PDF SAYI 24 - Hayat Online

More documents

Recommendations

Info

Gerçekler “<strong>Hayat</strong>”ýn Ýçinde Gizlidir 30 hayat Ocak-Januar 2008 / Muharrem 1429 biyografi varlýðýný gösterir. Nasýl ki azgýn bir denizde bir geminin yoluna devam etmesini akýl kabul etmiyorsa, kâinatýn da bilgi sahibi ve herþeye gücü yeten bir yaratýcýsýnýn olmamasýný kabul edemez. Ýþte bunlarý düþünerek her insanýn Allah’ýn var olduðunu idrak edebileceðini iddia eder Ýmam Azam. Kendisine dini bir davet ulaþmasa da, her yetiþkin ve akýllý insan Allah’a inanmakla yükümlüdür. Ebu Hanife’ye göre akýlla bilinemeyen bir þey varsa o da, Allah tealanýn isim ve sýfatlarýdýr. Allah ancak kendine nisbet ettiði isim ve sýfatlarla nitelendirilebilir. Kader konusunda Ebu Hanife, kâinatta meydana gelen her þeyin ilahi takdir ve kazaya göre meydana geldiðini ifade eder. Ama Allah teala ne müminleri imana, nede kafirleri küfre zorlamýþtýr. Herkese kendi fiillerini kendi iradeleri ile gerçekleþtirme imkanýný vermiþtir. Kullarýn fiillerini yaratan Allah’týr, kullar ise fiil yapmayý diler ve o dilediði fiili icra eder. Her ne kadar bu açýklamalarý getirse de, Ýmamý Azam insan aklýnýn kader konusunu tam olarak idrak edemeyeceðini savunur. Nasýlki gözün güneþe bakmasý mümkün deðilse, aklýn da kader ve kullarýn fiili konusunu nihaî bir çözüme kavuþturamayacaðýný düþünür. Ýman konusunda Ýmam bilgi, tasdik ve ikrarýn gerekliliðin savunur. Bir insanýn iman edebilmesi için onun her türlü þüpheden arýnmýþ kesin bir bilgiye sahip olmasý ve bu bilginin doðruluðunu kesin olarak tasdik etmesi gerekir. Ayrýca bu bilginin varlýðýný ve tasdikini sözlü olarak ifade edilmesini, ikrar edilmesini þart koþar. Ameli ise, diðer mezheplerin aksine, imanýn cüzünden saymamýþtýr. Ameller Ebu Hanife için, dini hayatta imandan sonra yer alan unsurlardýr. Kiþi namaz kýlýp oruç tuttuðu için Allah’a ve Peygambere iman etmez, Allah’a ve Peygamber’e iman ettiði için bu amelleri yerine getirir. Ýmam-ý Azam’ýn Fýkýh’taki görüþleri Þüphesizki Ebu Hanife’nin hayatýn içinde kalan kiþiliði en çok Fýkýh alanýndaki görüþlerine yansýmýþtýr. Ýmam-ý Azam fýkhý “kiþinin dünya ve ahirete fayda veya zarar göreceði hususlara iliþkin hususlarý bilmesi” olarak anlamýþtýr. Her ne kadar Ebu Hanife, metot konusunda herhangi bir eser kaleme almamýþ olsa da, sorunlara getirdiði çözümlerden, sorulara verdiði fetvalardan kendinden sonra gelen alimler kendisinin içtihad metodunu tesbit etmeye çalýþmýþlardýr. Temel metodu olarak þüphesiz kendisinin þu ifadesini alabiliriz: “Biz önce Allah’ýn kitabýnda olaný alýrýz. Onda bulamazsak ashabýn ittifak ettiðini benimseriz, ihtilaf etmiþlerse dilediðimizin görüþünü alýrýz. Baþkalarýnýn görüþlerini onlara tervih etmeyiz. Ancak tabiin alimlerine gelince onlarýn