İmran Qasımov, Həsən Seyidbəyli. “Uzaq sahillərdə”(roman)

– Yüz min küçəyə tökülməyib ha!.. Görünür, ovqatlarına
yaman soğan doğrayıb!
– Gör, kisələrinin ağzını necə açıblar!
Elan yapışdıran qoca, adamları laqeyd nəzərlərlə süzüb
yoluna davam etdi. Bir azdan bu elanlara hər yerdə
rast gəlmək olardı. Onlar hasarlara, ağacların gövdəsinə,
evlərin divarlarına, bağların çəpərlərinə, mağazaların boş
vitrinlərinə, tramvayların şüşələrinə, liman tikililərinə,
hətta qədim Roma amfiteatrını xatırladan xarabalıqlara
belə yapışdırılmışdı.
Triyest əhalisi elanların qarşısında toplaşaraq, bu
naməlum adamı – “Mixaylo”nu təsəvvürlərində canlandırmağa
çalışırdı. Görəsən, kimdir? Haradandır? Necə
adamdır?.. “Mixaylo”nun elanda göstərilmiş nişanələri
təxmini idi: “Ortaboylu, qarabuğdayı, enlikürək, qaragözlü,
göz qapaqları bir qədər ətli, çənəsi çuxurlu...”
Elanlar bəzi yerdə almanların hərbi məlumatları ilə
yanaşı yapışdırılmışdı. Bu məlumatlarda bildirilirdi ki,
hitlerçilər şərq cəbhəsində hücumu davam etdirir, yeni-yeni
şəhərlər fəth edirlər. “Mixaylo” haqqındakı elan
isə bu xəbərin saxtalığını sübut edirdi.
– Bir halda ki, faşistlər... hm... şərq cəbhəsində belə
“müvəffəqiyətlə” hücuma keçiblər, görəsən, nə üçün
bir ovuc partizandan qorxub əl-ayağa düşüblər? Elə bu
“Mixaylo”nu götürün, – deyə arıq bir qoca kinayə ilə gülümsəyərək,
gözlərindən yorğunluq yağan bəstəboy bir
kişidən soruşdu (görünür, onlar tanış idilər).
– Düzdür, – deyə qonşusu onunla razılaşdı. – Adam
bilmir, nəyə inansın. Onların məlumatlarınamı, yoxsa elana.
Öz aramızdır, mən radioda qulağımla eşitmişəm ki,
ruslar almanları yaman sıxışdırıblar...
Qoca qorxu və ehtiyatla yan-yörəsinə baxdı, tanışına
tərəf əlavə etdi:
6