Kıbrıs'ta Mülkiyet ve Siyaset - PRIO

4 Kıbrıs’ta Mülkiyet ve Siyaset500’ün altına indi. Kalanların bir çoğu yaşlı insanlardı. Kıbrıs Rum tarafına göre bu durum, yinekuzeydeki yönetimin Kıbrıslı Rumlara karşı uyguladığı ‘aralıksız bir taciz, ayrımcılık ve baskıkampanyasının sonucu’ idi. 7Temmuz 1974 öncesinde, sonradan Türk kontrolüne girecek olan kuzeydeki Kıbrıslı Türklerinfiili nüfusunun 71,000 olduğu tahmin edilmektedir. Bu nüfusun 10,000 kadarı, aslında yenibölünme hattının güneyinde yer alan köylerden gelen, ancak 1963-64 dönemindekitoplumlararası çatışmalar sırasında yerinden edilmiş bulunan Kıbrıslı Türklerden oluşmaktaydı. 81974’te yeni hattın güneyinde yaşayan Kıbrıslı Türklerin pek çoğu ise, olayları izleyen bir yılboyunca güvenli bölge olarak gördükleri kuzeye (genellikle gizlice ve görünüşe göre zor vetehlikeli şartlar altında) geçmeye çalıştılar. 9 Ayrıca, Ocak 1975’te, Ağrotur’daki İngiliz üslerinesığınmış bulunan 9,000 kadar Kıbrıslı Türk (Türkiye üzerinden) kuzeye nakledildi. Böylece,güneyde kalan Kıbrıslı Türklerin sayısı Haziran 1975’te sadece 10,700 civarındaydı. Bunlarınçoğu, Eylül 1975’e gelindiğinde – 2 Ağustos 1975’teki III. Viyana Anlaşması’nın ardından –kuzeye göç etmiş, güneyde yalnızca 130 Kıbrıslı Türk sakin kalmıştı. 10Böylelikle, 1974 olaylarının ardından, Kıbrıs’ta yerinden edilmiş kişilerin hem Kıbrıslı Rumlarıhem de Kıbrıslı Türkleri içerecek şekilde toplamı yaklaşık 200,000 idi. Bu, adanın o zamankinüfusunun yaklaşık yüzde otuzuna karşılık gelmekteydi (636,000). 11Kıbrıs’taki ‘çözümlenmemiş bölünme’ 12 diye tarif edilen şimdiki koşullarda, Kıbrıslı Türklerinve Kıbrıslı Rumların kontrolündeki alanlar 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti toprağının sırasıyla yüzde36’sı ve yüzde 62’sidir. Geriye kalan alan (Britanya Egemen Üs Bölgeleri [EÜB] hariç) BM BarışGücü’nün (UNFICYP’in) kontrolü altındaki Ara Bölge’dir.7 KC Basın ve Enformasyon Dairesi, Turkish Colonisation: A threat for Cyprus and its people, (Lefkoşa: 1995). KıbrısTürk tarafına göre, bu tür açıklamalar ‘Kıbrıs Rum yönetiminin Türk karşıtı propagandasının’ bir parçası idi ve dikkatealınmamalıydı. Örneğin, bakınız ‘Greek Cypriots in Karpass Fully Satisfied with TFSC [Turkish Federated State ofCyprus] (Karpaz’daki Kıbrıslı Rumlar KTFD’den her bakımdan memnun),’ 5 Mayıs 1978 tarihli News Bulletin’deyayınlanan ve Human Rights in Cyprus (Lefkoşa: Kıbrıs Türk İnsan Hakları Komisyonu, Mayıs 1979,) başlıklı kitabınekinde iktibas edilen makale. Burada belirtilmesi gerekir ki kuzeyde yaşayan Kıbrıslı Rumların yaşam koşullarına ilişkinolarak, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) 2001’deki kararında, din özgürlüğü, ifade özgürlüğü, eğitim hakkı,özel hayatın ve aile hayatının korunması hakkı gibi alanlarda insan hakkı ihlalleri yanında mülkiyet hakkıyla ilgiliihlallerden de söz edilmekteydi. Bunlar arasında, kuzeydeki Kıbrıslı Rumların öldükten sonra mülklerinin oradayaşamayan mirasçılarına geçmesine izin vermeyen ya da KKTC’den daimi olarak ayrılan Kıbrıslı Rumların mülklerini‘terk edilmiş’ ilan eden KKTC uygulamaları bulunmaktaydı. Bakınız Cyprus v. Turkey, AİHM kararı,10 Mayıs 2001.Ayrıca bakınız Frank Hoffmeister, ‘Cyprus v. Turkey (Case Note on European Court of Human Rights judgment of 10May 2001)’, American Journal of International Law, sayı 2 (Nisan 2002), s. 445-452.8 Bu tahmin, yukarıdaki 4 numaralı dipnotta atıfta bulunulan rakamlara ve ayrıca KC Basın ve Enformasyon Dairesi’nceRepublic of Cyprus: from 1960 to the Present Day başlıklı haritadaki rakamlara dayanmaktadır.9 Murad Hüsnü Özad, Baf ve Mücadele Yılları (Lefkoşa: Akdeniz Haber Ajansı Yayınları, 2002), s. 135–303. Ayrıcabakınız Oberling, s. ix–xii, 191–192.10 Oberling, s. 191-193.11 L. W. St John-Jones, The Population of Cyprus (London: Institute of Commonwealth Studies, 1983), s. 34–62. Ayrıcabakınız George Karouzis, Proposals for a Solution to the Cyprus Problem (Nicosia: Cosmos Press, 1976), s. 13.12 Bu ifadenin geçtiği yer: BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs’taki İyi Niyet Misyonu Hakkında Raporu, S/2003/398 sayılı BMbelgesi, 1 Nisan 2003, paragraf 107, http://www.un.org/ Docs/sc/sgrep03.html (8 Haziran 2006’da erişildi).