ictihadlarýna baðlý kalmayýz. Onlar gibi biz de ictihadda bulunuruz. Aralarýnda müþterek illet bulununca bir hükmü diðerine kýyas ederiz.” Ýçtihadlarýnda Ýmam özellikle kýyas metodunu çok sýk kullanmýþtýr. Bunda bulunduðu çevrenin etkisi büyüktü. Kýyasý ve genel manada içtihadý Ebu Hanife belirsiz bir þekilde deðil, belli kurallara baðlý kalarak ve bir “Ýçtihad þûrasý” þeklinde iþlev gören ders halkasýnda iþtiþare ederek kullanýyordu. Her ne kadar Ýmam Azam hadis konusunda meþhur muhaddisler kadar uzman olmasa da, ilim meclisinde birçok hadis hafýzý bulunmakta idi. Özellikle delil olarak kullandýðý hadislerin sayýsý bazý iddialarýn aksine yüksektir. Kendisine bir meselenin arzedilmesinden sonra Ebu Hanife, önce talebelerine bu konuda bildikleri hadisleri ve sahabilerin sözlerini sorar, sonra kendi bildiði rivayetleri nakleder. Talebelerinin konu ile alakalý görüþlerinide dinledikten sonra, kendisi meseleyi hükme baðlardý. Konu hakkýnda herhangi bir hadis yada sahabi sözü bulunmadýðý zaman, kýyasa, o da mümkün olmadýðý zaman istihsana giderdi. Kullandýðý Hadisler konusunda Ýmam-ý Azam bazý sýhhat þartlarý ileri sürmektedir. Bu þartlarý taþýmayan hadislerle amel etmez ve onlarla hüküm vermezdi. Peygamberimizin hayatýný ve hadislerini öncelik ve sonralýk açýsýndan inceler ve özellikle hayatýnýn son döneminde söylediði hadisleri delil alýrdý. Bu nedenle de birbirleri ile çatýþan hadisleri uzlaþtýrmaya deðil, sonradan sadýr olan hadisin kendinden önceki hadisi nesh ettiðini düþünürdü. Ama kýyas ile fetva verdiði bir konuda fetvasýna aykýrý bir sahih hadis nakledildiðinde görüþünden vaz geçmekten imtina etmez, hadise aykýrý görüþünü terk ederdi. Tek silsileden rivayet edilmiþ hadisleri (ahad) Kur’an’ýn hükümleri, Ýslam fýkhýnda yerleþik genel ilkeler ve Peygamberimizin meþhur sünneti ile karþýlaþtýrýr ve öyle deðerlendirirdi. Özellikle geniþ bir toplumun önünde meydana gelmiþ ve bu sebebten dolayý çok sayý kiþi tarafýndan bilinmesi ve rivayet edilmesi gereken olaylarý rivayet eden ahad hadisleri delil olarak kabul etmemiþtir. Bunun manasý ise bazýlarýnýn iddia ettiði gibi hadise önem vermemesi deðil, birçok kiþi olaya þahit olmasý gerektiði halde, sadece bir tarikten rivayet edilen haberi sýhhatine güvenmemesinden kaynaklanýyor. Ayrýca ravisi fakih olmayan hadislerde kýyasa baþvurduðu, Kur’an’ýn açýk ve özel hükümleri ve ilkelerine ters düþen haber-i vahidi, ve rivayet ettiði hadise aykýrý davranan ravinin hadisini delil olarak almadýðý rivayet edilir. Genel metodu itibari ile Ebu Hanife her zaman Hadis ve sahabi sözü ile amel etmeyi tercih etmiþtir. Ancak bunlarýn olmadýðý yerde kýyasa gitmiþ, eðer kýyas ile vardýðý hüküm dinin ruhuna, genel prensip ve amaçlarý ile uyuþmazsa ilk bakýþta görülemeyen, kaynaklarda