Hazar Raporu - Issue 01 - Fall 2012
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
imzalanmasıyla birlikte Rusya ve İran<br />
da proje ile ilgilenmeye başlamışlardır.<br />
TANAP üzerinden yıllık ekstra 6 milyar<br />
metreküp gaz ile birlikte Türkiye, gelecekte<br />
Rusya ve İran gazına bağımlı olmaktan<br />
kurtulmayı hedeflemektedir. Türkiye<br />
gaz ihtiyacının artmasından tedirgin<br />
olmaktadır. Bu sebeple enerji politikası<br />
uzun süreli enerji temininin sağlanmasına<br />
yöneliktir.<br />
Türkiye ekonomik sebeplerden ötürü<br />
İran ve Rusya’dan alınan gazın artışına<br />
tahammül edebilecek durumda değildir.<br />
İran, Türkiye’ye, Türkiye’nin gaz faturasını<br />
yıllık 800 milyon ABD Doları artıracak<br />
şekilde, bin metreküpüne 585 dolar talep<br />
ederek gaz satmaktadır. Bin metreküplük<br />
doğal gazın uluslararası piyasadaki<br />
değeri 400 dolar civarındadır. Dahası,<br />
Tahran’la Ankara arasında gaz ticaretine<br />
ilişkin sorunlardan bir tanesi de “al ya<br />
da öde” şartıdır. TANAP anlaşmasının<br />
imzalanmasından sonra İran gaz fiyatlarını<br />
505 dolardan 585 dolara 4 çekmiştir ki<br />
bu rakam Türkiye’nin ödediği en yüksek<br />
ücrettir.<br />
Şubat ayında Türkiye Cumhuriyeti<br />
Enerji Bakanı Taner Yıldız’ın açıkladığı<br />
üzere, Türk topraklarında aynı istikameti<br />
takip eden Nabucco ve TANAP<br />
projelerinin olası birleşmelerini Türkiye<br />
destekleyecektir.<br />
Yukarıda da bahsedildiği üzere,<br />
Azerbaycan, Türkmenistan ve Avrupa<br />
Komisyonu arasında kurulan Trans-<strong>Hazar</strong><br />
Gaz Hattı’na ilişkin birkaç ay önceki üç<br />
4 http://www.byegm.gov.tr/yabanci-bultenler.aspxd=15.03.2<br />
<strong>01</strong>2&pg=2&ahid=5<strong>01</strong>89&act=3<br />
taraflı yoğun müzakere gibi, bu iki projenin<br />
birleştirilmesiyle birlikte Şah Deniz<br />
projesi de yoğun bir değerlendirmeye tabi<br />
tutulmaktadır. Her ne kadar eski Türkmen<br />
yönetimi tarafından Azerbaycan’a ilişkin<br />
Kapaz/Serdar sahası ile alakalı ihtilafta<br />
uluslararası mahkemeye gitme iddiaları<br />
öne sürülse de konu ile ilgili müzakereler<br />
askıya alınmıştır.<br />
Rusya ise iki “kardeş” ülke arasında<br />
anlaşma sağlanması için tavrını<br />
belirlemiş durumdadır ve Ankara’yı<br />
Azerbaycan’dan daha fazla gaz alması<br />
durumunda kışın ihtiyaç duyulabilen<br />
ekstra gazı sağlamamakla tehdit etmiştir.<br />
Türkiye, yakın zamanda Rus gazına<br />
ilişkin bir indirim sağlayıp gazın fiyatını<br />
400 dolara 5 çekmiştir. Bu rakam aslında<br />
Avrupa piyasalarındaki ortalama fiyattır.<br />
Türkiye’nin ekonomik olarak en uygun<br />
aldığı gaz 330 dolarla Azerbaycan gazıdır.<br />
Netice itibarıyla, Türkiye Şah Deniz gaz<br />
ihracını artırmayı hedeflemektedir.<br />
Rusya politik alanda da tepkisini<br />
göstermiştir. 2<strong>01</strong>2 Haziran’ında<br />
Aşkabat’tan yapılan açıklamalara<br />
göre, Kapaz/Serdar sahasına ilişkin<br />
uyuşmazlık, Uluslararası Adalet<br />
Divanı’na taşınacak ve daha da<br />
önemlisi Azeri yetkililer sahaya ilişkin<br />
ifadelerinden dolayı dava edilecektir.<br />
Rusya’nın tıpkı İran gibi Aşkabat<br />
üzerinde politik ve ekonomik baskısı<br />
söz konusudur. Unutmamak gerekir ki<br />
Türkmenistan; Rusya yahut İran’ın gizli<br />
onayı dâhilinde hareket etmektedir.<br />
5 http://www.todayszaman.com/news-270575-turkey-eyessolution-as-iran-insists-on-unfair-gas-price.html<br />
14
Change language