07 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü
07 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü
07 - çevresel etki değerlendirme planlama genel müdürlüğü
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
A.4. İLİN TOPOĞRAFYASI VE JEOMORFOLOJİK DURUMU<br />
Amasya İli’nin <strong>genel</strong><br />
topografik yapısı il ve ilçe<br />
merkezlerini çevreleyen ve sarp<br />
topografyayı oluşturan dağlık<br />
alanlar ile, bunların arasında düz<br />
ve engebesiz topografyayı<br />
oluşturan ovalar (Başlıca<br />
Geldingen, Suluova, Merzifon ve<br />
G.Hacıköy Ovaları) ile temsil<br />
edilir. İlin topografik olarak en<br />
sarp ve yüksek kesimi Akdağ<br />
olup, “ Taşlı Tepe” mevkii 2062<br />
rakımıyla zirveyi oluşturur.<br />
Şekil A.1: Amasya ilindeki dağların yüksekliği<br />
A.5. JEOLOJİK YAPI VE STRATİGRAFİ<br />
Amasya ve çevresi çok farklı jeolojik dönemlerde birbirinden çok farklı<br />
ortamlarda gelişmiş kaya toplulukları ile zengin ve oldukça karmaşık bir jeolojik<br />
yapıya sahiptir. Bölgede gözlenen kaya birimleri günümüzden yaklaşık olarak<br />
~430 milyon yıl önce oluşmuş ve başkalaşıma uğramış kayalardan günümüzde<br />
ovalarda çökelen alüvyona kadar uzanmaktadır.<br />
Amasya, Sakarya kıtası olarak isimlendirilmiş eski bir kıtanın doğu uzantısını<br />
oluşturan Tokat masifinin içerisinde yer alır. Tokat masifi, batıda Çankırı havzası,<br />
güneyde Neotetis okyanusunun sınırı, kuzeyde ise Kuzey Anadolu Fayı ile<br />
sınırlanır. Bölge, Pontidler olarak adlandırılan ve tüm Karadeniz şeridi boyunca<br />
izlenen dağ kuşağının bir parçasıdır.<br />
Günümüzden ~29 milyon yıl önce Karadeniz dağ kuşağı (Pontidler)<br />
yükselmeye başlamış ve devamında Kuzey Anadolu Fayının (~11 my) ve onun<br />
yan kollarının oluşmasıyla birlikte bölgenin güncel coğrafyası (akarsular, ovalar<br />
ve dağlar) belirginleşmiştir. Bu durumun morfolojik ifadesi havzaların açılması ile<br />
havza sınırlarının yükselmesidir. Havzaların zaman içerisinde genişlemesi ve<br />
derinleşmesi ile birlikte havza içlerinde kalın bir çökel örtü oluştururken, havza<br />
kenarlarında ise eskiden günümüze akarsu ve vadi sistemlerinin ürünü olan<br />
alüvyal yelpazeler oluşur. Amasya çevresinde büyük bir alan kaplayan genç<br />
havzalar (Suluova, Geldingen, Taşova ve Aydınca ovaları) bu dönemde<br />
oluşmuştur ve bunların içlerinde alüvyon çökelmesi hala sürmektedir.<br />
Bölge jeolojisi Paleozoyik yaşlı dayanıklı metamorfik (başkalaşım) kayalardan<br />
havza içlerinde ve akarsu yataklarında oluşmuş güncel zayıf birimlere kadar<br />
uzanan geniş bir yelpazede kaya topluluklarına sahiptir. Bu kaya toplulukları<br />
arasındaki sınırlar çoğunlukla eski tektonizmaya bağlı olan yapısal hatlar<br />
kontrolündedir. Güncel çökeller ise aktif faylarla kesilir. Bölgede yaygın olarak<br />
gözlenen ve geniş bir alanda yüzlek veren birimler;<br />
6
Change language