Saglik Dergisi 15

kaynaklandığı sanılmaktaydı. Oysa
çocukluk ve yetişkinlik zamanında
diyabetin ve bununla bağlantılı
olarak gelen obezitenin sebebi
bebeklik döneminde gereğinden
fazla beslenilmesidir. 5 yaşına
kadar yüksek kilolu olmak
çocukların değil, ebeveynlerin
yaptığı beslenme hatalarından
kaynaklanmaktadır.
Fazla kilo varsa dikkat
Günümüz koşullarında annelerin
çalışma hayatına erken dönmesi
nedeniyle bebekler anne sütünü
daha az oranda almaktadır. Aileler
çalıştıkları süre içerisinde yeni
doğan çocuklarını anneanne
ya da babaannelerine emanet
etmektedir. Bazı ailelerde
‘gürbüz çocuk sağlıklıdır’ algısı
hakim olduğu için anneanne
ve babaanneler, ek besine yeni
geçen bebekleri gereğinden fazla
beslemektedir. Eğer çocukların
kolları ‘boğum boğum’sa, ‘karnı
yastık’ gibiyse buna dikkat
etmek gerekmektedir. Çünkü bu,
ileride yaşanacak kalp krizine,
tip 2 diyabete ve kansere zemin
hazırlayabilmektedir. Çocukların
ilerdeki yıllarda yaşayacağı
rahatsızlıkların zemini 7 yaşa
kadar hazırlanmaktadır. Bir çocuk
7 yaşına kadar 120 persentilin
veya 40 Vücut Kitle İndeksi'nin
üzerindeyse, tip 2 diyabet olma
olasılığı normal çocuklara göre
5 kat; kalp krizi geçirme olasılığı
ise 3 kat fazladır. Ne yazık ki anne
ve babaların yaptığı hataların
bedelini çocuklar ileride hasta
olarak ödemektedir.
Çocuklarda beslenme kuralı
Çocukluk çağında beslenme
obezitenin önlenmesi açısından
çok önemlidir. 5 yaş ve sonrasında
çocuklarda “543210 kuralı”nı
uygulamak gerekir. Bu kural
günde en az 5 tür sebze- meyve,
en az 4 tür süt ile süt ürünü,
en az 3 bardak su, en az 2 saat
hareket, 1 saatten fazla televizyon
izlememek, 0 şekerli ve gazlı
içecek anlamına gelmektedir.
Ancak bu kurala ebeveynler de
uymalıdır. Bir anne baba normal
kilosunda değilse, çocuğun
da normal kilosunda olması
beklenmemelidir.
Obezite psikolojiyi de olumsuz
etkiliyor
ABD’de en çok karşılaşılan intihar
vakaları şişman çocukların
arkadaşları tarafından dışlanması
sebebiyle gerçekleşmektedir.
Ergenlik döneminde fazla kilolu ya
da obez olmak çocukların sadece
fiziksel olarak değil, psikolojik
olarak da sağlıksız olmaya iter.
Özellikle ergenlik dönemlerinde
akran zorbalığı, akranlar tarafından
dışlanmak fiziksel yapının farklı
olmasından kaynaklanır. Ve şişman
bir çocuk asla mutlu olmamaktadır.
Bu nedenle son yıllarda özellikle
13 ile 16 yaş grubunda obezite
cerrahisi geçiren çocuk sayısı
hem dünyada hem Türkiye’de
artmaktadır.
Küçüklerin obezite tedavisine
uyumu daha kolay
13-16 yaş arasında geçirilen
obezite cerrahisinin
yetişkinlerinkinden farkı yoktur.
Bu yaş grubunun cerrahiye ve
sonrasında gelecek beslenme
alışkanlığına uyum sağlamaları
daha kolay olmaktadır. Önemli
olan obezite cerrahının bu yaş
grubuna obezitenin geleceğini
etkileyecek bir hastalık olduğunu,
bu hastalığın tedavi yöntemini
doğru biçimde anlatmaktır. Bu
gruptaki çocuklar obezite cerrahisi
öncesi ve sonrasında psikolojik
açıdan da değerlendirilmelidir.
Sofraya çocuklarla oturun
Çocukları obeziteden korumak için
ebeveynlerin davranış biçimleri
çok önemlidir. Çocukların takım
sporu yapması ki sosyallik de
en az fizik kadar önemlidir,
gerekmektedir. Ebeveynler,
çocuklarını hareketsiz bir
yaşamdan uzak tutmalıdır. Anne,
baba ve çocuklar aynı masada
yemek yemelidir.
Yemek sofraları,
sohbet sofraları
olmalıdır. Yemek
sofrasında sadece
yemek yenmemeli;
sohbet de
edilmelidir. Kilolu
anne ve babalar
bazen çocuklarına
“Fazla” yeme
demektedir ki, bu
davranış biçimi
yanlıştır. Çocuklar,
anne ve babaların
küçük modelidir.