Kıbrıs'ta Mülkiyet ve Siyaset - PRIO

18 Kıbrıs’ta Mülkiyet ve SiyasetViyana Nüfus Mübadelesi Anlaşması’ veya ‘Gönüllü Nüfus Düzenlemesi Anlaşması’ olarakanmaktadır ve bu metni esasen ‘güneyde yaşayan Kıbrıslı Türklerin, eğer isterlerse, kuzeyetaşınmasına izin verecek ve kuzeyde yaşayan Kıbrıslı Rumların da, yine arzu etmeleri halinde,güneye taşınmasına izin verecek’ 26 bir anlaşma olarak kabul edegelmiştir. Oysa Kıbrıslı Rumlaraynı anlaşmadan ‘III. Viyana (İnsani) Anlaşması’ olarak söz etmektedir. Onlara göre bu anlaşma,gereken şekilde uygulansaydı, ‘20.000 Kıbrıslı Rum ve Maronitin işgal altındaki KarpazYarımadası’nda ve Maronit köylerinde kalmasına ve normal bir hayat sürmesine olanakverecekti.’ 27Kıbrıs Rum tarafının bu anlaşmayı, şartların baskısı altında ve Türk tarafının ‘taksim’ hedefineyardım edebileceği yolunda o sırada duyduğu genel rahatsızlığa rağmen kabul etmiş olduğununaltını çizmek gerekir. Kıbrıslı Rumlar anlaşmayı kabul ettiler, çünkü kuzeyde kalan 10.000 KıbrıslıRumun Türkler tarafından güneye ‘sürülmesini’ önlemek için tek çarenin bu olduğuna kararverdiler. Ayrıca, Türk kontrolündeki kuzeye geçmeye çalışan Kıbrıslı Türklere Kıbrıslı Rummilislerce saldırılmayacağını güvence altına almak istediler, çünkü bu türden saldırıların Türkordusunun güneye doğru daha da ilerlemesini tetikleyebileceğinden korkmaktaydılar. 28Kıbrıs Rum siyasi partilerinden EDEK’in (Sosyal Demokratlar Hareketi) o zamanki lideri Dr.Vassos Lyssarides anlaşmaya karşı çıkan Kıbrıslı Rum liderlerden biriydi. Dr. Lyssarides’in itirazı,‘Kıbrıslı Türklerin kuzeye gitmesine müsaade ederek, çözümün iki-bölgeli bir federasyona dayalıolacağını ve bunun tüm göçmenlerin evine dönmesine bir engel oluşturacağını zımnen kabuletmiş olduk’ 29 şeklindeydi.Gerçekten de, sonuçta Kıbrıs Türk tarafının anlaşmayı yorumlayışı tam anlamıyla böyleolmuş ve bu durum bugüne dek sürmüştür. Önde gelen bir Türk hukuk profesörü ile bir KıbrıslıTürk eski Yüksek Mahkeme yargıcının birlikte kaleme aldığı aşağıdaki açıklama, Kıbrıs Türktarafının bu konudaki yaklaşımını gayet iyi özetlemektedir:BM Genel Sekreterinin himayesi altında varılan ve Eylül 1975’te BM gözetimi altındauygulanan bu anlaşma Türk Barış Harekâtı sonucunda ulaşılan barışı pekiştirdi.Nüfusların gönüllü olarak yeniden gruplandırılması Kıbrıs’taki iki halkın kendi bölgelerindetam bir güvenlik içinde yaşamalarını olanaklı kıldı. Anlaşmanın uygulanmasından bu yana26 Cyprus Issue, Main Negotiations, KKTC Enformasyon Dairesi internet sitesi,http://www.trncpio.com/ingilizce/ingilizcesayfa.htm , son erişim 11 Aralık 2005. Ayrıca bakınız Kenan Atakol,Turkish&Greek Cypriots: Is Their Separation Permanent? (Ankara: METU Press, 2002), s. 100-201.27KC’nin ABD’deki Büyükelçiliği, ‘The Cyprus Problem in Perspective’, www.kypros.org/Embassy/ (11 Aralık 2005’teerişildi).28 Clerides, s. 295–299.29A.g.y.