cezasizlik_sorunu
cezasizlik_sorunu
cezasizlik_sorunu
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Birliği’ne üyelik ajandasıyla hız kazanan ve<br />
son yıllarda “demokratikleşme” adı altında<br />
devam eden mevzuat reformlarına, askeri<br />
vesayetin kaldırılması yönündeki adımlara ve<br />
derin devletle hesaplaşma arzusunu dışa vuran<br />
ya da “işkenceye sıfır tolerans” gibi dillerden<br />
düşürülmeyen siyasi söylemlere karşın;<br />
halen, yaşam hakkının ihlali, insanlık dışı ya<br />
da aşağılayıcı muamele veya işkence yasağına<br />
dair ihlallerin mevcut durumu kaygı vericidir. En<br />
ciddi sorunlardan biri ise, hem yakın zamanlarda<br />
gerçekleşen hem de 90’lı yıllarda hatta bunun da<br />
öncesinde işlenen ağır insan hakları ihlallerine<br />
ilişkin hesap verebilirliğin olmayışıdır.<br />
A- DERİN DEVLETLE<br />
HESAPLAŞMA<br />
GİRİŞİMLERİ VE<br />
HAKİKATE ULAŞMA<br />
KONUSUNDAKİ<br />
ENGELLER<br />
Bir derin devlet yapılanması olarak, devlet<br />
kurumları içinde siyasetçi-polis-mafya<br />
arasındaki ilişkiler ağı üzerinden hukuka aykırı<br />
eylemler gerçekleştiren bir çetenin varlığını<br />
ifşa eden Susurluk kazasının ardından başlayan<br />
soruşturma süreci, Başbakanlık Teftiş Kurulu<br />
ve TBMM Araştırma Komisyonu tarafından<br />
hazırlanan raporlarla devam etmiş ve bu sürecin<br />
sonunda “kolluk kuvvetlerinin PKK (Kürdistan<br />
İşçi Partisi) örgütüne karşı yürüttüğü mücadele<br />
bağlamında korucu, itirafçı ve özel harekat<br />
biriminden bazı kişilerin kurduğu suç örgütlerinin<br />
siyasi faili meçhul cinayetler işlediği ve zorla<br />
kaybetmeler gerçekleştirdiği ortaya konmuştur”. 3<br />
Susurluk davası, devlet içindeki yasadışı<br />
yapılanmanın mevcudiyetinin deşifre edilmesine<br />
ve bu örgütün sorumlu olduğu yasadışı ve keyfi<br />
infazların ve zorla kaybetmelerin akıbetinin<br />
3 Avşar, G ., Özdil, K., Kırmızıdağ, N. “Ergenekon’un Öteki Yüzü:<br />
Faili Meçhuller ve Kayıplar, Rapor Özeti”. 2013:3. http://www.<br />
tesev.org.tr/Upload/Editor/Ergenekon%20Yönetici%20Özeti.pdf<br />
araştırılması için bazı adımların atılmasına vesile<br />
olmuş; bunun yanı sıra bu davayla birlikte, hem<br />
örgütlenmenin siyasi bağlantıları hem de örgütün<br />
sorumlu olduğundan şüphelenilen ağır insan<br />
hakları ihlallerinin aydınlatılması bakımından<br />
siyasi irade eksikliğini gösteren önemli bir süreç<br />
yaşanmıştır. Türkiye bu davayla yakaladığı,<br />
derin devletle yüzleşmek ve hesaplaşmak<br />
fırsatını kullanamamış; yargılama süreci,<br />
kamuoyunun ve basının desteğine rağmen,<br />
büyük oranda dokunulmazlık ve cezasızlık<br />
tablosuyla noktalanmıştır. 4 Davanın en önemli<br />
sanıklarından biri olan ve örgütün faaliyetlerinin<br />
devam ettiği dönemde Emniyet Genel Müdürlüğü<br />
görevini yürüten Mehmet Ağar uzunca bir süre<br />
milletvekili dokunulmazlığı zırhıyla Susurluk<br />
kapsamında yargılanamazken, 11 yıl sonra<br />
geç gelen bir yargılamanın ardından Ankara<br />
11. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından beş yıl<br />
hapis cezasına çarptırılmış, bu cezanın bir yılını<br />
hapiste geçirdikten sonra, Nisan 2013’te kabul<br />
edilen 4. Yargı Paketi kapsamında öngörülen<br />
düzenlemelerden yararlanmak suretiyle<br />
denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak tahliye<br />
edilmiştir. Ağar suçlamaları reddederek, zor bir<br />
süreçte görev yaptığını ve bu süre içinde hep<br />
hukuk ilkeleri içinde hareket ettiğini savunmuş<br />
ve cezaevinde geçirdiği dönem boyunca dönemin<br />
belediye başkanının da belirttiği gibi adeta bir<br />
“konuk” sıfatıyla ağırlanmış, Ağar’ı ziyarete<br />
gelen üst düzey iş adamları ve siyasetçiler için<br />
cezaevinin yanına helikopter pisti yapılmıştır. 5<br />
Susurluk davasının ardından Türkiye’de bu kez<br />
askerler tarafından gerçekleştirilen yasadışı<br />
eylemler üzerinden yürüyen yeni bir derin devlet<br />
tartışması 2006’da açılan Şemdinli davası ile<br />
başlamıştır. 2005 yılında Şemdinli’de Umut<br />
Kitabevi’ne yapılan bombalı saldırı sonucu<br />
Jandarma İstihbarat Teşkilatı ve Terörle<br />
Mücadele (JİTEM) 6 elemanı iki astsubay ve<br />
4 Erdal, M. “Herkesin Yargısı Kendine…” Demokratikleşme<br />
Sürecinde Basının Yargı Algısı. 2010:29. http://www.tesev.org.<br />
tr/assets/publications/file/Herkesin%20Yargisi%20Kendine%20<br />
02_2010.pdf<br />
5 “Ağar İçin Helikopter Pisti Yapıldı”. Radikal, 30 Haziran 2012.<br />
http://www.radikal.com.tr/turkiye/agar_icin_helikopter_pisti_<br />
yapildi-1092733<br />
6 “Terörle mücadele” adı altında devlet teşkilatı içerisinde<br />
14<br />
CEZASIZLIK SORUNU: SORUŞTURMA SÜRECİ
Change language