yatan temel illeti kavrar ve bu delile dayanarak istihsan metodu ile içtihadda bulunurdu. Talebeleri kýyaslarý konusunda kendisi ile tartýþmaktan çekinmedikleri halde, ihtihsan yaptýðýnda ise kendisi ile tartýþmaya tereddüt ederlerdi. Ebu Hanife’nin ilim tahsilinde önce ve hatta ilimle uðraþtýðý dönemde de ticaret hayatýnýn içinde bulunmasý, kendisine insanlarýn problemlerini yakýndan tanýma fýrsatýný vermekteydi. Bu da tabiiki insanlar tarafýndan içtihatlarýnýn kabul görmesini saðlamaktaydý. Kendisinin farklý kültür ve geleneklerin biraraya geldiði bir çevrede yaþamasý, halkýn muamelatýný ve örfünü, dinin temel ilke ve esaslarýna muhalif olmama þartý ile dikkate almasý, farklý yorum ve içtihatlara gitmesine sebep olmuþtur. Böylece Ýmam-ý Azam “kendisine intikal ettirilen fýkhi kurallarý, görüþleri, ayet ve hadislerle ilgili yorumlarý içinde bulunduðu ortam, insanlarýn ihtiyacý ve dinin genel ilke ve amaçlarý açýsýndan yeniden deðerlendirme, sýnýrlý naslarla sýnýrsýz olaylar, naklin hükmü ile aklýn yorumu, hadisle re’y arasýnda makul bir ahenk kurma imkanýný yakalamýþtýr.” Ebu Hanife, Muhammed Ebu Zehra, Ankara 2002, 31. Ebu Hanife, Muhammed Ebu Zehra, Ankara 2002, 211. Mustafa Uzunpostalcý; DÝA, X, 135. Mustafa Uzunpostalcý; DÝA, X, 137. Hessen Eyaleti’ndeki baþörtüsü ile ilgili kanuni düzenlemelerin diðer eyaletlere oranla daha geniþ olduðu kaydedilirken, sözkonusu düzenlemenin kamuya ait okullarda öðretmenlerin yanýsýra tüm memurlar için baþörtüsü yasaðý getirdiði kaydedildi. Buna göre tüm öðretmenler ve memurlarýn kamu hizmeti verirken siyasi, dünya görüþü ve dini açýlardan tarafsýz davranmalarý gerektiði belirtiliyor. Ancak Hessen eyaletindeki kanunun tarafsýzlýðý zedeleyici kýyafet, Hessen Eyaleti Devlet Yüksek Mahkemesi baþörtüsü yasaðýna karþý açýlan davada red kararý verdi Hessen Eyaleti Devlet Yüksek Mahkemesi kamu hizmetinde çalýþa memuralara yönelik baþörtüsü yasaðýnýn anayasaya uygunluðunu onayladý. Karar beþ oya karþýn altý oy ile kabul edilirken, beþ hakim yasaðý getiren yeni kanuni düzenlemelerin büyük ölçüde Hessen anayasasý ile baðdaþmadýðý yönünde görüþ bildirdiler. “Devletin tarafsýzlýðýnýn güvenceye alýnmasýna dair kanun” adýný taþýyan yeni düzenleme 2004 yýlýnda CDU tarafýndan Eyalet meclisine getirilmiþ ve meclis tarafýndan onaylanmýþtý semboller veya diðer unsurlarý yasaklamasýna raðmen, Hessen’in Hristiyan veya batýnýn hümanist gelenekler ile ilgili sembolleri açýkça serbest býraktýðý belirtiliyor. Bu arada kanunla ilgili kontrol sürecinde sözkonusu kanunla ilgili Hessen Eyalet avukatý Prof. Dr. Ute Sacksofsky kanunun temel haklar noktasýnda din ve dini yaþama özgürlüðüne, kamu iþlerinin herkese açýk olmasý, kadýn erkek eþitliði gibi ilkelere aykýrý olduðu gerekçesiyle dava açmýþtý.
