TÜRK TİCARET KANUNU (1) (2) Bu Kanun ile ilgili tüzükler için ...

2881b) Hesaba geçirilmeden imtina halinde:Madde 719 – Hesaba geçirilmek üzere çekilen bir çekin hamili; muhatabın, çek bedelini kayıtsız veşartsız alacak diye hesaba geçirmekten imtina veya ödeme yerindeki takas odasının, bu çekin, hamilin borçlarınamahsubedilmek kabiliyetini haiz olmadığını beyan etmiş olduğunu ispat ederse müracaat haklarını kullanabilir.B) Ödemeden imtina:I - Hamilin müracaat hakları:Madde 720 – Vaktinde ibraz edilmiş olan çekin ödenmemiş olduğu ve ödenmeden imtina keyfiyeti:1. Resmi bir vesika ile (Protesto);2. Muhatap tarafından, ibraz günü de gösterilmek suretiyle, çekin üzerine yazılmış olan tarihli birbeyanla;3. Bir takas odasının, çek vaktinde teslim edildiği halde ödenmediğini tesbit eden tarihli bir beyanı ile;sabit bulunduğu takdirde hamil; cirantalar, keşideci ve diğer çek borçlularına karşı müracaat haklarınıkullanabilir.II - Protesto:Madde 721 – Protesto veya buna muadil olan tesbit, ibraz müddetinin geçmesinden önce yapılmalıdır.İbraz keyfiyeti müddetin son gününde vukubulursa protesto veya buna muadil tesbit, mütaakıp işgününde de yapılabilir.III - Müracaat hakkının şümulü:Madde 722 – Hamil, müracaat yoliyle:1. Çekin ödenmemiş olan bedelini;2. İbraz gününden itibaren yüzde on faizini;3. Protestonun veya buna muadil olan tesbitin ve gönderilen ihbarnamelerin masrafları ile diğermasrafları;4. Çek bedelinin binde üçünü aşmamak üzere komüsyon ücretini; istiyebilir.IV - Mücbir sebepler:Madde 723 – Kanunen muayyen olan müddetler içinde çekin ibrazı veya protesto yahut buna muadiltesbitin yapılması; bir devletin mevzuatı veya her hangi bir mücbir sebep gibi aşılması imkansız bir maniyüzünden mümkün olmamışsa bu muameleler için muayyen olan müddetler uzar.Hamil mücbir sebepleri gecikmeksizin kendi cirantasına ihbar etmeye ve bu ihbarı çeke yahut bir alonjaişaretle beraber altına yerini ve tarihini yazarak imzalamaya mecburdur. 635 inci madde hükümleri burada datatbik olunur.Mücbir sebeplerin ortadan kalkmasından sonra hamil çeki gecikmeksizin ödeme maksadı ile ibraz veicabında protesto veya buna muadil tesbiti yaptırmaya mecburdur.Mücbir sebepler; hamilin ibraz müddetinin bitiminden önce olmak şartiyle, mücbir sebep keyfiyetinikendi cirantasına ihbar ettiği günden itibaren on beş günden fazla devam ederse çekin ibrazına ve protestokeşidesine yahut buna muadil tesbite lüzum kalmaksızın müracaat hakkı kullanılabilir.Hamilin veya çeki ibraza veya protesto çekmeye yahut buna muadil tesbit yaptırmaya memur ettiğikimsenin sırf zatlarına ait olaylar mücbir sebeplerden sayılmaz.