HABERLER - Türk Eskiçağ Bilimleri Enstitüsü

KAZI - ARAfiTIRMAmonolit 8 sütun saptanm›flt›r. Mekân içinde, antik ça¤ya¤›fl rejimini ortaya koyan sedimantasyon dolgusuiçinde çok say›da sütun bafll›k parças› ele geçmifltir.Kuzeydo¤udaki iki sütun üstünde ise in situ durumdakompozit bafll›k bulunmufltur. Bafll›klar, tipolojik aç›-dan oldukça unik örnekleri olufltururlar. Ayr›ca 2000y›l›nda Il›ca’n›n kuzeyindeki A11 salonunda ortayaç›kart›lan antea bafll›klar› ile bezeme aç›s›ndan büyükbenzerlik gösterir. Bafll›klar, ornamentlerinden dolay›M.Ö. II. yy’›n ilk 60 y›l›na tarihlendirilir. Bafll›k dekorasyonuAphrodisias ekolü ile ilintili olabilir. Salonuntavan› 15 çapraz tonozla kapat›lm›flt›. Tonozun alt›ndaise kaburga k›s›mlar›nda akanth yapraklar› daha plastikifllenmifltir. Sar›, yeflil ve mavi renklere a¤›rl›kverilerek daha gösteriflli yap›l›rken di¤er düz hatlar›ndaha sade ifllendi¤i sedimantasyon içinde ele geçensütüko ve fresklerden anlafl›lm›flt›r. Yass› k›yg›n tafl›ndanyap›lm›fl tonozlar ise, daha geç bir dönemdesedimantasyonun üstüne çökmüfltür. Salonun kuzeyindekiA1 salonu ile aras›ndaki tonozlu girifl ve bat›s›ndaA3 mekân›na geçifli sa¤layan k›s›m, 2005 kaz› sezonundaaç›lmas› planlanmaktad›r. Salonun güneyindetonozlu 5 an›tsal girifl tespit edilmifltir. Do¤usundaperistylli avludan bu mekânlara geçifli sa¤layan çiftkanatl› kap› ve 8 basamakl› genifl bir merdiven bulunmaktad›r.Il›ca’n›n kuzeybat›s›ndaki bu iki salonundo¤usunda ard arda s›rlanm›fl mekânlar›n s›n›rlar›2004 y›l›nda tespit edilmifl ancak tümüyle tamamlanamam›flt›r.‹kinci kaz› sektörü, decumanusun üzerinde ve güneyindeyap›lan çal›flmalard›r. Bu alanda elde edilen sonucagöre, temennos duvar›n› aflan güneye ba¤lanan,3 m geniflli¤inde bir yol oldu¤u ortaya ç›kart›lm›flt›r.Klasik ça¤larda yerleflim oldu¤unu daha önceki y›llardasaptad›¤›m›z Paflaköy ile Allianoi’a ba¤lant› sa¤lan›yorolmal›yd›. Ayn› yol güzergâh›ndan Apdal Tepe’den su getiren birkaç evreli kanallarda da ortaya ç›km›flt›r.Dolay›s›yla, Allianoi’un güneyini boydan boyakapatan, 70-75 cm kal›nl›¤›ndaki temennos duvar›ndagösteriflsiz bir giriflin varl›¤› tespit edildi. Decumanusunandezit güney bordürleri üzerindeki tekerlekizleri, bir yolun varl›¤›n› kuflku b›rakmaz.Sonuç olarak, 2004 y›l› Allianoi kurtarma kaz›s›nda;Il›ca’n›n kuzeyinde en az iki yap› evresi oldu¤u anlafl›ld›.Bu evreler, M.