sempozyum Ýslam Toplumu Millî Görüþ (IGMG), Almanya’nýn eski baþkenti Bonn’da düzenlediði “Kargaþanýn Kavramlarý ve Kavramlarýn Kargaþasý” isimli sempozyumda, Müslümanlarýn benlik ve dünyayý algýlamalarýný tartýþmaya açtý. Sempozyum’da özellikle bu tür tartýþmalarda kullanýlan kavramlara, bu kavramlarýn oluþumu ve kullanýmýna dikkat çekildi. 200’ün üzerinde katýlýmcýnýn geldiði sempozyum, Bonn’daki Gustav- Stresemann-Enstitüsü’nde yapýldý. Sempozyumun selamlama konuþmasýný IGMG Genel Baþkaný Yavuz Çelik Karahan yaptý. Karahan, “Ýslam artýk Almanya’nýn ve Avrupa’nýn bir gerçeði haline geldi” tesbitini seslendirirken, “Dünya kamuoyunun dikkati uzun zamandan beri Ýslâm dini ve Müslümanlar üzerine odaklanmýþ durumda” diyen Karahan, Müslümanlarýn dahi, bu konularý tartýþýrken, kullandýklarý kavramlarýn arka planýný ciddî manada sorgulamadýklarýný ifade etti. Karahan konuþmasýna devamla “Kullandýðýmýz kavramlar kendi iç dünyamýzýn dýþa yansýmasý, kelimelere dökülmesidir. O halde herhangi bir konuda birþeyler söylemeden önce, kavramlarýmýzýn kendi anlam dünyamýzý ne kadar ifade ettiðini iyi düþünmek zorundayýz” dedi ve bunun ister istemez, “Biz kimiz?” ve “Nerede duruyoruz?” sorularýný ve arkasýndan muhasebesini de beraberinde getirdiðini ifade etti. “Dolayýsýyla bu konularý gündeme taþýmak, modern dünyada yaþayan biz Müslümanlarýn, içinde yaþadýðýmýz dünyaya karþý bir süredir geliþtirmeye çalýþtýðýmýz fikrî ve pratik tutumlarýn bir muhasebesi anlamýna” geldi diyen Karahan, “Müslümanlarýn, kullandýklarý kavramlarý dahi tartýþmaya açmalarý, zayýflýðýn ve güvensizliðin deðil, bilâkis kendilerine olan özgüvenlerinin bir iþaretidir” dedi. Karahan ayrýca böylesi bir sempozyumla amaçlarýnýn “akýp giden gündem karþýsýnda acele ve hazýr cevaplar ye- Gerçekler “<strong>Hayat</strong>”ýn Ýçinde Gizlidir hayat Ocak-Januar 2008 / Muharrem 1429 31 Kargaþanýn kavramlarý, kavramlarýn kargaþasý IGMG’nin düzenlediði sempozyumda kavramlar tartýþýldý tiþtirmek yerine, doðru sorularý sorarak insanlarý düþünmeye sevketmek” olduðunu ifade etti. Karizmanýn sürdürülmesi ve rutinleþmesi Sempozyumun açýþ konuþmasýný 1993 yýlýndan beri Bosna-Hersek Baþmüftülüðü (Reisu’l Ulema) görevine devam eden Prof. Dr. Mustafa Çeriç yaptý. “Burada olmamý, Ýslam Toplumu Millî Görüþ’e ülkem Bosna-Hersek için yaptýðý herþey için þükranlarýmý sunmak için deðerlendirmek istiyorum. Bu konuyu Bonn’da tartýþmamýz ilginç. Belki de Avrupa’da alimlerimizin arasýnda var olan bazý kafa ve konsept karýþýklýklarýna bazý çözüm önerileri getirebilmemiz, iyiye bir iþarettir” þeklinde konuþmasýna baþlayan Çeriç, konuþmasýnda Akide, Þeriat ve Hilafet konularýna ve bunlarýn Müslümanlar üzerindeki önemine deðindi. Daha geçen yüzyýlda Þeyh Þeltut gibi, Ýslam’ý sadece Akide ve Þeriat’tan oluþtuðunu söylerken, bugün Akide, Þeriat ve Hilafet/Ýmamet’ten oluþan bir Ýslam’dan bahsettiðimizi tesbit eden Çeriç “Akide, Þeriat ve Hilafet’in tam olarak anlamadýðýmýz ve sürekli yanlýþ kullandýðýmýz üç temel konsept” olduklarýný ifade etti. Çeriç tesbitlerine þöyle devam etti: “Akide bireysel bir inanç ifadesidir. Ýtikad konsunda Müslümanlarýn çoðunluðunun bir sorunu yok. Çünkü, Ýslam