TÜRK TİCARET KANUNU (1) (2) Bu Kanun ile ilgili tüzükler için ...

2966b) Satış parasını indirme hakkı:Madde 1156 – Gönderilen mallar ile mukavelenin mevzuunu teşkil eden mallar arasında vasıf itibariylegörülen fark, alıcının malı kabul etmeye nesafet kaidesine göre zorlanamıyacağı derecede aşırı değilse alıcı,malları teslim almaya mecbur tutulur. Ancak, satış bedelinden bilir kişi tarafından takdir edilecek bir miktarınindirilmesini istiyebilir. Satış bedelinden indirilecek miktar, mukavelede aksine hüküm yoksa, boşaltmalimanındaki teamüllere göre tesbit olunur.4. Hususi haller:a) Tartı üzerinden ödeme:Madde 1157 – Satış bedeli tutarının, boşaltma zamanında tahakkuk edecek veya kabul edilecek tartıüzerinden ödeneceğine dair olan şart muteberdir. Bu suretle mukavele münderecatına göre muvakkat bir faturatanzim edilerek vesikaların ibrazında ödenecek olan para satış bedelinin yüzde yetmiş beşi ile doksanı arasındabir noksanla tayin olunur.Malların ulaştığı limanda taraflar veya acenta veyahut temsilcileri hazır olduğu halde usulü dairesindetartısı yapıldıktan sonra kati fatura tanzim olunur. İki fatura tutarları arasındaki fark, malların tesim alınmasıtarihinden itibaren sekiz gün içinde icabına göre alıcı tarafından ödenir veya satıcı tarafından kendisine geriverilir.b) "Tahminen" veya "katiyen muayyen miktar" kayıtları:Madde 1158 – Mukavelede "Tahminen" veya "Katiyen muayyen miktar" kayıtlı bulunduğu zaman satışbedeli aşağıda yazılı tarzda tayin olunup ödenir:Mukavelede "Tahminen" kaydı mevcutsa satılan mallar geminin tamamen hamulesine şamil olduğutakdirde kararlaştırılan miktardan yüzde on ve hamulenin bir kısmından ibaret bulunduğu takdirde yüzde beş,ziyade veya noksan olarak teslim olunabilir."Katiyen muayyen miktar" kaydı alıcıya mukavelede muayyen olan miktarın tamamını talep hakkınıbahşeder. Şu kadar ki; malların yolculuk sırasındaki firesinden veya deniz hasarları sebebiyle meydana gelennoksandan dolayı satıcı mesul olmaz.Her iki halde çıkacak olan noksan veya ziyade miktarın bedeli, malların gemiden çıkarıldığı gün veyerdeki rayice göre tayin olunup ödenir. Mamafih malların kısmen denize atılması veya deniz suyu ile ıslanarakağırlığının artması veya eksilmesi sebebiyle hakiki tartısının tesbiti mümkün olmazsa muvakkat fatura tutarıkatileşmiş olurDÖRDÜNCÜ KISIMDeniz Ödüncü MukavelesiA) Tarifi:Madde 1159 – Bu kanunun tatbikı bakımından deniz ödüncü bir mukaveledir ki, onunla kaptan, busıfatla, kanunun kendisine verdiği salahiyetlere dayanarak bir prim temin ve gemiyi, navlunu ve yükü veyabunlardan birini yahut birkaçını rehnetmek suretiyle ödünç para alır; ödünç veren kimse alacağını ancak rehingösterilen şeyler üzerinden tahsil eder ve bunu yalnız geminin, ödünç muamelesine sebep olan yolculuğunbiteceği yere ulaşmasından sonra istiyebilir.Kaptanın aynı zamanda geminin veya yükün yahut her ikisinin tek veya müşterek maliki olması veyadeniz ödüncü mukavelesini ilgililerin hususi talimatlariyle yapmış bulunması; bu kısmın hükümlerinin tatbikınemani teşkil etmez.