You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Pojedini izvori su smatrali da Septuaginta je sadržavala samo Petoknjižje, kasniji<br />
izvori (132. g. pre Hrista - grčki svitci, prolog Ben Sire) smatraju da je čitav kanon Staroga<br />
zaveta pod ovim imenom. 19 Ima autora koji veruju da je pre Septuaginte postojao još jedan<br />
prevod sa jevrejskog na grčki jezik koji je nastao vek ranije, i koji možda nije dovršen pa je to<br />
bio razlog za formiranje ekipe prevodilaca koji su pripremili novi prevod. Ove sumnje su se<br />
povećale posle otkrića Kumranskih rukopisa koji se ne slažu sasvim sa tekstovima<br />
Septuaginte.<br />
2.1.2. Itala<br />
Najstariji prevod Novoga zaveta poznat je pod nazivom Itala (Stari latinski). Bio je<br />
to prevod sa grčkoga na latinski jezik i nastao je tokom druge polovine drugoga veka po<br />
Hristu. Ubrzo posle toga, Novi zavet je bio široko rasprostranjen po čitavom području<br />
Mediterana. Danas postoji dvadeset sedam različitih rukopisnih verzija ovoga prevoda.<br />
2.1.3. Vulgata<br />
Međutim, najpoznatiji prevod Novoga zaveta na latinski jezik je Vulgata<br />
(“obična”), nastao krajem četvrtoga veka. Rimski biskup Damaskus je 382. godine zamolio<br />
svoga teološkog savetnika Sofronija Euzebija Jeronima (kasnije poznatog kao svetoga<br />
Jeronima, rođenog u severnoj Dalmaciji) da izvrši reviziju postojećeg teksta Itale i da ga<br />
standardizuje u skladu sa “pravim” grčkim tekstom - izvornikom, kao i da prevede Stari zavet<br />
koristeći izvorne jevrejske tekstove. Jeronim je učio grčki i latinski u Rimu a jevrejski u<br />
Palestini. Kasniji pokušaji da se postupkom utvrđivanja unazad dođe do pravog izvornika za<br />
ovaj prevod ostali su neuspešni, tako da nikada nisu razjašnjene određene nedoslednosti u<br />
prevodu. Danas je poznato više od osam hiljada verzija Vulgate, što samo govori o učestanosti<br />
rukopisnog umnožavanja biblijskih tekstova u ranom srednjem veku. Najpoznatija verzija<br />
Vulgate je ona iz petoga veka koja se vodi pod imenom Codex Sangallensis (Sengalenski<br />
rukopis), odnosno (Σ) i čiji se deo sa Evanđeljima čuva u manastiru St. Gall (Sent Gal) u<br />
Švajcarskoj. Svakako da je najlepša Vulgata ona koja se čuva u NJujorškoj biblioteci i koja<br />
potiče iz desetoga veka. Pisana je slovima od zlata na ljubičasto obojenoj jagnjećoj koži. 20<br />
Godine 1933. rimski papa je formirao "Red svetoga Jeronima" u Rimu, čiji je<br />
zadatak da rade na ispravljanju teksta Vulgate, kako bi se rekonstruisao izgubljeni Jeronimov<br />
tekst.<br />
2.2. PRINCIPI PREVOĐENJA BIBLIJE<br />
Svi prevodioci se slažu da je njihov zadatak da prenesu smisao originala, da<br />
prenesu značenje. Ako je jezik prevoda bliži primaočevom jeziku onda je to idiomatski<br />
prevod. Drugi osnovni način prevođenja je doslovni - literarni prevod. U ovom prevodu forma<br />
prevoda više odgovara formi originala. 21 Izbor koji će prevodilac da načini između ova dva<br />
19<br />
Ellis, Earle E.: THE OLD TESTAMENT IN EARLY CHRISTIANITY, Baker<br />
Book Hause, Michigan, 1992<br />
20<br />
PICTORIAL ENCYCLOPEDIA OF THE BIBLE, Volume 5, Q-Z, The<br />
Zondervan Corporation, Grand Rapids, 1990<br />
21<br />
Classman, Eugene H.: THE TRANSLATION DEBATE, InterVarsity Press,<br />
Downers Grove, Illinois, 1981<br />
16
Change language