en kolay anlaþýlabilir ve bilinebilir inanç temellerine sahip. Bazý âlimlerin Akaid’i zorlaþtýrmaya çalýþmalarýna bu açýdan bir anlam veremiyorum. Akaid, bireysel bir konu iken, Þeriat ise toplumsal bir konu. Þeriat, ayný zamanda, her zaman ahlak ile baðlantýlýdýr ve ahlak sadece bireysel bir mesele deðildir. Ahlak’ta, her zaman öteki ile olan iliþki önemlidir. Þeriat ise, Akaid gibi bireysel tutumlarýmýzý ve dünya algýlarýmýzý belirlediði gibi, baþkalarýna karþý sergilediðimiz toplumsal tutumlarýmýzý da belirler.” Þeriat’ýn geri gelmesinin gerekliliðinden bahsetmediðini ifade eden Çeriç, bu söylenenler baðlamýnda Ýmamet’in hangi anlama geldini sorguladý. “Ýmamet tarihtir. Akide ve Þeriat ise aþkýndýr. Akidemizin ne olmasý gerektiðini bize Allah teala bildirmiþtir. Þeriat ise, onu Tevrat, Ýncil ve Kur’an’da bulabilmemiz açýsýndan aþkýndýr. Þeriat, bir nevi Allah ile aramýzda olan bir mîsaktýr/sözleþmedir. Ama Hilafet ile Ýmamet, bize býrakýlmýþ tarihimizdir; davranýþlarýmýzýn ve icraatlarýmýzýn tarihi. Ve genelde de, bu alanda baþarýsýz olmaktayýz. Çünkü Ýmamet’in yapýlanmaya, sosyolojiye, bir toplumun nasýl organize edileceði hakkýnda bilgiye ihtiyacý var.” Çeriç, Hamid Habbaþi’nin, Peygamberimiz’in karizma sahibi olduðuna dair ifadesini kabullendiðini ifade etti. “Karizmanýn rutinleþmesi, tarihte, Sünnîlerin yolu oldu, Þiî’lerse yaþayan karizmayý sürdürmeye çalýþtýlar. Haricîler ise, karizmayý daðýtma yolunu tuttular. Sünnîler karizmanýn rutinleþmesi, sürekli kurumsallaþmasý yolunda baþarýsýz oldular, çünkü yoðun bir þekilde sekülerleþtiler. Þiîler, karizmayý yaþatabildiler, ama onlar da azýnlýk olarak. Ve Haricîler bugün farklý þekillerde tekrar sahneye çýkmaya baþladýlar. Tarihte Sünnîler, Ýmamet kurumunu yerleþtirmede baþarýsýz olduklarýndan, Þiîler karizmayý yaþatma yolu ile ortaya çýktýlar. Þiîler’in de hakim bir pozisyona sahip olamadýklarýndan, bugün biz, Haricilerin “daðýtýlmýþ karizma” düþüncesi ile karþý karþýyayýz. Ve Avrupa’daki bizler, bunun en iyi örneðiyiz. Çünkü, bizi Avrupa’da kimse birleþtiremez. Bu açýdan bakýldýðýnda hepimiz Haricîyiz. Zira, karizmanýn kurumlaþmasýný, Sünnet’i kabul etmiyoruz.” Çözüm olarak Çeriç, Sünnîlerin ve Þiîlerin biraraya gelerek, Sünnîlerin karizmanýn nasýl yaþatýlabileceðini Þiîlerden, Þiîlerin de karizmanýn nasýl kur umsallaþtýrýlacaðýný Sünnîlerden öðrenmelerinin gerekliliðini savundu: “Haricî mantýðýný ancak böyle aþabiliriz.” Dr. Mustafa Çeriç, Þeriat kavramýný, Asifa Kureyþi’nin çalýþmasýndan yola çýkarak tarif etmeye çalýþtý.
Page 1 and 2: Kargaþanýn kavramlarý, kavramlar
Page 3 and 4: editörden Sevgili dostlar! Gazetem
Page 5 and 6: dosya Ýslam Peygamberi Hz. Muhamme
Page 7 and 8: dosya Temsilci farký Almanya Türk
Page 9 and 10: dosya Bu yazýmda sizlere, çok yay
Page 11 and 12: dosya Ohne Zweifel hatte es der Dez
Page 13 and 14: özel köþe Almanya Federal Cumhur
Page 15 and 16: dosya Almanya Hristiyan Demokrat Bi
Page 17 and 18: dosya ... O Ýstiklal Marþýmýz
Page 21: dosya Gerçekler “Hayat”ýn Ý
Page 24 and 25: Gerçekler “Hayat”ýn Ýçinde
Page 38: Gerçekler “Hayat”ýn Ýçinde

PDF SAYI 24 - Hayat Online

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?