2004 YILI BÜTÇES‹N‹N UYGULAMA SONUÇLARI AÇIKLANDI ...

VERG‹DE GÜNDEMDünyadan VergiHaberleriDo¤a M‹RZAKanada Vergi ‹daresi ÖrtülüKazanç Uygulamas›n› TicariOlmayan ‹fllemlere de UygulamaTehdidinde BulunduKanada Gelir Vergisi Kanunun (Kanun)247. Maddesine 1997 mali y›l›n› izleyendönem için örtülü kazanç (transfer pricing)kurallar›n›n getirilmesinin ard›ndan,Kanadal› baz› vergi uzmanlar›, kurallar›nemsal bedele uygun olmayan ticari ifllemlerede uygulanabilme potansiyeli konusundaKanada Maliye Bakanl›¤›’na aç›klamalardabulunmufllard›. Örne¤in, Kanada’da yaflayanbir ebeveyn, Kanada d›fl›nda yaflayançocu¤una bir ev sat›n almas›, ya da bir iflkurmas›n› sa¤lamak üzere faizsiz kredisa¤layabilir. Faizsiz kredi, çocu¤a boflanm›flbir efl de dahil olmak üzere, alacakl› konumundakikiflilere karfl› bir koruma sa¤lad›¤›ndandolay›, bir arma¤ana oranla dahatercih edilir bir uygulamad›r. Kanada’dahediyeler üzerinden vergi uygulanmaz veancak çok spesifik durumlarda belirli biroranda bir yasal oran uygular.Buna alternatif olarak, Kanada’da mukimbir kifli, ülke mukimi olmayan bir tröste,ya da ülke mukimi olmayan bir aile ferdineait yabanc› bir flirkete faizsiz bir krediverebilir. Her durumda, Kanadal› krediveren, herhangi bir yat›r›m girdisi beklemiyordurve ticari amaçl› herhangi birmotivasyonu bulunmamaktad›r. Kanadaisnat kurallar› uyar›nca, bu tür faizsizkrediler, Kanada’da mukim herhangi birkifli, kurum ya da tröste, örtülü kazançkonusunda herhangi bir kayg› olmaks›z›n,sa¤lanabilmektedir. Bir efl ya da rüfltünüispat etmemifl bir çocuk, fon ödünç alankurumun hissedar› ise, flirket isnat kurallar›uyar›nca krediyi verenin isnat edilen iadeyibeyan etmesi gerekir. Di¤ere durumlardaise, isnat edilen bir faiz söz konusu de¤ildir.Söz konusu aç›klamalar Kanada MaliyeBakanl›¤›’na sunuldu¤unda bakanl›kyetkilileri, Kanada Vergi ‹daresinin (CRA)örtülü kazanç kurallar›n›n ticari olmayanifllemler üzerine uygulanmas› gibi birniyetlerinin olmad›¤›n› belirtmifllerdi. CRA,--Madde 69 ve Madde 245 de dahil olmaküzere—Madde 247’den önce yürürlüktebulunan vergiden kaç›nmaya iliflkin kurallar›n,ticari olmayan s›n›r ötesi ifllemlerehiçbir zaman uygulanmad›¤›n› ve benzerbiçimde, yeni kurallar›n da bu tür ifllemlereuygulanmayaca¤›n› belirtmifllerdi.Oysa öyle görünüyor ki, CRA vergi müfettifllerinin,geçmiflteki uygulamalar› de¤ifltirerekemsal bedele uymayan ticariolmayan s›n›r ötesi ifllemleri vergilendirmeyönünde bir ad›m atmalar› ihtimali oldukçayüksek. Geçti¤imiz aylarda ortaya ç›kanbir olay da bu görüflü do¤ruluyor. Söz konusuolayda, kendi kurumunun bütçe planlamas›n›nbir bölümlü olarak Kanada mukimibir mükellef, Kanada mukimi olmayan biraile ferdinin intifa sahibi oldu¤u