TÜRK SÖZÜ TAHLİLÎ FİHRİST - İNCELEME - METİN

TÜRK DÜNYAMIZDARusya’da Türk Avukatları - Şimal Türk matbûèâtında okunduğuna göre Rusyamebèûsân meclisi sâbık aèzâlarından Sadrettin Efendi Maksudif ile İbrahim EfendiAhtımof’un daèva vekilliği etmelerine Rusya Adliye Nezareti tarafından müsâèadeolunmuştur. Sadri Efendi Paris’te Sorbon dârü’l-fünûnu hukuk şuèbesine ikmal etmişti.Büyük bir vakf-ı mekteb. Bakü milyoneri merhum Şemsettin Esedullahyoftarafından Moskova şehrinin Müslüman mahallesinde Müslümanlar’a mahsus i’dâdîmektebi olmak üzre yaptırdığı binayı, kapanmak ihtimalinden ötürü Moskova cem’iyyet-ihariyyesine vermeyerek şehir idaresi üzerine almak üzre Moskova belediye idaresinemürâca’at etmişlerdir.Pek büyük ve saray gibi güzel olan bu binayı merhum beşyüz bin ruble [altmış binliradan ziyade] sarfıyla yaptırmış ise de ömrü vefa etmediğinden mektebi açmayamuvaffak olamamıştır. Vârisler binanın yüz elli bin ruble vakfını da şehir idaresinde terkedeceklerdir. Merhumun vasiyet olarak mahallinde sarf edilmemiş birçok parası dahaolduğunu ve ileride lüzumu görülürse bu parayı da 150 bin rubleye ilave edeceklerineayrıca söz vermişlerdir.Gayet Sanèatlı Bir Sâèat - Ufa vilayetinde Tab Güngör isimli küçük bir şehirdesâ’atçilik eden Cemalettin oğlu Şeyhullah Efendi isminde bir Türk’ün gayet sanèatlı birsâèat icat etmiş olduğunu Ufa’da çıkan “Durmuş” refikimiz yazıyor ve şu tafsilatı veriyor:Bu sanèatlı sâèatin boyu üç arşın ve eni üç çeyrek arşın olup duvara dayalı olduğuhâlde yerde durmaktadır. İki zincirli tokmakla işleyen bu sâèat her gün duvar takvimi gibiseneyi, ayı, günü bildiriyor. Bayramları tebrik ediyor, mevlüd-i şerifte vaktini taèyinederek “mevlüd meclisine teşrif buyurunuz” gibi daèvetnâmeler gösteriyor. Bu sâèatınzincirleri haftada bir kere çekilir. Çaldığı vakit çeyrek sâèatte biraz yavaş, yarım ve üççeyrek sâèatte daha başka türlü ses çıkardığı gibi tam sâ’atte gayet hızlı çalmaktadır. Gecezevalî sâ’at ondan sonra çeyrek ve üç çeyrek sâèatte çalıyor. Ancak yarım sâèatte gayethafif ve tam sâèatte biraz hızlıca çalıyor. [Bunun sebebi de uyuyanları rahatsız etmemekiçin imiş].28