TOURMAG SAYI 18
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Kapak<br />
1958 senesinde Gordon Seramik Fabrikası’nın<br />
da kurucusu idi. Rebii Bey’in mimari<br />
çalışmalarıyla <strong>18</strong>92 senesinde faaliyete<br />
başlayan İstanbul Yolcu Limanı, 17 Şubat<br />
2017 tarihinde iktidar ve muhalefetin ortak<br />
kurbanı olarak ne yazık ki yıkıma uğradı.<br />
Ne Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Birliği<br />
Odası, ne de diğer akademik bağımsız<br />
ve duyarlı mimarlar bu yıkıma bir dur<br />
diyemedi. Pek çok arkeolog, konservatuvar<br />
mezunu ve restoratörün işsiz olduğu<br />
ülkemizde nedense tarihi dokusu içinde<br />
korunması gerekli bu iki değerli yapının<br />
tahrip edilerek yıkılması, Cumhuriyet tarihi<br />
içinde utançla anılacak mevzulardan birisi<br />
olarak tarih sayfalarında sonsuz yerini aldı.<br />
Museviliğin kutsal kitabı Eski Ahit’i, yani<br />
Tevrat’ı göz önüne alırmış. Oysaki, daha<br />
sonradan ortaya çıkan yazılı ve sözlü<br />
geleneği ve Tevrat’ın bir nevi tefsiri olarak<br />
nitelendirebileceğimiz 'Talmud' adlı kitabı<br />
kabul etmezler diyor bir yandan hikâye.<br />
Karaylar bir Türk boyudur ve Türkçe’nin<br />
Kıpçak lehçesinin bir kolu olan Karayca<br />
konuşur, yazarlar, bu dilde ibadetlerini<br />
yaparlar, ibadethanelerini 'Kenesa' olarak<br />
isimlendirirlermiş. M.S. 800 yılında Museviliği<br />
bir din olarak benimsemişler. Tarihte<br />
Museviliği kabul eden tek Türk devleti olan<br />
Hazar Kağanlığı'nın Kırım’daki tebaasından<br />
günümüze kadar ulaşmışlar.<br />
Ukrayna Karay Kenesasi<br />
birkaç binle ifade edilen Karay Türklerinin<br />
bu devletten kalan birkaç insan olduğuna<br />
dair ise hiç bir şüphe bulunmamakta...<br />
Karay Türkleri<br />
Ama yine de biz şu an bunları düşünmüyoruz<br />
aslında; düşündüğümüz ve yaşadığımız,<br />
yaşamın o güzel akışında deniz<br />
ve tarih... Her tarafı neo-klasik binalarla<br />
süslü Karaköy, denizin o güzel kokusu ve<br />
belki de kaldırım taşları... Hayatımızı tarih<br />
öyküleri kurtarıyor, Beyoğlu’dan Hasköy’e<br />
uzanan bir öykü... Karay Türkleri ilgimizi<br />
çekiyor bir anda. İstanbul’un yüzyıllarca<br />
finans merkezi olan, bugün ise gelişen<br />
turizmle her geçen gün yeni bir çehreye<br />
kavuşan Karaköy semtini Ukrayna ile<br />
birbirine bağlayan bir halk vardır diye<br />
başlayan Burak Pehlivan’ın dergimize<br />
aktardığı öykü sarıyor bedenimizi ve tüm<br />
ruhumuzu. Bu halk Karay, Türk halkıdır<br />
diye devam ediyor hikâye...<br />
KARAKÖY’ÜN KARAYLARI<br />
Karaylar, Museviliğin Kara-i mezhebine<br />
bağlıyken, inanç ve ibadetlerinde yalnızca<br />
Hazar Türkleri, tarihteki 16 büyük Türk<br />
devletini temsil eden, Cumhurbaşkanlığımızın<br />
