1929 polemikleri 'tÄ±p tarihi notlarÄ±' - TÃ¼rk Tabipleri BirliÄi

More documents

Recommendations

Info

7 1929 POLEMİKLERİ TIP TARİHİ NOTLARI SUNUŞ Sağlık hizmeti ve tıp eğitiminin ana hedefleri, bunların niteliği ve yürütülmesi üzerinde geçtiğimiz kırk yıl boyunca yapılan tartışmalar günümüz tıp camiasının belleğinde önemli bir yer tutmaktadır. Sağlık Bakanlığı, hekim örgütleri, tıp fakültelerinin taraf olduğu bu tartışmalar, siyasi iktidarların tercih ettiği ekonomik-sosyal politikalar çerçevesinde biçimlenmiştir. Sağlık hizmetinin niteliği esas olarak 1960 sonrası sosyalizasyon uygulamasıyla canlı tartışmaların konusu olmuştur. Tez ve antitezler, ana hatlarıyla koruyucu sağlık hizmeti/kamusal hizmet, tedavi edici sağlık hizmeti/özelleştirilmiş hizmet olarak özetlenebilir. Tıp eğitimi üzerine tartışmalar ise 1980 sonrası yüksek öğretim politikalarının bu alandaki etkileri üzerine odaklanmıştır. Tıp eğitiminin yaygınlaştırılıp niteliğinin düşürülmesi olgusu üzerinde yoğunlaşan bu tartışmalarda, seçilen sağlık politikasıyla tıp eğitiminin içeriği arasındaki ilişki genellikle gözden kaçmıştır. Halen yaşayan kuşakların hafızalarında canlı olan bu tartışmalarının bir benzeri günümüzden yaklaşık yetmiş yıl önce de yaşanmıştı. Eğitim Bakanı Mustafa Necati Bey’in ani ölümüyle alevlenen iki polemikten biri esas olarak o dönemde yürütülen sağlık hizmetinin niteliği (ve belki de uzmanlık eğitimi), diğeri ise tıp eğitimi üzerinde yoğunlaşmıştır. Refik Saydam’ın politikalarına sinsi bir saldırıyla başlayan ilk polemik kişisel çekişme tonları da almasına rağmen esas olarak bu tema, yani Refik Saydam politikalarının eleştirisi üzerinde devam etmiştir. Bu saldırı, dönemin hükümeti tarafından savuşturulmuş, yürütülen sağlık politikaları üzerinde etki yapmamıştır. İkinci polemiğin tarafları ise ancak birkaç yıl sonra 1933 Üniversite Reformu ile hesaplaşmışlar, sorun gene hükümetin iradesi doğrultusunda çözümlenmiştir. O yılların tek hekim örgütü olan “Etibba Muhadenet -ve Teavün- Cemiyeti”nin * bu iki polemik sürerken Türk tıp camiası ve hekimlerine gazetelerde yöneltilen yakışıksız saldırılar karşısında gösterdiği ani, sert ve düzeyli tepki de dikkate değer. Gazeteler, BMM, tıp fakültesi, dönemin önde gelen yazar ve hekimleri ile meslek kuruluşları arasında sert, uzun süreli, ayrıntılı, bazan da mizah konusu olan bu iki polemiğin dönemin siyasi iktidarının tercihiyle Refik Saydam politikaları ve çağdaş üniversite lehine sonuçlanması, iktidar olgusunun sağlık politikalarının hayata geçirilmesindeki belirleyici rolünü göstermesi açısından öğreticidir. Bu çalışma hazırlanırken 1929 yılına ait metinlerdeki çok sayıda Osmanlıca sözcük, tamlama ve deyim günümüz Türkçesine çevrilmiştir. Türkçeleştirme, bugün artık kullanılmayan sözcüklerle sınırlı tutulmuş, metinlerin özgün anlatım özelliklerini bozmamak düşüncesiyle diğerlerine dokunulmamıştır. Araştırmacı- * Genellikle Etibba Muhadenet, birkaç yerde ise Etibba Muhadenet ve Teavün adlarıyla anılan bu Cemiyetin adı günümüz Türkçesine Tabipler Dostluk ve Yardımlaşma Derneği olarak çevrilmiştir. Ayrıntılı bilgi için bak. E. Kadri Unat, A. Arif Atlı: Türk Hekimleri Dostluk ve Dayanıma Derneği’nin Tarihçesi, İstanbul Tabip Odası, 1999, 64 s.
8 1929 POLEMİKLERİ TIP TARİHİ NOTLARI nın ekleri metinde parantez içinde italikle verilmiştir. Metne giremeyecek kadar uzun, ancak konuyla ilgili ve tıp tarihimiz açısından önem taşıdığı düşünülen bazı belgeler okuyucunun yararlanması amacıyla çalışmanın sonuna tam metin olarak eklenmiştir. Bu çalışmanın hazırlanması sırasında TBMM Kütüphanesinden yararlanmamı sağlayan arkadaşım Dr. Mehmet Gökalpay’a ve Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Kütüphanesi’nin tüm görevlilerine teşekkür ederim. Refik Saydam, Akil Muhtar Özden, Neşet Ömer İrdelp, M. Kemal Öke, Mazhar Osman Usman, Nazım Şakir Şakar, Fahrettin Kerim Gökay gibi ünlü hekimlerin, Hakkı Tarık Us, Mehmet Asım Us, Ahmet Haşim, Necmettin Sadak, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Falih Rıfkı Atay gibi ünlü gazeteci, yazar ve politikacıların karıştığı bu uzun süreli tababet tartışması, tarafların görüşlerinden alıntılarla sunulmuş değerlendirme ve yorum esas olarak okuyucuya bırakılmıştır. Tıp topluluğumuzun ilgi ve beğenisini kazanması dileğiyle… Dr. H. Zafer Kars Ankara, Aralık 2002
Page 1 and 2: 1929 Polemikleri Tıp Tarihi Notlar
Page 3 and 4: 2 1929 POLEMİKLERİ TIP TARİHİ
Page 7: 6 1929 POLEMİKLERİ TIP TARİHİ
Page 59 and 60:
58 1929 POLEMİKLERİ TIP TARİHİ
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83:
show all

1929 polemikleri 'tÄ±p tarihi notlarÄ±' - TÃ¼rk Tabipleri BirliÄi

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

1929 polemikleri 'tÄ±p tarihi notlarÄ±' - TÃ¼rk Tabipleri BirliÄi