Disertacija - Univerzitet u Novom Sadu
Disertacija - Univerzitet u Novom Sadu
Disertacija - Univerzitet u Novom Sadu
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
9<br />
Doktorska disertacija<br />
se zaključiti da je naglasak na socijalnoj neusklađenosti, odnosno neprihvatanju socijalnih normi<br />
ponašanja. Takođe, na osnovu navedenoga se može zaključiti da se celokupna odgovornost za<br />
prestupničko ponašanje svodi na nesposobnost, neprilagođenost i da se pripisuje subjektu<br />
odnosno psihičkoj strani subjekta ponašanja. Ono naravno, ima karakter i socijalne pojave te se<br />
ne može tako jednostrano posmatrati (Popović-Ćitić, Žunić-Pavlović, 2005).<br />
Vaspitna zapuštenost<br />
Termin vaspitna zapuštenost danas se retko upotrebljava. U starijoj literaturi (Skala,1959) tumači<br />
se kao dete lišeno majčine nege, domaćeg vaspitanja i blagovremene društvene pomoći i zaštite.<br />
Stoga se težište pomera sa deteta na sredinu i uslove u kojima dete, mlada osoba odrasta. Isti<br />
autor navodi da vaspitna zapuštenost ima tri faze ili stupnja: vaspitna ugroženost, vaspitna<br />
zanemarenost i maloletničko prestupništvo. Stoga ovaj pojam označava situaciju, stanje i proces.<br />
Neki autori nagoveštavaju da ovim terminom nisu obuhvaćena deca, odnosno mladi ljudi koji<br />
krše odredbe kaznenog i prekršajnog prava. Očigledno je da su zagovornici upotrebe termina<br />
vaspitna zapuštenost nastojali da izbegnu efekat žigosanja – stigmatizacije dece i mladih<br />
premeštanjem fokusa „krivice“ sa deteta na sredinu. Međutim, time je učinjena zamena teza –<br />
uzrok (zapuštanje) je dobio značenje posledice (prestupništva). To je jedan od razloga<br />
isključivanja ovog termina iz upotrebe ali je primetna i njegova prevaziđenost sa stanovišta<br />
savremenih tokova razvoja srpskog jezika (Popović-Ćitić, Žunić-Pavlović, 2005).<br />
Devijantno ponašanje<br />
Prva asocijacija na ovaj pojam podrazumeva sve oblike ponašanja koji odstupaju od<br />
opšteprihvaćenih vrednosti, normi i pravila ponašanja. Prilikom upotrebe ovog termina ističe se<br />
da je reč o ponašanjima koja izazivaju društvenu reakciju neodobravanja. Tri su ključne<br />
dimenzije društvenih devijacija: a) uključuju ponašanja kojima se krše društvene ili grupne<br />
norme b) devijacije ugrožavaju društvo ili njegove delove i c) izazivaju društvenu reakciju<br />
(Šućur, 2004). Devijantnost, osim kriminaliteta i maloletničke delinkvencije, kao jezgra<br />
društvenih devijacija, obuhvata i nekriminalna ponašanja koja nisu pravno, odnosno zakonski
Change language