sonarodnici

Roden e vo Skopje, samo na den
pred novata 1932 godina kako
prvo dete na skromnoto semejstvo
na Donka i Aleksandar
[ulevski.
Detstvoto i mladosta gi pominuva
vo starata semejna ku}a vo skopskoto
Pajko maalo ~ija lokacija od dene{en
rakurs e vo dvorot na u~ili{teto „Sv.
Kiril i Metodij” sproti makedonskata
Opera i Balet od edna strana i obnovenata
crkva na Presveta Bogorodica od
druga strana. Toa e maaloto za koe ~esto
raska`uva so golema qubov i nostalgija.
Toni be{e mnogu gord na svoite
sosedi, li~nosti koi se del od kulturnata
istorija na Skopje i na Makedonija.
Niv gi ima vo razli~ni segmenti od
umetnosta, akteri, re`iseri, slikari,
muzi~ari bliski na negovata vozrast.
Gord na opkru`uvaweto vo koe raste,
~esto raska`uva za mnogute slu~ki od
detstvoto, za rabotata na tatka si na
tetovskata tro{arina, za skromnosta
na majka si. Raska`uva i za mlade{kite
denovi so sestra mu Cvetanka (koja isto
taka stanuva ~len na Baletot). Toa e
vreme na skromni uslovi na `ivot.
Po zavr{enoto osnovno obrazovanie
1946 godina se zapi{uva vo
Dr`avnoto muzikalno {kolo, instrument
violon~elo, po sovet na tatko mu
Aleksandar, koj vo toj period raboti
vo horot na Skopskata opera, osnovana
kako nov umetni~ki segment pri Narodniot
teatar. Iako poka`uva sklonost
kon sportot, vo toj moment muzikata pobeduva.
Opredelbata na tatko mu za negovo
muzi~ko obrazovanie e kako rezultat
na posebnata muzikalnost {to ja
poseduva Toni. Taka mladiot i nadaren
muzi~ar trgnuva vo edukacija za idnata
profesija. I taka ~asovi, ve`bi
od den vo den pominuva prvata godina,
no Toni ne e zadovolen od samiot sebe,
go saka violon~eloto no toa ne e ona
{to go ispolnuva negoviot talent. I
se bi bilo poinaku ako sudbinata ne
intervenira{e. Taa intervencija e
sredbata so @or` (\or|i Makedonski)
pokanata za sledewe na operskata pretstava
„Travijata” poto~no baletskiot
fragment vo nea. Ovoj nastan go pravi
svoeto. Nebare siot horizont mu se otvora
i du{ata mu se ispolnuva. Pokanata
od \or|i Makedonski, osnova~ i {ef na
Baletot pri MNT, da bide del od baletot
na MNT ja prifa}a i ja do`ivuva kako
golem predizvik. So radost i verba
vo sezonata 1949/50 stanuva ~len na
Baletot na MNT. Prvite nekolku sezoni,
paralelno so rabotata, poseduva i baletska
nastava {to e neophodno pokraj
muzikalnosta. Entuzijazmot, talentot,
no mora da ja u~i i baletskata azbuka.
Rabotata e te{ka i iscrpuva~ka, no
mladosta mu e sojuznik. Terpsihora go
pregrnuva i go zema pod svoja zakrila.
pi{uva:
Aco Dimitrovski
Od obi~noto sekojdnevje vleguva vo
svet {to e sosema poinakov od toj {to
go poznava dotoga{. Zatoa ima namera
tuka da ostane, da nau~i, da se poka`e
i doka`e, da ja opravda verbata vo sebe
i doverbata na svojot profesor i {ev
na baletot \or|i Makedonski. Podocna
mnogu raboti so Nina Kirsanova i so
klasniot rakovoditel Aleksandar Dobrohotov,
~ii imiwa isto taka se povrzani
so po~etocite na Makedonskiot
balet.
Vo prvite sezoni nastapuva kako
~len na ansamblot vo baletite „Valpurgiska
no}”, „Bah~isarajska fontana”,
„Fran~eska Daramini”, „Bolero”, „Baletska
ipresija”. „Polove~ki logor”,
„Rapsodija”...
Sekojdnevnata naporna rabota go
zbogatuva, go nadgraduva kako umetnik i
kako tan~ar.
Rezultat od prethodno ka`anoto e
dobivawe na prvata solo-partija vo
baletot
„[eherezada” (go igra Crnecot).
Za Toni toa e moment na „mala”
„odva`nost” i pogolema sigurnost.
uvstvuva deka ja pominuva uslovno
re~eno „rampata” kaj koreografite i
upravata.
