HABERLER - Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü

ARKEOLOJ‹ DÜNYASINDANinsanlar›n ilgisizli¤inden dolay›, uzun y›llar boyuncaihmâl edilen Türkiye’nin do¤usunun, Eskiça¤’dangünümüze kadar, içinde bar›nd›rd›¤› kültürel zenginli¤ini,birçok aç›dan, özellikle bölge halk›na bir kezdaha göstermeyi amaçlayan ve amac›na ulaflan sempozyumun,gelecek y›llarda ikincisinin düzenlenmesiplanlanmaktad›r. Etkinli¤in gerçeklefltirilmesinde eme-¤i geçen herkese teflekkür eder; bu ve benzeri çal›flmalar›ndevam›n› dilerim.‹lknur Zeynep Konuralp6. Anadolu Demir Ça¤lar› Sempozyumu-Sixth Anatolian Iron Ages SymposiumEge Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi taraf›ndan16-19 A¤ustos 2004 tarihleri aras›nda organize edilen6. Anadolu Demir Ça¤› Toplant›s›, Eskiflehir-AnadoluÜniversitesi Konferans Salonu’nda, sempozyumsekreteri Prof. Dr. Altan Çilingiro¤lu, Rektör Prof. Dr.Engin Ataç ve Lynn Roller taraf›ndan yap›lan aç›l›flkonuflmalar›yla bafllad›.Sempozyumun ilk konuflmac›s› Prof. Dr. MuhibbeDarga, ‘Dorylaion (fiarhöyük) in the Iron Age’ adl›bildiriyi sundu. Darga, 1989 y›l›ndan itibaren yürütmekteoldu¤u Eskiflehir-fiarhöyük kaz›lar›nda, höyü-¤ün kuzey kesiminde yer alan basamakl› açma ile bat›ve güney kesimindeki açmalarda gün ›fl›¤›na ç›kart›-lan Frig tabakalar› ve buluntular› hakk›nda bilgi vererek,höyükteki Frig katlar›n›n Gordion ve di¤er Frigmerkezleri ile kronolojik ba¤lant›s›n› ortaya koymayaçal›flt›. Darga özellikle tabaka d›fl›nda bulunan, elyap›m› koyu açk›l› seramik örneklerinin form veyap›m tekni¤i bak›m›ndan Troya, Bo¤azköy ve Gordion’daele geçen Erken Demir Ça¤ malzemesi ilebenzerli¤ine dikkat çekerek fiarhöyük’ün bölgedekistratejik konumuna vurgu yapt›. Sempozyumun ikincikonuflmac›s› Dekan Prof. Dr. M. Taner Tarhan idi.Uzun y›llar Van-Çavufltepe kaz›lar›na kat›lan Tarhan,‘A Third Temple at Çavufltepe-Sardurihinili (?): UçKale’ adl› bildirisinde Çavufltepe’nin bugüne de¤ingözden kaçt›¤›na inand›¤› bir yap›s› hakk›nda saptamalardabulundu. Tarhan’a göre, Çavufltepe-Uçkaleolarak adland›r›lan ve II. Sarduriye atfedilen an›tsalyap›n›n, kalenin üçüncü tap›na¤› olabilme ihtimaliçok yüksektir. Çavufltepe Uçkale’nin ifllevinin tespitiiçin, Van Kalesi’nde ‹ç Kale’nin doru¤undaki yap› , II.Sarduri’ye ait olan Anal›-K›z Kutsal Alan›’n› ve Adilcevaz-KefKalesi’nde bulunan kabartmal› paye ipuçlar›veren önemli noktalar olarak öne ç›kar›lm›flt›r.Tarhan’a göre Van Kalesi’nde bulunan yap› çift cellal›bir tap›nak plan›ndad›r ve bu plan anlay›fl› Uçkaleyap›s› ile paralellikler tafl›r. Ayr›ca Adilcevaz KefKalesi’nde bulunan paye üzerindeki yap› tasviri Çavufltepe-Uçkaleyap›s›n›n t›pa t›p benzeridir. Konuflmac›bu örneklerden ve baz› Urartu yaz›tlar›ndan hareketleÇavufltepe-Uçkale yap›s›n›n, üst kat›nda kült