Broj 23 - Proizvodnja zdrave hrane

� Hrana i zdravlje
Stres je engleska rije~
~ije je zna~enje pritisak,
napetost, neko moranje, a
dolazi od latinskog “ stringere”,
{to zna~i: pritisnuti, stegnuti.
U obi~nom izra`avanju
odnosi se na brutalne agresije
uperene protiv nas, tzv.
“stresovi” kao i neprijatno
stanje u kome se nalazimo
po{to smo ih pretrpeli , tj. da
smo “u stresu”. Druga~ije
re~eno: to je odgovor
organizma na neku stimulaciju
il agresiju. Stres mo`e da se
defini{e i kao “biolo{ka
adaptiraju}a reakcija organizma
na fizi~ke i psihi~ke
agresije”, koja mo`e da do|e
od spolja ili iznutra, a vrlo je
razli~ite prirode.
On je dio na{ega `ivota.
Svakida{nja stimulacija koja dolazi
od na{e okoline, predstavlja
normalne agresije, za koje na{
organizam posjeduje mehanizme
adaptacije, koje u normalnim
slu~ajevima dozvoljavaju da se
suo~imo bez te{ko}a. Ova vrsta
stresova predstavlja obaveznu
potrebnu stimulaciju da bismo
odr`ali vitalnu ravnote`u. Onda je
pozitivan i koristan, dozvoljava
nam da djelamo, da budemo
efikasni, ~ak i da nas prevazi|emo.
Ako njihov intenzitet,
ponavljanje ili nagla pojava
prekora~e meru, na{i mehanizmi
regulacije su preoptere}eni, i sami
vi{e ne mogu da uspostave
40
Stres i njegove
posledice
Ob|! pshboj{bn!qptkfevkf!anjhbwdf-! lpkj! ebkv!tjhobmf! eb!kf! obqbeovu!ob|!gj{j•lj
joufhsjufu/! Pwj! tjhobmj! tf! of! tnfkv! {bofnbsjuj-! usfcb! tmv|buj! {wbokf! v! qpnp~
pshboj{nb/
ravnote`u. Onda on postaje
patolo{ki i destruktivan, malo po
malo nas uni{tava, a organizam
postaje sve osjetljiviji i slabiji.
Druga vrste stresova koje
}emo kasnije videti, su odgovorni
direktno ili indirektno za 80%
bolesti koje napadaju gra|ane
industrijski razvijenih zemalja, a
koji su `rtve brzog `ivota,
konkurencije, naticanja, trke za
novcem, raznih traumatizama i
psiholo{kog stresa, jer se `ivi u
napetosti i nesigurnosti, itd. tako
da je na{ organizam u stalnoj
borbi da bi o~uvao svoju nervnu
ravnote`u.
Svaka agresija, bilo fizi~ka,
emocionalna ili psihi~ka izaziva
momentalnu reakciju organizma.
Informacija ide odmah u hipo
talamus, koji odmah pokre}e
dva sistema odbrane: akciju na
neurovegetativni sistem i daje
nare|enje prvo nadbubre`nim
`ljezdama da lu~e adrenalin,
koga zovu “Hormon stresa” On
se brzo ra{iri po celom telu i
pretstavlja jednu vrstu toksina,
a potrebno mu je dosta
vremena da se elimini{e. To je
i hormon urgentnosti. Fiziolo{ka
reakcija je brza: tahikardija
srca, bledilo, brzo disanje, jetra
izlu~uje glikozu i akcija na
nervni sistem. Onda dolazi do
izlu~enja kortizola koji treba da
izvr{i regulaciju, uti~e na
pankreas da oslobodi i pove}a
koli~inu {e}era, zatim uticajem
na tiroidu da pove}a metabolizam
i oslobodi dodatne energije.
Alarmna faza je dosta
kratka i ispoljava se simptomima:
bljedilo, nesvjestica, palpitacije,
bolovi u trbuhu, dijareja, ili psihi-
~ke manifestacije kao: strah,
anksioznost, brzo kucanje srca,
brzo disanje, reakcija mi{i}a kao
drhtanje ili uko~enost. Na{
organizam posjeduje `migavce,
koji daju signale da je napadnut
na{ fizi~ki integritet. Ovi signali se
ne smeju zanemariti, treba slu{ati
zvanje u pomo} organizma. Ta
divna `iva, ultraperfektna ma{ina
vas izve{tava na razne na~ine da
je do{lo do deregulacije reguliraju}eg
sistema, da je do{lo do
agresije od nekog neprijatelja.
Broj 23
septembar 2006.