEMİKLERİ TIP TARİHİ NOTLARI
kaldığı için ölürken diğerine vaki veya şafi (koruyucu veya tedavi edici) olarak
neye serom yaptırmıyor ? Beklemek ne kadar tehlikeli ise serom da o kadar iyi
ve zararsızdır. Cahil olarak böyle mühim bir hizmeti kabul ettiği için tabiat biçareyi
pek ağır surette cezalandırmıştır.”
Köylülerin sıhhati hakkındaki yazı işte böyle bitiyor. Belediye reisinin bu kadar
şiddetle azarlanmasında çocuklarının ölümünden hekimi sorumlu tutmasının
payı büyük olsa gerektir. Hoca belki de meslektaşına öfkelenip hırsını cahil ve
tedbirsiz belediye reisinden çıkarmıştır. Kim bilir ?
Andre Stampar, Yugoslav sağlık örgütünün yanı sıra iki önemli kurumun da
yaratıcısıdır: Belgrad Merkez Hijyen Enstitüsü ve ölümünden sonra adı verilen
Zagreb Halk Sağlığı Okulu. İkinci Dünya Savaşı öncesinde üstlendiği Zagreb
Halk Sağlığı Okulu yöneticiliği görevini savaş yıllarındaki sürgün dönemi dışında
1958’de ölümüne kadar sürdürür. Bu kurumların bizdeki benzerleri Merkez
Hıfzıssıhha Enstitüsü ve Merkez Hıfzıssıhha Okulu’dur. Aynı amaçlarla, hatta
aynı yöntemlerle kurulmuşlardır. Oysa kaderleri aynı olmamıştır. Stampar’ın
Okul’unda savaş sonrasındaki on yılda her meslekten binlerce halk sağlıkçısı
yetiştirilmiştir. Ankara’daki Okul ise 1950’li yıllardan itibaren kaderine terkedilmiş,
amacına hizmet edecek biçimde yeniden örgütlenmesi için Nusret Fişek’in
yaptığı öneri ise reddedilmiştir.
Neden mi ? Belki de savaş sonrasında Yugoslavya sosyalizme, Türkiye ise
emperyalist batı kampına katılıp liberal ekonomiye geçtiği için. Kim bilir ?
KAYNAK
Mazhar Osman, Sıhhat Almanakı, Kader Matbaası, İstanbul 1933.
(Sağlık Toplum Siyaset dergisinin Ocak 2002 tarihli 8. sayısında yayımlanmıştır.)