tc süleyman demirel üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme ...

13Araştırmalar, fizyolojik ihtiyaçların doyumunun genelde para ile sadeceparanın kendisi ile değil, fakat alabilecekleriyle ilişkilendirildiğini göstermektedir.Her ne kadar ihtiyaçlar hiyerarşisi sistemine bakarak, diğer ihtiyaçların da parayladoyumuna ulaşılabileceği söylenebilirse de, bu faktörün değerinin, hiyerarşide yukarıdoğru çıktıkça azaldığı da açıkça görülmektedir. Örneğin; kişinin kendi kendisinesaygısı, satın alınamaz.Maslow’un ihtiyaçlar teorisi spesifik olarak işyerlerinde değil tüm çevreyeuygulanabilir. Yine de, bu teori yöneticiler için çalışılabilir bir motivasyon çerçevesisunar. Çalışanların yorumlarını, davranışlarını, kaliteyi, işin niteliğini ve kişiseldurumları analiz ederek, yöneticiler, çalışan bireylerin gidermek istediği ihtiyaçseviyesini belirleyebilir. Sonra yönetici çalışanların bu ihtiyaçlarını gidermelerinisağlayacak fırsatları iş ortamında yaratabilmek için teşebbüste bulunabilirler.Maslow’un yaklaşımında göze çarpan iki temel varsayım şu şekilde açıklanabilir:1. Gereksinimler davranışı doğurur, yönlendirir ve sürmesini sağlar.2. Gereksinimler hiyerarşik yapılardır.3. Alt seviyedeki gereksinim karşılanmadan, üst seviyedeki gereksinimininsanın davranışlarını etkilemesi düşünülemez.4. Karşılanmış bir gereksinim davranışları etkileyemez.1.4.1.2. Herzberg İki Faktör Teorisiİşgören motivasyonu üzerine yapılan bir diğer çalışmada frederick herzbergtarafından 1950’li yılların ikinci yarısında yapılmıştır. Teorinin konusu çalışantatmini ve tatminsizliğidir. Herzberg’in iki faktör teorisine göre; hijyen faktörleri,işgörenleri iş tatminsizliğine kapılmalarından korumak için gereklidir; fakat sadecemotivatörler çalışanların iş tatminlerini ve motivasyonlarını sağlar. Bu çalışmanınsonunda herzberg bir işyerinde çalışmayı etkileyen etmenlerin iki gruptatoplanabileceğini ve iki grubun da birbirinden bağımsız olduğunu ileri sürmüştür. 1919 Cengiz Üçok, Yönetim İlkeleri, Gazi Büro Kitabevi, Ankara, 1993, s. 123