Branko Bjelajac

Apokaliptične knjige
Legende - novele:
otkidaju od svete i pravoslavne crkve, i koji se rugaju svetome i časnome krstu, i
koji se rugaju svetim ikonama i ne klanjaju im se - da budu prokleti." 79
U našoj književnosti pojavljivale su se sledeće apokrifne knjige: 80
1. Knjiga Enohova (II vek pre Hrista), kod nas mlađa verzija iz I veka sa
hrišćanskim dodacima poznatija i kao "Slovenski Enoh";
2. Knjiga Varuhova (II vek), prevod sa grčkog;
3. Knjiga Avramova (iz I veka);
1. Legenda o Adamu (iz I veka), postojala je kraća i duža verzija;
2. Mučeništvo Jeremijino (jevrejska knjiga sa hrišćanskim dodacima);
3. Viđenje Isaijino (iz III veka pre Hrista, sa grčkog);
Novozavetni apokrifi:
1. Prvo (proto) jevanđelje Jakovljevo (iz II veka)
2. Jevanđelje mladenstva (o Isusovoj mladosti)
3. Jevanđelje Nikodimovo
4. Legenda o Avgaru (iz III veka)
5. Apokrifna dela
6. Viđenje sv. Pavla
7. Viđenje bogorodičino
8. Drugi dolazak Hristov, itd.
Sveti Sava je u Nomokanonu (Zakonopravilu, Krmčiji) naveo Atanasijev popis
kanonskih knjiga i druge popise, kako bi sprečio upotrebu apokrifnih rukopisa. Krmčijom su
položeni temelji crkveno-zakonske organizacije svojine, ličnih prava, uređenja života u
manastirima i dr. u Srbiji.
"Sveti Sava je osnivač onih intimnih odnosa između pravoslavne crkve i
Nemanjićke države, koji su se održali sve do kraja nacionalne samostalnosti, pa su
produženi i posle ovoga u odanosti crkve nacionalnim idealima i u identifikovanju
srpstva sa pravoslavljem, koje počinje tako još sa Savom." 81
79 navedeno prema: Petrovi}, Miodrag M.: POMEN BOGUMILA - BABUNA U
ZAKONOPRAVILU SVETOGA SAVE I "CRKVA BOSANSKA", Beograd, 1995.
godine
80
Popovi}, Pavle: PREGLED SRPSKE KWI@EVNOSTI, Kwi`ara Gece Kona,
Beograd, 1921. godine
81
Slijep~evi}, \oko dr: ISTORIJA SRPSKE PRAVOSLAVNE CRKVE, kwiga
prva, BIGZ, Beograd, 1991. godine
40