törenleriningerçeklefltirildi¤i, II. Sarduru’nin kral kültüneya da tanr›ssall›¤›na adanm›fl çift cellal›, bir yap› oldu-¤unu vurgulad›. Sempozyumun ikinci oturumunda GülGürtekin Demir, ‘Provincal Productions of LydianPainted Pottery’ adl› bildirisinde, zengin görsel malzemeile farkl› bölgelerde yerel olarak üretilen Lidyaboyal› çanak çömleklerinin yap›m ve boyama tekniklerihakk›nda bilgi verdi ve bu seramikler için kullan›lacakterminolojiyi tart›flt›. Oturumun son konuflmac›s›Kemalettin Köro¤lu ‘New Observations on theOrigin of the Rock-cut Tombs with a single Roomfrom Eastern Anatolia’ adl› bildiride Urartu co¤rafyas›ndayer alan kaya mezarlar›n›n kronolojisi üzerindedurdu. Önce Do¤u Anadolu’daki mezarlar›n genel biryaklafl›mla çok odal›lar ve tek odal›lar olarak ikiyeayr›ld›¤›n› belirtti. Van-Kalesi, Kayal›dere ve Palugibi mezarlar›ndan hareketle ilk gruptaki klasik Urartukaya mezar tipinin özelliklerini ortaya koydu. ‹kinciaflamada tek odal›lar›n bulunduklar› yerleri, planlar›-n›, iliflkili olduklar› merkezlerde ele geçen buluntular›tart›flmaya açt›. Sonuç bölümünde ise tek odal›lar›nbirçok bak›mdan çok odal› Urartu örneklerinden farkl›olduklar›n› ve bunlar›n Urartu döneminden sonraya,Helenistik ve Roma Ça¤›’na kadar uzayan zaman diliminetarihlenmesi gerekti¤ini önermifltir.Sempozyumun ikinci gününde Scott Branting, ‘GISand Transportation Modelling at Kerkenes’ adl› bildirisindeCo¤rafi Bilgi Sistemleri (GIS) yard›m›yla,bilgisayar ortam›nda gelifltirilen Kerkenes Demir Ça¤yerleflmesindeki kent içi ulafl›m ve tafl›mac›k modeli,Geoffrey Summers ise ‘Results of the 2004 Seasons atKerkenes’ adl› bildirisiyle Kerkenes’de 2004 y›l›ndagerçeklefltirilen kaz› çal›flmalar›n›n sonuçlar› üzerinekonufltular. Günün ikinci oturumu Anadolu DemirÇa¤›’n›n kronoloji ile ilgili son y›llarda ivme kazanantart›flmalar›n gündemine oturan Gordion’un DemirÇa¤ kronolojisi ve stratigrafisinin ateflli bir biçimdetart›fl›ld›¤› bir oturum oldu. Konuflmac›lar, Keith DeVries ‘The Date of the Destruction Level at Gordion:Imports and the Local Sequeence’ ve Mary Voigt‘Middle Phrygian Gordion: It’s Form, Organisationand History’ bafll›kl› konuflmalar›nda Gordion tümülüslerive Erken Frig tabakalar›ndan elde edilen C 14 veDendrokronolojik veriler ›fl›¤›nda Gordion’un Frigtabakalar› için yeni bir tarihleme önerdiler. Erken FrigDönemi’nin son yap› kat› olan 6a tahrip tabakas› içindaha önce kabul edilen M.Ö. 700 tarihinin M.Ö. 820/800 y›llar›na çekilmesi gerekti¤ini vurgulad›lar. Bunaba¤l› olarak Orta Frig tabakas› ise M.Ö. 820/800-550y›llar›na çekilmelidir. Yeni kronoloji için söz alan O.W. Musceralla bu tarihlemenin 100 y›l kadar yukar›tafl›nmas›n›n, tahrip tabakas›nda ele geçen bütün arkeolojikmalzemenin tarihlemesini de¤ifltirece¤ini, bu10 TÜRK ESK‹ÇA⁄ B‹L‹MLER‹ ENST‹TÜSÜ HABERLER