TÜRK TİCARET KANUNU (1) (2) Bu Kanun ile ilgili tüzükler için ...

2971yolculuk sırasındaki, gerekse yolculuktan sonraki bir gecikmeden meydana gelen (İşsiz kalma zararları gibi)gemiyi veya yükü ilgilendiren bütün zararlar veya ziyanlar ile bir müşterek avarya hareketinin dolayısiyleneticesi olan (Rayiç farkından meydana gelen ziyanlar gibi) zararlar hususi avaryadır.Hususi avaryanın gemiye ait olanına gemi maliki, yüke ait olanına yük sahibi katlanır.II - Tehlikeye sebebiyet veren kimsenin durumu:Madde 1181 – Tehlikenin üçüncü bir şahsın veya ilgililerden birinin kusurundan doğmuş olması,müşterek avarya hükümlerinin tatbikına mani olmaz. Şu kadar ki; böyle bir kusuru olan ilgili sadece kendiuğradığı zarar için herhangi bir tazminat isteyemiyeceği gibi sebep olduğu avarya garamesine iştirak edenlerinbu yüzden uğradıkları zararlardan da onlara karşı mesul olur.Tehlikeye gemi adamlarından birinin kusuru sebep olmuşsa, bundan donatan da 1947 ve 1948 incimaddelere göre mesul olur.III - Müşterek avaryadan sonra çıkan hususi avaryaların tesirleri:1. Garameye iştirak borcu üzerine:Madde 1182 – Kurtarılan bir şeyden dolayı avarya garamesine iştirak borcu, o şeyin sonradan hususiavaryaya uğraması halinde ortadan kalkmaz.2. Tazminat istemek hakkı üzerine:Madde 1183 – Müşterek avaryadan olan bir hasar sebebiyle tazminat istemek hakkı hasara uğrayanşeyin sonradan vukubulacak bir hususi avarya neticesinde tekrar hasara uğraması veya zayi olması ile değil,ancak sonraki kazanın önceki ile hiçbir ilgisi olmaması ve önceki zarar vaki olmasaydı dahi sonraki kazanın tekbaşına bu yeni zararı tevlit edebilecek mahiyette olması halinde ortadan kalkar.Bununla beraber sonraki kazanın vukuundan önce hasara uğramış olan şeyin sahibinin bunun eski halegetirilmesi için yapmış olduğu masraflardan dolayı tazminat istemek hakkı mahfuzdur.B) Müşterek avarya:I - Halleri:1. Denize yük ve sairenin atılması:Madde 1184 – Gemide mütat ticari teamüllere göre taşınmakta olan yükü, gemi kısımlarını veya gemialetlerini denize atma; gemi direklerini, çımaları veya yelkenlerini kesme; demirleri, demir halatları veyazincirleri bırakma yahut kesme; hallerinde gerek bizzat bu fedakarlıkların teşkil ettiği zararlar, gerek bufedakarlıklardan gemiye veya yüke gelebilecek diğer zararlar, hususiyle denize mal atmak üzere açılan ambarkapaklarından veya başka bir delikten ambara giren suların yapacağı zararlar, müşterek avarya garamesine kabulolunur.Daha önce denizciliğin tabii tehlikelerinden birinin tahakkuku ile kopmuş bulunan direk veya başkaeşyanın kırık ve döküntülerini kesme hallerinde meydana gelen kayıp ve zararlar müşterek avarya olarak kabulolunmaz.2. Geminin hafifletilmesi:Madde 1185 – Karaya oturmuş olan geminin hafifletilmesi bir müşterek avarya hareketi teşkil ettiğitakdirde, bunun için yükün, yakıtın veya kumanyanın hepsinin yahut bir kısmının mavnalara veya diğervasıtalara aktarılması halinde; mavnalar veya diğer vasıtaların kirası ile zikri geçen şeylerin aktarılmaları veyeniden gemiye yüklenmeleri sırasında gemiye veya kendilerine ve vasıtalarda yüklü bulundukları sırada yalnızkendilerine gelebilecek bütün zararlar müşterek avaryaya kabul olunur.