978-605-335-678-3 Sağlık Hizmetleri Yönetimi JEN
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Sağlık
Hizmetleri
Yönetimi
Editörler
Doç. Dr. Birkan TAPAN
Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi - Sağlık Yönetimi Bölümü
Doç. Dr. Başak MENDİ
Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi - Sağlık Yönetimi Bölümü
NOBEL TIP KİTABEVLERİ
ÖNSÖZ
“Sağlığı olanın umudu, umudu olanın herşeyi var demektir.”
Sağlık, herşeyin temeli olup, geçmişten günümüze tüm toplumlarda sağlık kavramına çok büyük
önem atfedilmiştir. Bireyin bebeklikten başlayarak çocukluk, gençlik ve ilerleyen yaşlarında sağlık
öncelikli belirleyicidir. İyi sağlık koşulları sağlanmadan bireyin yaşamdan zevk alması ve yaşama
değer katması mümkün olmayacaktır.
Aynı şekilde sağlık, ülkeler ve toplumlar açısından da ikame edilemez bir öneme sahiptir. Eğer
toplum sağlıklıysa tasarruflar artar, ekonomik kazanımlar güçlenir, yatırımlar artar, beşerî sermaye
gelişir ve ülkenin refah düzeyi yükselir. Bilhassa 2019 yılında ortaya çıkan Covid- 19 Pandemisi
de bir kez daha göstermiştir ki, bir ülkenin sağlık seviyesi ne kadar güçlü ise, o ülke ancak o kadar
güçlü ve gelişmiş bir ülkedir.
Bu denli kritik bir öneme sahip olan sağlık kavramının günümüz koşulları içinde kolay ulaşılabilirlik,
etkililik, verimlilik, hakkaniyete uygunluk ve kabul edilebilirlik ilkelerine uygun şekilde
sunulması büyük önem arz etmektedir. Ayrıca sağlık bakımında kanıta dayalı uygulamaların, bireyselleştirilmiş
tedavinin ve holistik yaklaşımın önem kazandığı günümüzde başarı, multidisipliner
ekibin sağlık bilişimi ve iletişim teknolojilerini tanı ve tedavi süreçlerinde en iyi düzeyde
kullanması ile mümkündür. Bizlerin editoryal hazırlığını yapmış olduğumuz bu kitapta, sağlık hizmetlerinin
yönetimine ilişkin 18 konuda alanında uzman akademisyenlerimizin yazmış oldukları
bölümlere yer vermiş bulunmaktayız.
Çalışmamızın konu ile ilgilenen tüm sektör temsilcileri, akademisyen ve öğrencilere faydalı olması
ve sektöre katkı vermesi dileğiyle.
Doç. Dr. Birkan TAPAN
Doç. Dr. Başak MENDİ
iii
YAZARLAR
Öğr. Gör. Fatih AKSU
Altınbaş Üniversitesi
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu
Sağlık Kurumları İşletmeciliği
Uzm. Hem. Furkan Cihat Arıcı
Vehbi Koç Vakfı Amerikan Hastanesi
Dr. Öğr. Üyesi Ali ARSLANOĞLU
Sağlık Bilimleri Üniversitesi
Sağlık Yönetimi
Sağlıkta Kalite Güvence Anabilim Dalı
Doç. Dr. Gülfer BEKTAŞ
Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Sağlık Yönetimi
Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem DİKMEN
T.C. Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu
Tıbbi Dökümantasyon ve Sekreterlik Programı
Prof. Dr. Zehra DURNA
T.C. Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Florence Nightingale Hastanesi
Hemşirelik Yüksekokulu
Hemşirelik
Öğr. Gör. Seden DÜRÜSTKAN
Maltepe Üniversitesi
Sağlık Hizmetleri Meslek Yükseokulu
Adalet Bölümü
Dr. Öğr. Üyesi Gülay Ekinci
İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Sağlık Yönetimi
Doç. Dr. Emre İŞÇİ
Marmara Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Sağlık Yönetimi
Prof. Dr. Nevzat KAHVECİ
Bursa Uludağ Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Temel Tıp Bilimleri /Fizyoloji Anabilim Dalı
Dr. Öğr. Üyesi Anita KARACA
Biruni Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Prof. Dr. Nurten KAYA
İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Ebelik
Doç. Dr. Başak MENDİ
T.C.Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Sağlık Yönetimi
Dr. Öğr. Üyesi Onur MENDİ
T.C.Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Biyoinformatik Anabilim Dalı
Prof. Dr. Mukadder MOLLAOĞLU
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Hemşirelik
Dr. Öğr. Üyesi Gamze OĞUZ
T.C.Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Florence Nightingale Hastanesi
Hemşirelik Yüksekokulu
Hemşirelik
v
vi
YAZARLAR
Dr. Öğr. Üyesi Özgül ÖZKOÇ
Altınbaş Üniversitesi
Uygulamalı Bilimler Fakültesi
Sağlık Yönetimi
Öğr. Gör. Merve KIYMAÇ SARI
T.C. Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Florence Nightingale Hastanesi
Hemşirelik Yüksekokulu
Hemşirelik
Doç. Dr. Gürkan SERT
Marmara Üniversitesi
Tıp Fakültesi
Temel Tıp Bilimleri
Öğr. Gör. Melis ŞEN
T.C.Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Florence Nightingale Hastanesi
