tc süleyman demirel üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü işletme ...

17Herzberg’e göre asgari hijyen koşulları sağlanmazsa İşgören de tatminsizlikdoğar ama hijyen etmenlerindeki artışlar işgöreni motive edemez. Hijyen etmenlerisağlandıktan sonra işgöreni teşvik etmek için bunlar üzerinde ısrar etmek yerine,başarı, tanınma, gelişme gibi daha yüksek sıradaki ihtiyaçların tatminine yönelmekgereklidir.Herzberg’e göre iş tatminsizliğini önlemek için yapılan girişimler genelliklebaşarılı olmasa bile, sonucunda motivasyonu ve üretkenliği arttıran pozitif duygularuyandırır. Çalışanların hatırlanmak, saygı görmek ihtiyaçlarının gerçekleşmesiorganizasyon için çok önemlidir. Eğer organizasyon iş tatminini artıracak motiveedici unsurları sağlarsa, pozitif motive edici unsurların gücü üretkenliği arttıracaktır.1.4.1.3. Murray’ın Öğrenilmiş Gereksinimler TeorisiMurray (1938) insan davranışını fazlaca kontrol ettiğine inandığı bir dizigereksinimi (güdüyü) öne sürmüştür. Ona göre ihtiyaçlar, fizyolojik eksikliklerdendoğar ama oldukça durağan kişilik özelliklerini simgelemektedirler.Murray yaklaşımını “kişilikbilim” (personoloji) olarak adlandırmış vekişiliğin temel gereksinimlerini belirlemiştir. Yiyecek ve su gibi, iç organlardankaynaklanan gereksinimlerle pek ilgilenmeyen Murray psikolojik kökenligereksinimlere odaklanmıştır. Psikolojik kökenli gereksinimi, belirli bir koşuldabelirli bir şekilde tepki göstermeye hazır bulunma durumu olarak tanımlamıştır. 22Murray’e göre gereksinimler, araştırmacı tarafından gözlemlenebilecekolgular değildir. Gereksinimler ancak gözlemlenebilen davranışlardan çıkarılabilen,insan davranışlarını açıklamak için araştırmacı tarafından kurulan varsayımsalkuramsalyapılardır. Gereksinimler ise en iyi şekilde birtakım düşlerden, masallardançıkarılabilir. Ayrıca gereksinimler içsel eğilimler olmayıp öğrenilmiş davranışlardır.Murray’e göre gereksinimler hiyerarşisi genel geçer değil kişiseldir. Örneğin,çok sayıda yakın arkadaşınızın olması için bir gereksinim duyuyorsanız, sizin Yakınİlişki gereksinimiz vardır. Bu gereksinim, diğer insanların yakın ilişki gereksinimiylekarşılaştırıldığında çok olmayabilir; ancak sizin diğer gereksinimlerinize göre daha22 BURGER, J. M. (2006), Kişilik, Kaktüs Yayınları, İstanbul.