Ve}e slednata godina i vo narednite
sezoni mu se doveruvaat golem
broj solisti~ki partii {to zna~i i
pogolema odgovornost za mladiot baletski
umetnik.
Taka, vo sezonata 1953/54 toj e solist
vo baletite „Balerina i banditi”,
„Pokana za tanc”, „Kopelija”, „Zaspanata
ubavica”. Na negovo ogromno
zadovolstvo i radost, publikata go
prifa}a mo{ne srde~no, toa e ostvaruvawe
na negoviot son da igra na scenata
na stariot teatar pokraj Vardar. Ostvaruvaweto
na sonot nosi i silno ~uvstvo
na odgovornost koe se zgolemuva pred
sekoj nastap, svesen deka publikata
o~ekuva da vidi {to }e poka`e, dali
}e bide podednakvo dobar kako i prethodniot
pat. I na negova radost i na radost
na negovite roditeli, Toni rano gi
u`iva ubavite momenti na te{kata profesija.
Se redat novi ulogi i sekoja od
niv go zgolemuva negoviot „kapital”.
I sosema razbirlivo sekoj umetnik po-
Portret
sakuva pogolemi zada~i.
Vo 1995 godina ja dobiva prvata
glavna uloga vo baletot na Fran Lotka
„\avol na selo”, vo koreografija na
Pia i Pino Mlakar. Vo narednite sezoni
igra i mnogu drugi glavni partii
vo brojnite premierni baleti „Ohridska
legenda”, „Silfidi”, „Labin i
Dojrana”, „Zlatnata ripka”, „[pansko
kapri~o”, „Romeo
i Xulieta”, „ovek i kob”, „Qubovta
vol{ebni~ka”, „Kopelija”, „Ramki i
odyivi”, „Abolicija”, „Balada za Skopje”,
„Tancot na kadetite”, „Rajmonda”,
„Trirogatata {apka”, „Triagolnik”,
„Freski” i mnogu drugi ...
Tie ulogi se `elba i gordost na sekoj
baletski igra~.
No, Toni igra i pomali ulogi.
Koga stanuva zbor za niv }e ostane
zabele`ana negovata izjava: “Zadovolstvo
mi pravat i pomalite ulogi,
obi~no karakterni likovi i nivnoto
kreirawe ostavi dlaboki tragi vo
mojata umetnost, a kaj publikata ostanuvaa
zasekoga{ zabele`ani i dolgo
pameteni”. I navistina i toj samiot
gi pameti svoite ulogi, gi nosi vo
sebe i qubomorno gi ~uva. Od bogatata
galerija likovi {to gi tolkuva nekoi
mu se posebno dragi. Likot na {umarot,
Hilarion vo „@izel” go tolkuva dolgi
godini na scenata na mati~niot teatar,
so site @izel-i, do`ivuvaj}i go odnovo
i odnovo stradaweto na glavniot lik i
negovata neostvarena qubov kon @izel.
Ulogata na Romeo vo „Romeo i Xulieta”,
so godini ja nosi dlaboko vo sebe,
do`ivuvaj}i go iskreno veronskiot
qubovnik, prenesuvaj}i go verno sekoj
negov bol, izrazuvaj}i ja qubovta so radost
i taga, vo isto vreme predavaj}i se
od po~etok do kraj na dejstvieto.
Se slu~uvalo da ja ~ue muzikata na
radio i na TV, ne e va`no kade se nao|a,
stanuva i go markira sekoe dvi`ewe.
Vpro~em muzikalnosta e negov genetski
kod od boga daden.
KOREOGRAFITE ZA TONI
ZNAAT MNOGU
Koreografite zazemaat zna~ajno
mesto vo karierata na sekoj baletski
prvenec pa i vo karierata na
Toni [ulevski. Vo tekot na negovata
triesetgodi{na kariera ima mo`nost
i sre}a da raboti so najpoznatite evropski
koreografi, gosti na scenata
na Makedonskiot balet. Me|u niv Nina
Kirsanova, golemiot Dimitrie Prali},
Pia i Pino Mlakar, Lovro Mata~i},
Zvonimir Tajzl, Jurij Mja~in i drugi.
Vo svoite se}avawa, spomenuvaweto
na nivnite imiwa na Toni mu pottiknuvaat
spomeni za razli~ni situacii.
Nina Kirsanova mu zna~i i kako pedagog,
koreograf, profesor... Se}avawata
za nea sekoga{ mu bea mnogu silni.
35