Kanadamukimi olmayan bir kuruma faizsiz kredisa¤lam›flt›.Kanada Gelir Vergisi Kanunu’nun 247.Maddesinin 2. bendi uyar›nca, Kanadamukimi bir mükellef ile bu mükellefinemsal bedele uygun olmayan bir iliflki içindebulunan Kanada mukimi olmayan birkiflinin bir ya da birden fazla ifllemdebulunmalar› ve(a) ‹flleme kat›lan taraflar›n herhangi birineuygulanan flartlar›n ya da hükümlerin, emsalbedel üzerinden ifllem yap›lan herhangi birtarafa uygulanan flart ya da hükümlerdenfarkl› olmas›; ya da(b) Söz konusu ifllem ya da ifllemlerin,emsal bedel üzerinden ifllem yapan taraflararas›nda uygulanmas›n›n söz konusuolmad›¤› ve normal koflullar alt›nda, sözkonusu ifllem ya da ifllemlerin bir vergiavantaj›ndan yararlanman›n d›fl›ndaöncelikle iyi niyet çerçevesi içinde yap›ld›¤›kabul edilebiliyorsa;‹fllemde yer alan tutarlar, afla¤›da belirtilenkoflullar›n ortaya ç›kmas› durumunda,belirlenebilecek olan tutarlar›n tutarlar›na,ya da niteliklerine göre ayarlanabilirler:(c) Yaln›zca, yukar›da (a) alt-bendininuyguland›¤› durumda, ifllem ya da ifllemlerdeyer alan taraflara uygulanan flartlar›nya da hükümlerin, emsal bedel üzerindenifllem yapan taraflara uygulanabilecekflartlarla ya da hükümlerle ayn› olmas›durumunda; ya da(d) Yukar›da (b) bendinin uyguland›¤›durumda, taraflar aras›mda gerçekleflenifllem ya da ifllemlerin, emsal bedel üzerindenifllem yapan kifliler aras›nda, emsalbedel üzerinden ifllem yapan kiflilerin tabiolduklar› koflullar ve hükümlerle ayn›oldu¤u durumlardaEmsal bedel uygulamas›na göre ifllem yapantaraflar›n, faizsiz bir kredi ifllemine girmelerininsöz konusu olmayaca¤›na göre,Madde 247(2)(a)’n›n uygulanabilmesimümkün olmayacakt›r; zira, söz konusubentte, emsal bedel üzerinden ifllem yapantaraflar›n faizsiz bir kredi ifllemine girmeleridurumunda, söz konusu ifllemin matrah›n›ntespit edilebilece¤i varsay›lmaktad›r.Öte yandan, Madde 247(2) alt bend (b) debu duruma uygulanabilir bir madde de¤ildir;zira, faizsiz kredilerin emsal bedel üzerindenuygulanan ifllemlerin kapsam›nda yeralmamas›n›n yan›s›ra, yukar›da belirtilenolayda kredi aç›kça, vergi avantaj› sa¤laman›nd›fl›nda, öncelikle iyi niyet çerçevesindeuygulanm›flt›; bütçe planlamas› veaktiflerin korunmas› amac›yla uygulanm›flt›.Madde 247 alt bent (2)’nin bu durumauygulanabildi¤i kabul edilse bile, CRA’n›ngeçmiflte benimsemifl oldu¤u tav›r, buhükmün ticari olmayan bir duruma uygulanamayaca¤›yolunda idi. (Kanadal›)Uygulamac›lar ‹çin Gelir Vergisi Kanunukitab›n›n 26. bas›m›nda yer alan editörünnotlar›nda, 247(2). Bendin “ticari olmayandurumlara (örne¤in, Kanada’da mukim birebeveynden, Kanada d›fl›nda yaflayançocu¤una faizsiz kredi ödenmesi durumuna)uygulanabilece¤i” belirtilmekle birlikte,10MART 2005