Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
4.2.4. Psaltiri<br />
"Psaltir je od svih biblijskih knjiga najviše uticao na stil srpskih, kao i ostalih<br />
slovenskih pisaca." 66<br />
Knjige su bile omiljene a biblioteke nisu imali samo kraljevi i carevi i crkveni<br />
velikodostojnici, dvorovi i manastiri, već i manje poznati imućni plemići i bogati građani.<br />
Tako je vladar-sevastokrator ohridski <strong>Branko</strong> Mladenović, otac Vuka <strong>Branko</strong>vića, imao Psaltir<br />
sa tumčenjima, koji je za njega napisao Jovan Bogoslov 1346. godine u mestu Borč (rukopis je<br />
danas u Pragu).<br />
Psaltir je knjiga koja sadrži sve psalme iz Svetoga pisma. Prvi psaltir na slovenske<br />
jezike preveli su Ćirilo i Metodije. Ovaj, najstariji poznati, srpski psaltir je sadržavao i<br />
tumačenja svakoga stiha ili polustiha. Po jeziku se zna da spada u noviju redakciju psaltira, što<br />
govori o mnogim drugim, ranijim.<br />
Psaltir je bio najčitanija biblijska knjiga u Srbiji toga doba.<br />
"Pripadajući međunarodnoj religiji i međunarodnom društvu, naši srednjovekovni<br />
ljudi su imali i međunarodnu lektiru. U toj lektiri, koja je bila pretežno religiozne,<br />
filozofske i moralističke sadržine, prvo mesto je zauzimalo veliko delo svetske<br />
književnosti Stari i Novi zavet, - psalme Davidove su mnogi znali napamet." 67<br />
Sveti Sava je, čak, sa grčkog preveo jedan "Ustav za držanje psaltira", u kome<br />
objašnjava kako je video takav psaltir na grčkom i poželeo da ga prevede. Sava upućuje onoga<br />
koji hoće da "drži ovaj psaltir" 68 da se psaltira ne ostavlja kada ga uzme, i da sve psalme i<br />
molitve treba da pročita za jedan dan i noć.<br />
4.2.5. Navođenje Svetoga pisma u drugim delima<br />
Mnoge knjige koje su bile napisane ili prevedene u tom periodu, sadržavale su<br />
citate iz Svetoga pisma. Ovo navođenje je upotrebljavano u žitijima, poveljama, pohvalama i<br />
raznim drugim zapisima, što govori da su autori već imali prepise i verzije prevoda Svetoga<br />
pisma na srpskom jeziku, na raspolaganju. U rukopisima do XVII veka, u delima sv. Save,<br />
Stefana Prvovenčanog, Domentijana, Teodosija, Danila, episkopa Marka, Grigorija Camblaka,<br />
Konstantina Filozofa, popa Peje i Pajsija, ima 2.030 citata iz Svetoga pisma i dva navoda iz<br />
apokrifnih knjiga.<br />
"...više od 1/3 (720) uzeto je iz Davidovih psalama. Posle psalama najviše su<br />
upotrebljavana jevanđelja (568, i to Matej 311, Jovan 130, Luka 99, Marko 29). Na<br />
treće mesto dolaze po broju upotrebe poslanice apostola Pavla (246, i to najviše<br />
66<br />
Zbornik: ISTORIJA SRPSKOG NARODA, Srpska akademija nauka i umetnosti,<br />
Beograd, 1981. godine<br />
67<br />
Ka{anin, Milan: SRPSKA KWI@EVNOST U SREDWEM VEKU, Prosveta,<br />
Beograd, 1990. godine<br />
68 Zbornik: SVETI SAVA, Vrhunci civilizacije, Beograd, 1989. godine<br />
36
Change language