Branko Bjelajac

tada do danas, dogodila su se najmanje tri velika otkrića biblijskih rukopisa koja imaju
ogroman značaj za biblijske nauke. Prvo je 1844. godine u grčkom manastiru Sv. Katarine na
Sinajskom poluostrvu otkriven tzv. Sinajski rukopis - Codex Sinaiticus (Aleph) iz VI veka,
koji sadrži skoro čitavu Bibliju i koji se danas smatra za jedan od tri-četiri najznačajnija izvora
za autentičnost Svetoga pisma uopšte. Zatim su, 1895. godine, u Egiptu otkriveni novozavetni
papirusi, čija istraživanja su potvrdila njihov veliki značaj za shvatanje ukupnog sadržaja
Novoga zaveta. Onda, svakako, tu su i Kumranski rukopisi, otkriveni 1947. godine koji, iako
sadrže starozavetne tekstove, imaju ogroman značaj na razumevanje novozavetnog teksta, kao
i na citate iz Staroga zaveta. 23 Znajući sa kakvom preciznošću je Vuk radio na svom prevodu
(konsultujući više od deset evropskih prevoda), možemo da pretpostavimo da bi on svakako
obratio pažnju i na ova otkrića, i da bi ona imala uticaja na njegov rad.
Naučnici i bibličari bi, zato, trebali da izvrše reviziju Vukovog prevoda u skladu sa
novootkrivenim činjenicama da bi ovaj prevod bio istovredan sa, na primer, novim engleskim
prevodima. Neretko su Englezi i Amerikanci vršili revizije starih prevoda kod kojih su želeli
da sačuvaju lepotu stila i izraza, a ipak da ih usklade sa novim biblijskim otkrićima. Tako su,
samo u dvadesetom veku, Bibliju preveli više od 80 puta. I mada su neki od ovih prevoda slabi
(što se pokazalo u narodu, jer nikada nisu bili prihvaćeni), oni sledeći su se “naslanjali” na
prethodne prevode i njihovo napredovanje u jeziku i znanju, i time su umanjivali mogućnost
pogrešnog prevođenja Božije Reči.
2.2.2. Tačnost prevoda
Drugi princip u biblijskom prevođenju je tačnost teksta prevoda u odnosu na
izvorni tekst. Problemi mogu nastati kada prevodilac nema filološkog i/ili teološkog znanja.
Zato se danas prevodi uglavnom obavljaju komisijski, u odborima. Ukupno znanje svih
članova odbora prevazilazi znanje i mogućnosti jedne osobe, ma koliko ona bila obrazovana i
sposobna za prevođenje. U radu odbora konsultuju se stručnjaci iz raznih oblasti, na primer iz
jevrejske istorije, arheologije, rimskih i jevrejskih običaja, poznavaoci starojevrejskoga i
aramejskoga jezika, teolozi-specijalisti samo za pojedine knjige Staroga ili Novoga zaveta,
književnici i pesnici koji pomažu u oblikovanju rečenice i stihova, geografi itd. Zatim se
organizuju probna čitanja prevedenih tekstova u kojima učestvuju vernici bez naročite
specijalnosti, ali koji mogu da čitaju novoprevedene tekstove i da pružaju korisne predloge i
primedbe.
Sledeći problem u prevođenju može nastati kada postoji jako izražena želja da se
jezik Svetoga pisma nasilno modernizuje. Ovo može da dovede do umanjivanja tačnosti
prevoda u odnosu na izvorni tekst.
Isto tako, teološki stavovi prevodioca mogu da utiču na sam prevod. Svako može
da se zapita da li postoji potpuno objektivan prevod. Logično je pretpostaviti da će
prevodiočevo veroispovedanje, teološka uverenja, osnovne životne pretpostavke i pogledi na
23 Nedavno je do{lo do novih arheolo{kih otkri}a koji su od op{teg zna~aja za
bibliologiju: 1979. godine prona|en je deo rukopisa ^etvrte Mojsijeve, koji pomera
do tada pretpostavqano vreme nastanka ove kwige na jo{ raniji period; 1993. godine
prona|en je rukopis koji predstavqa dodatnu potvrdu o tome da je car David zaista
postojao - obzirom da je o wegovom postojawu jedini izvor bila samo Biblija,
pojedini nau~nici su osporavali ta~nost Biblije, zato {to nije bilo drugih paralelnih
dokaza itd. Na osnovu ovih iskopavawa se pretpostavqa da }e u bliskoj budu}nosti
do}i do velikih i zna~ajnih arheolo{kih otkri}a, a koja }e biti od zna~aja za dodatnu
potvrdu biblijskih izve{taja. Navedeno prema ~asopisu: Mennonite Bretheren
Herald, Winnipeg, Manitoba, Canada, February 9, 1996
18