Hemşirelik Yüksekokulu
Hemşirelik
Doç. Dr. Emine TÜRKMEN
İstinye Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Hemşirelik
Av. Volkan YALÇINKAYA
Avukat, İstanbul Barosu
Öğr. Gör. Nurdan YILDIRIM
T.C. Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Florence Nightingale Hastanesi
Hemşirelik Yüksekokulu
Hemşirelik
Dr. Öğr. Üyesi Levent YÜCEL
On Beş Kasım Kıbrıs Üniversitesi
Siyasal ve Sosyal Bilimler Fakültesi
İşletme ve Yönetim
Doç. Dr. Birkan TAPAN
T.C. Demiroğlu Bilim Üniversitesi
Sağlık Bilimleri Fakültesi
Sağlık Yönetimi
İÇİNDEKİLER
Önsöz.......................................................................................................................................................................... iii
Yazarlar....................................................................................................................................................................... v
Bölüm 1. SAĞLIKTA TEMEL KAVRAMLAR VE SAĞLIĞIN GELİŞTİRİLMESİ YAKLAŞIMI................................ 1
Prof. Dr. Mukadder Mollaoğlu, Öğr. Gör. Melis Şen
Bölüm 2.
Bölüm 3.
Bölüm 4.
SAĞLIK KURULUŞLARINDA YÖNETİM VE LİDERLİK..............................................................................21
Doç. Dr. Emine Türkmen, Uzm. Hem. Furkan Cihat Arıcı
SAĞLIK BAKIM SİSTEMİ ve YÖNETİMİ.........................................................................................................41
Prof. Dr. Zehra Durna, Dr. Öğr. Üyesi Gamze Oğuz
SAĞLIK KURUMLARINDA STRATEJİK YÖNETİM SÜRECİ....................................................................53
Dr. Öğr. Üyesi Çiğdem Dikmen
Bölüm 5. SAĞLIK HİZMETLERİNDE KALİTE, KALİTE BELGELENDİRME MODELLERİ
VE AKREDİTASYON..............................................................................................................................................67
Doç. Dr. Birkan Tapan
Bölüm 6. SAĞLIK İLETİŞİMİ..................................................................................................................................................89
Doç. Dr. Başak Mendi, Öğr. Gör. Merve Kıymaç Sarı
Bölüm 7. SAĞLIK HİZMETLERİNDE EKONOMİK DEĞERLENDİRME................................................................ 111
Dr. Öğr. Üyesi Gülay Ekinci
Bölüm 8. SAĞLIK KURULUŞLARINDA YALIN YÖNETİM........................................................................................ 129
Prof. Dr. Nevzat Kahveci
Bölüm 9. SAĞLIK KURULUŞLARINDA ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ........................................................................... 159
Dr. Öğr. Üyesi Anita Karaca
Bölüm 10. SAĞLIK KURULUŞLARINDA YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ.......................................................... 177
Dr. Öğr. Üyesi Onur Mendi
Bölüm 11. SAĞLIK HİZMETLERİNDE PAZARLAMA................................................................................................... 185
Dr. Öğr. Üyesi Levent Yücel, Dr. Öğr. Üyesi Ali Arslanoğlu
Bölüm 12. SAĞLIK KURULUŞLARINDA İNSAN KAYNAKLARI VE YETENEK YÖNETİMİ.............................. 197
Doç. Dr. Gülfer Bektaş
Bölüm 13. SAĞLIK İŞLETMELERİNDE KRİZ YÖNETİMİ............................................................................................. 213
Doç. Dr. Emre İşci
Bölüm 14. TÜRKİYE’DE SAĞLIKTA ŞİDDET ve HUKUKSAL DÜZENLEMELER................................................ 231
Doç. Dr. Gürkan Sert, Öğr. Gör. Seden Dürüstkan, Avukat Volkan Yalçınkaya
Bölüm 15. SAĞLIK SEKTÖRÜNDE GİRİŞİMCİLİK VE SOSYAL GİRİŞİMCİLİK................................................... 245
Doç. Dr. Başak Mendi, Öğr. Gör. Nurdan Yıldırım
Bölüm 16. SAĞLIK TURİZMİ................................................................................................................................................. 263
Dr. Öğr. Üyesi Özgül Özkoç
Bölüm 17. SAĞLIK SİGORTACILIĞI................................................................................................................................... 281
Doç. Dr. Birkan Tapan, Öğr. Gör. Fatih Aksu
Bölüm 18. HASTA HAKLARI VE ETİK................................................................................................................................ 299
Prof. Dr. Nurten Kaya
vii