Ö. II. yy’›n ilk çeyre¤i ile en geçIII. yy’›n bafl› aras›nda yaflanm›fl olmal›d›r. Daha sonragelen do¤al afetler, A1 ve A2 salonlar›n› hatta kuzeyIl›ca’y› tekrar kullan›lamaz hale getirmifltir. Decumanusungüneyinde ortaya ç›kart›lan yol ise, Allianoi’undo¤u ve bat› girifllerine ek olarak, güneyden de birgirifli oldu¤u ve bu giriflin ba¤l› oldu¤u yolun olas›l›klaPaflaköy’deki antik yerleflime kadar gidebilece¤inigöstermifltir. Çok say›da Roma ve Bizans kerami¤i,cam, kemik ve bronz eser ve 375 bronz, gümüfl vealt›n sikke, küçük buluntu olarak müzeye envanterlenerekteslim edilmifltir.2005 kaz› sezonunda kuzeydeki salonlar›n aç›lmas› vedecumanusun güneyinde ortaya ç›kart›lan yolundevam›n›n tespiti yap›lmas› planlanmaktad›r.Ahmet YaraflAlt›ntepe Urartu Kalesi Kaz› ve Onar›mÇal›flmalar›-2004Erzincan ‹li, Üzümlü ‹lçesi s›n›rlar› içinde kalanAlt›ntepe Kale Kaz›s›’n›n 2004 y›l› çal›flmalar› 09A¤ustos-10 Eylül 2004 tarihlerinde gerçeklefltirilmifltir.Kültür ve Turizm Bakanl›¤›-DÖS‹M ve AtatürkÜniversitesi Araflt›rma Fonunca desteklenen kaz›lar›nbu y›lki program›nda geçen y›l bafllat›lan Tap›nak veKilise alanlar›n›n d›fl›nda Apadana ve çevresi de çal›flmakapsam›na al›nm›flt›r.1) Tap›nak Çal›flmalar›:Tap›na¤›n onar›m çal›flmalar›na 2003 sezonunda bafllan›lm›flolup, öncelikle sella k›sm›n›n temizlenerekzeminin düzlefltirilmesi ve iç duvarlar tafllar›n›ndizilmesi gerçeklefltirilmiflti. Bunun d›fl›nda, tap›nakduvarlar›n›n d›fl kenar ve köflelerinde, temel seviyesinekadar inilerek temel-duvar ba¤lant›lar› incelendi.Tap›na¤›n dört köflesinde yer alan temel tafllar›n›nüzerinde aç›lm›fl, dairesel oyuklar tespit edilmiflti.Bu oyuklar içinde bulunan ve çaplar› yaklafl›k 8 cmolan bronz döküm madalyonlar (temel plakalar›),örneklerini daha önceden Toprakkale Tap›na¤› ve VanKalesi Saray Yap›s›’nda gördü¤ümüz, önemli buluntulard›.Ayr›ca, 2003 sezonunda toplam 3 s›ra olmas›gereken ve ço¤u etrafa da¤›lm›fl, özellikle güney öncephe ve k›smen yan cephelere ait, Urartu’nun karakteristiktafl iflçili¤inin en güzel örneklerinden olandüzgün bazalt bloklar›n ilk s›ras› ve tap›nak giriflindekieflik ve basamak tafllar› yerlerine yerlefltirilmiflti.2004 döneminde, Atatürk Üniversitesi Araflt›rmaFonunca sat›n al›nan hidrolikli calaska sayesinde, 2.ve 3. s›raya ait bloklar›n yerlefltirilifli de büyük ölçüdetamamlanm›flt›r. Tap›nak tafllar› defineciler taraf›ndany›k›l›p da¤›t›ld›¤› için çal›flmalar, Prof. Dr. TahsinÖzgüç’ün Alt›ntepe-I kitab›ndaki foto¤raflar dikkateal›narak sürdürülmüfltür. Defineci tahribatlar›n›n yan›s›ra, bölgede s›k s›k yaflanan büyük depremlerin etkisi,özellikle tap›na¤›n kuzey arka cephesinde net biçimdeizlenmekteydi. Yer yer 15-20 cm kadar d›fla do¤rukayan bu tafllar da bu y›lki çal›flmalarda onar›lm›flt›r.Ancak tap›na¤a ait baz› tafllar›n baflka yerlere tafl›nd›-¤› bu onar›m ve ölçümler s›ras›nda anlafl›lm›flt›r. Yap›-n›n do¤u yan cephesine ait ilk s›ra tafllardan baz›lar›n›norijinal olmad›¤› saptanm›fl, hatta bu tafllar›ndo¤rudan temel tafllar›na oturmad›¤› tespit edilmifltir.Tap›na¤›n di¤er köflelerindeki rizalitler 4.30 m oldu¤u18 TÜRK ESK‹ÇA⁄ B‹L‹MLER‹ ENST‹TÜSÜ HABERLER