forsundaki on altı yıldızın yedincisidir.<br />
Hüküm sürdüğü Kiev’i ve Kırım’ı de<br />
içine alan geniş bir coğrafyada ticaret<br />
yollarını kontrol eden, ticarette oldukça<br />
ileri noktalara ulaşan bu Hazar Türkleri<br />
Devleti, M.S. 1000’de Karadeniz’in kuzeyinde,<br />
Kiev ve çevresinde güçlü bir devlet<br />
olarak ortaya çıkan Kiev Ruslarının akınlarına<br />
dayanamamış ve M.S. 1016 yılında<br />
tarih sahnesinden çekilmişler. Karaylar<br />
dışında Hazar Türklerinin de büyük oranda<br />
Doğu Avrupa’da ve bugünkü Ukrayna topraklarında<br />
bulunan Eşkenaz Yahudileriyle<br />
karıştığı ve bu topluluklar içinde eridiği<br />
düşünülmekte. Hatta Doğu Avrupa’daki<br />
Eşkenaz Yahudilerinin dörtte birinin,<br />
Ukrayna Yahudilerinin ise neredeyse<br />
yarısının Hazar Türkü kökenli olduklarına<br />
dair iddialar bile mevcut. Sayıları artık<br />
Karaylar, Kırım’dan farklı göç dalgalarıyla<br />
Doğu Roma’nın başkenti İstanbul’a, Litvanya<br />
ve Polonya’ya, Ukrayna’nın diğer bölgelerine<br />
göç etmişler. Vilnius, Lutsk, Lviv, Kiev gibi<br />
şehirlerde ve İstanbul’da bir dönem etkin<br />
topluluklar oluşturmuşlar. 1492 yılında<br />
Osmanlı Sultanı II. Beyazıt’ın İspanya’da<br />
engizisyondan kaçan Yahudileri kabul<br />
etmesinden beş yüzyıldan fazla bir süre<br />
önce, İstanbul’da yerleşik düzene geçmişler.<br />
Öyle ki, İstanbul’un Beyoğlu ilçesinin Hasköy<br />
semtinde, bugün de faal olan Hasköy Karay<br />
Kenesası'nın tarihi neredeyse bin yıldan<br />
öncesine dayanmakta. İşte Beyoğlu’nun<br />
bir başka semti olan bugünkü Karaköy’ün<br />
ismi de Karayların yerleşim yeri mânâsında<br />
Karaköy’den gelmekte. (1) Bir nebze de olsa<br />
bilgiyle ruhumuzu doyurduktan sonra,<br />
etrafa daha dikkatlice bakıyoruz.<br />
BİR BEYOĞLU MAHALLESİ: KEMANKEŞ<br />
Kemankeş Kara Mustafa Paşa, bir Beyoğlu<br />
mahallesi. Türk Ortodoks Patrikliği,<br />
Voyvoda Karakolu, Kılıç Ali Paşa Camii<br />
ve Külliyesi, Yeraltı Camii, Rus Kilisesi,<br />
Surp Aydınlatıcı Kilisesi hep bu mahallede<br />
yer alır. Necatibey Caddesi, Karaköy'den<br />
Tophane'ye uzanan İstanbul’un ticari alım<br />
satım dükkânlarının yoğunlukta olduğu<br />
işlek bir cadde. İnşaat malzemeleri satan<br />
dükkânlar, kırtasiye malzemesi toptancıları<br />
ve çeşitli hırdavat mağazaları bulunmakta<br />
cadde üzerinde. Ayrıca 77 numaralı<br />
dükkânda ‘Galeri 77’ bulunur.<br />
Mumhane, Kemankeş Caddesi ile Necatibey<br />
Caddesi arasında, Sahil Caddesi'nin<br />
üst paralel tarafında Tophane yönünde<br />
konumlanır. Türk Ortodoks Kilisesi de bu<br />
sokakta yer alır; neredeyse hiç cemaati<br />
yok gibidir bu kilisenin. İlk olarak Kayse-<br />
Nisan / Mayıs / Haziran | 2019<br />
April / May / June<br />
43
Change language